Η ταχύτατη πρόοδος της γλωσσικής επιστήμης, που συντελέστηκε κυρίως κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, και η συνακόλουθη δημιουργία ποικίλων συναφών διεπιστημονικών γλωσσικών κλάδων, οδήγησαν σταδιακά στην αποκάλυψη της τεράστιας σημασίας και της αξίας του λεξιλογίου το οποίο, πολύ πρόσφατα, άρχισε να προσλαμβάνει, αργά και σταθερά, ισότιμη θέση με τη γραμματική στον τομέα της γλωσσικής διδασκαλίας και της διδακτικής αντιμετώπισης.
Όμως, οι αποκαλύψεις και τα πορίσματα της σύγχρονης γλωσσικής επιστήμης που μας έδωσαν τη δυνατότητα να κινηθούμε σε βάθος και να αποκτήσουμε πληρέστερη γνώση του λεξιλογικού τομέα, δημιούργησαν, όπως ήταν φυσικό, μια νέα σειρά ερωτημάτων, παιδαγωγικού και διδακτικού κυρίως χαρακτήρα, στα οποία η εφαρμοσμένη γλωσσολογία οφείλει να δώσει τεκμηριωμένες και επαρκείς απαντήσεις, για να καταντήσει με τον τρόπο αυτόν περισσότερο σύγχρονη και πιο αποτελεσματική τη διδακτική παρέμβαση στο γλωσσικό μάθημα.
Προς αυτήν ακριβώς την κατεύθυνση κινείται η παρούσα μελέτη με την οποία οι συγγραφείς επιχειρούν να εξετάσουν τα κυριότερα ζητήματα που θέτει, σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο, ο διδακτικός χειρισμός του λεξιλογικού τομέα και αναζητούν νέους τρόπους για ουσιαστική ένταξη και αποτελεσματικότερη αντιμετώπισή του στο πλαίσιο του γλωσσικού μαθήματος.
Περίληψη
Η ταχύτατη πρόοδος της γλωσσικής επιστήμης, που συντελέστηκε κυρίως κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, και η συνακόλουθη δημιουργία ποικίλων συναφών διεπιστημονικών γλωσσικών κλάδων, οδήγησαν σταδιακά στην αποκάλυψη της τεράστιας σημασίας και της αξίας του λεξιλογίου το οποίο, πολύ πρόσφατα, άρχισε να προσλαμβάνει, αργά και σταθερά, ισότιμη θέση με τη γραμματική στον τομέα της γλωσσικής διδασκαλίας και της διδακτικής αντιμετώπισης.
Όμως, οι αποκαλύψεις και τα πορίσματα της σύγχρονης γλωσσικής επιστήμης που μας έδωσαν τη δυνατότητα να κινηθούμε σε βάθος και να αποκτήσουμε πληρέστερη γνώση του λεξιλογικού τομέα, δημιούργησαν, όπως ήταν φυσικό, μια νέα σειρά ερωτημάτων, παιδαγωγικού και διδακτικού κυρίως χαρακτήρα, στα οποία η εφαρμοσμένη γλωσσολογία οφείλει να δώσει τεκμηριωμένες και επαρκείς απαντήσεις, για να καταντήσει με τον τρόπο αυτόν περισσότερο σύγχρονη και πιο αποτελεσματική τη διδακτική παρέμβαση στο γλωσσικό μάθημα.
Προς αυτήν ακριβώς την κατεύθυνση κινείται η παρούσα μελέτη με την οποία οι συγγραφείς επιχειρούν να εξετάσουν τα κυριότερα ζητήματα που θέτει, σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο, ο διδακτικός χειρισμός του λεξιλογικού τομέα και αναζητούν νέους τρόπους για ουσιαστική ένταξη και αποτελεσματικότερη αντιμετώπισή του στο πλαίσιο του γλωσσικού μαθήματος.
Η Μαρία Παραδιά είναι φιλόλογος και υπηρετεί ως Πάρεδρος ε.θ. στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (Π.Ι.) με γνωστικό αντικείμενο "Η διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας με τη χρήση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών (Τ.Π.Ε.)". Έχει προϋπηρεσία στη δημόσια Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, διοικητική προϋπηρεσία σε εκπαιδευτικούς τομείς στην Κ.Υ. του Υπουργείου Παιδείας, καθώς και συμμετοχές σε Επιστημονικές Επιτροπές και Ομάδες Εργασίας τόσο του Υπουργείου Παιδείας όσο και του Π.Ι. Τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία και την Εκπαιδευτική Τεχνολογία, τομείς στους οποίους εντάσσεται τόσο η διδακτορική της διατριβή, όσο και το μεγαλύτερο μέρος των δημοσιευμένων μέχρι σήμερα εργασιών της σε επιστημονικά περιοδικά και σε πρακτικά συνεδρίων. Έχει εκπονήσει έρευνες στον τομέα της γλωσσικής διδασκαλίας και ειδικότερα της αξιοποίησης των Τ.Π.Ε. στο πλαίσιο της διδασκαλίας της Νεοελληνικής Γλώσσας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Επίσης έχει συμμετάσχει σε ερευνητικά προγράμματα και σε συνέδρια σχετικά με τη διδασκαλία της ελληνικής ως πρώτης/μητρικής και ως δεύτερης/ξένης γλώσσας, καθώς και σχετικά με τις δικτυακές και υπολογιστικές τεχνολογίες στην εκπαίδευση. Είναι, τέλος, μέλος Επιστημονικών Ενώσεων και κριτής σε επιστημονικό περιοδικό.
Παραδιά, Μαρία
Συγγραφέας
Η Μαρία Παραδιά είναι φιλόλογος και υπηρετεί ως Πάρεδρος ε.θ. στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (Π.Ι.) με γνωστικό αντικείμενο "Η διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας με τη χρήση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών (Τ.Π.Ε.)". Έχει προϋπηρεσία στη δημόσια Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, διοικητική προϋπηρεσία σε εκπαιδευτικούς τομείς στην Κ.Υ. του Υπουργείου Παιδείας, καθώς και συμμετοχές σε Επιστημονικές Επιτροπές και Ομάδες Εργασίας τόσο του Υπουργείου Παιδείας όσο και του Π.Ι. Τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία και την Εκπαιδευτική Τεχνολογία, τομείς στους οποίους εντάσσεται τόσο η διδακτορική της διατριβή, όσο και το μεγαλύτερο μέρος των δημοσιευμένων μέχρι σήμερα εργασιών της σε επιστημονικά περιοδικά και σε πρακτικά συνεδρίων. Έχει εκπονήσει έρευνες στον τομέα της γλωσσικής διδασκαλίας και ειδικότερα της αξιοποίησης των Τ.Π.Ε. στο πλαίσιο της διδασκαλίας της Νεοελληνικής Γλώσσας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Επίσης έχει συμμετάσχει σε ερευνητικά προγράμματα και σε συνέδρια σχετικά με τη διδασκαλία της ελληνικής ως πρώτης/μητρικής και ως δεύτερης/ξένης γλώσσας, καθώς και σχετικά με τις δικτυακές και υπολογιστικές τεχνολογίες στην εκπαίδευση. Είναι, τέλος, μέλος Επιστημονικών Ενώσεων και κριτής σε επιστημονικό περιοδικό.
Μήτσης, Ναπολέων Σ.
Συγγραφέας
Ο Ναπολέων Σπ. Μήτσης σπούδασε Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και υπηρέτησε για πολλά χρόνια ως φιλόλογος στη δημόσια Μέση Εκπαίδευση. Στη συνέχεια πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές, ως υπότροφος του ΙΚΥ, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και λίγο αργότερα ανακηρύχθηκε διδάκτωρ της γλωσσολογίας από το ίδιο Πανεπιστήμιο. Το 1991 εξελέγη Πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, και με την ιδιότητά του αυτή έλαβε μέρος, ως συγγραφέας ή συντονιστής συγγραφικών ομάδων, στη σύνταξη πολλών διδακτικών εγχειριδίων. Δίδαξε, ως συμβασιούχος καθηγητής (1991-94), θεωρητική και εφαρμοσμένη γλωσσολογία στο ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Δίδαξε επίσης στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, ως Επιστημονικός Συνεργάτης, εφαρμοσμένη γλωσσολογία και συγκεκριμένα διδακτική της Ελληνικής ως μητρικής και ως ξένης γλώσσας (1993-96). Το 1995 εξελέγη ομόφωνα αναπληρωτής καθηγητής της Γλωσσολογίας στο ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και τον Δεκέμβριο του 1999 έγινε καθηγητής στο ίδιο τμήμα όπου και υπηρετεί μέχρι σήμερα. Έχει δημοσιεύσει πλήθος εργασιών σχετικών με τη διδασκαλία της Νεοελληνικής, τόσο ως μητρικής όσο και ως ξένης γλώσσας. Υπήρξε μέλος της ομάδας σχεδιασμού του προγράμματος "Λογομάθεια", που εκπονήθηκε στα πλαίσια του Ινστιτούτου Επεξεργασίας Λόγου. Διετέλεσε συνεργάτης της Εκπαιδευτικής Τηλεόρασης (1979-81), γραμματέας της "Επιτροπής για την Ελληνική Γλώσσα" που συγκροτήθηκε και λειτούργησε στο Υπουργείο Παιδείας κατά την περίοδο 1987-88, μέλος της ερευνητικής ομάδας του Ωνασείου Ιδρύματος για αποτελεσματικότερη διδασκαλία του μαθήματος των Αρχαίων Ελληνικών και Διευθυντής του ΠΕΚ (Περιφερειακού Επιμορφωτικού Κέντρου) Λάρισας από το 1998 μέχρι σήμερα. Από το 1993 συνεργάζεται ως επιστημονικός σύμβουλος με το Landes-Institut του Soest (Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας της Γερμανίας) για τη σύνταξη σειράς εγχειριδίων που προορίζονται για τη διδασκαλία της Νεοελληνικής ως δεύτερης γλώσσας στη Γερμανία. Έχει διδάξει σε πολλά προγράμματα (εξομοίωσης δασκάλων, επανεκπαίδευσης αδιορίστων δασκάλων εξωτερικού κ.λπ.) το γλωσσικό μάθημα, ενώ κατά καιρούς έχει λάβει μέρος σε διάφορα σεμινάρια και συνέδρια ως εισηγητής για θέματα της ειδικότητάς του, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.
