Στο βιβλίο αυτό, γίνεται μια απόπειρα καταγραφής των προβλημάτων που ανέκυψαν στα σχολεία ένα και πλέον χρόνο μετά την εφαρμογή των νέων αναλυτικών προγραμμάτων. Με την ευκαιρία αυτή δίνεται η δυνατότητα να σκεφτούμε ξανά κεντρικά ζητήματα των νέων αναλυτικών προγραμμάτων, θετικά και αρνητικά, αποδεκτά και αµφισβητήσιμα καθώς και την υπάρχουσα ελληνική κουλτούρα εν γένει για τα αναλυτικά προγράμματα. Ίσως το πλήρωμα του χρόνου έχει έρθει για να συνειδητοποιηθούν καλύτερα στην εκπαιδευτική κοινότητα θεμελιώδη και αυτονόητα στοιχεία όπως: - Τα αναλυτικά προγράμματα δεν ταυτίζονται µε τα σχολικά εγχειρίδια. - Η απόσταση που χωρίζει τους σκοπούς ενός αναλυτικού προγράμματος από την υλοποίησή τους στα σχολεία είναι συχνά αστρονομική. - Η πιλοτική εφαρμογή δεν είναι πολυτέλεια αλλά αναγκαιότητα για τα αναλυτικά προγράμματα.
Υπάρχει γνωστικό αντικείμενο που αφορά στα αναλυτικά προγράμματα, το οποίο θα πρέπει να αποτελεί τη βάση σχεδιασμού και ανάπτυξής τους. Τα αναλυτικά προγράμματα δεν θα πρέπει να αποτελούν εφαλτήριο αναρρίχησης επίδοξων πολιτικών και αυλικών της εκάστοτε ηγεσίας του ΥΠΕΠΘ. Τέλος, δεν θα πρέπει να αποσυνδέομε την όποια καινοτοµία στα αναλυτικά προγράμματα µε την ποιότητα της επιμόρφωσης, της υποστήριξης και τα μέσα που θα παράσχουμε στα σχολεία.
Περίληψη
Στο βιβλίο αυτό, γίνεται μια απόπειρα καταγραφής των προβλημάτων που ανέκυψαν στα σχολεία ένα και πλέον χρόνο μετά την εφαρμογή των νέων αναλυτικών προγραμμάτων. Με την ευκαιρία αυτή δίνεται η δυνατότητα να σκεφτούμε ξανά κεντρικά ζητήματα των νέων αναλυτικών προγραμμάτων, θετικά και αρνητικά, αποδεκτά και αµφισβητήσιμα καθώς και την υπάρχουσα ελληνική κουλτούρα εν γένει για τα αναλυτικά προγράμματα. Ίσως το πλήρωμα του χρόνου έχει έρθει για να συνειδητοποιηθούν καλύτερα στην εκπαιδευτική κοινότητα θεμελιώδη και αυτονόητα στοιχεία όπως: - Τα αναλυτικά προγράμματα δεν ταυτίζονται µε τα σχολικά εγχειρίδια. - Η απόσταση που χωρίζει τους σκοπούς ενός αναλυτικού προγράμματος από την υλοποίησή τους στα σχολεία είναι συχνά αστρονομική. - Η πιλοτική εφαρμογή δεν είναι πολυτέλεια αλλά αναγκαιότητα για τα αναλυτικά προγράμματα.
Υπάρχει γνωστικό αντικείμενο που αφορά στα αναλυτικά προγράμματα, το οποίο θα πρέπει να αποτελεί τη βάση σχεδιασμού και ανάπτυξής τους. Τα αναλυτικά προγράμματα δεν θα πρέπει να αποτελούν εφαλτήριο αναρρίχησης επίδοξων πολιτικών και αυλικών της εκάστοτε ηγεσίας του ΥΠΕΠΘ. Τέλος, δεν θα πρέπει να αποσυνδέομε την όποια καινοτοµία στα αναλυτικά προγράμματα µε την ποιότητα της επιμόρφωσης, της υποστήριξης και τα μέσα που θα παράσχουμε στα σχολεία.
Ο Γιώργος Μπαγάκης είναι Επίκουρος Καθηγητής Εκπαιδευτικής Μεθοδολογίας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Πατρών.
Μπιρμπίλη, Μαρία
Συγγραφέας
Η Μαρία Μπιρμπίλη σπούδασε παιδαγωγικά στην Ελλάδα, την Αμερική και την Αγγλία, απ' όπου έλαβε και το διδακτορικό της δίπλωμα. Είναι Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στο γνωστικό αντικείμενο «Εφαρμοσμένη Παιδαγωγική στην Προσχολική Εκπαίδευση». Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται σε θέματα διδακτικής μεθοδολογίας, με έμφαση στις διαλογικές και διερευνητικές μορφές διδασκαλίας, και θέματα σχεδιασμού και οργάνωσης της εκπαιδευτικής διαδικασίας, με έμφαση στην παρατήρηση, την καταγραφή και την αξιολόγηση.
Σαλτερής, Νίκος
Συγγραφέας
Γεννήθηκε το 1956 στο Μοσχάτο Αττικής. Σπούδασε στην Παιδαγωγική Ακαδημία Ηρακλείου Κρήτης και στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Ασχολήθηκε με θέματα Εκπαιδευτικής Πολιτικής και Ιδεολογίας, τα οποία αποτέλεσαν και το αντικείμενο της διδακτορικής του διατριβής. Στο χώρο της λογοτεχνίας εμφανίστηκε το 1992 με το μυθιστόρημα "28 φεγγάρια ή η νύχτα που όλοι φοβούνται". Ακολούθησαν το μυθιστόρημα "Στου κάβουρα το μονοπάτι" (Δελφίνι, 1997) το διήγημα "Εργάσιμος ημέρα" (στο "Αναπνέοντας κιμωλία" Γραφές Εκπαιδευτικών, Σαββάλας 1996), "Στον καιρό της ανδρικής εμμηνόπαυσης", (Ωκεανίδα 2003),
"Έφηβες ορμόνες" (διήγημα, Ξυπεταιών, τ. 34, 2008), "Στον καθρέφτη" (διήγημα, Εν Χρώ, τ. 19, 2009), και το μυθιστόρημα "Το μαχαίρι της Μήδειας" (Εμπειρία εκδοτική, 2014).
Θεοδωροπούλου, Έλενα
Συγγραφέας
H Έλενα Θεοδωροπούλου είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Φιλοσοφίας της Παιδείας στο Τμήμα Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Σπούδασε φιλοσοφία στην Ελλάδα και στη Γαλλία, και είναι επισκέπτρια καθηγήτρια στο Paris 8/Vincennes-St Denis. Περιοχές ερευνητικού ενδιαφέροντος: περιβαλλοντική και διαπολιτισμική ηθική, ηθική και αξίες στην εκπαίδευση, φιλοσοφία της παιδείας και σώμα, φιλοσοφικές πρακτικές, φιλοσοφία και φύλο, φιλοσοφία και λογοτεχνία.
Παπαδάτος, Γιάννης Σ.
Συγγραφέας
Ο Γιάννης Σ. Παπαδάτος κατάγεται από τα Ζερβάτα Κεφαλονιάς. Είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού (ΤΕΠΑΕΣ) του Πανεπιστημίου Αιγαίου, καθώς και κριτικός παιδικού βιβλίου. Σπούδασε παιδαγωγικά και πολιτικές επιστήμες. Η διδακτορική του διατριβή είχε ως θέμα "Τα περιβαλλοντικά προβλήματα στην ελληνική παιδική πεζογραφία (1975-1990): λογοτεχνική και κοινωνιοπαιδαγωγική προσέγγιση". Έχει υπηρετήσει ως δάσκαλος σε σχολεία της Κεφαλονιάς και της Αθήνας και ως σχολικός σύμβουλος στην Αθήνα. Έχει αρθρογραφήσει ή αρθρογραφεί μόνιμα στα έντυπα "Λέσχη των Εκπαιδευτικών" (1993-2004), "UNICEF και Κόσμος" (1999-2006), "Ithaca" (2000-2004), "Καθημερινή" (2003-2006), "Διαβάζω" (1992-σήμερα), "Ο Μικρός Ευκλείδης" (2004-σήμερα) και "Επιθεώρηση Παιδικής Λογοτεχνίας" (1986-2003) όπου συμμετείχε στη συντακτική ομάδα του περιοδικού και κατά τα έτη 1993-1997 είχε την επιμέλεια ύλης του περιοδικού. Εργασίες του έχουν συμπεριληφθεί σε συλλογικούς τόμους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και σε διάφορα έντυπα (Εκπαιδευτική Κοινότητα, Σύγχρονο Νηπιαγωγείο, Μανδραγόρας, Ελίτροχος, Νέο Επίπεδο, Περίπλους, Γράμματα και Τέχνες, Αυγή κ. ά.). Έχει συμμετάσχει στις ομάδες συγγραφής των Ανθολογίων του Δημοτικού των Γ΄-Δ΄ και Ε΄-ΣΤ΄ τάξεων. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στη θεωρία και την κριτική της λογοτεχνίας για παιδιά και εφήβους, στη "διδακτική" προσέγγιση της ποίησης και στο δοκίμιο. Από το 1996 διδάσκει μαθήματα σχετικά με την παιδική λογοτεχνία και το παιδικό βιβλίο στο Μαράσλειο Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης. Επίσης, έχει διδάξει κατά καιρούς σχετικά μαθήματα στα Περιφερειακά Επιμορφωτικά Κέντρα και στην εξομοίωση των πτυχίων των δασκάλων στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Αιγαίου καθώς και μαθήματα δημιουργικής γραφής στο Μαράσλειο Διδασκαλείο και σε προγράμματα του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου.
Πολίτης, Δημήτρης, λέκτορας Παν. Πατρών
Συγγραφέας
Ο Δημήτρης Πολίτης είναι λέκτορας στο τμήμα Επιστημών Εκπαίδευσης και Αγωγής Προσχολικής Ηλικίας (ΤΕΕΑΠΗ) του Πανεπιστημίου Πατρών, όπου διδάσκει "Λογοτεχνία για παιδιά" και "Νεοελληνική λογοτεχνία" (σε προπτυχιακό επίπεδο) και "Θεωρία λογοτεχνίας" (σε μεταπτυχιακό επίπεδο). Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στη λογοτεχνία για παιδιά και νέους, στη θεωρία και στη διδακτική της λογοτεχνίας. Έχει δημοσιεύσει άρθρα και μελέτες σε περιοδικά, σε συλλογικούς τόμους και σε πρακτικά συνεδρίων.
Δακοπούλου, Αθανασία
Συγγραφέας
Η Αθανασία Δακοπούλου είναι Διδάκτορας στις Επιστήμες της Αγωγής του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Πατρών. Διδάσκει ως ΣΕΠ στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, ενώ έχει και 15ετή εκπαιδευτική εμπειρία στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Άρθρα της έχουν δημοσιευτεί στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Γκλιάου, Νικολέττα
Συγγραφέας
Η Γκλιάου-Χριστοδούλου Νικολέττα γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι πτυχιούχος της Σχολής Νηπιαγωγών Εκάλης, της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών (Αγγλική Γλώσσα και Φιλολογία), έχει μεταπτυχιακό από το Ε.Α.Π. (σπουδές στην Εκπαίδευση) και Διδακτορικό ως υπότροφος του Ι.Κ.Υ. στη "Διδακτική μεθοδολογία της Παιδικής Λογοτεχνίας" από το Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης Αθηνών. Εργάστηκε ως νηπιαγωγός σε διάφορα δημόσια Νηπιαγωγεία στην Ελλάδα και το εξωτερικό (ευρωπαϊκό σχολείο Λουξεμβούργου). Από το Σεπτέμβριο του 2000 εργάστηκε αρχικά ως μόνιμη Πάρεδρος και στη συνέχεια ως Σύμβουλος Προσχολικής Αγωγής στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Από το 2013 εργάζεται ως Σύμβουλος Α' στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής πολιτικής (Ι.Ε.Π.).
Σαλτέρης, Νίκος
Συγγραφέας
Γεννήθηκε το 1956 στο Μοσχάτο Αττικής. Σπούδασε στην Παιδαγωγική Ακαδημία Ηρακλείου Κρήτης και στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Ασχολήθηκε με θέματα Εκπαιδευτικής Πολιτικής και Ιδεολογίας, τα οποία αποτέλεσαν και το αντικείμενο της διδακτορικής του διατριβής. Στο χώρο της λογοτεχνίας εμφανίστηκε το 1992 με το μυθιστόρημα "28 φεγγάρια ή η νύχτα που όλοι φοβούνται". Ακολούθησαν το μυθιστόρημα "Στου κάβουρα το μονοπάτι" (1996) και το διήγημα "Εργάσιμος ημέρα" (1996).
Ραβάνης, Κώστας
Συγγραφέας
Ο Κώστας Ραβάνης έχει σπουδάσει Φυσική στο Τμήμα Φυσικής και Παιδαγωγική στο Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Πατρών.
Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Διδακτική της Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Paris VII και διδακτορική διατριβή στο Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών του
Πανεπιστημίου Πατρών. Οι κύριες ερευνητικές και διδακτικές του δραστηριότητες στρέφονται προς την ανίχνευση και το μετασχηματισμό της βιωματικής σκέψης των παιδιών για ιδιότητες υλικών και αντικειμένων, φαινόμενα του φυσικού κόσμου και έννοιες των Φυσικών Επιστημών. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται κυρίως με τα προβλήματα μύησης των παιδιών της προσχολικής ηλικίας στο φυσικό κόσμο. Εργάζεται ως αναπληρωτής καθηγητής στο Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Πατρών.
Φλουρής, Γεώργιος Σ.
Συγγραφέας
Ο Γιώργος Φλουρής είναι καθηγητής του Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει, επίσης, διατελέσει καθηγητής του Π.Τ.Δ.Ε. του Πανεπιστημίου Κρήτης έως το 2005, Πρόεδρος του ίδιου Τμήματος από το 1985 ως το 1990, καθώς και Διευθυντής του Τομέα "Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων, Διδακτικής Μεθοδολογίας και Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας" του ίδιου Πανεπιστημίου από το 1996 ως το 2002. Πήρε το διδακτορικό του δίπλωμα (Ρh.D.) από το Florida State University των ΗΠΑ, στον τομέα των Αναλυτικών Προγραμμάτων και της Διδασκαλίας. Έχει διδάξει στα Πανεπιστήμια: Florida State University, St. John's University, Fitchburg State College, και Florida Atlantic University των ΗΠΑ, στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών και στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Έχει γράψει διάφορα βιβλία, όπως: "Αναλυτικά προγράμματα για μια νέα εποχή στην εκπαίδευση", "Η αρχιτεκτονική της διδασκαλίας και η διαδικασία της μάθησης", "Αυτοαντίληψη, σχολική επίδοση και επίδραση γονέων", "Μάθηση και Διδασκαλία" (μαζί με Μ. Κασσωτάκη), κ.ά. Είναι συγγραφέας πολλών άρθρων και μελετών στα Ελληνικά και στα Αγγλικά στους τομείς των αναλυτικών προγραμμάτων, του σχεδιασμού της διδασκαλίας, της αυτοαντίληψης, της δίγλωσσης-διαπολιτισμικής εκπαίδευσης, της Ευρωπαϊκής και οικουμενικής διάστασης στην εκπαίδευση, της θεωρίας των πολλαπλών τύπων νοημοσύνης και άλλα συναφή.
Σιβροπούλου, Ρένα
Συγγραφέας
Η Ρένα Σιβροπούλου είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια Διδακτικής Μεθοδολογίας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών Φλώρινας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Υπηρέτησε ως νηπιαγωγός και στη συνέχεια ως Σύμβουλος Προσχολικής Αγωγής στη Θεσσαλονίκη. Έχει συγγράψει πλήθος παιδαγωγικών έργων και άρθρων που έχουν δημοσιευτεί σε εκπαιδευτικά περιοδικά, συλλογικούς τόμους και πρακτικά συνεδρίων στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Χρυσαφίδης, Κώστας
Συγγραφέας
Ο Κώστας Χρυσαφίδης γεννήθηκε στο Διδυμότειχο και χρημάτισε, μετά την αποφοίτησή του από την Παιδαγωγική Ακαδημία της Αλεξανδρούπολης, δάσκαλος σε σχολεία της περιοχής, καθώς και της Δυτικής Γερμανίας. Του απενεμήθη ο τίτλος του Magister στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης, όπου και κατέθεσε διδακτορική διατριβή στην παιδαγωγική υπό την επίβλεψη του καθηγητή F. von Cube. Σήμερα υπηρετεί ως Αναπληρωτής Καθηγητής στο ΕΑΠΗ του Πανεπιστημίου Αθηνών, με γνωστικά αντικείμενα Διδακτική Μεθοδολογία και Αναλυτικά Προγράμματα. Εκτός από τα άρθρα του σε διάφορα περιοδικά και τις ανακοινώσεις του σε επιστημονικά συνέδρια, έχει δημοσιεύσει αρκετές μελέτες.
Κουλουμπαρίτση, Αλεξάνδρα Χ.
Συγγραφέας
Η Αλεξάνδρα Χ. Κουλουµπαρίτση διδάσκει στο Πανεπιστήµιο Αθηνών στο µεταπτυχιακό διατµηµατικό πρόγραµµα "Διδασκαλία της Χηµείας και Νέες Εκπαιδευτικές Τεχνολογίες". Διετέλεσε Σύµβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και Σχολική Σύµβουλος στην Πρωτοβάθµια Εκπαίδευση. Με υποτροφία του ΙΚΥ απέκτησε τους µεταπτυχιακούς της τίτλους (MEd, PhD) από το Πανεπιστήµιο της Ουαλλίας, στον Διδακτικό Σχεδιασµό και τα Αναλυτικά Προγράµµατα, υπό το πρίσµα της συστηµικής προσέγγισης. Έχει υπηρετήσει σε σχολεία γενικής και ειδικής αγωγής, καθώς και σε σχολεία αλλόγλωσσων µαθητών. Ασχολείται ερευνητικά µε: τον διδακτικό σχεδιασµό, τα αναλυτικά προγράµµατα, τα µέσα διδασκαλίας (έντυπα και ψηφιακά), την αξιολόγηση στην εκπαίδευση.
Μπαγάκης, Γιώργος
Συγγραφέας
Ο Γιώργος Μπαγάκης είναι Επίκουρος Καθηγητής Εκπαιδευτικής Μεθοδολογίας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Πατρών.
Μέγα, Γεωργία
Συγγραφέας
Η Γεωργία Μέγα γεννήθηκε το 1965 στην Αθήνα. Σπούδασε Παιδαγωγικά στο Τμήμα Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Οι μεταπτυχιακές της σπουδές σχετίζονται με τον ρόλο των τεχνών στην κοινωνικοποίηση και τη διεργασία της μάθησης. Είναι αναπληρώτρια διευθύντρια του Δημοτικού Σχολείου του Κολλεγίου Αθηνών από το 2009 και καθηγήτρια σύμβουλος στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο από το 2006. Δίδαξε ως επιμορφώτρια στο εθνικό πρόγραμμα εκπαίδευσης εκπαιδευτών (2006). Είναι τακτικό μέλος της Επιστημονικής Ένωσης Εκπαίδευσης Ενηλίκων. Οι δημοσιεύσεις της σε πρακτικά συνεδρίων τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό σχετίζονται με την πολλαπλή νοημοσύνη, τον ρόλο των τεχνών ως μέσου αποτελεσματικής μάθησης και την ενεργοποίηση της κριτικής σκέψης.
Βούκανου, Μαίρη
Συγγραφέας
Η Μαίρη Βούκανου είναι δασκάλα.
Αναστασιάδου, Σοφία
Συγγραφέας
Η Σοφία Δ. Αναστασιάδου είναι επίκουρη καθηγήτρια Στατιστικής και Εκπαιδευτικής Έρευνας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Διδάσκει Στατιστική και Μεθοδολογία Έρευνας των Κοινωνικών Επιστημών. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στην ανάλυση δεδομένων, τη συνεπαγωγική στατιστική ανάλυση, τα μοντέλα δομικών εξισώσεων (SEM), την πολυδιάστατη στατιστική ανάλυση και τις ποιοτικές και ποσοτικές μεθόδους έρευνας.
