Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΛΟΡΔΟΥ ΤΣΑΝΤΟΣ

Περίληψη

"Η εμφάνιση του νεαρού Χόφμαννσταλ είναι ένα από τα μεγάλα θαύματα πρώιμης τελειότητας και έτσι παραμένει στις αναμνήσεις μας· εκτός από τον Κήτς και τον Ρεμπώ, δεν γνωρίζω στην παγκόσμια λογοτεχνία άλλο παράδειγμα νεότητας τόσο αλάνθαστης στον έλεγχο της γλώσσας, τόσο ευρείας στην έμπνευση των ιδεών, τόσο εμποτισμένης από ποιητική ουσία ακόμα και στην τελευταία αράδα, όσο αυτό το μεγαλειώδες πνεύμα που, ήδη από τα δεκάξι ή τα δεκαεπτά του χρόνια, ενεγράφη στα αιώνια χρονικά της γερμανικής γλώσσας με στίχους αλησμόνητους και μια πρόζα που δεν έχει ξεπεραστεί μέχρι σήμερα. Το εντυπωσιακό ξεκίνημα του και ταυτοχρόνως αυτή η τελειότητα είναι φαινόμενα που δεν παρουσιάζονται δυο φορές σε μια γενιά."

(Stefan Sweig, "Ο κόσμος του χθες. Αναμνήσεις ενός Ευρωπαίου", 1944)

"Η ζωή του Χόφμαννσταλ ήταν ένα σύμβολο, το ευγενές σύμβολο μιας Αυστρίας υπό εξαφάνιση, μιας ευγένειας υπό εξαφάνιση, ενός θεάτρου υπό εξαφάνιση : ένα σύμβολο εντός του κενού κι ωστόσο όχι σύμβολο του κενού."

(Hermann Broch, "Ο Χόφμαννσταλ και η εποχή του", γύρω στα 1950)

"Η "Επιστολή του Λόρδου Τσάντος", που χρονολογείται στα 1902, συνιστά το βαθμό μηδέν όχι της γραφής, αλλά της ποιητικής του Χόφμαννσταλ· είναι ένα μανιφέστο της διάλυσης της ομιλίας και του ναυαγίου του εγώ μέσα στο άτακτο και συγκεχυμένο ρεύμα των πραγμάτων που η γλώσσα δεν μπορεί πλέον να κατονομάσει ούτε να δαμάσει· μ' αυτή την έννοια το συγκεκριμένο αφήγημα είναι η ευφυής καταγγελία μιας παραδειγματικής συνθήκης του 20ου αιώνα. Ο πρωταγωνιστής εγκαταλείπει την κλίση του και το επάγγελμα του συγγραφέα διότι καμία λέξη δεν του φαίνεται ικανή να εκφράσει την αντικειμενική πραγματικότητα· το μυστικό ρεύμα της ζωής τον κυριεύει και διεισδύει μέσα του σε τέτοιο βαθμό ώστε να χάνεται ολοκληρωτικά μέσα στα αντικείμενα, να διαλύεται σε μια αποκάλυψη του Όλου που καταστρέφει την ενότητα του προσώπου σε μια τρεμοσβήνουσα μαρμαρυγή συγκινήσεων και αντιδράσεων. Μ' αυτό το διάσημο αφήγημα, που συχνά θεωρείται παράδειγμα του πιο ακραίου