ΠΕΡΙ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ Β' ΤΟΜΟΣ

Περίληψη

Ο Πλάτων ονόμασε ποιητική κάθε δύναμη που γίνεται αιτία να υπάρχουν πράγματα, τα οποία προηγουμένως δεν υπήρχαν. Και οι περισσότεροι, αν όχι και όλοι, θα συμφωνούσαμε ότι η φαντασία είναι μια τέτοια δύναμη. Εντούτοις, τι είναι η φαντασία, πώς εκδηλώνεται η δημιουργικότητά της και πόσο καινούργια μπορούν να είναι τα πράγματα που δημιουργεί; Κι ακόμα, εφόσον υπάρχουν κι άλλες ποιητικές δυνάμεις (το γίγνεσθαι, η φύσις ή ακόμα και ο Θεός), σε τι διαφέρει η φαντασία από αυτές; Επιπλέον, ποια είναι η σχέση της φαντασίας με τη μνήμη, τη συνείδηση, τη σκέψη, το λόγο και τη γλώσσα, ποια η διαπλοκή της με την κοινωνία και την ιστορία και ποιοι οι παράγοντες που επηρεάζουν τη δημιουργικότητά της και ασκούν καθοριστικό ρόλο στην υλοποίηση των "φαντασμάτων" της; Με όποιο ζήτημα κι αν ασχολιόμουν, σκόνταφτα στα παραπάνω ερωτήματα, τα οποία και επέβαλαν εντέλει τη θεματοποίησή τους. Πρόκειται εξάλλου για ερωτήματα ουσιώδη, εφόσον η πορεία μας ως έλλογου είδους εξαρτήθηκε και θα εξαρτηθεί από την ικανότητά μας να ακούμε (και να εφαρμόζουμε στη ζωή μας) τα ψιθυρίσματα της ομηρικής μούσας. Για να τα αντιμετωπίσω χρειάστηκε να "επιστρατεύσω" προπαντός αυτά που δεν ήξερα (και που συνεχίζω να αγνοώ), αν και τα μεγάλα προβλήματα και οι ανατροπές εκδηλώθηκαν σ' αυτά που νόμιζα ότι γνώριζα και στις "εδραίες" "προσωπικές" μου απόψεις. Όλα αυτά εξηγούν δίχως και να δικαιολογούν το μέγεθος του βιβλίου. Τολμώ να ελπίζω ωστόσο το ελάχιστο και το μέγιστο: ότι η εμπλοκή μου στα ως άνω ερωτήματα προσέδωσε στην ανάπτυξή τους έναν περιπετειώδη χαρακτήρα, ώστε αυτός που θα διεξέλθει τις πρώτες εκατόν πενήντα σελίδες θα διαβάσει και τις υπόλοιπες, κατανεύοντας στο ότι πρέπει να εξωθούμε (και να ακολουθούμε) τις ιδέες μας ώς τα άκρα κι ακόμα πιο μακριά, κι όπου μας βγάλουν ή όπου δεν μας βγάλουν. Το μεγάλο αυτό κείμενο είναι το σκίτσο μιας αέναης συζήτησης κι έτσι κι ένα φανταστικό ταξίδι. Το θέμα του είναι η "λογοτεχνία" της φιλοσοφίας και της επιστήμης.