Στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις εναλλάσονταν στο παρελθόν φάσεις αισιοδοξίας και αμοιβαίας δυσπιστίας. Το 1999, όμως με τη γρήγορη διαδοχή δραματικών γεγονότων -υπόθεση Οτσαλάν, πόλεμος στο Κοσσυφοπέδιο, σεισμοί εκατέρωθεν του Αιγαίου, συμφωνία του Ελσίνκι- φαίνεται ότι τέθηκε ένα σταθερότερο θεμέλιο για την προσέγγιση των δύο χωρών.
Αποτέλεσμα των με κανονική περιοδικότητα εκδηλούμενων κρίσεων σε επίπεδο "υψηλής πολιτικής" από την εποχή του Κυπριακού ήταν η αβεβαιότητα για το μέλλον, ένας αγώνας δρόμου σε εξοπλισμούς που απορροφούσαν πολύτιμους πόρους (που όμως είχε και άλλες αιτίες) και το ιδιαίτερα χαμηλό επίπεδο των αμοιβαίων ανταλλαγών. Το κόστος από την παραγνώριση της λογικής της αλληλεξάρτησης αποδείχθηκε υψηλό και για τις δύο πλευρές.
Με τον κωδικό "Ελσίνκι" (1999) χαρακτηρίζουμε την τελευταία προσπάθεια εξομάλυνσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων, που πέρασε στο μεταξύ με επιτυχία μερικές δοκιμασίες, με τελευταία τον Δεκέμβριο 2000, όταν στην Ευρωπαϊκή Ένωση συζητήθηκε ο "οδικός χάρτης" της γείτονος με κατεύθυνση την Ευρώπη. Η προσπάθεια είναι πολλαπλά συνυφασμένη με την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας.
Τα κείμενα του τόμου αυτού αναλύουν τον ρόλο των εσωτερικών παραγόντων στη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής των δύο χωρών: - Τη διαπραγματευτική λογική που υιοθέτησαν Τουρκία και Ελλάδα "διαπραγματευόμενες την ειρήνη" στο Ελσίνκι - Την τουρκική οικονομία καια το διμερές εμπόριο - Την μάλλον ασταθή στάση της Ευρώπης έναντι της Τουρκίας και γιατί ο ευρωπαϊκός δρόμος της Τουρκίας βαρύνεται με αβεβαιότητες - Το πρόβλημα των Τούρκων εργαζομένων στην Ευρώπη που προσφέρει μια εμπειρική βάση για να εκτιμηθούν οι προοπτικές και τα προβλήματα ένταξης ολόκληρης της τουρκικής κοινωνίας στην Ευρώπη.
Περίληψη
Στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις εναλλάσονταν στο παρελθόν φάσεις αισιοδοξίας και αμοιβαίας δυσπιστίας. Το 1999, όμως με τη γρήγορη διαδοχή δραματικών γεγονότων -υπόθεση Οτσαλάν, πόλεμος στο Κοσσυφοπέδιο, σεισμοί εκατέρωθεν του Αιγαίου, συμφωνία του Ελσίνκι- φαίνεται ότι τέθηκε ένα σταθερότερο θεμέλιο για την προσέγγιση των δύο χωρών.
Αποτέλεσμα των με κανονική περιοδικότητα εκδηλούμενων κρίσεων σε επίπεδο "υψηλής πολιτικής" από την εποχή του Κυπριακού ήταν η αβεβαιότητα για το μέλλον, ένας αγώνας δρόμου σε εξοπλισμούς που απορροφούσαν πολύτιμους πόρους (που όμως είχε και άλλες αιτίες) και το ιδιαίτερα χαμηλό επίπεδο των αμοιβαίων ανταλλαγών. Το κόστος από την παραγνώριση της λογικής της αλληλεξάρτησης αποδείχθηκε υψηλό και για τις δύο πλευρές.
Με τον κωδικό "Ελσίνκι" (1999) χαρακτηρίζουμε την τελευταία προσπάθεια εξομάλυνσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων, που πέρασε στο μεταξύ με επιτυχία μερικές δοκιμασίες, με τελευταία τον Δεκέμβριο 2000, όταν στην Ευρωπαϊκή Ένωση συζητήθηκε ο "οδικός χάρτης" της γείτονος με κατεύθυνση την Ευρώπη. Η προσπάθεια είναι πολλαπλά συνυφασμένη με την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας.
Τα κείμενα του τόμου αυτού αναλύουν τον ρόλο των εσωτερικών παραγόντων στη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής των δύο χωρών: - Τη διαπραγματευτική λογική που υιοθέτησαν Τουρκία και Ελλάδα "διαπραγματευόμενες την ειρήνη" στο Ελσίνκι - Την τουρκική οικονομία καια το διμερές εμπόριο - Την μάλλον ασταθή στάση της Ευρώπης έναντι της Τουρκίας και γιατί ο ευρωπαϊκός δρόμος της Τουρκίας βαρύνεται με αβεβαιότητες - Το πρόβλημα των Τούρκων εργαζομένων στην Ευρώπη που προσφέρει μια εμπειρική βάση για να εκτιμηθούν οι προοπτικές και τα προβλήματα ένταξης ολόκληρης της τουρκικής κοινωνίας στην Ευρώπη.
Ο Παναγιώτης Λιαργκόβας σπούδασε οικονομικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Πανεπιστήμιο Clark της Μασαχουσέτης (ΗΠΑ), απ' όπου έλαβε και το διδακτορικό του δίπλωμα (Ph.D) το 1991. Υπήρξε υπότροφος του Αμερικανικού Ιδρύματος Fulbright, του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αφών Β. Μπάκαλα, του Πανεπιστημίου Clark καθώς και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Έχει διατελέσει Διευθυντής της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης, Ειδικός Σύμβουλος στο Δήμο Αθηναίων, Ειδικός Συνεργάτης στο Υπουργείο Οικονομικών και Εξωτερικός Συνεργάτης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Έχει διδάξει σε διάφορα Πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού, όπως στα Πανεπιστήμια Clark, Bologna, Αθηνών, Πατρών και Θεσσαλίας. Σήμερα είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Πρόεδρος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών και Διευθυντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών "Οργάνωση και Διοίκηση Δημοσίων Υπηρεσιών, Οργανισμών και Επιχειρήσεων", που διεξάγεται σε συνεργασία με την Α.Δ.Ε.Δ.Υ. και το ΥΠ.ΕΣ.Δ.Δ.Α. Έχει συγγράψει και εκδόσει πάνω από 10 βιβλία και περισσότερα από 70 άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά και εκδόσεις, τα περισσότερα εκ των οποίων είναι τα αγγλικά. Έχει συμμετάσχει με εισηγήσεις του σε περισσότερα από 70 διεθνή συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ειδικεύεται στο χώρο της οικονομικής ανάλυσης και πολιτικής καθώς και στην ευρωπαϊκή και διεθνή οικονομία.
Καζάκος,Πάνος Β
Συγγραφέας
Ο Πάνος Καζάκος, 1941, είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες στην Ελλάδα και οικονομικά στη (Δυτική) Γερμανία. Είναι διδάκτωρ του Christan-Albrechts-Universitat Kiel. Την περίοδο 1996-2002 διηύθυνε το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Ευρωπαϊκών και Διεθνών Σπουδών. Έχει διατελέσει ανάμεσα σε άλλα εμπειρογνώμων α΄ του Υπουργείου Εξωτερικών και διευθυντής ερευνών του Ελληνικού Κέντρου Ευρωπαϊκών Μελετών. Η μελέτη του "Θεσμικές μεταρρυθμίσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση" (Ι. Σιδέρης, 1996), βραβεύθηκε από την Ακαδημία Αθηνών. Άλλες δημοσιεύσεις (επιλογή): "Ανάμεσα σε κράτος και αγορά - Οικονομία και πολιτική στη μεταπολεμική Ελλάδα 1944-2000", "Πατάκης", 2001, "Stabilisierung ohne Reform-Konvergenz und Pfadabhangigkeit im Griechenland der 90er Jahre", ZEI, Bonn 2000, "Η νέα Agenda της αριστεράς και άλλα δοκίμια πολιτικής κριτικής", "Παπαζήσης", Αθήνα 1998, "Greece and EC Membership Evaluated", (co-editor) "Printer", London 1994.
Μαριάς, Επαμεινώνδας Α.
Συγγραφέας
O Επαμεινώνδας (Νότης) Μαριάς γεννήθηκε το 1957. Είναι Καθηγητής Θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης, επιστημονικός διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κέντρου Τεκμηρίωσης του Πανεπιστημίου Κρήτης και δικηγόρος στον Άρειο Πάγο. Είναι απόφοιτος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, πτυχιούχος Master του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (London School of Economics), διδάκτωρ του Παντείου Πανεπιστημίου Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών και fellow του Weatherhead Center for International Affairs του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Έχει διδάξει στο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών, στο Πανεπιστήμιο Πατρών, στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης του Μάαστριχτ και στο Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης. Διετέλεσε ειδικός επιστημονικός συνεργάτης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Υπουργείο Εξωτερικών, διευθυντής του Ινστιτούτου Διαρκούς Επιμόρφωσης, πρόεδρος του Οργανισμού Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και μέλος του ΔΣ του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος Κατάρτισης του Τορίνο.
Έχει εκδώσει τα βιβλία "European Citizenship" (1994), "The European Ombudsman" (1994), "Για μια Ευρωπαϊκή Ένωση των Πολιτών και της Αλληλεγγύης" (1997 & 2004), "Η Διακυβερνητική Διάσκεψη και η Συνθήκη του Άμστερνταμ" (1999, από κοινού με την Κατερίνα Πολυχρονάκη), "Η Ελλάδα και το Ευρωπαϊκό Μέλλον της Τουρκίας" (2001, από κοινού με τον Πάνο Καζάκο κ.ά.) και "Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση και Ελληνοτουρκική Προσέγγιση" (2005). Έχει δημοσιεύσει πληθώρα άρθρων σε συλλογικούς τόμους, επιστημονικά περιοδικά και εφημερίδες στην Ελλάδα, στις χώρες της ΕΕ και στις ΗΠΑ, όπως στα "European Law Review", "Legal Issues of European Integration", "The Fletcher Forum of World Affairs", "EipaScope", "Νομικό Βήμα", "Eυρωπαίων Πολιτεία", "Εφημερίδα Διοικητικού Δικαίου", "Δικαιώματα του Ανθρώπου", "Εφαρμογές Δημοσίου Δικαίου", αλλά και στα "Επίκαιρα", στην "Ελευθεροτυπία", στην "Αυγή", στην "Ισοτιμία", στη "Ναυτεμπορική", στην "Athens News" κ.λπ. Συμμετείχε ενεργά στο φοιτητικό κίνημα της Μεταπολίτευσης, ενώ την περίοδο 1976-78 ήταν μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της Εθνικής Φοιτητικής Ένωσης Ελλάδας. Τα τελευταία χρόνια δραστηριοποιείται στο χώρο της αυτοδιοίκησης και διετέλεσε μέλος του Νομαρχιακού Συμβουλίου Φθιώτιδας, μέλος της ΓΣ της ΕΝΑΕ και υποψήφιος αντιπεριφερειάρχης δυτικού τομέα Αθήνας. Συμμετέχει ενεργά στο αντιμνημονιακό κίνημα και παρέστη ως δικηγόρος ενώπιον του Συμβουλίου Επικρατείας κατά την εκδίκαση της αίτησης ακυρώσεως κατά του Μνημονίου, την οποία άσκησε ως αιτών από κοινού με άλλους πολίτες και φορείς. Είναι παντρεμένος με την Κατερίνα Πολυχρονάκη και έχει δύο γιους, τον Φοίβο-Επαμεινώνδα και τον Γεώργιο-Ωρίωνα.
Πολυχρονάκη, Κατερίνα
Συγγραφέας
Η Κατερίνα Πολυχρονάκη είναι πολιτικός επιστήμων, εξωτερική εμπειρογνώμων της Διεύθυνσης Μελετών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και μόνιμη υπάλληλος του Υπουργείου Τύπου και ΜΜΕ. Απόφοιτος του μονοετούς μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών για την ΕΕ και τις αναπτυσσόμενες χώρες του Παντείου Πανεπιστημίου και υποψήφια διδάκτωρ του Ελεύθερου Πανεπιστημίου των Βρυξελλών. Διετέλεσε ειδική ερευνήτρια του ΕΚΔΔ, επιστημονικά υπεύθυνη του τομέα ΕΕ του Ινστιτούτου Διαρκούς Επιμόρφωσης, σύμβουλος στον Οργανισμό Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και μέλος του συμβουλευτικού Forum του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος Κατάρτισης του Τορίνο. Έχει δημοσιεύσει τη μελέτη Opportunities Offered to Women by Community Programmes καθώς και άρθρα στον Οικονομικό Ταχυδρόμο για θέματα δημόσιας διοίκησης.
Μπότσιου, Κωνσταντίνα Ε.
Συγγραφέας
Αναπληρώτρια καθηγήτρια σύγχρονης ιστορίας. Γεννήθηκε στην Αθήνα, σπούδασε ιστορία και αρχαιολογία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και έλαβε το διδακτορικό της δίπλωμα στη νεώτερη και σύγχρονη ιστορία στο Πανεπιστήμιο του Tubingen (1998). Από το 1999 έως το 2008 δίδαξε νεώτερη και σύγχρονη ιστορία στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 2008 είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια σύγχρονης ιστορίας και διεθνούς πολιτικής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στη νεώτερη και σύγχρονη ελληνική ιστορία, στην ιστορία της ευρωπαϊκής ενοποίησης, των διατλαντικών σχέσεων και του ψυχρού πολέμου. Email: kbotsiou@uop.gr
