Εκτεταμένη αναζήτηση
ESPA

ΜΕ ΣΕΒΑΣΜΟ ΚΑΙ ΑΣΕΒΕΙΑ

Συλλογικό έργο

Εκδότης Μουσείο Μπενάκη , ISBN 9789604760244

Πέντε χρόνια μετά το θάνατο του Φίλιππου Ηλιού, το τομίδιο αυτό εκδίδεται εις ανάμνησιν εκείνης της ημέρας του Μαρτίου του 2004. Ανάμνηση κριτική, με τους τρόπους τους δικούς του, που θέλω να τη μοιραστώ με φίλους και συνοδοιπόρους.

Αναδημοσιεύονται, λοιπόν, στη συνέχεια, δύο από τα κείμενα που γράφτηκαν, το διάστημα που μεσολάβησε, για να νικήσουν τη σιωπή και να πατήσουν με τη γραφή το θάνατο.

Επικεντρώνονται, αμέσως ή εμμέσως, σε μία επαφή κομβική με τον πρεσβύτερο ομότεχνο Κ. Θ. Δημαρά και τα συνεπακόλουθά της. Κι ίσως δεν είναι άτοπο να ξαναθυμίσω εδώ πως τον ιστορικό Φίλιππο Ηλιού, που διαμορφώθηκε στη σκληρή δεκαετία του '40, και έκτοτε πάλεψε, με λογισμό και με όνειρο, να καταλυθούν οι πέδες ποικίλων δογματισμών, τον γοήτευσαν εξαρχής διανοούμενοι που έζησαν εντός τους κοπιώδεις και οδυνηρές μεταλλαγές: σε αυτή τη χορεία, δίπλα στον Αδαμάντιο Κοραή και τον Δημήτρη Γληνό, συγκαταλέγεται και ο Κωνσταντίνος Δημαράς. Να θυμίσω ακόμη ότι, την ώρα του απολογισμού (2002), ο Φίλιππος έκρινε πως "η ενσωμάτωση του περιθωριοποιημένου Δημαρά στα θετικά της ελληνικής ιστοριογραφίας" και ο "διάλογος" των μαρξιστών ιστορικών μαζί του υπήρξε "από τα πιο γόνιμα αποκτήματα της ιστοριογραφικής σκέψης στον αιώνα μας". Ενσωμάτωση και διάλογος όπου ο ίδιος είχε διαδραματίσει ρόλο πρωταγωνιστικό.

Ασφαλώς, στον μεταθανάτιο μονόλογο στον οποίο οδηγείσαι εξ ανάγκης, δεν εγκαταλείπεις εύκολα τα οικεία μονοπάτια. Στην προκειμένη περίπτωση, η αντήχηση του τομιδίου που αφιέρωσε ο Φίλιππος Ηλιού στον Κ. Θ. Δημαρά και προσφυώς το τιτλοφόρησε "Οι ασέβειες του ιστορικού" (2003) είναι αισθητή και ηθελημένη, με όλη φυσικά την τήρηση των αναλογιών. Αυτό το pastiche, όπως θα το έλεγαν οι Γάλλοι, είναι ένα ακόμη πείραγμα, καθώς απέναντι στους νεκρούς επιμένεις να συμπεριφέρεσαι όπως τότε που βρίσκονταν πλάι σου, όπως σου έμαθαν: με σεβασμό και ασέβεια. Είναι κι αυτό μια αίσθηση συνέχειας και μια παρηγοριά.

(Εις ανάμνησιν)

Περίληψη

Πέντε χρόνια μετά το θάνατο του Φίλιππου Ηλιού, το τομίδιο αυτό εκδίδεται εις ανάμνησιν εκείνης της ημέρας του Μαρτίου του 2004. Ανάμνηση κριτική, με τους τρόπους τους δικούς του, που θέλω να τη μοιραστώ με φίλους και συνοδοιπόρους.

Αναδημοσιεύονται, λοιπόν, στη συνέχεια, δύο από τα κείμενα που γράφτηκαν, το διάστημα που μεσολάβησε, για να νικήσουν τη σιωπή και να πατήσουν με τη γραφή το θάνατο.

Επικεντρώνονται, αμέσως ή εμμέσως, σε μία επαφή κομβική με τον πρεσβύτερο ομότεχνο Κ. Θ. Δημαρά και τα συνεπακόλουθά της. Κι ίσως δεν είναι άτοπο να ξαναθυμίσω εδώ πως τον ιστορικό Φίλιππο Ηλιού, που διαμορφώθηκε στη σκληρή δεκαετία του '40, και έκτοτε πάλεψε, με λογισμό και με όνειρο, να καταλυθούν οι πέδες ποικίλων δογματισμών, τον γοήτευσαν εξαρχής διανοούμενοι που έζησαν εντός τους κοπιώδεις και οδυνηρές μεταλλαγές: σε αυτή τη χορεία, δίπλα στον Αδαμάντιο Κοραή και τον Δημήτρη Γληνό, συγκαταλέγεται και ο Κωνσταντίνος Δημαράς. Να θυμίσω ακόμη ότι, την ώρα του απολογισμού (2002), ο Φίλιππος έκρινε πως "η ενσωμάτωση του περιθωριοποιημένου Δημαρά στα θετικά της ελληνικής ιστοριογραφίας" και ο "διάλογος" των μαρξιστών ιστορικών μαζί του υπήρξε "από τα πιο γόνιμα αποκτήματα της ιστοριογραφικής σκέψης στον αιώνα μας". Ενσωμάτωση και διάλογος όπου ο ίδιος είχε διαδραματίσει ρόλο πρωταγωνιστικό.

Ασφαλώς, στον μεταθανάτιο μονόλογο στον οποίο οδηγείσαι εξ ανάγκης, δεν εγκαταλείπεις εύκολα τα οικεία μονοπάτια. Στην προκειμένη περίπτωση, η αντήχηση του τομιδίου που αφιέρωσε ο Φίλιππος Ηλιού στον Κ. Θ. Δημαρά και προσφυώς το τιτλοφόρησε "Οι ασέβειες του ιστορικού" (2003) είναι αισθητή και ηθελημένη, με όλη φυσικά την τήρηση των αναλογιών. Αυτό το pastiche, όπως θα το έλεγαν οι Γάλλοι, είναι ένα ακόμη πείραγμα, καθώς απέναντι στους νεκρούς επιμένεις να συμπεριφέρεσαι όπως τότε που βρίσκονταν πλάι σου, όπως σου έμαθαν: με σεβασμό και ασέβεια. Είναι κι αυτό μια αίσθηση συνέχειας και μια παρηγοριά.

(Εις ανάμνησιν)

Πληροφορίες προϊόντος

  • Συγγραφέας Δημαράς, Κωνσταντίνος ,Ηλίου, Φίλιππος,Ηλιού, Φίλιππος
  • Eκδότης Μουσείο Μπενάκη
  • Επιμελητής Πολέμη, Πόπη
  • Επιμελητής Πολέμη, Πόπη
  • Υπεύθυνος Σειράς Αρβανιτάκης, Δημήτρης
  • ISBN 9789604760244
  • Κωδικός Ευριπίδη 010100037019
  • Έτος κυκλοφορίας 2009
  • Σελίδες 73
  • Διαστάσεις 21χ14
  • Βάρος 159 gr

Δημαράς, Κωνσταντίνος

Συγγραφέας

Ο Κωνσταντίνος Θησέως Δημαράς γεννήθηκε στην Αθήνα στις 21 Μαΐου 1904 και πέθανε στο Παρίσι στις 18 Φεβρουαρίου 1992. Υπήρξε κριτικός και ιστορικός της νεοελληνικής λογοτεχνίας και ο πρώτος και σημαντικότερος μελετητής του νεοελληνικού διαφωτισμού. Ξεκίνησε τις σπουδές του στην ιατρική, αλλά ύστερα γράφτηκε στην Φιλοσοφική Aθηνών και πήρε τελικά πτυχίο από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το οποίο και τον αναγόρευσε διδάκτορα Φιλολογίας. Tα επιστημονικά του δημοσιεύματα άρχισαν το 1926. Συνεργάστηκε με πολλά έντυπα (όπως οι εφημερίδες "Eλληνικά Γράμματα" και "Πρωΐα", αλλά κυρίως η εφημερίδα "Tο Bήμα" και το περιοδικό "Nέα Eστία"). Tο έργο ζωής του Κ. Θ. Δημαρά είναι η "Iστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας" (πρώτη έκδοση 1948), όπου συνέθεσε γνωστά και άγνωστα στοιχεία καταγράφοντας την πορεία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, ερμηνεύοντας και εντάσσοντάς την σε ευρωπαϊκό πλαίσιο. Tο τελευταίο συνθετικό του έργο ήταν το "Kωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος: Η εποχή του, η ζωή του, το έργο του", όπου το έργο του μεγάλου ιστορικού θεωρείται από νέα οπτική γωνία, και εξετάζεται ο ρόλος του στη διαμόρφωση των νεοελληνικών νοοτροπιών. Διετέλεσε γενικός διευθυντής του Iδρύματος Kρατικών Yποτροφιών, από τη σύστασή του το 1951, και διευθύνων σύμβουλος του Eθνικού (τότε Bασιλικού) Iδρύματος Eρευνών, επίσης από τη σύστασή του το 1961. Aπομακρύνθηκε και από τις δύο θέσεις από το δικτατορικό καθεστώς, το 1967, και αποδέχτηκε πρόσκληση του πανεπιστημίου της Σορβόννης για να διδάξει στην έδρα Nέας Eλληνικής Λογοτεχνίας, καθώς και να διευθύνει το Nεοελληνικό Iνστιτούτο. Tις θέσεις αυτές διατήρησε έως το 1978, οπότε και αποσύρθηκε από την ενεργό υπηρεσία. (Πηγή: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού)

Ηλίου, Φίλιππος

Συγγραφέας

Ο Φίλιππος Ηλιού (1931-2004) γεννήθηκε στη Μυτιλήνη. Παρακολούθησε μαθήματα ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης. Το 1965 έλαβε το δίπλωμά του από την Ecole Pratique des Hautes Etudes. Το 1994 αναγορεύτηκε σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου της Κρήτης. Οι μελέτες του αναφέρονται κυρίως στην ιστορία του νεοελληνικού διαφωτισμού, του Ελληνικού βιβλίου και της πρόσφατης Ελληνικής Ιστορίας. Απο το 1983 ήταν συνδιευθυντής του περιοδικού "Τα Ιστορικά", ενώ επίσης υπήρξε εμπνευστής, δημιουργός και πρόεδρος (απο το 1992) του διοικητικού συμβουλίου των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας. Πέθανε δύο μέρες πριν από τις βουλευτικές εκλογές της 7ης Μαρτίου 2004, στις οποίες επρόκειτο να λάβει μέρος ως υποψήφιος βουλευτής επικρατείας του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς. Τα έργα του περιλαμβάνουν: -"Τύφλωσον Κύριε τον λαόν σου". Οι προεπαναστατικές κρίσεις και ο Νικόλαος Πίκολλος", Αθήνα, Πορεία, 1980 -"Κοινωνικοί αγώνες και διαφωτισμός. Η περίπτωση της Σμύρνης (1819)", Αθήνα, ΕΜΝΕ- Μνήμων, 1981 -"Δημήτρης Γληνός" (εκδοτική φροντίδα, εισαγωγή, σημειώσεις: Φίλιππος Ηλιού), Άπαντα, τόμος Α': 1898-1910, τόμος Β': 1910-1914, Αθήνα, Θεμέλιο, 1983 -"Ιδεολογικές χρήσεις του Κοραϊσμού στον 20ό αιώνα", Αθήνα, Ο Πολίτης, 1989· Βιβλιόραμα, 2003 -"Οι φάκελοι", Αθήνα, Θεμέλιο, 1989 -"Ελληνική βιβλιογραφία του 19ου αιώνα. Βιβλία-φυλλάδια". Τόμος πρώτος: 1801-1818, Αθήνα, Βιβλιολογικό Εργαστήρι/ Ε.Λ.Ι.Α., 1997 -"Οι ασέβειες του ιστορικού" (κείμενα για τον Κ.Θ. Δημαρά), Αθήνα, Ερμής, 2003 Μετά το θάνατό του, εκδόθηκαν: - "Ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος. Η εμπλοκή του ΚΚΕ", Αθήνα, Θεμέλιο, 2004 - "Ιστορίες του ελληνικού βιβλίου", Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2005 - "Ελληνική βιβλιογραφία 1864-1900: συνοπτική αναγραφή" (σε επιμ. Πόπης Πολέμη), Αθήνα, Ε.Λ.Ι.Α., 2005 - "Ψηφίδες ιστορίας και πολιτικής του εικοστού αιώνα", Αθήνα, Πόλις, 2007

Ηλιού, Φίλιππος

Συγγραφέας

Ο Φίλιππος Ηλιού (1931-2004) γεννήθηκε στη Μυτιλήνη. Παρακολούθησε μαθήματα ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης. Το 1965 έλαβε το δίπλωμά του από την Ecole Pratique des Hautes Etudes. Το 1994 αναγορεύτηκε σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου της Κρήτης. Οι μελέτες του αναφέρονται κυρίως στην ιστορία του νεοελληνικού διαφωτισμού, του Ελληνικού βιβλίου και της πρόσφατης Ελληνικής Ιστορίας. Απο το 1983 ήταν συνδιευθυντής του περιοδικού "Τα Ιστορικά", ενώ επίσης υπήρξε εμπνευστής, δημιουργός και πρόεδρος (απο το 1992) του διοικητικού συμβουλίου των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας. Πέθανε δύο μέρες πριν από τις βουλευτικές εκλογές της 7ης Μαρτίου 2004, στις οποίες επρόκειτο να λάβει μέρος ως υποψήφιος βουλευτής επικρατείας του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς. Τα έργα του περιλαμβάνουν: -"Τύφλωσον Κύριε τον λαόν σου". Οι προεπαναστατικές κρίσεις και ο Νικόλαος Πίκολλος", Αθήνα, Πορεία, 1980 -"Κοινωνικοί αγώνες και διαφωτισμός. Η περίπτωση της Σμύρνης (1819)", Αθήνα, ΕΜΝΕ- Μνήμων, 1981 -"Δημήτρης Γληνός" (εκδοτική φροντίδα, εισαγωγή, σημειώσεις: Φίλιππος Ηλιού), Άπαντα, τόμος Α': 1898-1910, τόμος Β': 1910-1914, Αθήνα, Θεμέλιο, 1983 -"Ιδεολογικές χρήσεις του Κοραϊσμού στον 20ό αιώνα", Αθήνα, Ο Πολίτης, 1989· Βιβλιόραμα, 2003 -"Οι φάκελοι", Αθήνα, Θεμέλιο, 1989 -"Ελληνική βιβλιογραφία του 19ου αιώνα. Βιβλία-φυλλάδια". Τόμος πρώτος: 1801-1818, Αθήνα, Βιβλιολογικό Εργαστήρι/ Ε.Λ.Ι.Α., 1997 -"Οι ασέβειες του ιστορικού" (κείμενα για τον Κ.Θ. Δημαρά), Αθήνα, Ερμής, 2003 Μετά το θάνατό του, εκδόθηκαν: - "Ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος. Η εμπλοκή του ΚΚΕ", Αθήνα, Θεμέλιο, 2004 - "Ιστορίες του ελληνικού βιβλίου", Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2005 - "Ελληνική βιβλιογραφία 1864-1900: συνοπτική αναγραφή" (σε επιμ. Πόπης Πολέμη), Αθήνα, Ε.Λ.Ι.Α., 2005 - "Ψηφίδες ιστορίας και πολιτικής του εικοστού αιώνα", Αθήνα, Πόλις, 2007

Κριτικές πελατών

Γράψτε μια κριτική

Τα νέα μας

Τo blog μας

Οι εκδηλώσεις μας

Παιδική εκδήλωση
Close

Παραλαβή απο κατάστημα

ΜΕ ΣΕΒΑΣΜΟ ΚΑΙ ΑΣΕΒΕΙΑ

Θα γίνει κράτηση στο όνομα σας και θα ειδοποιηθείτε με e-mail για την παραλαβή από το κατάστημα της επιλογής σας, αφού πρώτα επιβεβαιωθεί η πληρωμή .