Η παρούσα συλλογή περιλαμβάνει δεκατρία κείμενα φιλοσοφίας και ιστορίας των μαθηματικών και της λογικής, που καλύπτουν μια ευρύτατη περιοχή, τόσο θεματικά όσο και χρονικά. Τα κείμενα φιλοσοφίας αφορούν στη φύση των μαθηματικών αντικειμένων και στο πληροφορικό περιεχόμενο των μαθηματικών αληθειών (Δ. Αναπολιτάνος), στα ενορατικά μαθηματικά του L.E.J. Brouwer και στη λογική τους (Γ. Βαφειάδου και J. Rand Moschovakis), στη χρήση της θεωρίας αναδρομικών συναρτήσεων στη θεωρία προσδιορισμού αναφοράς (Ε. Καλυβιανάκη και Γ.Ν. Μοσχοβάκης), στην ανθυφαιρετική φύση της γεωμετρίας και της φιλοσοφίας των Πυθαγορείων (Σ. Νεγρεπόντης), στην αναποτελεσματικότητα των μαθηματικών όταν εφαρμόζονται στην καθημερινή ζωή (Α. Τζουβάρας), στο πρόγραμμα των "ανάστροφων μαθηματικών" του H. Friedman (Κ. Χατζηκυριάκου) και στις αφαιρετικές αρχές του G. Frege σε σχέση με ένα δίλημμα του P. Benacerraf (Δ. Χριστοπούλου). Τα ιστορικά θέματα που θίγονται είναι: ένα επιχείρημα του Σέξτου Εμπειρικού που αφορά στην έννοια του «απειράκις άπειρον» (Α. Δέμης), το σύστημα συλλογιστικών "τρόπων" που ανέπτυξε ο Αριστοτέλης (Κ. Δημητρακόπουλος), η ύπαρξη "Στοιχείων" μαθηματικών πριν από τον Ευκλείδη (Β. Καρασμάνης), η ταύτιση τυπικών αποδείξεων και προγραμμάτων μέσω του "ισομορφισμού Curry-Howard" (Γ. Κολέτσος), το νόημα του όρου "δεδομένον" κατά τον Μαρίνο τον Φιλόσοφο (Φ. Φουρναράκης) και, τέλος, μια νέα ανάγνωση της Εισαγωγής του έργου "Αριθμητικά" του Διόφαντου (Γ. Χριστιανίδης και Δ. Διαλέτης).
Περίληψη
Η παρούσα συλλογή περιλαμβάνει δεκατρία κείμενα φιλοσοφίας και ιστορίας των μαθηματικών και της λογικής, που καλύπτουν μια ευρύτατη περιοχή, τόσο θεματικά όσο και χρονικά. Τα κείμενα φιλοσοφίας αφορούν στη φύση των μαθηματικών αντικειμένων και στο πληροφορικό περιεχόμενο των μαθηματικών αληθειών (Δ. Αναπολιτάνος), στα ενορατικά μαθηματικά του L.E.J. Brouwer και στη λογική τους (Γ. Βαφειάδου και J. Rand Moschovakis), στη χρήση της θεωρίας αναδρομικών συναρτήσεων στη θεωρία προσδιορισμού αναφοράς (Ε. Καλυβιανάκη και Γ.Ν. Μοσχοβάκης), στην ανθυφαιρετική φύση της γεωμετρίας και της φιλοσοφίας των Πυθαγορείων (Σ. Νεγρεπόντης), στην αναποτελεσματικότητα των μαθηματικών όταν εφαρμόζονται στην καθημερινή ζωή (Α. Τζουβάρας), στο πρόγραμμα των "ανάστροφων μαθηματικών" του H. Friedman (Κ. Χατζηκυριάκου) και στις αφαιρετικές αρχές του G. Frege σε σχέση με ένα δίλημμα του P. Benacerraf (Δ. Χριστοπούλου). Τα ιστορικά θέματα που θίγονται είναι: ένα επιχείρημα του Σέξτου Εμπειρικού που αφορά στην έννοια του «απειράκις άπειρον» (Α. Δέμης), το σύστημα συλλογιστικών "τρόπων" που ανέπτυξε ο Αριστοτέλης (Κ. Δημητρακόπουλος), η ύπαρξη "Στοιχείων" μαθηματικών πριν από τον Ευκλείδη (Β. Καρασμάνης), η ταύτιση τυπικών αποδείξεων και προγραμμάτων μέσω του "ισομορφισμού Curry-Howard" (Γ. Κολέτσος), το νόημα του όρου "δεδομένον" κατά τον Μαρίνο τον Φιλόσοφο (Φ. Φουρναράκης) και, τέλος, μια νέα ανάγνωση της Εισαγωγής του έργου "Αριθμητικά" του Διόφαντου (Γ. Χριστιανίδης και Δ. Διαλέτης).
Ο Κώστας Χατζηκυριάκου γεννήθηκε το 1959 στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε μαθηματικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (πτυχίο, 1981), μαθηματικά και λογική στο Bedford College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (Μ.Sc., 1983) και στο Pennsylvania State University των ΗΠΑ (Ph.D.,1989).
Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα κινούνται στα πεδία της μαθηματικής λογικής και της μαθηματικής εκπαίδευσης. Είναι αναπληρωτής καθηγητής μαθηματικών και λογικής στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Κολέτσος, Γιώργος
Συγγραφέας
Ο Γεώργιος Κολέτσος είναι αναπληρωτής καθηγητής στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΕΜΠ.
Νεγρεπόντης, Στυλιανός
Συγγραφέας
Ο Στυλιανός Νεγρεπόντης είναι ομότιμος καθηγητής του Τομέα Μαθηματικής Ανάλυσης, στο Τμήμα Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Αναπολιτάνος, Διονύσιος Α.
Συγγραφέας
Ο Διονύσιος Αναπολιτάνος είναι Καθηγητής στο γνωστικό αντικείμενο Μεθοδολογία και Φιλοσοφία των Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών - Λογική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχει βραβευθεί με το Johnsonian Prize in Philosophy για την καλύτερη μονογραφία ή διατριβή στη φιλοσοφία στις Η.Π.Α. για το έτος 1986,. Έχει δημοσιεύσει μεγάλο αριθμό επιστημονικών μελετών σε περιοδικά διεθνούς κύρους και συλλογικούς τόμους.
Rand Moschovakis, Joan
Συγγραφέας
H Joan Rand Moschovakis είναι ομότιμη καθηγήτρια μαθηματικών του Occidental College στο University of California in Los Angeles (UCLA), στις ΗΠΑ, και εξωτερική συνεργάτις του Μεταπτυχιακού Προγράμματος στη Λογική και Θεωρία Αλγορίθμων (ΜΠΛΑ), του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Διαλέτης, Δημήτρης
Συγγραφέας
Ο Δημήτρης Διαλέτης είναι καθηγητής στο Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης (ΜΙΘΕ) του Πανεπιστημίου Αθηνών, με γνωστικό αντικείμενο την Ιστορία των φυσικών επιστημών.
Καρασμάνης, Βασίλης
Συγγραφέας
Ο Βασίλης Καρασμάνης είναι αναπληρωτής καθηγητής φιλοσοφίας στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Ειδικεύεται κυρίως στην αρχαία φιλοσοφία και την αρχαία επιστήμη (μαθηματικά), αλλά και στην ιστορία και φιλοσοφία της τεχνολογίας, καθώς και στη φιλοσοφία του περιβάλλοντος. Σπούδασε μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Παβίας. Είναι διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (1987), όπου εργάστηκε στη φιλοσοφία του Πλάτωνα με επόπτη καθηγητή τον John Ackrill και σε συνεχή συνεργασία με τον Gregory Vlastos (Γρηγόρη Βλαστό). Έχει δημοσιεύσει είκοσι τέσσερα άρθρα σε διεθνή και ελληνικά επιστημονικά περιοδικά και έχει επιμεληθεί (μαζί με άλλους) δύο τόμους με συλλογές άρθρων. Έχει διδάξει και έχει δώσει διαλέξεις σε πολλά σημαντικά πανεπιστήμια (Οξφόρδης, Κέιμπριτζ, Εδιμβούργου, Βενετίας, Πρίνστον, Βέρνης κ.τ.λ.). Πολλοί ξένοι σημαντικοί φιλόσοφοι έχουν αναφερθεί στο έργο του. Από το 1994 είναι διευθυντής του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών.
Δέμης, Απόστολος
Συγγραφέας
Ο Απόστολος Δέμης είναι διδάκτωρ φιλοσοφίας των μαθηματικών.
Μοσχοβάκης, Γιάννης Ν.
Συγγραφέας
Ο Γιάννης Ν. Μοσχοβάκης είναι καθηγητής στο Τμήμα Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Αθηνών και στο Department of Mathematics του UCLA, στις ΗΠΑ, διευθυντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος στη Λογική και Θεωρία Αλγορίθμων (ΜΠΛΑ).
Τζουβάρας, Αθανάσιος
Συγγραφέας
Ο Αθανάσιος Τζουβάρας είναι καθηγητής στον Τομέα Άλγεβρας, Θεωρίας Αριθμών και Μαθηματικής Λογικής του Τμήματος Μαθηματικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Καλυβιανάκη, Ελένη
Συγγραφέας
Η Ελένη Καλυβιανάκη διδάσκει στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στη Λογική και Θεωρία Αλγορίθμων και Υπολογισμού (ΜΠΛΑ) του Πανεπιστημίου Αθηνών, του οποίου είναι και ή ίδια απόφοιτη (2000).
Βαφειάδου, Γαρυφαλλιά
Συγγραφέας
Η Γαρυφαλλιά Βαφειάδου διδάσκει στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στη Λογική και Θεωρία Αλγορίθμων (ΜΠΛΑ), στο Τμήμα Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Χριστοπούλου, Δήμητρα
Συγγραφέας
Η Δήμητρα Χριστοπούλου είναι επίκουρη καθηγήτρια Φιλοσοφίας Μαθηματικών στο Τμήμα Μαθηματικών του ΕΚΠΑ. Η φιλοσοφία των μαθηματικών αποτελεί τη βασική περιοχή των ερευνητικών ενδιαφερόντων της, στην οποία δουλεύει συστηματικά και αδιάκοπα από το 1998. Έχει ασχοληθεί με τα διλήμματα του Benacerraf και τα προβλήματα της μαθηματικής γνώσης, τον σύγχρονο μαθηματικό ρεαλισμό, την οντολογία των αριθμών, τον νεοφρεγκεανισμό, το "πρόβλημα του Καίσαρος" του Frege, τη σημασιολογία της μαθηματικής γλώσσας (μαθηματική αλήθεια-αναφορά), την αφαιρετική διαδικασία και την εξέλιξή της, το στάτους των αξιωμάτων καθώς και με συγκεκριμένες εκδοχές συνάντησης και διαλόγου ανάμεσα στην αναλυτική και την ηπειρωτική προσέγγιση της φιλοσοφίας των μαθηματικών.
Χριστιανίδης, Γιάννης
Συγγραφέας
Ο Γιάννης Χριστιανίδης είναι αναληρωτής καθηγητής ιστορίας των μαθηματικών και της λογικής στο Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης (ΜΙΘΕ) του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Δημητρακόπουλος, Κωνσταντίνος Α.
Συγγραφέας
Ο Κωνσταντίνος Δημητρακόπουλος είναι καθηγητής στο Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης (ΜΙΘΕ) του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Φουρναράκης, Φίλιππος
Συγγραφέας
Ο Φίλιππος Φουρναράκης είναι διδάκτωρ ιστορίας των μαθηματικών.