Πάνω από τριάντα χρόνια έχουν περάσει από τότε που αποκαταστάθηκε η δημοκρατία στην Ελλάδα, και κατά την περίοδο αυτή η χώρα γνώρισε σημαντικές αλλαγές. Οι πιέσεις που ασκήθηκαν από τη διαδικασία του ''εξευρωπαϊσμού'', φυσική συνέπεια της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όξυναν τις πολιτικές αντιπαραθέσεις και διαμόρφωσαν ένα ''εκσυγχρονιστικό'' πρόγραμμα, ταυτισμένο εν πολλοίς με τον πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη, το οποίο συγκρούστηκε με παραδοσιακές πρακτικές και μεθόδους. Επιπλέον, νέες προκλήσεις προέκυψαν για την ελληνική κοινωνία, με πιο χαρακτηριστικές τη διαμόρφωση μιας πολυπολιτισμικής κοινωνίας, την έλλειψη πίστης σε παλιές ιδεολογίες και την άμβλυνση των παλαιών πολιτικών ρήξεων και διχασμών. Προκλήσεις που διαμόρφωσαν νέα πολιτική δυναμική για τη χώρα. Η Ελλάδα δέχεται πιέσεις να προσαρμοστεί στο νέο ευρωπαϊκό περιβάλλον, τη στιγμή που συγκεκριμένα συμφέροντα και ομάδες εναντιώνονται στις μεταρρυθμίσεις, περιορίζοντας την πολιτική βούληση και τη δυνατότητα της χώρας να ανταποκριθεί στις προκλήσεις.
Ο ανά χείρας τόμος, σπάνιο και εξαιρετικά ενιδαφέρον συλλογικό έργο για την πολιτική και τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων στη σύγχρονη Ελλάδα, συγκεντρώνει μελέτες στις οποίες αναλύονται λεπτομερώς επίμαχα ζητήματα, όπως ο βαθμός διείσδυσης της πολιτικής του ''εκσυγχρονισμού'' στην ελληνική κοινωνία, οι αλλαγές στο πολιτικό και κομματικό σύστημα, η εξωτερική πολιτική και οι σχέσεις της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι μεταρρυθμίσεις στις σχέσεις κράτους και οικονομίας, το ασφαλιστικό σύστημα, τα συνταγματικά δικαιώματα, το σύστημα υγείας. Τι άλλαξε, λοιπόν, τα τελευταία τριάντα χρόνια στην Ελλάδα; Τι δεν μπόρεσε να εφαρμοστεί και γιατί; Ποιες ήταν οι πολιτικές δυσκολίες και ποιοι εμπόδισαν τις μεταρρυθμίσεις; Τι μας επιφυλάσσει το μέλλον;
Περίληψη
Πάνω από τριάντα χρόνια έχουν περάσει από τότε που αποκαταστάθηκε η δημοκρατία στην Ελλάδα, και κατά την περίοδο αυτή η χώρα γνώρισε σημαντικές αλλαγές. Οι πιέσεις που ασκήθηκαν από τη διαδικασία του ''εξευρωπαϊσμού'', φυσική συνέπεια της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όξυναν τις πολιτικές αντιπαραθέσεις και διαμόρφωσαν ένα ''εκσυγχρονιστικό'' πρόγραμμα, ταυτισμένο εν πολλοίς με τον πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη, το οποίο συγκρούστηκε με παραδοσιακές πρακτικές και μεθόδους. Επιπλέον, νέες προκλήσεις προέκυψαν για την ελληνική κοινωνία, με πιο χαρακτηριστικές τη διαμόρφωση μιας πολυπολιτισμικής κοινωνίας, την έλλειψη πίστης σε παλιές ιδεολογίες και την άμβλυνση των παλαιών πολιτικών ρήξεων και διχασμών. Προκλήσεις που διαμόρφωσαν νέα πολιτική δυναμική για τη χώρα. Η Ελλάδα δέχεται πιέσεις να προσαρμοστεί στο νέο ευρωπαϊκό περιβάλλον, τη στιγμή που συγκεκριμένα συμφέροντα και ομάδες εναντιώνονται στις μεταρρυθμίσεις, περιορίζοντας την πολιτική βούληση και τη δυνατότητα της χώρας να ανταποκριθεί στις προκλήσεις.
Ο ανά χείρας τόμος, σπάνιο και εξαιρετικά ενιδαφέρον συλλογικό έργο για την πολιτική και τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων στη σύγχρονη Ελλάδα, συγκεντρώνει μελέτες στις οποίες αναλύονται λεπτομερώς επίμαχα ζητήματα, όπως ο βαθμός διείσδυσης της πολιτικής του ''εκσυγχρονισμού'' στην ελληνική κοινωνία, οι αλλαγές στο πολιτικό και κομματικό σύστημα, η εξωτερική πολιτική και οι σχέσεις της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι μεταρρυθμίσεις στις σχέσεις κράτους και οικονομίας, το ασφαλιστικό σύστημα, τα συνταγματικά δικαιώματα, το σύστημα υγείας. Τι άλλαξε, λοιπόν, τα τελευταία τριάντα χρόνια στην Ελλάδα; Τι δεν μπόρεσε να εφαρμοστεί και γιατί; Ποιες ήταν οι πολιτικές δυσκολίες και ποιοι εμπόδισαν τις μεταρρυθμίσεις; Τι μας επιφυλάσσει το μέλλον;
Ο Πλάτων Τήνιος είναι οικονομολόγος, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Σπούδασε οικονομικά στο Καίμπριτζ (Μ.Α. 1978, Ρh.D. 1984) και στην Οξφόρδη (Μ. Ρhil. 1980). Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Έχει εργαστεί στα Υπουργεία Οικονομίας και Βιομηχανίας, καθώς επίσης και στην Εμπορική Τράπεζα. Διετέλεσε ειδικός σύμβουλος του πρωθυπουργού από το 1996 ως το 2004. Την περίοδο 1999-2004 υπήρξε μέλος της Επιτροπής Κοινωνικής Προστασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχει δημοσιεύσει μελέτες στον χώρο των συντάξεων και της κοινωνικής προστασίας. Διδάσκει κοινωνικές ασφαλίσεις, οικονομική της ασφάλισης και γήρανση του πληθυσμού και οικονομία. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα σχετίζονται με τον χώρο των συντάξεων, της κοινωνικής πολιτικής, της κατοικίας και των οικονομικών επιπτώσεων της πληθυσμιακής γήρανσης. Με το SHARE ασχολείται εξαρχής ως αναπληρωτής συντονιστής της ελληνικής ομάδας. Η έρευνά του αφορά τα πεδία της φτώχειας, των άτυπων δικτύων συνοχής και κατοικίας όπως και τις διασυνδέσεις αυτών των θεμάτων με θέματα υγείας.
Νικολακόπουλος, Ηλίας
Συγγραφέας
Ο Ηλίας Νικολακόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1947. Σπούδασε μαθηματικά στην Αθήνα, στη Λωζάνη και στο Παρίσι και στη συνέχεια ειδικεύτηκε στην εκλογική κοινωνιολογία. Εργάστηκε επί πολλά χρόνια στο Εθνικό Κέντρο Kοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ). Σήμερα είναι καθηγητής εκλογικής κοινωνιολογίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συνεργάζεται τακτικά με την εφημερίδα "Τα Νέα" και τον τηλεοπτικό σταθμό "Mega Channel" για την ανάλυση των εκλογικών αποτελεσμάτων και των πολιτικών δημοσκοπήσεων. Στις δημοσιεύσεις του περιλαμβάνονται τα βιβλία:
- "Άτλας των βουλευτικών εκλογών της 18ης Oκτωβρίου 1981", Αθήνα 1984.
- "Κόμματα και βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα 1946-1964. Η εκλογική γεωγραφία των πολιτικών δυνάμεων", Αθήνα 1985.
- "Εκλογές και κόμματα στη δεκαετία του ’80" (συν-επιμέλεια με τον Χ. Λυριντζή), Αθήνα 1990.
- "Ο ελληνισμός της Αλβανίας" (συν-επιμέλεια με τους Θ. Βερέμη και Θ. Κουλουμπή), Αθήνα 1995.
- "Κοινωνία και πολιτική. Όψεις της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας, 1974-1994" (συν-επιμέλεια με τους Χ. Λυριντζή και Δ. Σωτηρόπουλο), Αθήνα 1996.
-"H καχεκτική δημοκρατία: Κόμματα και εκλογές, 1946-1967", Αθήνα 2001
Allin, Sara
Συγγραφέας
Η Sara Allin είναι ερευνήτρια στο Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο στο London School of Economics and Political Science. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν τον χώρο της συγκριτικής υγειονομικής πολιτικής και τις υπηρεσίες υγείας.
Λυριντζής, Χρήστος
Συγγραφέας
Ο Χρήστος Λυριντζής γεννήθηκε το 1952 και σπούδασε πολιτική επιστήμη στην Αθήνα (Πάντειο και ΕΚΠΑ) και στο Λονδίνο (London School of Economics). Είναι καθηγητής πολιτικής επιστήμης στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του ΕΚΠΑ. Κυριότερα έργα του: "Το τέλος των "Τζακιών", Αθήνα: Θεμέλιο 1991 και (επιμ. μαζί με τους Η. Νικολακόπουλο και Δ. Σωτηρόπουλο) "Κοινωνία και πολιτική: Όψεις της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας. 1974-1994", Αθήνα: Θεμέλιο 1996.
Παπαδημητρίου, Δημήτρης
Συγγραφέας
Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου είναι αναπληρωτής καθηγητής πολιτικής επιστήμης και συνδιευθυντής του κέντρου Jean Monnet στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ. Κατά το παρελθόν κατείχε ερευνητικές και διδακτικές θέσεις στα Πανεπιστήμια του Μπράντφορντ και του Λιντς, στο London School of Economics και στα Πανεπιστήμια Πρίνστον και Γέιλ. Είναι συγγραφέας των βιβλίων "Negotiating the New Europe" (Ashgate, 2002), "From Marginalization to Membership: Romania and the European Union" (με τον David Phinnemore, Routlege, 2008) και "The Limits of Europeanisation: Reform Capacity and Policy Conflict in Greece" (με τον Kevin Featherstone, Palgrave, 2008, στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Οκτώ, 2010). Έχει δημοσιεύσει πλήθος μελέτες και έχει γράψει βιβλία για θέματα που αφορούν την ελληνική πολιτική, τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Παρασκευόπουλος, Χρήστος Ι.
Συγγραφέας
Επίκουρος Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
Παγουλάτος, Γιώργος
Συγγραφέας
Ο Γιώργος Παγουλάτος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1967. Σπούδασε στη Νοµική Σχολή Αθηνών και έλαβε διδακτορικό πολιτικών επιστηµών από το Πανεπιστήµιο της Οξφόρδης, όπου ήταν υπότροφος Rhodes. Συνέχισε µεταδιδακτορική έρευνα στο Πανεπιστήµιο Πρίνστον των ΗΠΑ, µε αντικείµενο τη συγκριτική οικονοµική πολιτική. Είναι καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Οικονοµίας στο Οικονοµικό Πανεπιστήµιο Αθηνών και επισκέπτης καθηγητής στο Κολέγιο της Ευρώπης στην Μπρυζ. Διετέλεσε διευθυντής στρατηγικού σχεδιασµού και σύµβουλος των πρωθυπουργών Λουκά Παπαδήµου και Παναγιώτη Πικραµµένου. Έχει δηµοσιεύσει πλήθος µελετών, βιβλίων και άρθρων. Είναι µέλος της Ευρωπαϊκής Οµάδας Προβληµατισµού για ένα Νέο Σύµφωνο για την Ευρώπη (New Pact for Europe). Αρθρογραφεί τακτικά στην εφηµερίδα Καθηµερινή από το 2007 µέχρι σήµερα.
Featherstone, Kevin
Συγγραφέας
O Kevin Featherstone είναι κάτοχος της έδρας σύγχρονων ελληνικών σπουδών "Ελευθέριος Βενιζέλος" στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο και διευθυντής του Ελληνικού Παρατηρητηρίου, καθώς και του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου, στο London School of Economics and Political Science. Έχει γράψει εκτενώς για την πολιτική στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αρθρογραφεί συχνά στην εφημερίδα "Η Καθημερινή".
Λάβδας, Κώστας Α.
Συγγραφέας
Ο Κώστας Α. Λάβδας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1964 και σπούδασε πολιτική επιστήμη, διοικητική επιστήμη και διεθνείς σχέσεις στην Ελλάδα, τη Βρετανία (L.S.E., Manchester) και τις Ηνωμένες Πολιτείες (M.I.T.). Είναι καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής, Πρόεδρος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Αναπληρωτής Διευθυντής του Κέντρου Πολιτικής Έρευνας και Τεκμηρίωσης (ΚΕΠΕΤ) του Πανεπιστημίου Κρήτης. Έχει διατελέσει, μεταξύ άλλων, καθηγητής στην Έδρα Ελληνικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών "Κωνσταντίνος Καραμανλής" στη Fletcher School of Law and Diplomacy του Πανεπιστημίου Tufts της Μασαχουσέτης (ΗΠΑ), Senior Research Fellow στη London School of Economics, Αντιπρύτανης και Κοσμήτορας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Πριν εκλεγεί στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης, δίδαξε πολιτική ανάλυση και ευρωπαϊκή πολιτική σε πανεπιστήμια στη Βρετανία και τις ΗΠΑ καθώς επίσης και στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης της Αθήνας. Έχει λάβει μέρος σε διεθνή συνέδρια στην Ευρώπη, την Αμερική και την Ασία και έχει κληθεί ως ερευνητής ή για να δώσει διαλέξεις, μεταξύ άλλων, στο M.I.T., το L.S.E., το Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Tufts, το Κέντρο Ευρωπαϊκών Σπουδών του Harvard, το Πανεπιστήμιο της Catania και το Πανεπιστήμιο Humboldt του Βερολίνου. Τα ερευνητικά και διδακτικά ενδιαφέροντα του είναι στα πεδία της ευρωπαϊκής πολιτικής, της ελληνικής πολιτικής, της συγκριτικής ανάλυσης των οργανωμένων συμφερόντων και της εφαρμοσμένης πολιτικής θεωρίας.
Είναι συγγραφέας των βιβλίων:
"The Europeanization of Greece: Interest Politics and the Crises of Integration" (London/ New York: Macmillan, 1997), "Politics, Subsidies and Competition" (με Μ. Μενδρινού) (Cheltenham: Edward Elgar, 1999), "Δημιουργία και εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας" (Πάτρα: Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, 2003), "Συμφέροντα και πολιτική: Οργάνωση συμφερόντων και πρότυπα διακυβέρνησης" (Αθήνα: Παπαζήσης, 2004), "Η πολιτική ανάμεσα στο δυνητικό και το οικείο: παρεμβάσεις και αναθεωρήσεις" (Αθήνα: Εκδόσεις Ι. Σιδέρης, 2010), "A Republic of Europeans: Civic Potential in a Liberal Milieu" (με Δ. Χρυσοχόου) (Cheltenham: Edward Elgar, 2011), "Αμερική: πολιτική ανάπτυξη, δημοκρατία και εξωστρέφεια στις Η.Π.Α." (Αθήνα: Παπαζήσης, 2012). Συγγραφέας πολλών κεφαλαίων σε διεθνείς και ελληνικούς συλλογικούς τόμους (π.χ., στους τόμους: "Privatization and Public Policy", "Republicanism in Theory and Practice", "Verbaende und Verbandssysteme in Europa", "The New Balkans", "Intercultural Dialogue and Citizenship", "Εισαγωγή στις Ευρωπαϊκές Σπουδές", "Παγκόσμια Ευρώπη", "Η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση", "Εκπαίδευση και Εκπαιδευτική Πολιτική", κ.ά.) καθώς επίσης και πλήθους δημοσιεύσεων σε κορυφαία διεθνή επιστημονικά περιοδικά (όπως European Journal of Political Research, West European Politics, Politics, Political Studies, Journal of Political and Military Sociology, κ.α.). Επιμελήθηκε τους συλλογικούς τόμους "Ευρωπαϊκή ενοποίηση και πολιτική θεωρία: Η πρόκληση του Ρεπουμπλικανισμού" (με Δ. Χρυσοχόου) (Αθήνα: Εκδόσεις Ι. Σιδέρης, 2004) και "Κατευθύνσεις στη μελέτη των διεθνών σχέσεων" (με Δ. Ξενάκη και Δ. Χρυσοχόου) (Αθήνα: Εκδόσεις Ι. Σιδέρης, 2010). Κριτής (referee) σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά (όπως "European Journal of Political Theory", "Journal of European Public Policy", "Ethnic and Racial Studies", "Political Studies", κ.α.) και ιδρύματα χρηματοδότησης της έρευνας. Διετέλεσε τακτικό μέλος του Δ. Σ. του Ελληνικού Κέντρου Ευρωπαϊκών Μελετών (ΕΚΕΜ) και του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας (ΚΕΕ). Είναι μέλος της Ακαδημίας Πολιτικής Επιστήμης της Νέας Υόρκης και της Βρετανικής Εταιρείας Πολιτικών Επιστημών. Μέλος της συντακτικής επιτροπής του επιστημονικού περιοδικού "Τετράδια Πολιτικής Επιστήμης".
Λαδή, Στέλλα
Συγγραφέας
Η Στέλλα Λαδή είναι λέκτορας με αντικείμενο Εξευρωπαϊσμό και Δημόσια Πολιτική στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Έχει σπουδάσει Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και είναι Διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου του York, Μ. Βρετανία με εξειδίκευση στην παγκοσμιοποίηση, τον εξευρωπαϊσμό και στη μεταφορά πολιτικών. Έχει εργαστεί ως λέκτορας στα Πανεπιστήμια του Sheffield και του Exeter και ως ερευνήτρια στο Institut Barcelona d’ Estudis Internacionals και στο Πανεπιστήμιο Leeds Metropolitan. Εργάσθηκε επίσης ως επιστημονική συνεργάτιδα στο Υπουργείο Εσωτερικών και στο Υπουργείο Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής. Από το 2003 ανήκει στο Συνεργαζόμενο Εκπαιδευτικό Προσωπικό του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Έχει δημοσιεύσει εκτενώς στα αγγλικά και στα ελληνικά. Τα δύο βιβλία της είναι το Λαδή Σ. και Νταλάκου, Β. (2008), Εισαγωγή στη Δημόσια Διοίκηση και Δημόσια Πολιτική, Πάτρα: Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο και το Globalization, Policy Transfer and Policy Research Institutes (2005), Cheltenham: Edward Elgar. Είναι ενεργό μέλος της ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ και της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Κοινωνία Πολιτών.
