ΕΠΙΝΟΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ-ΙΔΕΑ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Περίληψη

Για πρώτη φορά στην Ελλάδα μεταφράζεται ένα έργο του Gerard Delanty, με στόχο τόσο να καλύψει ένα ιδιαίτερο κενό στο χώρο της ιστορίας της ιδέας της Ευρώπης, όσο και να παρουσιάσει το έργο ενός διακεκριμένου καθηγητή του εξωτερικού, ο οποίος παραμένει άγνωστος ως σήμερα στο ελληνικό κοινό. Η ακαδημαϊκή πληρότητα και η διεπιστημονική προσέγγιση ενός τόσο σημαντικού θέματος καθιστούν το έργο αυτό του Delanty ένα από τα σπουδαιότερα βιβλία βάσης για τον μελετητή της ιδέας της Ευρώπης. Σε αυτό το βιβλίο θα μπορέσει κανείς να δει τόσο την ιστορική όσο και την κοινωνική-ανθρωπολογική πλευρά καθώς, όπως τονίζει και ο ίδιος ο συγγραφέας, η προέλευσή του είναι από το χώρο της κοινωνικής ανθρωπολογίας και όχι της ιστορίας. Η ιδέα της Ευρώπης απέναντι σε έναν ανερχόμενο μουσουλμανικό κόσμο δεν θα μπορούσε να είναι πιο επίκαιρη στη σημερινή κατάσταση και ο προβληματισμός του συγγραφέα θέτει ακριβώς αυτό το ερώτημα: θα είναι μια Ευρώπη-Φρούριο, όπως στο παρελθόν, που θα αποκλείει και θα περιχαρακώνεται απέναντι στον έξω κόσμο ή θα είναι μια κοινωνία των πολιτών που θα περικλείει όλες τις εθνικές ομάδες και τις μειονότητες; Το βιβλίο αυτό αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο κάθε εποχή επινοούσε την ιδέα της Ευρώπης στον καθρέφτη της δικής της ταυτότητας. Η Ευρώπη είναι τόσο μια ιδέα όσο και μια πραγματικότητα. Παρόλα αυτά, είναι επίσης μια αμφιλεγόμενη ιδέα, αφού η ευρωπαϊκή ταυτότητα κατασκευάστηκε με βάση αντιθετικά σχήματα όπου κυριαρχούσε η διχοτόμηση μεταξύ Εαυτού και Άλλου. Σε αυτό το βιβλίο εξετάζονται οι ρίζες και η ανάπτυξη της ιδέας της Ευρώπης ως κοινωνικής κατασκευής από τα πρώτα χρόνια ως σήμερα. Η τοποθέτηση του συγγραφέα συνοψίζεται ίσως στην εξής πρόταση: η ευρωπαϊκή ιδέα ενώ παρουσιάζεται ως ενοποιητικός παράγων, στηριζόμενη σε επιφανειακές κυρίως έννοιες ενότητας, στην πραγματικότητα χρησιμοποιήθηκε κυρίως από πολιτικές που έφεραν διχασμούς, διαιρέσεις και αποκλεισμούς.