Η παρούσα έκδοση παρουσιάζει τα αποτελέσματα του διακρατικού προγράμματος δράσης για την «Ενθάρρυνση των γυναικών στην ενεργό άσκηση της ιδιοκτησίας τους στο χώρο των επιχειρήσεων και στη γεωργία» (Women Towards Ownership in Business and Agriculture) στο ελληνικό επιστημονικό κοινό και τους φορείς άσκησης πολιτικής. Στόχος του προγράμματος ήταν η ενθάρρυνση των γυναικών να ασκήσουν ενεργά τα δικαιώματα που προκύπτουν από την κατοχή ιδιοκτησίας («ενεργός ιδιοκτησία») στο χώρο των επιχειρήσεων και τη γεωργία στο πλαίσιο των πολιτικών προώθησης των γυναικών στα οικονομικά κέντρα αποφάσεων.
Το πρόγραμμα χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κοινοτική Στρατηγική-Πλαίσιο για την Ισότητα των Φύλων 2001-2005). Στο πρόγραμμα συμμετείχαν φορείς άσκησης πολιτικής και ερευνητικά κέντρα από τη Νορβηγία, τη Λετονία, την Ισλανδία και τη Σουηδία. Το ελληνικό σκέλος υλοποιήθηκε από το ΚΕΚΜΟΚΟΠ του Παντείου Πανεπιστημίου με τη συνεργασία ερευνητικής ομάδας η οποία ανέλαβε και τη συγγραφή των κεφαλαίων της παρούσας έκδοσης.
Στην παρούσα έκδοση αποτυπώνονται, αναλύονται και συζητούνται τα διαθέσιμα ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία σχετικά με την επιχειρηματικότητα των γυναικών στην αγροτική παραγωγή, τη μεταποίηση και τις υπηρεσίες. Έμφαση δίνεται στις συνθήκες πρόσβασης των γυναικών στην ιδιοκτησία των επιχειρήσεων και ιδιαίτερα στο βαθμό κατά τον οποίο όσες αποκτούν πρόσβαση ασκούν στην πράξη τα δικαιώματα που απορρέουν απ' αυτήν. Διερευνώνται επίσης τα θεσμικά, κοινωνικά και οικονομικά εμπόδια που αντιμετωπίζουν όσες γυναίκες επιθυμούν να ασκήσουν ενεργό ρόλο ως ιδιοκτήτριες και διατυπώνονται προτάσεις για τη βελτίωση των υφισταμένων πολιτικών και την ανάπτυξη νέων με στόχο τον περιορισμό των εμποδίων.
Η παρούσα έκδοση παρουσιάζει τα αποτελέσματα του διακρατικού προγράμματος δράσης για την «Ενθάρρυνση των γυναικών στην ενεργό άσκηση της ιδιοκτησίας τους στο χώρο των επιχειρήσεων και στη γεωργία» (Women Towards Ownership in Business and Agriculture) στο ελληνικό επιστημονικό κοινό και τους φορείς άσκησης πολιτικής. Στόχος του προγράμματος ήταν η ενθάρρυνση των γυναικών να ασκήσουν ενεργά τα δικαιώματα που προκύπτουν από την κατοχή ιδιοκτησίας («ενεργός ιδιοκτησία») στο χώρο των επιχειρήσεων και τη γεωργία στο πλαίσιο των πολιτικών προώθησης των γυναικών στα οικονομικά κέντρα αποφάσεων.
Το πρόγραμμα χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κοινοτική Στρατηγική-Πλαίσιο για την Ισότητα των Φύλων 2001-2005). Στο πρόγραμμα συμμετείχαν φορείς άσκησης πολιτικής και ερευνητικά κέντρα από τη Νορβηγία, τη Λετονία, την Ισλανδία και τη Σουηδία. Το ελληνικό σκέλος υλοποιήθηκε από το ΚΕΚΜΟΚΟΠ του Παντείου Πανεπιστημίου με τη συνεργασία ερευνητικής ομάδας η οποία ανέλαβε και τη συγγραφή των κεφαλαίων της παρούσας έκδοσης.
Στην παρούσα έκδοση αποτυπώνονται, αναλύονται και συζητούνται τα διαθέσιμα ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία σχετικά με την επιχειρηματικότητα των γυναικών στην αγροτική παραγωγή, τη μεταποίηση και τις υπηρεσίες. Έμφαση δίνεται στις συνθήκες πρόσβασης των γυναικών στην ιδιοκτησία των επιχειρήσεων και ιδιαίτερα στο βαθμό κατά τον οποίο όσες αποκτούν πρόσβαση ασκούν στην πράξη τα δικαιώματα που απορρέουν απ' αυτήν. Διερευνώνται επίσης τα θεσμικά, κοινωνικά και οικονομικά εμπόδια που αντιμετωπίζουν όσες γυναίκες επιθυμούν να ασκήσουν ενεργό ρόλο ως ιδιοκτήτριες και διατυπώνονται προτάσεις για τη βελτίωση των υφισταμένων πολιτικών και την ανάπτυξη νέων με στόχο τον περιορισμό των εμποδίων.
Η Δήμητρα Σκέμπερη είναι Κοινωνική Ανθρωπολόγος, απόφοιτη του Τμήματος Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, στο οποίο απέκτησε μεταπτυχιακό τίτλο με θέμα: "Γυναίκες και Φύλα: Ανθρωπολογικές και Ιστορικές προσεγγίσεις". Έχει μεγάλη επαγγελματική εμπειρία σε θέματα διοίκησης, οργάνωσης και συμβουλευτικής ιδιωτικών επιχειρήσεων. Έχει συμμετάσχει στο σχεδιασμό, την οργάνωση και τη διαχείριση προγραμμάτων και μελετών. Διαθέτει εμπειρία στην ποιοτική ανάλυση αποτελεσμάτων και δεδομένων έρευνας, καθώς και στη διεξαγωγή ομάδων εστιασμένης συζήτησης (focus groups).
Δημοπούλου, Ελένη
Συγγραφέας
Η Ελένη Δημοπούλου είναι Γεωπόνος, απόφοιτη του Τμήματος Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών με μεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία στο αντικείμενο της αγροτικής γεωγραφίας και της τοπικής ανάπτυξης. Έχει επαγγελματική εμπειρία σε θέματα αγροτικής ανάπτυξης, συνεργαζόμενη ή παρέχοντας συμβουλευτικό έργο στην εκπόνηση επενδυτικών σχεδίων στο πλαίσιο της κοινοτικής πρωτοβουλίας Leader ή επενδυτικών σχεδίων γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Έχει εργαστεί επίσης σε ερευνητικά προγράμματα στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο και στο Πάντειο Πανεπιστήμιο που αφορούσαν θέματα αγροτικής κοινωνιολογίας και τοπικής ανάπτυξης. Είναι σήμερα βοηθός έρευνας στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, στο πλαίσιο ερευνητικού προγράμματος με αντικείμενο την απασχόληση και την ισότητα των φύλων στη γεωργία.
Ανθοπούλου, Θεοδοσία
Συγγραφέας
Η Θεοδοσία Ανθοπούλου είναι Επίκουρη Καθηγήτρια στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, στην Κοινωνική Γεωγραφία. Πτυχιούχος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, DESS στην Αγροτική Ανάπτυξη (Paris - I Sorbonne) και διδακτορικό δίπλωμα στην Γεωγραφία (Paris X- Nanterre). Έχει εργαστεί ως ερευνήτρια στο Ίδρυμα Μεσογειακών Ερευνών (1987-1992), συμμετείχε ως επιστημονική συνεργάτρια σε ερευνητικά προγράμματα του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου του Μontpellier ενώ δίδαξε στο Τμήμα Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου (1994-1997). Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στη γεωγραφία της υπαίθρου, με έμφαση στις κοινωνικές δομές και κοινωνική μεταβολή, τις σχέσεις πόλης-υπαίθρου, την τοπική ανάπτυξη και τη διαμεσογειακή συνεργασία.
Σκορδίλη, Σοφία
Συγγραφέας
Η Σοφία Σκορδίλη είναι Λέκτορας Βιομηχανικής Γεωγραφίας στο τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκοπείου Πανεπιστήμιου. Έχει πτυχίο στη Διοίκηση Επιχειρήσεων από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας, Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης στην Περιφερειακή Ανάπτυξη από το ΙΠΑ Παντείου Πανεπιστημίου και διδακτορικό δίπλωμα στην Οικονομική Γεωγραφία από την Πολυτεχνική Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έχει εργαστεί ως Σύμβουλος ΜΜΕ στον ΕΟΜΜΕΧ και υπεύθυνη προγραμμάτων περιφερειακής ανάπτυξης σε εταιρείες μελετών. Έχει 20ετή ερευνητική εμπειρία σε προγράμματα που έχουν συντονιστεί από ελληνικά και ευρωπαϊκά πανεπιστήμια. Εργασίες της έχουν δημοσιευτεί σε επιστημονικά περιοδικά, κεφάλαια βιβλίων και πρακτικά συνεδρίων. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται σε θέματα χωροθέτησης και χωρικής οργάνωσης οικονομικών μονάδων του δευτερογενή και τριτογενή τομέα, τοπικής ενσωμάτωσης διεθνικών επιχειρήσεων και δυναμικής τοπικών παραγωγικών συστημάτων και γεωγραφικής εξάπλωσης των διαδικτυακών τεχνολογιών.
Στρατηγάκη, Μαρία
Συγγραφέας
Η Μαρία Στρατηγάκη είναι επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου. Έχει σπουδάσει οικονομικά και κοινωνιολογία στην Ελλάδα και τη Γαλλία.Το ερευνητικό της ενδιαφέρον επικεντρώνεται στα θέματα φύλου και κοινωνικής πολιτικής και στις δημόσιες πολιτικές για την ισότητα των φύλων. Εργάστηκε στη Μονάδα Ίσων Ευκαιριών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (1991-1999) και ως Γενική Διευθύντρια του Κέντρου Ερευνών για Θέματα Ισότητας (1999-2002). Είναι επιστημονική υπεύθυνη του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος EQUAPOL, για την ένταξη της διάστασης του φύλου στις δημόσιες πολιτικές σε οκτώ χώρες, και συμμετέχει σε διακρατικά ερευνητικά προγράμματα του Κέντρου Κοινωνικής Μορφολογίας και Κοινωνικής Πολιτικής (ΚΕ.Κ.ΜΟ.ΚΟ.Π.)
Γιδαράκου, Ισαβέλλα
Συγγραφέας
Η Ισαβέλλα Γιδαράκου είναι γεωπόνος, ομότιμη καθηγήτρια του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (Τμήμα Αγροτικής Οικονομίαςκαι Ανάπτυξης).
Υπηρέτησε στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο επί 38 έτη και διήλθε όλες τις βαθμίδες της ακαδημαϊκής εξέλιξης έωςεκείνη της καθηγήτριας. Δίδαξε μαθήματα στα γνωστικά αντικείμενα της Συγκριτικής Γεωργίας και του Κοινωνικού Φύλου στονΑγροτικό Χώρο (gender relations) και στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξηςμαθήματα Αγροτουρισμού και Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης της Υπαίθρου καθώς και Φύλου και Αγροτικής Ανάπτυξης.
Ασχολήθηκε ερευνητικά με θέματα αγροτικών συστημάτων, αγροτικής ανάπτυξης, πολυαπασχόλησης (multiple job-holding) στον αγροτικό χώρο, πολυλειτουργικότητας (multifunctionality) της γεωργίας, αγροτικού τουρισμού.
Για μακρά σειρά ετών η ερευνητική της δραστηριότητα εστιάστηκε ταυτόχρονα σε ζητήματα κοινωνικού φύλου και η αποκτηθείσα γνώση και εμπειρία της επέτρεψε να εισηγηθεί και να εισαχθεί το μάθημα Φύλο και Ισότητα Ευκαιριών στον Αγροτικό Χώρο στο προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών τωνΤμημάτων του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, το οποίο και δίδαξε μέχρι την αφυπηρέτησή της από το Πανεπιστήμιο. Έχει δημοσιεύσει πλήθος άρθρων σε έγκριτα ξενόγλωσσα και ελληνικά επιστημονικά περιοδικά, σε συλλογικούς τόμους εκδόσεων ελληνικών και ξένων εκδοτικών οίκων, σε πρακτικά διεθνών και πανελλήνιων επιστημονικών συνεδρίων και έχει συνεργαστεί στη συγγραφή επιστημονικών βιβλίων σε αντικείμενα σχετικά με την αγροτική ανάπτυξη.
Καζακόπουλος, Θ.
Συγγραφέας
Ο Λεωνίδας Καζακόπουλος είναι καθηγητής και πρόεδρος του Τμήματος Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Το ερευνητικό του ενδιαφέρον κατά το παρελθόν εστιάστηκε σε θέματα γεωργικού εκσυγχρονισμού και αγροτικής ανάπτυξης, ενώ πρόσφατα επικεντρώνεται κυρίως σε θέματα αγροτικής νεολαίας και φύλου. Έχει διατελέσει πρόεδρος της Εταιρείας Αγροτικής Οικονομίας, μέλος του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Αγροτικής Κοινωνιολογίας, επιστημονικός υπεύθυνος σε ελληνικά και ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα, συντονιστής ευρωπαϊκού προγράμματος FAIR3 και κατά την τρέχουσα περίοδο είναι επιστημονικός υπεύθυνος σε ερευνητικό προγραμμα EQUAL, σχετικό με τους οικονομικούς μετανάστες.
