Ποιος ήταν επιτέλους ο αόρατος Τζων Αυλακιώτης; Τι τύπος ήταν ο κύριος αυτός και τι έκανε τον καιρό του "Διχασμού". Γιατί δεν ήθελε το καθεστώς της 4ης Αυγούστου να θίγεται η υπόθεση της "εξαφάνισης" του Διοικητή της Τράπεζας Οικονομικής Αναπτύξεως. Ποιο νόημα είχαν οι φοβέρες του Μανιαδάκη, το πτώμα στο Σούνιο και η πρόταση της Βάλιας, της γυναίκας του για έρευνα στο παρελθόν του άντρα της; Μήπως γιατί δεν υπήρξε ποτέ Τζων Αυλακιώτης;
"Η εξαφάνιση του Τζων Αυλακιώτη", το τελευταίο μυθιστόρημα του Γιάννη Μαρή, δημοσιευμένο σε συνέχειες στην "Ακρόπολη" μετά την πτώση της δικτατορίας, εξαιρετικό από κάθε άποψη, μπορεί να σταθεί άνετα δίπλα στα θελκτικότερα δείγματα του είδους, τα γραμμένα από τους διασημότερους συγγραφείς των αναγνωσμάτων μυστηρίου. Εδώ δεν υπάρχει Μπέκας, έγκλημα, ύποπτοι, ούτε μετεμφυλιακή Αθήνα. Η ιστορία διαδραματίζεται τον Αύγουστο του 1938, καθώς η ελληνική πρωτεύουσα στενάζει υπό τη σκιά της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου. Αφηγητής είναι ο δημοσιογράφος Κώστας Ανέστης, που έχει σπουδάσει νομικά στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης όπως και ο Μαρής. Μια παλιά του γνώριμη, η Βάλια, η γυναίκα που του ενέπνευσε έναν απελπισμένο έρωτα τον καιρό της εφηβείας του, τον επισκέπτεται για να του ζητήσει μια χάρη: να ψάξει να βρει τον εξαφανισμένο σύζυγό της, τον Τζων Αυλακιώτη, επιφανή επιχειρηματία, διοικητή μεγάλης τράπεζας, ομοτράπεζο του Ιωάννη Μεταξά και των ανθρώπων του, ή καλύτερα να βρει ποιος είναι στην πραγματικότητα. Ο ήρωας, καθώς η Ελλάδα είναι ξέφραγο αμπέλι, γεμάτη από γερμανούς και άγγλους πράκτορες, μπλέκει σε μια υπόθεση κατασκοπείας και διακινδυνεύει τη ζωή και την ελευθερία του αφού οι άνθρωποι της Ασφάλειας του περιβόητου Μανιαδάκη τον παρακολουθούν στενά.
Απαλλαγμένος από κάθε επιφυλακτικότητα όπου επί είκοσι και πλέον χρόνια τον ανάγκαζαν να αυτολογοκρίνεται, ο Μαρής στην "Εξαφάνιση..." αναφέρεται για πρώτη φορά στα αυταρχικά καθεστώτα, στα νησιά της εξορίας, στον φόβο που προκαλεί το παρακράτος στους πολίτες. Μιλάει επίσης για τ
Περίληψη
Ποιος ήταν επιτέλους ο αόρατος Τζων Αυλακιώτης; Τι τύπος ήταν ο κύριος αυτός και τι έκανε τον καιρό του "Διχασμού". Γιατί δεν ήθελε το καθεστώς της 4ης Αυγούστου να θίγεται η υπόθεση της "εξαφάνισης" του Διοικητή της Τράπεζας Οικονομικής Αναπτύξεως. Ποιο νόημα είχαν οι φοβέρες του Μανιαδάκη, το πτώμα στο Σούνιο και η πρόταση της Βάλιας, της γυναίκας του για έρευνα στο παρελθόν του άντρα της; Μήπως γιατί δεν υπήρξε ποτέ Τζων Αυλακιώτης;
"Η εξαφάνιση του Τζων Αυλακιώτη", το τελευταίο μυθιστόρημα του Γιάννη Μαρή, δημοσιευμένο σε συνέχειες στην "Ακρόπολη" μετά την πτώση της δικτατορίας, εξαιρετικό από κάθε άποψη, μπορεί να σταθεί άνετα δίπλα στα θελκτικότερα δείγματα του είδους, τα γραμμένα από τους διασημότερους συγγραφείς των αναγνωσμάτων μυστηρίου. Εδώ δεν υπάρχει Μπέκας, έγκλημα, ύποπτοι, ούτε μετεμφυλιακή Αθήνα. Η ιστορία διαδραματίζεται τον Αύγουστο του 1938, καθώς η ελληνική πρωτεύουσα στενάζει υπό τη σκιά της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου. Αφηγητής είναι ο δημοσιογράφος Κώστας Ανέστης, που έχει σπουδάσει νομικά στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης όπως και ο Μαρής. Μια παλιά του γνώριμη, η Βάλια, η γυναίκα που του ενέπνευσε έναν απελπισμένο έρωτα τον καιρό της εφηβείας του, τον επισκέπτεται για να του ζητήσει μια χάρη: να ψάξει να βρει τον εξαφανισμένο σύζυγό της, τον Τζων Αυλακιώτη, επιφανή επιχειρηματία, διοικητή μεγάλης τράπεζας, ομοτράπεζο του Ιωάννη Μεταξά και των ανθρώπων του, ή καλύτερα να βρει ποιος είναι στην πραγματικότητα. Ο ήρωας, καθώς η Ελλάδα είναι ξέφραγο αμπέλι, γεμάτη από γερμανούς και άγγλους πράκτορες, μπλέκει σε μια υπόθεση κατασκοπείας και διακινδυνεύει τη ζωή και την ελευθερία του αφού οι άνθρωποι της Ασφάλειας του περιβόητου Μανιαδάκη τον παρακολουθούν στενά.
Απαλλαγμένος από κάθε επιφυλακτικότητα όπου επί είκοσι και πλέον χρόνια τον ανάγκαζαν να αυτολογοκρίνεται, ο Μαρής στην "Εξαφάνιση..." αναφέρεται για πρώτη φορά στα αυταρχικά καθεστώτα, στα νησιά της εξορίας, στον φόβο που προκαλεί το παρακράτος στους πολίτες. Μιλάει επίσης για τ
Γιάννης Μαρής (1916-1979). Ο Γιάννης Μαρής (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Γιάννη Τσιριμώκου), γιος δικαστικού, γεννήθηκε στη Σκόπελο. Καταγόταν από γνωστή οικογένεια της Φθιώτιδας με παράδοση στο χώρο της πολιτικής. Μεγάλωσε στη Λαμία. Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και εργάστηκε στην Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής ίδρυσε την Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας (Ε.Λ.Δ.) από κοινού με τους Ηλία Τσιριμώκο και Σταύρο Κανελλόπουλο, οργάνωση που συμμετείχε στο ΕΑΜ, στης οποίας το δημοσιογραφικό όργανο "Μάχη" διετέλεσε αρχισυντάκτης και αρθρογράφος. Από το 1945 ασχολήθηκε επαγγελματικά με τη δημοσιογραφία. Το 1950, μετά τις αποκαλύψεις της εφημερίδας για το στρατόπεδο της Μακρονήσου, δικάστηκε και κλείστηκε στις φυλακές των Βούρλων στη Δραπετσώνα. Αποφυλακίστηκε χάρη στην παρέμβαση της Σοσιαλιστικής Διεθνούς και του πολιτικού ηγέτη Αλέξανδρου Σβώλου. Συνεργάστηκε με τα έντυπα "Προοδευτικός Φιλελεύθερος", "Νέα Γραμμή", "Ελεύθερος Λόγος", "Αθηναϊκή", "Ακρόπολις", "Απογευματινή" και το περιοδικό "Πρώτο". Στο χώρο της λογοτεχνίας πρωτοεμφανίστηκε το 1953 με το μυθιστόρημα "Έγκλημα στο Κολωνάκι", που δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στο περιοδικό "Οικογένεια". Η επιτυχία του μυθιστορήματος, που εκδόθηκε σε βιβλίο από τις εκδόσεις "Ατλαντίς", τον ώθησε να συνεχίσει το γράψιμο και έτσι, στο περιθώριο της δημοσιογραφικής δουλειάς του, κατάφερε να γράψει περίπου πενήντα αστυνομικά αφηγήματα, είκοσι σενάρια για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση και δύο θεατρικά έργα ("Ο κύριος 5%", που παρουσιάστηκε από το θίασο του Ντίνου Ηλιόπουλου και "Ποιος είναι ο Λύσσανδρος", που παρουσιάστηκε από τον θίασο των Ευθυμίου-Μαυροπούλου-Παπαγιαννόπουλου, και τα δύο σε συνεργασία με τον Δ.Κ. Ευαγγελίδη). Όπως σημειώνει ο συγγραφέας Φίλιππος Φιλίππου στην εφημερίδα "Το Βήμα", [...] "Δημιουργός ολόκληρης σχολής συγγραφέων αστυνομικών ιστοριών, ο Γιάννης Μαρής χρησιμοποιούσε την αστυνομική πλοκή ως πρόσχημα. Αυτό που τον ενδιέφερε πραγματικά ήταν η ατμόσφαιρα, το περιβάλλον, οι ανθρώπινες σχέσεις, δημιουργώντας ζωντανούς χαρακτήρες, αποτέλεσμα της συνεχούς παρατήρησης των προσώπων με τα οποία ήρθε σε επαφή στη διάρκεια της πολυετούς του καριέρας. Χαρακτηριστικός ανθρώπινος τύπος του Μαρή και βασικός ήρωας στα περισσότερα βιβλία του, ο αστυνόμος Μπέκας, κοντόχοντρος με ασήμαντη εμφάνιση, δεν ανήκει στους τύπους της νυχτερινής αθηναϊκής ζωής. Είναι υποδειγματικός οικογενειάρχης, δεν έχει διαβάσει ποτέ ποίηση αλλά "τον Βάρναλη τον έχει ακουστά", και πιστεύει ότι "οι ιδιωτικοί αστυνομικοί είναι για τις ταινίες του κινηματογράφου και τα μυθιστορήματα· χωρίς τον μηχανισμό της αστυνομίας πίσω σου είσαι άοπλος, αδύναμος, γυμνός..."" Ο Γιάννης Μαρής πέθανε στην Αθήνα το 1979. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του βλ. Χατζηφώτης Ι. Μ., "Μαρής, Γιάννης", στη "Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", τ. 10, Αθήνα: Χάρη Πάτση, χ.χ. και Αλέξης Ζήρας, "Μαρής, Γιάννης" στο "Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", Αθήνα: Πατάκης, 2007, σ.1333.
(Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ. & εφημερίδα "Το Βήμα").
Μαρής, Γιάννης, 1916-1979
Συγγραφέας
Γιάννης Μαρής (1916-1979). Ο Γιάννης Μαρής (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Γιάννη Τσιριμώκου), γιος δικαστικού, γεννήθηκε στη Σκόπελο. Καταγόταν από γνωστή οικογένεια της Φθιώτιδας με παράδοση στο χώρο της πολιτικής. Μεγάλωσε στη Λαμία. Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και εργάστηκε στην Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής ίδρυσε την Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας (Ε.Λ.Δ.) από κοινού με τους Ηλία Τσιριμώκο και Σταύρο Κανελλόπουλο, οργάνωση που συμμετείχε στο ΕΑΜ, στης οποίας το δημοσιογραφικό όργανο "Μάχη" διετέλεσε αρχισυντάκτης και αρθρογράφος. Από το 1945 ασχολήθηκε επαγγελματικά με τη δημοσιογραφία. Το 1950, μετά τις αποκαλύψεις της εφημερίδας για το στρατόπεδο της Μακρονήσου, δικάστηκε και κλείστηκε στις φυλακές των Βούρλων στη Δραπετσώνα. Αποφυλακίστηκε χάρη στην παρέμβαση της Σοσιαλιστικής Διεθνούς και του πολιτικού ηγέτη Αλέξανδρου Σβώλου. Συνεργάστηκε με τα έντυπα "Προοδευτικός Φιλελεύθερος", "Νέα Γραμμή", "Ελεύθερος Λόγος", "Αθηναϊκή", "Ακρόπολις", "Απογευματινή" και το περιοδικό "Πρώτο". Στο χώρο της λογοτεχνίας πρωτοεμφανίστηκε το 1953 με το μυθιστόρημα "Έγκλημα στο Κολωνάκι", που δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στο περιοδικό "Οικογένεια". Η επιτυχία του μυθιστορήματος, που εκδόθηκε σε βιβλίο από τις εκδόσεις "Ατλαντίς", τον ώθησε να συνεχίσει το γράψιμο και έτσι, στο περιθώριο της δημοσιογραφικής δουλειάς του, κατάφερε να γράψει περίπου πενήντα αστυνομικά αφηγήματα, είκοσι σενάρια για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση και δύο θεατρικά έργα ("Ο κύριος 5%", που παρουσιάστηκε από το θίασο του Ντίνου Ηλιόπουλου και "Ποιος είναι ο Λύσσανδρος", που παρουσιάστηκε από τον θίασο των Ευθυμίου-Μαυροπούλου-Παπαγιαννόπουλου, και τα δύο σε συνεργασία με τον Δ.Κ. Ευαγγελίδη). Όπως σημειώνει ο συγγραφέας Φίλιππος Φιλίππου στην εφημερίδα "Το Βήμα", [...] "Δημιουργός ολόκληρης σχολής συγγραφέων αστυνομικών ιστοριών, ο Γιάννης Μαρής χρησιμοποιούσε την αστυνομική πλοκή ως πρόσχημα. Αυτό που τον ενδιέφερε πραγματικά ήταν η ατμόσφαιρα, το περιβάλλον, οι ανθρώπινες σχέσεις, δημιουργώντας ζωντανούς χαρακτήρες, αποτέλεσμα της συνεχούς παρατήρησης των προσώπων με τα οποία ήρθε σε επαφή στη διάρκεια της πολυετούς του καριέρας. Χαρακτηριστικός ανθρώπινος τύπος του Μαρή και βασικός ήρωας στα περισσότερα βιβλία του, ο αστυνόμος Μπέκας, κοντόχοντρος με ασήμαντη εμφάνιση, δεν ανήκει στους τύπους της νυχτερινής αθηναϊκής ζωής. Είναι υποδειγματικός οικογενειάρχης, δεν έχει διαβάσει ποτέ ποίηση αλλά "τον Βάρναλη τον έχει ακουστά", και πιστεύει ότι "οι ιδιωτικοί αστυνομικοί είναι για τις ταινίες του κινηματογράφου και τα μυθιστορήματα· χωρίς τον μηχανισμό της αστυνομίας πίσω σου είσαι άοπλος, αδύναμος, γυμνός..."" Ο Γιάννης Μαρής πέθανε στην Αθήνα το 1979. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του βλ. Χατζηφώτης Ι. Μ., "Μαρής, Γιάννης", στη "Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", τ. 10, Αθήνα: Χάρη Πάτση, χ.χ. και Αλέξης Ζήρας, "Μαρής, Γιάννης" στο "Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", Αθήνα: Πατάκης, 2007, σ.1333.
(Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ. & εφημερίδα "Το Βήμα").
