Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
Εκδότης Κριτική , ISBN 9789602183304
Η συγγραφέας πραγματεύεται το πρόβλημα της μεταφοράς, ενός γλωσσικού φαινομένου που το συναντούμε στο σύνολο της γλωσσικής πρακτικής: από τη λογοτεχνία, που θεωρείται ο κατεξοχήν τόπος της μεταφοράς, η συζήτηση μετατοπίζεται τόσο σε μεταφορές κοινής χρήσης, όπως το να αποκαλούμε κάποιον «γάτα», «τούβλο», «μαϊντανό», όσο και σε φιλοσοφικές αλλά και σε επιστημονικές μεταφορές. Οι φιλοσοφικές ιδέες και τα επιστημονικά μοντέλα αντλούν το νόημά τους από το μηχανισμό νοηματοδότησης, τον οποίο κινητοποιεί η μεταφορά.
Η στρατηγική αντιμετώπισης των προβλημάτων που εγείρονται από τον παραλογισμό και τις αντιφάσεις που υπεισέρχονται στις μεταφορικές προτάσεις, (κανένας άνθρωπος δεν είναι γάτα, τούβλο, μαϊντανός, οι ιδέες δεν είναι ορατές, το σύμπαν δεν είναι σταφιδόψωμο) συγκροτείται από δύο κεντρικούς άξονες. Από τη μια πλευρά αναδεικνύονται και συζητώνται προβλήματα ορισμού και οριοθέτησης, με στόχο να αποσαφηνιστούν οι δυνατές πλευρές προσέγγισης αυτού του σύνθετου γλωσσικού φαινομένου. Από την άλλη πλευρά εξετάζονται οι λόγοι για τους οποίους το φαινόμενο της μεταφοράς αγνοήθηκε από μια μερίδα θεωρητικών και φιλοσόφων που εγγράφονται στο ρεύμα της «Φιλοσοφίας της γλώσσας».
Η εν λόγω μελέτη συμβάλλει στη συζήτηση του προβλήματος αφενός με την φιλοσοφική, ενοποιητική αντιμετώπιση του προβλήματος, υπερβαίνοντας την τοπικότητά του, όπως αυτό θα εξεταζόταν μόνο σε σχέση με τη λογοτεχνία ή την επιστήμη, αφετέρου με την τεκμηρίωση της άποψης ότι το πρόβλημα πρέπει να εξεταστεί συνολικά προκειμένου να αναδειχτούν τα κριτήρια αλήθειας και νοήματος.
Εάν η γλώσσα αποτελεί κρίσιμο πεδίο αντιπαραθέσεων, επιχειρημάτων, ρητορικής ή πειθούς, τότε οφείλουμε να συνυπολογίσουμε και να αντιμετωπίσουμε με ορθολογικό τρόπο τη μεταφορά.
Περίληψη
Η συγγραφέας πραγματεύεται το πρόβλημα της μεταφοράς, ενός γλωσσικού φαινομένου που το συναντούμε στο σύνολο της γλωσσικής πρακτικής: από τη λογοτεχνία, που θεωρείται ο κατεξοχήν τόπος της μεταφοράς, η συζήτηση μετατοπίζεται τόσο σε μεταφορές κοινής χρήσης, όπως το να αποκαλούμε κάποιον «γάτα», «τούβλο», «μαϊντανό», όσο και σε φιλοσοφικές αλλά και σε επιστημονικές μεταφορές. Οι φιλοσοφικές ιδέες και τα επιστημονικά μοντέλα αντλούν το νόημά τους από το μηχανισμό νοηματοδότησης, τον οποίο κινητοποιεί η μεταφορά.
Η στρατηγική αντιμετώπισης των προβλημάτων που εγείρονται από τον παραλογισμό και τις αντιφάσεις που υπεισέρχονται στις μεταφορικές προτάσεις, (κανένας άνθρωπος δεν είναι γάτα, τούβλο, μαϊντανός, οι ιδέες δεν είναι ορατές, το σύμπαν δεν είναι σταφιδόψωμο) συγκροτείται από δύο κεντρικούς άξονες. Από τη μια πλευρά αναδεικνύονται και συζητώνται προβλήματα ορισμού και οριοθέτησης, με στόχο να αποσαφηνιστούν οι δυνατές πλευρές προσέγγισης αυτού του σύνθετου γλωσσικού φαινομένου. Από την άλλη πλευρά εξετάζονται οι λόγοι για τους οποίους το φαινόμενο της μεταφοράς αγνοήθηκε από μια μερίδα θεωρητικών και φιλοσόφων που εγγράφονται στο ρεύμα της «Φιλοσοφίας της γλώσσας».
Η εν λόγω μελέτη συμβάλλει στη συζήτηση του προβλήματος αφενός με την φιλοσοφική, ενοποιητική αντιμετώπιση του προβλήματος, υπερβαίνοντας την τοπικότητά του, όπως αυτό θα εξεταζόταν μόνο σε σχέση με τη λογοτεχνία ή την επιστήμη, αφετέρου με την τεκμηρίωση της άποψης ότι το πρόβλημα πρέπει να εξεταστεί συνολικά προκειμένου να αναδειχτούν τα κριτήρια αλήθειας και νοήματος.
Εάν η γλώσσα αποτελεί κρίσιμο πεδίο αντιπαραθέσεων, επιχειρημάτων, ρητορικής ή πειθούς, τότε οφείλουμε να συνυπολογίσουμε και να αντιμετωπίσουμε με ορθολογικό τρόπο τη μεταφορά.
Πληροφορίες προϊόντος
- Συγγραφέας Σγουρούδη, Δήμητρα
- Eκδότης Κριτική
- Υπεύθυνος Σειράς Ξηροπαΐδης, Γιώργος
- Υπεύθυνος Σειράς Κοτρόγιαννος, Δημήτρης
- ISBN 9789602183304
- Κωδικός Ευριπίδη 010100022870
- Έτος κυκλοφορίας 2003
- Σελίδες 380
- Διαστάσεις 21χ14
- Βάρος 468 gr