ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Β'

Περίληψη

Η "Σύγχρονη κοινωνιολογική θεωρία" έχει ως στόχο να καλύψει σημαντικά κενά στον χώρο της ελληνικής κοινωνιολογικής βιβλιογραφίας. Στο έργο περιλαμβάνονται ορισμένες από τις σημαντικότερες επισκοπήσεις και κριτικές αναλύσεις των θεωρητικών ρευμάτων που αναπτύχθηκαν από τη δεκαετία του 1950 και μετά. Ο τόμος αυτός περιλαμβάνει κείμενα για τον δομισμό/δομο-μαρξισμό, τον μετα-δομισμό, τη θεωρία της δομοποίησης, τη θεωρία της επικοινωνιακής δράσης και τις μεταμοντέρνες προσεγγίσεις. Επικεντρώνεται στις θεωρητικές κοινωνιολογικές προοπτικές που επιχειρούν να υπερβούν τον δυαδισμό άτομο/κοινωνία καθώς και τη συμβατική προβληματική τού αν τα άτομα είναι δημιουργοί της κοινωνίας ή το αντίθετο. Στα κεφάλαια 1, 2, και 3 επιχειρείται μια κριτική παρουσίαση της δομικής θεωρίας του Levi-Srauss και της δομο-μαρξιστικής θεωρίας του Althusser, με έμφαση στην "αποκέντρωση του υποκειμένου" από την ανάλυση. Στα κεφάλαια 4 και 5 εξετάζεται η μεταδομική προσέγγιση του Foucault, η οποία ακολουθεί την παράδοση της αποκέντρωσης του υποκειμένου, καθώς η διάκριση άτομο/κοινωνία αντικαθίσταται από μια σκοπιά που εστιάζεται στο επίπεδο των κοινωνικών πρακτικών μέσα από τις οποίες συγκροτείται η υποκειμενικότητα. Το κεφάλαιο 6 παρουσιάζει τη θεωρία της δομοποίησης του Giddens ως εναλλακτική προσπάθεια υπέρβασης των δυιστικών αντιλήψεων στην κοινωνιολογική θεωρία μέσα από τη σκοπιά ότι δράση και δομή συγκροτούνται αμοιβαίως. Στο κεφάλαιο 7 γίνεται μια συνοπτική αλλά περιεκτική κριτική παρουσίαση της Σχολής της Φρανκφούρτης, ενώ το κεφάλαιο 8 συνοψίζει ορισμένες κριτικές παρατηρήσεις του Giddens πάνω στο έργο του Habermas (ιδιαίτερα για τον τρόπο με τον οποίο ο Habermas, μέσα από τις έννοιες του βιόκοσμου και του συστήματος, επαναδιατυπώνει τον κοινωνιολογικό δυαδισμό, δράση/δομή). Τέλος, στο κεφάλαιο 9 ο Νίκος Μουζέλης επιχειρεί μια κριτική ανάλυση των αδιεξόδων τα οποία αντιμετωπίζει η σύγχρονη κοινωνιολογική θεωρία (με έμφαση στις μεταμοντέρνες προσεγγίσεις).