Η έκδοση του τόμου αυτού, αφιερωμένου στη μνήμη του Δημητρίου Κουρέτα, αποσκοπεί στον εμπλουτισμό της ελληνικής ψυχαναλυτικής βιβλιογραφίας με μια σειρά κειμένων πάνω στην αμφίδρομη σχέση της ψυχανάλυσης και του εκτεταμένου πεδίου των ανθρωπιστικών σπουδών.
Το βιβλίο "Ψυχαναλυτική σκέψη: Συναντήσεις με το μύθο, την τραγωδία και την ποίηση" και την ποίηση περιέρχεται μια σειρά σημαντικών θεμάτων. Αρχίζοντας από ένα κείμενο εισαγωγικό και παράλληλα κριτικό (Θανάσης Τζαβάρας), συνεχίζοντας με δύο αναλυτικά κείμενα για τους βασικούς ψυχαναλυτικούς μύθους, τον Οιδίποδα (Πέτρος Χαρτοκόλλης) και τον Νάρκισσο (Γρηγόρης Βασλαματζής), η πρώτη ενότητα κλείνει με δύο κείμενα μιας πρωτότυπης ελληνικής σκέψης για την ψυχαναλυτική διαδικασία (Σωτήρης Μανωλόπουλος) και την ψυχαναλυτική σκηνή (Επαμεινώνδας Ασλανίδης). Ακολουθεί μια ενότητα κεφαλαίων που αφορούν σε ήρωες της αρχαίας τραγωδίας ιδωμένους από διαφορετικές οπτικές γωνίες, μέσα στο ψυχαναλυτικό πλαίσιο ή σε διάλογο με την ψυχαναλυτική σκέψη, όπως τον Ιππόλυτο (Δημήτρης Αναγνωστόπουλος), την Ιοκάστη (Γιάγκος Ανδρεάδης), τον Πενθέα (Πέπη Ρηγόπουλου και Κώστας Γεωργουσόπουλος). Το καταληκτικό κείμενο του τόμου αφορά σε έναν σύγχρονο "ήρωα" της ελληνικής ποίησης, τον Διονύσιο Σολωμό (Ευτυχία Καλλιτεράκη).
(Κώστας Σολδάτος, Γρηγόρης Βασλαματζής)
Περίληψη
Η έκδοση του τόμου αυτού, αφιερωμένου στη μνήμη του Δημητρίου Κουρέτα, αποσκοπεί στον εμπλουτισμό της ελληνικής ψυχαναλυτικής βιβλιογραφίας με μια σειρά κειμένων πάνω στην αμφίδρομη σχέση της ψυχανάλυσης και του εκτεταμένου πεδίου των ανθρωπιστικών σπουδών.
Το βιβλίο "Ψυχαναλυτική σκέψη: Συναντήσεις με το μύθο, την τραγωδία και την ποίηση" και την ποίηση περιέρχεται μια σειρά σημαντικών θεμάτων. Αρχίζοντας από ένα κείμενο εισαγωγικό και παράλληλα κριτικό (Θανάσης Τζαβάρας), συνεχίζοντας με δύο αναλυτικά κείμενα για τους βασικούς ψυχαναλυτικούς μύθους, τον Οιδίποδα (Πέτρος Χαρτοκόλλης) και τον Νάρκισσο (Γρηγόρης Βασλαματζής), η πρώτη ενότητα κλείνει με δύο κείμενα μιας πρωτότυπης ελληνικής σκέψης για την ψυχαναλυτική διαδικασία (Σωτήρης Μανωλόπουλος) και την ψυχαναλυτική σκηνή (Επαμεινώνδας Ασλανίδης). Ακολουθεί μια ενότητα κεφαλαίων που αφορούν σε ήρωες της αρχαίας τραγωδίας ιδωμένους από διαφορετικές οπτικές γωνίες, μέσα στο ψυχαναλυτικό πλαίσιο ή σε διάλογο με την ψυχαναλυτική σκέψη, όπως τον Ιππόλυτο (Δημήτρης Αναγνωστόπουλος), την Ιοκάστη (Γιάγκος Ανδρεάδης), τον Πενθέα (Πέπη Ρηγόπουλου και Κώστας Γεωργουσόπουλος). Το καταληκτικό κείμενο του τόμου αφορά σε έναν σύγχρονο "ήρωα" της ελληνικής ποίησης, τον Διονύσιο Σολωμό (Ευτυχία Καλλιτεράκη).
Ο Γιάγκος Ανδρεάδης γεννήθηκε το 1944 στην Αθήνα. Σπούδασε ιστορία και αρχαιολογία στην Ελλάδα και ειδικεύτηκε στη θρησκειολογία και τη μυθολογία στη Γαλλία. Διδάσκει δημιουργική γραφή, ιστορία του πολιτισμού και θέατρο στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Στο παρελθόν έχει διδάξει στη Σχολή του Εθνικού, του οποίου ήταν και πρόεδρος της καλλιτεχνικής επιτροπής, και υπήρξε εκπρόσωπος του Ελληνικού Κέντρου Θεάτρου στην UNESCO. Έχει γράψει μια σειρά από θεατρικά δοκίμια και βιβλία, ανάμεσά τους τα: "Αντιγόνη", "Στα ίχνη του Διόνυσου", "Αντιγόνη 2", "Από τον Αισχύλο στον Μπρεχτ: Όλος ο κόσμος μια σκηνή" (Τόπος 2009) και, μαζί με την Πέπη Ρηγοπούλου, το "Ζητήματα Ιστορίας του Πολιτισμού" (Τόπος 2010). Είναι διευθυντής του Κέντρου Κλασικού Δράματος και Θεάτρου (ΚΕΔΡΑ). Στα πλαίσια της δουλειάς του στη Σχολή του Εθνικού και κυρίως στο ΚΕΔΡΑ έχει μεταφράσει και σκηνοθετήσει στην Ελλάδα και στο εξωτερικό αρχαία δράματα, όπως την "Ορέστεια" και τις "Βάκχες". Παράλληλα, διευθύνει θεατρολογικές διατριβές και οργανώνει αντίστοιχα Διεθνή Συνέδρια. Δύο φορές, το 1996 και το 1998, πραγματοποίησε έναν θεατρικό περίπλου της Μεσογείου, μετατρέποντας ένα μεταγωγικό πλοίο σε θέατρο. Έχει επίσης γράψει και ανεβάσει το "Αχ δολοφόνε μου" και το "(Λ)όλα καύτα", μοντέρνες μουσικές διασκευές του "Οιδίποδα Τυράννου" του Σοφοκλή και του "Αγαμέμνονα" του Αισχύλου, καθώς και έργα βασισμένα στη δημιουργία του Ντοστογιέφσκι, του Θερβάντες, του Καβάφη και του Λόρκα. Τελευταία του δουλειά, που βρίσκεται σε εξέλιξη, είναι η διασκευή και σκηνοθεσία των "Ιχνευτών" του Σοφοκλή.
Εκτός από θεατρικά έργα και δοκίμια, ο Γιάγκος Ανδρεάδης γράφει ποίηση και πεζογραφία. Έχει δημοσιεύσει την ποιητική συλλογή "Μπαλάντα του αντικαρκινικού Μεταξά", τη συλλογή διηγημάτων "Χαμοζωή και δόξα του Θεόφραστου Σκορδίλη", το μυθιστόρημα "Τσουνάμι" και το "Λαθρέμποροι: Ιστορίες κλεμμένες από άλλους" (Τόπος 2008).
Γεωργουσόπουλος, Κώστας
Συγγραφέας
Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος γεννήθηκε στη Λαμία το 1937. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας) και θέατρο στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών, με δασκάλους τον Δημήτρη Ροντήρη και τον Γιάννη Σιδέρη. Εργάστηκε στη δημόσια και την ιδιωτική εκπαίδευση για 35 ολόκληρα χρόνια, από το 1964 ως το 1999. Μπήκε στο στίβο της θεατρικής κριτικής το 1971 και εργάζεται ως κριτικός θεάτρου και επιφυλλιδογράφος μέχρι και σήμερα, ενώ εκτάκτως συνεργάζεται με διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά.
Κριτικά δοκίμια, επιφυλλίδες και σχόλιά του έχουν κυκλοφορήσει στους εξής τόμους: "Κλειδιά και Κώδικες Θεάτρου: Ι. Αρχαίο Δράμα (1982) ΙΙ. Ελληνικό θέατρο (1984)", "Οι πλάγιες ερωτήσεις του Πορφύριου" (1984), "Τα μετά το θέατρο" (1985) (Α΄ Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου), "Προσωπολατρία" (1992), "Θίασος Ποικιλιών" (1993), "Το νήμα της στάθμης" (1996), "Παγκόσμιο θέατρο: Ι. Από τον Μένανδρο στον Ίψεν (1998) ΙΙ. Από τον Στρίντμπεργκ και τον Τσέχωφ στον Πιραντέλλο και τον Μπρεχτ (1999) (Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών) ΙΙΙ. Από τον Μίλλερ στον Μύλλερ (2000)"
Με το ψευδώνυμο Κ. Χ. Μύρης έχει εκδώσει την ποιητική συλλογή "Αμήχανον Τέχνημα" (1971 & 1980), "Παράβαση" (1980), τα διηγήματα "Καμπάνα και Οδάξ" (1985), και τη συλλογή τραγουδιών, τα οποία έχουν μελοποιήσει γνωστοί συνθέτες ("Χρονικό", "Ιθαγένεια", "Η μεγάλη αγρυπνία", "Ανεξάρτητα Τραγούδια", "Μεταφυσική Τοπολογία").
Κύριος άξονας του μεταφραστικού του έργου είναι, το αρχαίο δράμα. Έχει μεταφράσει τα ακόλουθα έργα: "Ικέτιδες", "Ορέστεια", "Προμηθεύς Δεσμώτης", "Επτά επί Θήβας" (Αισχύλου), "Ηλέκτρα", "Αντιγόνη", "Αίας", "Τραχίνιες", "Οιδίπους Τύραννος", "Οιδίπους επί Κολωνώ" (Σοφοκλή), "Ιφιγένεια εν Αυλίδι", "Ιφιγένεια εν Ταύροις", "Βάκχες", "Ηλέκτρα", "Ορέστης", "Εκάβη", "Κύκλωψ", "Τρωάδες", "Ελένη", "Ανδρομάχη", "Φοίνισσες" (Ευριπίδη), "Λυσιστράτη", "Πλούτος", "Νεφέλες", "Εκκλησιάζουσες", "Θεσμοφοριάζουσες", "Ιππής", "Όρνιθες" (Αριστοφάνη), "Ταρτούφος", "Ασυλλόγιστος", "Γιατρός με το ζόρι" (Μολιέρου).
Συνέπραξε και συνεργάστηκε, επίσης, με τον καθηγητή - αρχαιολόγο κ. Σάββα Γώγο και ομάδα θεατρολόγων για τη συγγραφή του λευκώματος "Επίδαυρος: το αρχαίο θέατρο, οι παραστάσεις" (2002). Ακόμα, το σχολικό εγχειρίδιο "Δραματική Ποίηση" διδάχθηκε επί 25 έτη στα ελληνικά Γυμνάσια, ενώ διδακτέα ύλη σε σχολικά βιβλία του Λυκείου είναι οι μεταφράσεις του της "Αντιγόνης" και του "Οιδίποδα Τυράννου".
Από το 1990 διδάσκει ως Επιστημονικός Συνεργάτης του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών. Έχει διατελέσει μέλος, αλλά και Πρόεδρος του Δ.Σ. του Εθνικού Θεάτρου και επί μία εικοσαετία Πρόεδρος της Επιτροπής Επιχορηγήσεων Θεάτρου του Υπουργείου Πολιτισμού. Είναι ιδρυτικό μέλος του "Κέντρου Έρευνας & Πρακτικών Εφαρμογών του Αρχαίου Ελληνικού Δράματος ΔΕΣΜΟΙ", του οποίου σήμερα είναι Πρόεδρος του Δ.Σ., είναι Αντιπρόεδρος της "Εταιρείας Συγγραφέων", μέλος της "Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων" και από τον Νοέμβριο του 2003 Πρόεδρος του Δ.Σ. του "Κέντρου Μελέτης & Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου - Θεατρικού Μουσείου".
Το 2000 του απενεμήθη το Χρυσό Μετάλλιο της Πόλεως των Αθηνών, ενώ τον Ιούνιο του 2006 αναγορεύτηκε Επίτιμος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το Μάρτιο του 2009 τιμήθηκε με το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας 2008, από το Υπουργείο Πολιτισμού για το συνολικό του έργο.
Χαρτοκόλλης, Πέτρος
Συγγραφέας
Ο Πέτρος Χαρτοκόλλης γεννήθηκε στην Αθήνα, όπου έζησε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια, μεταναστεύοντας μετά τον πόλεμο στην Αμερική. Σπούδασε ιατρική, κλινική ψυχολογία, ψυχιατρική και ψυχανάλυση. Διετέλεσε διευθυντής της Ψυχιατρικής Κλινικής Μένινγκερ, και, με τον επαναπατρισμό του στην Ελλάδα, ανέλαβε την έδρα της Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, όπου εξακολουθεί να διδάσκει ως ομότιμος καθηγητής. Είναι ενεργό μέλος της Αμερικανικής Ψυχιατρικής, της Αμερικανικής Ψυχαναλυτικής, της Διεθνούς Ψυχαναλυτικής και της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας, της οποίας υπήρξε συνιδρυτής και πρόεδρος επί δεκαπέντε χρόνια. Έχει δημοσιεύσει ψυχιατρικά και ψυχαναλυτικά άρθρα, κεφάλαια επιστημονικών βιβλίων και έντεκα βιβλία, ψυχιατρικά, φιλολογικά και λογοτεχνικά.
Αναγνωστόπουλος, Δημήτριος Κ.
Συγγραφέας
Ο Δημήτρης Κ. Αναγνωστόπουλος είναι λέκτορας παιδοψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Βασλαματζής, Γρηγόρης
Συγγραφέας
Ο Γρηγόρης Βασλαματζής είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είναι μέλος και διδάσκων της Ελληνικής Εταιρείας Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας.
Τζαβάρας, Θανάσης
Συγγραφέας
Ο ομότιμος καθηγητής ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Θανάσης Τζαβάρας, γεννήθηκε το 1939 στην Αθήνα, όπου περάτωσε τις εγκύκλιες και ιατρικές του σπουδές. Από το 1965 μέχρι το 1978 έζησε στο Παρίσι όπου μετεκπαιδεύτηκε και εργάστηκε στη νευρολογία-ψυχιατρική, ερεύνησε στο πεδίο της νευροψυχολογίας και μαθήτευσε στην ψυχανάλυση, στο πλαίσιο της Λακανικής Σχολής. Από το 1978 δίδαξε σε διάφορα πανεπιστήμια στην Ελλάδα και από το 1998, ως καθηγητής ψυχιατρικής, αρχικά στο τμήμα Νοσηλευτικής και μετέπειτα στο τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης (ΜΙΘΕ) του Παν. Αθηνών. Υπήρξε συνεκδότης της σειράς "Τρίαψις Λόγος", των εκδόσεων Εξάντας και ήταν μέλος της τετραμελούς Συντακτικής Ομάδας του ψυχαναλυτικού περιοδικού "Εκ των υστέρων" και ιδρυτικό μέλος του περιοδικού "Σύναψις". Δημοσίευσε περί τα 250 άρθρα στα ελληνικά, γαλλικά και αγγλικά και επιμελήθηκε την έκδοση περίπου τριάντα πέντε βιβλίων. Τελευταία δικά του βιβλία, ήταν: "Αγαπητέ αδελφέ Βασίλειε" (Εξάντας, 1999), "Ψυχανάλεκτα" (Νήσος, 2005), "Ταξίδι από τα Κύθηρα" (Κοινός Τόπος Ψυχιατρικής, 2007), "Οδός Ιπποκράτους" (Πλέθρον, 2011). Το 2006 αποσύρθηκε από την πανεπιστημιακή διδασκαλία, ως ομότιμος καθηγητής. Έφυγε από τη ζωή στην Αθήνα, στις 25 Ιανουαρίου 2016, σε ηλικία 77 ετών.
Βασλαματζής, Γρηγόρης
Συγγραφέας
Ο Γρηγόρης Βασλαματζής είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είναι μέλος και διδάσκων της Ελληνικής Εταιρείας Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας.
Καλλιτεράκη, Ευτυχία
Συγγραφέας
Η Ευτυχία Καλλιτεράκη γεννήθηκε στα Χανιά Κρήτης. Είναι ψυχαναλύτρια και εργάζεται στην Αθήνα.
Μανωλόπουλος, Σωτήρης
Συγγραφέας
Ο Σωτήρης Μανωλόπουλος είναι ψυχαναλυτής, μέλος της Καναδικής και της Διεθνούς Ψυχαναλυτικής Εταιρείας, διδάσκων αναλυτής της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας. Μελετά το έργο του Winnicott, την ψυχοσεξουαλικότητα, τις δομικές και αμυντικές διεργασίες του ψυχισμού, το τραύμα, και την λειτουργία των θεσμών.
Έχει δημοσιεύσει τα βιβλία:
"Τραγική ανάγνωση της ιστορίας" (Ίκαρος, 2010),
"Ψυχικοί δεσμοί, κοινωνικοί θεσμοί", (εκδόσεις Γαβριηλίδη, 2011),
"Για τον Χαρακτήρα" (ΜΕΤΑ, 2012),
"Δρόμοι της εφηβείας" (Νήσος, 2015),
"Τα Διαβατικά" (Αρμός, 2016)
"Ψυχική σκηνή και αρχαίο δράμα" (εκδόσεις Γαβριηλίδη, 2017)
Ασλανίδης, Επαμεινώνδας Γ., 1940-
Συγγραφέας
Ο Επαμεινώνδας Γ. Ασλανίδης γεννήθηκε το 1940 από γονείς μικρασιάτες. Είναι ψυχίατρος, διδάσκων αναλυτής της Ελληνικής Εταιρείας Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας και συγγραφέας. Στο χώρο της ψυχανάλυσης, δημιούργησε το πρώτο πανεπιστημιακό τμήμα ψυχοδυναμικής ψυχοθεραπείας (Αιγινήτειον, 1980). Εξελέγη πρόεδρος της Ε.Ε.Ψ.Ψ. το 1989. Στο χώρο της λογοτεχνίας, δημοσίευσε ποιήματα και δοκίμια (από τον Κέδρο, τον Ίκαρο, κ.ά.).
Ρηγοπούλου, Πέπη
Συγγραφέας
Η Πέπη (Καλλιόπη) Ρηγοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα, όπου σπούδασε Xημεία. Στην συνέχεια πήγε στο Παρίσι, για να σπουδάσει Ιστορία και Θεωρία της Τέχνης. Το 1984 έγινε δρ. της Ιστορίας Τέχνης στη Σορβόννη, με θέμα της διατριβής της "Η σκηνή στον Paul Klee". Δίδαξε στο Πολυτεχνείο Κρήτης, στην Φιλοσοφική Αθηνών και στο Τμήμα ΕΜΜΕ του ΕΚΠΑ, του οποίου σήμερα είναι ομότιμος καθηγήτρια. Ανάμεσα στα αντικείμενα που δίδαξε είναι Ιστορία και Θεωρία του Πολιτισμού, Εικαστικές και Παραστατικές Τέχνες, Αισθητική και Επικοινωνία με επίκεντρο την πόλη, Ανάλυση Λόγου και Εικόνας, Μύθος και Ψυχανάλυση κ.ά., ενώ παράλληλα έχει διοργανώσει, στο πλαίσιο του Εργαστηρίου Τεχνών και Πολιτιστικής Διαχείρισης, συνέδρια, έρευνες και ημερίδες για την τέχνη, τους διωκόμενους πολιτισμούς, τους εξόριστους από τόπους αλλά και μέσα στο ίδιο τους το δέρμα ανθρώπους.
Είναι συγγραφέας βιβλίων όπως "Σταθμοί στην ιστορία της ελληνικής τέχνης" (με τον Λευτέρη Οικονόμου, 1986), "Αυτοματοποιητική , ένας λόγος για την Τέχνη και την Τεχνολογία" (1988), "Ο Νάρκισσος, στα ίχνη του Μύθου και της Εικόνας" (1994), "Το σώμα: Ικεσία και Απειλή" (2003), "Ο τρελός Πρόεδρος και η γυναικεία ηδονή" (2008), "Ζητήματα Ιστορίας του Πολιτισμού" -σε συνεργασία με τον Γιάγκο Ανδρεάδη- (2010), "Θάλαμος Ανανήψεως" (2014), "Το σώμα: Τέχνη και ισταρική" (2016), δοκιμίων, ανακοινώσεων, άρθρων κ.λ.π. Ασχολείται με την ζωγραφική, το βίντεο και το θέατρο και αρθρογραφεί στην Εφημερίδα των Συντακτών.
