ΣΤΑ ΓΗΠΕΔΑ Η ΠΟΛΗ ΑΝΑΣΤΕΝΑΖΕΙ
Εκδότης Ιανός , ISBN 9789607771261
Στα γήπεδα η πόλη αναστενάζει... και ονειρεύεται... Και εμπνέει τους συγγραφείς της που μέσα από κείμενα βιωματικής μνήμης, στο "φωτισμό" και στις "σκιές" κάθε εποχής και με τη δική του όραση και ευαισθησία ο καθένας, "αιχμαλωτίζουν": τη γοητεία του κυριακάτικου απογεύματος στις κερκίδες· τις έντονες συγκινήσεις και τη "μυθολογία" του κόσμου της μπάλας· την ατμόσφαιρα και την αίσθηση της Θεσσαλονίκης που περιστρέφεται γύρω από τις ομάδες της, τους παίκτες της, τους φιλάθλους της. Αναβλύζει έτσι μια πόλη που πάλλεται και εκφράζεται στα κυριακάτικα καφενεία (Τηλ. Αλαβέρας), στα γήπεδα με τις ξύλινες εξέδρες του 1937-38 (Μαν. Αναγνωστάκης), στα καφενεία της δεκαετίας του '50 (Βασ. Βασιλικός), στα γήπεδα της Τούμπας, του Χαριλάου και του Καυτατζογλείου, όταν ο "Ηρακλής δεν είναι πια μπανάλ" (Σπ. Βούγιας), κ.ά. [...]
(από τη εισαγωγή του Γιώργου Αναστασιάδη)
Περίληψη
Στα γήπεδα η πόλη αναστενάζει... και ονειρεύεται... Και εμπνέει τους συγγραφείς της που μέσα από κείμενα βιωματικής μνήμης, στο "φωτισμό" και στις "σκιές" κάθε εποχής και με τη δική του όραση και ευαισθησία ο καθένας, "αιχμαλωτίζουν": τη γοητεία του κυριακάτικου απογεύματος στις κερκίδες· τις έντονες συγκινήσεις και τη "μυθολογία" του κόσμου της μπάλας· την ατμόσφαιρα και την αίσθηση της Θεσσαλονίκης που περιστρέφεται γύρω από τις ομάδες της, τους παίκτες της, τους φιλάθλους της. Αναβλύζει έτσι μια πόλη που πάλλεται και εκφράζεται στα κυριακάτικα καφενεία (Τηλ. Αλαβέρας), στα γήπεδα με τις ξύλινες εξέδρες του 1937-38 (Μαν. Αναγνωστάκης), στα καφενεία της δεκαετίας του '50 (Βασ. Βασιλικός), στα γήπεδα της Τούμπας, του Χαριλάου και του Καυτατζογλείου, όταν ο "Ηρακλής δεν είναι πια μπανάλ" (Σπ. Βούγιας), κ.ά. [...]
(από τη εισαγωγή του Γιώργου Αναστασιάδη)
Πληροφορίες προϊόντος
- Συγγραφέας ΑΛΑΒΕΡΑΣ ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ 1926-2007,Βούγιας, Σπύρος,Ναρ, Αλβέρτος, 1947-2005,Κουμανταρέας, Μένης, 1931-2014,Καζαντζής, Τόλης,Εσκενάζη, Αλμπέρτο,Σαλπιγκτής, Κρίτων,Ζησιάδης, Λεωνίδας,Σφυρίδης, Περικλής,Ναρ, Αλβέρτος, 1947-2005,Θεοδωρίδης, Πάνος,Βασιλικός, Βασίλης,Σκαμπαρδώνης, Γιώργος,Αναγνωστάκης, Μανόλης Α,Τσιφόρος, Νίκος,Αλαβέρας, Τηλέμαχος,Ροδοκανάκης, Κωνσταντίνος, Χριστόφορος, 1924-
- Eκδότης Ιανός
- Επιμελητής Αναστασιάδης, Γεώργιος Ολ.
- Επιμελητής Αναστασιάδης, Γεώργιος Ολ.
- ISBN 9789607771261
- Κωδικός Ευριπίδη 010100012974
- Έτος κυκλοφορίας 1999
- Σελίδες 168
- Διαστάσεις 24χ17
- Βάρος 0 gr
Βούγιας, Σπύρος
Συγγραφέας
Ο Σπύρος Βούγιας γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1952. Είναι συγκοινωνιολόγος, αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα Πολιτικών Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Α.Π.Θ. και δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Θεσσαλονίκης. Διετέλεσε βουλευτής Επικρατείας και υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών.
Ναρ, Αλβέρτος, 1947-2005
Συγγραφέας
Ο Αλβέρτος Ναρ (1947-2005) γεννήθηκε τη Θεσσαλονίκη όπου πέρασε όλη τη ζωή του. Γιός σεφαραδιτών Εβραίων, επιζώντων του Ολοκαυτώματος. Παρακολούθησε μαθήματα στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ και εργάστηκε ως γραμματέας της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης. Διηύθυνε το Κέντρο Ιστορικών Μελετών Εβραϊσμού Θεσσαλονίκης και ήταν μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του Κέντρου Ιστορίας του Δήμου Θεσσαλονίκης. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 1985 με το βιβλίο "Οι συναγωγές της Θεσσαλονίκης. Τα τραγούδια μας", με πρόλογο του Γιώργου Ιωάννου. Τις μελέτες λαογραφικού και όχι μόνο ενδιαφέροντος, με τις οποίες επιχειρεί να φωτίσει το χαρακτήρα της Εβραϊκής κοινότητας στην ιστορική διαδρομή της, τις συνέχισε ο Ναρ και μετά το 1985, συγκεντρώνοντας το σύνολο της δουλειάς του στο βιβλίο "Κειμένη επί ακτής θαλάσσης" (1997). Αναφορά πρέπει οπωσδήποτε να γίνει και στο βιβλίο "Προφορικές μαρτυρίες Εβραίων της Θεσσαλονίκης για το Ολοκαύτωμα" (1998), που κυκλοφόρησε μαζί με την Έρικα Κούνιο Αμαρίλιο. Ως πεζογράφος εμφανίστηκε επίσης το 1985 με διήγημα από το περιοδικό "Το δέντρο", αλλά συνεργάστηκε στενά και με τα περιοδικά "Παραφυάδα" και "Το τραμ" (Τρίτη διαδρομή). Κυκλοφόρησε τις συλλογές διηγημάτων : "Σε αναζήτηση ύφους" (1991, δεύτερη έκδοση το 1997 εμπλουτισμένη με πέντε ακόμα διηγήματα), και "Σαλονικάι, δηλαδή Σαλονικιός" (1999). Ήταν τακτικός συνεργάτης των εφημερίδων "Μακεδονία" και "Θεσσαλονίκη". Κείμενά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γερμανικά, ισπανικά, γαλλικά και εβραϊκά. Πέθανε, μετά από μακρόχρονη μάχη με τον καρκίνο, την Τετάρτη 2 Μαρτίου 2005.
Κουμανταρέας, Μένης, 1931-2014
Συγγραφέας
Ο Μένης Κουμανταρέας (1931-2014), από τους σημαντικότερους συγγραφείς της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς της ελληνικής πεζογραφίας, γεννήθηκε στην Αθήνα. Το 1949 αποφοίτησε από το Πρότυπο Λύκειο Αθηνών, χωρίς να ακολουθήσει συστηματικές πανεπιστημιακές σπουδές. Εργάστηκε επί είκοσι χρόνια σε ναυτιλιακές και ασφαλιστικές εταιρείες. Το 1961 άρχισε να συνεργάζεται με το περιοδικό "Ταχυδρόμος", και το 1962 εμφανίστηκε στη λογοτεχνία με τη συλλογή διηγημάτων "Τα μηχανάκια". Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας συμμετείχε στην αντιστασιακή έκδοση "18 Κείμενα" και οδηγήθηκε τρεις φορές σε δίκη βάσει του νόμου "περί ασέμνου δημοσιεύμα-τος" για το έργο του "Το αρμένισμα"- ωστόσο, το 1972 πήρε την υποτροφία DAAD για το Βερολίνο. Μετά το 1982 ασχολήθηκε αποκλειστικά με τη συγγραφή και τη μετάφραση· μετέφρασε, μεταξύ άλλων, έργα των Λιούις Κάρολ, Έντγκαρ Άλαν Πόε, Έρνεστ Χέμινγουεϊ, Ουίλιαμ Φώκνερ και Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ. Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος (1967, για το "Αρμένισμα") και δύο φορές με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (1976, για τη "Βιοτεχνία υαλικών" και, 2002, για το "Δυο φορές Έλληνας"), καθώς και με το Βραβείο του Ιδρύματος Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου του, το 2008. 'Ηταν ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Τη δεκαετία του 1980 διετέλεσε μέλος του ΔΣ της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Βιβλία του μεταφράστηκαν σε δεκατρείς γλώσσες: αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά, πορτογαλικά, αλβανικά, τουρκικά, ολλανδικά, ρωσικά, εσθονικά, λετονικά, εβραϊκά, και διηγήματά του σε διάφορες άλλες (κινεζικά, τσεχικά, κ.ά.). Το πιο πολυμεταφρασμένο βιβλίο του στο εξωτερικό είναι η "Κυρία Κούλα" και ακολουθούν η "Βιοτεχνία υαλικών", το "Η μυρωδιά τους με κάνει να κλαίω", "Η φανέλα με το εννιά" και "Ο ωραίος λοχαγός", σύμφωνα με την ιστοσελίδα www.ekebi.gr. Έφυγε από τη ζωή με αδόκητο τρόπο: βρέθηκε δολοφονημένος στο σπίτι του στην Κυψέλη, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, τα ξημερώματα της 6ης Δεκεμβρίου 2014.
Καζαντζής, Τόλης
Συγγραφέας
Ο Τόλης Καζαντζής (1938-1991) γεννήθηκε και έζησε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε νομικά και άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου. Το πεζογραφικό του έργο, οι βιβλιοκρισίες του και οι μελέτες του γύρω από το πολιτιστικό κλίμα της Θεσσαλονίκης είναι δημοσιευμένα σε περιοδικά, εφημερίδες και συλλογικές εκδόσεις. Έργα του σε βιβλία: α) Πεζογραφία: Η κυρα - Λισάβετ 1975, Η παρέλαση 1976, Ενηλικίωση 1980, Οι πρωταγωνιστές 1983, Μια μέρα με τον Σκαρίμπα 1985 (κρατικό βραβείο 1986), Καταστροφές 1987, Το τελευταίο καταφύγιο 1989, Ματαιότης ματαιοτήτων 1994. β) Μελέτη: Η πεζογραφία της Θεσσαλονίκης 1912-1983, 1991. Διηγήματά του έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, αγγλικά, γερμανικά, ολλανδικά και ιταλικά
Σαλπιγκτής, Κρίτων
Συγγραφέας
Ο Κρίτων Σαλπιγκτής γεννήθηκε το 1947 στην Θεσσαλονίκη, όπου και ζει. Από το 1978 έως το 2007 αρθρογράφησε σε περιοδικά (Γιατί, Εντευκτήριο, Κανονάκι, Cine 7), σε κινηματογραφικά φύλλα (Fix Carre, Εξώστης, Πρώτο Πλάνο) και σε εφημερίδες (Θεσσαλονίκη, Μακεδονία, Ελευθεροτυπία). Μυθιστορήματα: "Το Ξύπνημα του Γίγαντα", εκδ. Νεφέλη, 1991 και "Ο τερματοφύλακας που σφύριζε ", εκδ. Παρατηρητής 1994, με εικονογράφηση και των δύο από τον Γιώργο Ακοκαλίδη (τα οποία αποτελούν τους δύο τόμους της σειράς ο Πουρός ΗΡΩΣ, η οποία αποτελεί συνδυασμένη παρωδία της ελληνικής πολιτικής σκηνής και του Μικρού ΗΡΩΑ), ενώ ως σύμβουλος του Τάσου Κοντέλη συνέβαλε στην συγγραφή του αστυνομικού "Σφαίρες Σωκράτη, όχι Κώνειο", εκδ. Κέδρος, 2004. Νουβέλα: "Τελευταίο Δρομολόγιο - Μια ιστορία του Αστυνόμου Μπέκα", εκδ. Αιγαίον, 2012, με εικονογράφηση του Γιώργου Ακοκαλίδη, έκδοση αφιερωμένη στη μνήμη του δημιουργού του Αστυνόμου Μπέκα, Γιάννη Μαρή (ψευδώνυμο του Γιάννη Τσιριμώκου, μετά από άδεια του υιού του Άγγελου). Ανθολογημένα κείμενά του δημοσιεύτηκαν στα βιβλία: "Στα γήπεδα η πόλη αναστενάζει", εκδ. Ιανός 1999 και "Καραολής και Δημητρίου: Η εκτέλεση που συγκλόνισε την Ελλάδα", εκδ. Αιγαίον 2011. Δημιουργός της εκπομπής "Ο πατέρας και το τέρας της μητέρας" από την συχνότητα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας Βορείου Ελλάδος (1988-89), η οποία υπήρξε τότε η δημοφιλέστερη χιουμοριστική. Βιοπορίστηκε ως πολιτικός μηχανικός του Α.Π.Θ. στο ελεύθερο επάγγελμα, εκπονώντας αξιόλογες μελέτες του Δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, αφού πρώτα υπηρέτησε την θητεία του (1974-75) ως στρατιώτης, με καθήκοντα επιβλέποντος μηχανικού στον Έβρο της 104ης Διεύθυνσης Έργων Οχυρώσεως και με μελετητικά καθήκοντα της 737ης Διεύθυνσης Στρατιωτικών Έργων. Διακρίθηκε σε πανελλήνιους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς. Δίδαξε ως ωρομίσθιος καθηγητής (1979-1985) στα Τ.Ε.Ι. Θεσσαλονίκης. Επιστημονικές εκδόσεις (ιδίοις αναλώμασιν, 1972) : "Το υδραυλικό πλήγμα" και "Ασκήσεις εδαφομηχανικής." Επιστημονικές δημοσιεύσεις: (α) περί κτηριοδομικού κανονισμού (1983), (β) περί θερμομονώσεως (1985) στο δελτίο του Πανελληνίου Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών.
Ζησιάδης, Λεωνίδας
Συγγραφέας
Ο Λεωνίδας Ζησιάδης του Κίμωνα και της Χλόης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1923. Το 1925 η οικογένειά του μετανάστευσε αρχικά στο Κιλκίς και στη συνέχεια στη Θεσσαλονίκη όπου ανδρώθηκε, μεγάλωσε την οικογένειά του και τις τρεις κόρες του και την έκανε αγαπημένη του πατρίδα, άρχισε να σπουδάζει ιατρική αλλά εργάστηκε σαν εργολάβος δημοσίων έργων και συντέλεσε με τη δραστηριότητα και τον οραματισμό του στην υλοποίηση και δραστηριοποίηση της ξενοδοχειακής εταιρίας ΣΑΝΗ Α.Ε. της οποίας ήταν και ιδρυτικό μέλος. Η καλλιτεχνική του φύση από τα νεανικά του χρόνια εκδηλωνόταν σε πολλές εικαστικές τέχνες αλλά ποτέ δεν θεώρησε ότι θα έπρεπε να δημοσιοποιήσει το ταλέντο του. Στα 67 χρόνια του, συνταξιούχος πια, θέλησε να αποτυπώσει την ιστορία του τόπου του, της πολυεθνικής και πολυπολιτισμικής Θεσσαλονίκης, χωρίς να εκθέσει τα προσωπικά τον συναισθήματα. Με παρότρυνση του ποιητή Μάρκου Μέσκου εμφανίστηκε σε προχωρημένη ηλικία, το 1991, στο χώρο της λογοτεχνίας. Συνολικά εκδόθηκαν από τον "Παρατηρητή" πέντε βιβλία του: "Θεσσαλονίκη, όσα θυμάμαι" (1991), "Στη Θεσσαλονίκη τότε" (1993), "Συμεών ο πρόσφυγας (1995, που θεωρείται το κορυφαίο έργο του, με πολλές επανεκδόσεις), "Ήθη και έθιμα" (1995), "Θεώνη" (1996} και "Το αδιέξοδο" (1997). Πέθανε τον Ιανουάριο του 2000 σε ηλικία 76 χρονών.
Σφυρίδης, Περικλής
Συγγραφέας
Ο Περικλής Σφυρίδης γεννήθηκε το 1933 στη Θεσσαλονίκη, όπου και ζει. Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και εργάστηκε ως καρδιολόγος έως το 1994. Διατέλεσε πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης από το 1975 μέχρι το 1981. Στα γράμματα εμφανίστηκε με ποιητική συλλογή το 1974 και συνεργάστηκε στενά με το περιοδικό "Διαγώνιος". Από το 1985 έως το 1990 κυκλοφόρησε την ετήσια έκδοση με ανέκδοτα κείμενα πεζογράφων της Θεσσαλονίκης "Παραφυάδα". Από το 1987 έως το 1996 ήταν σύμβουλος έκδοσης (υπεύθυνος ύλης) του περιοδικού "Το τραμ". Το 1996 διοργάνωσε το συνέδριο "Παραμυθία Θεσσαλονίκης" για την πεζογραφία της πόλης από το 1912 μέχρι το 1995 και επιμελήθηκε τα πρακτικά του συνεδρίου (1997). Στο διήγημα του "Το μυστικό" βασίζεται η ταινία του Τάσου Ψαρά "Η άλλη όψη" (1991), το σενάριο της οποίας έγραψε ο ίδιος μαζί με το σκηνοθέτη. Άλλα δύο διηγήματά του έγιναν τηλεταινίες από την ελληνική τηλεόραση (ΕΡΤ): "Καρτέλα ασθενούς" και "Το μπλέξιμο". Έχει εκδώσει δύο ποιητικές συλλογές, δέκα συλλογές διηγημάτων, δύο μυθιστορήματα και ένα αυτοσχόλιο πνευματικής πορείας. Κυκλοφόρησε μελέτες για λογοτέχνες, ζωγράφους και τρεις ανθολογίες για τους πεζογράφους της Θεσσαλονίκης, μία εκ των οποίων μεταφράστηκε στα γερμανικά και άλλη στα αγγλικά. Συνεργάστηκε με τα περισσότερα ελληνικά λογοτεχνικά περιοδικά. Διηγήματά του έχουν μεταφραστεί στα γερμανικά, στα αγγλικά και στα ολλανδικά. Για το πεζογραφικό του έργο έχουν δημοσιευθεί πολλά κριτικά κείμενα και αυτοτελείς μελέτες. Από τις εκδόσεις της "Εστίας" κυκλοφορεί το βιβλίο της επίκουρης καθηγήτριας του Α.Π.Θ. Σ. Σταυρακοπούλου, "Περικλής Σφυρίδης. Ο πεζογράφος και η κριτική για το έργο του" (2011).
Ναρ, Αλβέρτος, 1947-2005
Συγγραφέας
Ο Αλβέρτος Ναρ (1947-2005) γεννήθηκε τη Θεσσαλονίκη όπου πέρασε όλη τη ζωή του. Γιός σεφαραδιτών Εβραίων, επιζώντων του Ολοκαυτώματος. Παρακολούθησε μαθήματα στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ και εργάστηκε ως γραμματέας της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης. Διηύθυνε το Κέντρο Ιστορικών Μελετών Εβραϊσμού Θεσσαλονίκης και ήταν μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του Κέντρου Ιστορίας του Δήμου Θεσσαλονίκης. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 1985 με το βιβλίο "Οι συναγωγές της Θεσσαλονίκης. Τα τραγούδια μας", με πρόλογο του Γιώργου Ιωάννου. Τις μελέτες λαογραφικού και όχι μόνο ενδιαφέροντος, με τις οποίες επιχειρεί να φωτίσει το χαρακτήρα της Εβραϊκής κοινότητας στην ιστορική διαδρομή της, τις συνέχισε ο Ναρ και μετά το 1985, συγκεντρώνοντας το σύνολο της δουλειάς του στο βιβλίο "Κειμένη επί ακτής θαλάσσης" (1997). Αναφορά πρέπει οπωσδήποτε να γίνει και στο βιβλίο "Προφορικές μαρτυρίες Εβραίων της Θεσσαλονίκης για το Ολοκαύτωμα" (1998), που κυκλοφόρησε μαζί με την Έρικα Κούνιο Αμαρίλιο. Ως πεζογράφος εμφανίστηκε επίσης το 1985 με διήγημα από το περιοδικό "Το δέντρο", αλλά συνεργάστηκε στενά και με τα περιοδικά "Παραφυάδα" και "Το τραμ" (Τρίτη διαδρομή). Κυκλοφόρησε τις συλλογές διηγημάτων : "Σε αναζήτηση ύφους" (1991, δεύτερη έκδοση το 1997 εμπλουτισμένη με πέντε ακόμα διηγήματα), και "Σαλονικάι, δηλαδή Σαλονικιός" (1999). Ήταν τακτικός συνεργάτης των εφημερίδων "Μακεδονία" και "Θεσσαλονίκη". Κείμενά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γερμανικά, ισπανικά, γαλλικά και εβραϊκά. Πέθανε, μετά από μακρόχρονη μάχη με τον καρκίνο, την Τετάρτη 2 Μαρτίου 2005.
Θεοδωρίδης, Πάνος
Συγγραφέας
Ο Πάνος Θεοδωρίδης γεννήθηκε το 1948 στη Θεσσαλονίκη και μεγάλωσε στα Γιαννιτσά. Σπούδασε αρχιτεκτονική στη Θεσσαλονίκη και συντήρηση μνημείων στην Υόρκη. Εργάστηκε ως αρχιτέκτων ανασκαφών και ερευνητής της μεσαιωνικής τεχνολογίας σε πολλές αρχαιολογικές αποστολές, ελληνικές και ξένες. Ως αναστηλωτής του υπουργείου Πολιτισμού επί εξαετία ασχολήθηκε με πολλά μνημεία, ιδίως της Μακεδονίας. Στο ερευνητικό του έργο περιλαμβάνεται η μελέτη της ρωμαϊκής Εγνατίας Οδού, η μοναστηριακή αρχιτεκτονική, οι μεσαιωνικοί νερόμυλοι, τα αμυντήρια. Ασχολείται συστηματικά με την ιστορική και μνημειακή τοπογραφία. Στις δημοσιεύσεις και ανακοινώσεις του περιλαμβάνονται "Πίνακας τοπωνυμίων του αγιορείτικου παραγωγικού χώρου", "Συμβολή στη μελέτη της υστεροβυζαντινής κατοικίας", "Αλμυρός", "The monastic model", "Μεσογαία μεσόγειος" κ.ά. Από το 1965 εξάλλου δημοσιεύει ποίηση και πεζογραφία σε ποικίλα περιοδικά έντυπα, ιδίως της Θεσσαλονίκης. Το έργο του συγκεντρώνεται κυρίως στην πρώτη και δεύτερη περίοδο του Τράμ, στο περιοδικό Χάρτης και στο Εντευκτήριο. Έχει ασχοληθεί με ποίηση, πεζογραφία, θέατρο, σενάρια, μετάφραση, κριτική, ραδιόφωνο, αρθρογραφία, συνεργασίες με εφημερίδες και περιοδικά, καθώς και με το ιστολογείν.
Βασιλικός, Βασίλης
Συγγραφέας
Ο Βασίλης Βασιλικός του Νικολάου γεννήθηκε στην Καβάλα στις 18 Νοεμβρίου 1934. Σπουδές: Λύκειο Καρυωτάκη (Καβάλα), Σχολή Βαλαγιάννη, Αμερικάνικο Κολέγιο Ανατόλια (Θεσσαλονίκη), Νομική Σχολή (ΑΠΘ), Yale University - Drama School, SRT - School of Radio and Television (Νέα Υόρκη) για τηλεσκηνοθεσία. Bοηθός σκηνοθέτη σε ξένες παραγωγές, σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ, σεναριογράφος, επιμελητής (Dr) σεναρίων, εισηγητής σεναρίων στην Arte (1990-1993), ερασιτέχνης ηθοποιός, δημοσιογράφος, συγγραφέας, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής στην ΕΡΤ-1 (1981-1984), Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Αθηναίων (1994-1996), Πρέσβης εκ προσωπικοτήτων της Ελλάδας στην Ουνέσκο (1996-2004), Πρόεδρος της Εταιρίας Συγγραφέων (2001-2005). Τιμητικές διακρίσεις: Βραβείο των "12" (1961, για την τριλογία "Το φύλλο. Το πηγάδι. Τ' αγγέλιασμα"), Κρατικό Βραβείο Διηγήματος (1980, για το "Τελευταίο Αντίο") το οποίο δεν αποδέχθηκε, Διεθνές βραβείο Meditteraneo (1970). Επίτιμος Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πατρών στην έδρα της Φιλολογίας, Ταξιάρχης Γραμμάτων και Τεχνών της Γαλλικής Δημοκρατίας (1984), Μέλος του Διεθνούς Κοινοβουλίου των Συγγραφέων με έδρα το Στρασβούργο, Μέλος του Δ.Σ. των Γάλλων συγγραφέων (Maison des Ecrivains. Γαλλία, 1990-1993). Είναι ο πιο πολυμεταφρασμένος Έλληνας συγγραφέας μετά τους Καζαντζάκη, Ρίτσο, Καβάφη. Βιβλία του έχουν εκδοθεί και στην γραφή Μπράιγ. Είναι παντρεμένος με την υψίφωνο Βάσω Παπαντωνίου και έχουν μια κόρη, την Ευρυδίκη.
Σκαμπαρδώνης, Γιώργος
Συγγραφέας
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1953 και σπούδασε γαλλική φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε σε εφημερίδες, στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση, έγραψε σενάρια για τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ και το σενάριο για την ταινία του Παντελή Βούλγαρη "Όλα είναι δρόμος" σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη. Διεύθυνε την εφημερίδα "Θεσσαλονίκη" και τα περιοδικά "Θ-97" (Βραβείο Ιπεκτσί), "Τάμαριξ" και "Χίλια Δέντρα". Διετέλεσε διευθυντής του καλλιτεχνικού περιοδικού "Πανσέληνος" της "Κυριακάτικης Mακεδoνίας" που τιμήθηκε με το Ευρωπαϊκό βραβείο European Newspaperdesign Awards 2000. Η συλλογή διηγημάτων του "Η Στενωπός των υφασμάτων" τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο διηγήματος το 1993. Συνεργάστηκε επί δύο χρόνια με την "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία". Το 2010 τιμήθηκε με το βραβείο του Ιδρύματος Μπότση. Το 2012 έλαβε το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών "Πέτρος Χάρης" για το βιβλίο του "Περιπολών περί πολλών τυρβάζω" (Εκδόσεις Πατάκη). Εργογραφία: - "Μάτι φώσφορο, κουμάντο γερό", διηγήματα. Θεσσαλονίκη, Ιανός, 1989. Αθήνα, Καστανιώτης, 1992. - "Η ψίχα της μεταλαβιάς", διηγήματα. Θεσσαλονίκη, Τραμ, 1990. - "Η στενωπός των υφασμάτων", διηγήματα. Αθήνα, Καστανιώτης, 1992. - "Πάλι κεντάει ο στρατηγός", διηγήματα. Αθήνα, Καστανιώτης, 1996. - "Ακριανή λωρίδα. Η ψίχα της μεταλαβιάς", διηγήματα. Αθήνα, Καστανιώτης, 1998. - "Γερνάω επιτυχώς", μυθιστόρημα, Αθήνα, Κέδρος, 2000. - "Ουζερί Τσιτσάνης", μυθιστόρημα, Αθήνα, Κέδρος, 2001. - "Επί ψύλλου κρεμάμενος", Αθήνα, Κέδρος, 2003. - "Πολύ βούτυρο στο τομάρι του σκύλου", μυθιστόρημα, Αθήνα, Κέδρος, 2006. - "Όλα βαίνουν καλώς εναντίον μας", μυθιστόρημα, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 2008. - "Μεταξύ σφύρας και Αλιάκμονος", Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 2009. - "Περιπολών περί πολλών τυρβάζω", Αθήνα, Εκδόσεις Πατάκη, 2011. Μεταφράσεις των έργων του: Στα γερμανικά: -Επιλογή 19 διηγημάτων από τις τρεις πρώτες συλλογές με γενικό τίτλο "Der Staatsanwalt im Nebel" ("O εισαγγελέας εν ομίχλη"), Romiosini, 1998. -"Griechische Erzahlungen", ανθολογία, Insel Verlag, Franfurt am Main und Leipzig 1991,το διήγημα "Pater Loukas der Geringsten einer" ("Πάτερ Λουκάς ελάχιστος") από τη συλλογή "Μάτι φώσφορο, κουμάντο γερό". -"Griechische Erzahlungen", ανθολογία, dtv, 1993, το διήγημα "Das Vipernwasser" ("Τo ασπιδόνερο") από τη συλλογή "Μάτι φώσφορο, κουμάντο γερό". -"Saloniki Erzalt", ανθολογία, εκδόσεις Romiosini, το διήγημα "Das ausgerichete Stilett" ("Ζυγισμένο στιλέτο") από τη συλλογή "Μάτι φώσφορο, κουμάντο γερό". Στα αγγλικά: -Στο περιοδικό "Μondo Greco", 4, fall 2000, το διήγημα "Madame Soso takes a stroll" ("Η κυρία Σωσώ θα βγει βόλτα"), από τη συλλογή "Πάλι κεντάει ο στρατηγός". Στα γαλλικά: -Περιοδικό "Desmos" ("Le Lien"), 2, hiver 2000, το διήγημα "Le pharmacien dans le jardin" ("Ο φαρμακοποιός στον κήπο") από τη συλλογή "H στενωπός των υφασμάτων". Στα ολλανδικά: -"Ga de k1okken Iuiden", ανθολογία, επιμέλεια Hero Hokwerda, εκδόσεις Meulenhoff, Amsterdam, 1997, το διήγημα "Ousour" ("Ουσούρ") από τη συλλογή "Η ψίχα της μεταλαβιάς". Στα τσέχικα: - "Ceme olivy", ανθολογία, εκδόσεις Aspida, Praha, 2000, το διήγημα "Cyclista zahyra primo" ("Ο ποδηλάτης στρίβει ευθεία") από τη συλλογή "Πάλι κεντάει ο στρατηγός". Στα ιταλικά: - Περιοδικό "Racconto", τεύχος 21, Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 1996, το διήγημα "La batteria fuori della piano regolatore" ("Η ντραμς εκτός σχεδίου πόλεως") από τη συλλογή "H στενωπός των υφασμάτων". (φωτογραφία: Κώστας Μητρόπουλος)
Αναγνωστάκης, Μανόλης Α
Συγγραφέας
Ο Μανόλης Αναγνωστάκης (1925-2005) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε ιατρική και ειδικεύτηκε ως ακτινολόγος στη Βιέννη (1955-1956). Άσκησε το επάγγελμα του ακτινολόγου στη Θεσσαλονίκη και το 1978 μετεγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Για την πολιτική του δράση στο φοιτητικό κίνημα φυλακίστηκε στο διάστημα 1948-1951, ενώ το 1949 καταδικάστηκε σε θάνατο από έκτακτο στρατοδικείο. Εμφανίστηκε στα γράμματα νεότατος, στη διάρκεια της Κατοχής, στο περιοδικό "Πειραϊκά Γράμματα" (1942) και στο φοιτητικό περιοδικό "Ξεκίνημα" (1944). Του τελευταίου περιοδικού διετέλεσε και αρχισυντάκτης, από το τεύχος 1 (15 Φεβρ. 1944) μέχρι και το 11-12 (1 και 15 Οκτ. 1944). Δημοσίευσε ποιήματα και κριτικά σημειώματα σε πολλά περιοδικά, ενώ είχε πυκνή παρουσία στην εφημερίδα "Αυγή", με κείμενα για θέματα λογοτεχνικά και πολιτικά. Εξέδωσε το περιοδικό "Κριτική" (Θεσσαλονίκη, 1959-1961), υπήρξε μέλος της εκδοτικής ομάδας των "Δεκαοχτώ κειμένων" (1970), των "Νέων κειμένων" και του περιοδικού "Η συνέχεια" (1973). Έγραψε ποίηση, κριτικά κείμενα και δοκίμια: "Εποχές", 1945, "Εποχές 2", 1948, "Εποχές 3", 1951, "Η συνέχεια", 1954, "Τα ποιήματα 1941-1956" (συγκεντρωτική έκδοση των τεσσάρων πρώτων ποιητικών συλλογών, μαζί με τις "Παρενθέσεις" και το "Η συνέχεια 2"), 1956, "Η συνέχεια 3", 1962, "Υπέρ και κατά", 1965, "Τα ποιήματα", 1971 (συγκεντρωτική έκδοση όλων των προηγούμενων ποιητικών συλλογών καθώς και του "Στόχου", που ένα μέρος του περιλήφθηκε στα "Δεκαοχτώ κείμενα"), "Αντιδογματικά, άρθρα και σημειώματα", 1978, "Το περιθώριο '68-'69", 1979, "Μανούσος Φάσσης: παιδική μούσα", 1980, "ΥΓ.", 1992, "Τα συμπληρωματικά", 1985, "Μανούσος Φάσσης: ο κατήφορος", 1986, "Ο ποιητής Μανούσος Φάσσης. Η ζωή και το έργο του. Μια πρώτη απόπειρα κριτικής προσέγγισης", 1987, "Η χαμηλή φωνή. Τα λυρικά μιας άλλης εποχής στους παλιούς ρυθμούς-μια προσωπική ανθολογία του Μανόλη Αναγνωστάκη", 1990. Ποιήματά του μεταφράστηκαν στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά και μελοποίησαν ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Θάνος Μικρούτσικος, η Αγγελική Ιονάτου και ο Μιχάλης Γρηγορίου. Πέθανε σε ηλικία 80 ετών, στην Αθήνα, τα ξημερώματα της Πέμπτης 23 Ιουνίου 2005.
Τσιφόρος, Νίκος
Συγγραφέας
Νίκος Τσιφόρος (1909-1970). Ο Νίκος Τσιφόρος γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια. Σπούδασε νομική και πολιτικές επιστήμες στην Αθήνα, όπου έζησε ως το θάνατό του. Άσκησε τη δικηγορία για μικρό χρονικό διάστημα, σύντομα όμως στράφηκε στο χώρο των γραμμάτων. Πρωτοεμφανίστηκε κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής με το θεατρικό έργο "Η πινακοθήκη των ηλιθίων" και ακολούθησαν πολλές θεατρικές επιτυχίες του, τις περισσότερες από τις οποίες έγραψε σε συνεργασία με τον Πωλ Βασιλειάδη. Ενδεικτικοί τίτλοι έργων του, είναι: "Η κυρία του κυρίου", "Γάντι και σαρδέλα", "Το κοροϊδάκι της δεσποινίδος", "Οι γαμπροί της Ευτυχίας", "Το έξυπνο πουλί", "Ο Κλέαρχος η Μαρίνα κι ο κοντός". Πολλά έργα του μεταφέρθηκαν στον κινηματογράφο με εξίσου μεγάλη επιτυχία, ενώ ο ίδιος ο Τσιφόρος ασχολήθηκε με την κινηματογραφική σκηνοθεσία και το σενάριο. Παράλληλα έγραψε πολλά ευθυμογραφήματα ("Τα παιδιά της πιάτσας", "Τα παλιόπαιδα τ' ατίθασα", "Τζιμ κακής ποιότητος", "Άνθρωποι και ανθρωπάκια", "Τα ρεμάλια ήρωες", "Εμείς και οι Φράγκοι", "Μίλων Φιρίκης", κ.ά.) καταδεικνύοντας τα κακώς κείμενα της ελληνικής κοινωνίας. Επίσης, συνέθεσε χιουμοριστικές μεν, παιδαγωγικές δε, συνόψεις της Ελληνικής Μυθολογίας, της ιστορίας των Σταυροφοριών και της ιστορίας της Αγγλίας. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.)
Αλαβέρας, Τηλέμαχος
Συγγραφέας
Ο Τηλέμαχος Αλαβέρας (30 Σεπτεμβρίου 1926 - 30 Ιουνίου 2007) γεννήθηκε το 1926 στη Φιλιππούπολη της Ανατολικής Ρωμυλίας (σημερινή Βουλγαρία). Το επόμενο έτος η οικογένειά του μετακόμισε στη Θεσσαλονίκη, πόλη την οποία έμελλε να μην εγκαταλείψει ποτέ. Εμφανίστηκε στα γράμματα το 1947 με διηγήματα σε λογοτεχνικά περιοδικά. Το 1952 εκδίδεται το πρώτο του βιβλίο, η συλλογή διηγημάτων "Τα αγρίμια του άλλου δάσους", η οποία δεν πέρασε απαρατήρητη από την κριτική. Ο Αλέξανδρος Αργυρίου έγραψε μεταξύ άλλων: "Ο νέος πεζογράφος ξέρει πώς να συμπεριφέρεται απέναντι στα αλλεπάλληλα κύματα των αναμνήσεών του, ξέρει τι καλύτερο να κρατήσει απ΄ όσα του προσκομίζει η μνήμη του". Το 1955 ιδρύεται το λογοτεχνικό περιοδικό "Νέα Πορεία", το οποίο, παράλληλα με τη συγγραφική δουλειά του, αναδείχθηκε σε έργο ζωής, με υπεύθυνο έκδοσης τον ίδιο ως το θάνατό του. Για τη "Νέα Πορεία" τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών με το βραβείο Πέτρου Χάρη, το 2006, γεγονός που χαιρέτισε σύσσωμη η πνευματική Βόρειος Ελλάδα (μεταξύ άλλων ο Πρόδρομος Μάρκογλου, ο Μάρκος Μέσκος, ο Μάκης Τρικούκης, κ.ά.) Την ίδρυση της "Νέας Πορείας" ακολούθησαν τα βιβλία: "Το ρολόγι", μυθιστόρημα, 1957, "Το μισό του φεγγαριού", διηγήματα, 1960, "Το σημερινό συγγραφικό πρόβλημα", δοκίμιο, 1961, "Οδοστρωτήρας", μυθιστόρημα, 1963, "Διηγηματογράφοι της Θεσσαλονίκης", μελέτη, 1970, "Οι άλλοι", θεατρικό, 1971, κ.ά. Από το σύνολο των βιβλίων του Τηλέμαχου Αλαβέρα, δύο τιμήθηκαν με κρατικά βραβεία -η συλλογή διηγημάτων "Απ' αφορμή", 1976, και το ταξιδιωτικό χρονικό "Σ' ευθεία γραμμή (Ταξίδι στην Πολωνία)", 1990- και ένα με το βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών -τα διηγήματα "Γωνίες και όψεις", 1985. Τον Ιούνιο του 2007 πρόλαβε να τιμηθεί με το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του. Είχε διατελέσει μέλος σε πολλά συμβούλια και επιτροπές γύρω από πνευματικά και καλλιτεχνικά θέματα, ενώ έκανε ομιλίες στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και τη λοιπή Ελλάδα. Το 1962 υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης, της οποίας κατείχε τη γενική γραμματεία έως το 1980 οπότε και εκλέχθηκε πρόεδρος, θέση που διατήρησε μέχρι το τέλος. Παντρεμένος με την ποιήτρια Ρούλα Αλαβέρα, απέκτησαν μαζί δύο παιδιά. Πεζογραφήματά του μεταφράστηκαν στα ιταλικά, γερμανικά, ολλανδικά, βουλγαρικά, σουηδικά, σερβικά, πολωνικά. (φωτογραφία: Κώστας Μητρόπουλος, 2001)
Ροδοκανάκης, Κωνσταντίνος, Χριστόφορος, 1924-
Συγγραφέας
Ο Κωνσταντίνος - Χριστόφορος Ροδοκανάκης γεννήθηκε στις 11 Μαρτίου 1924 στη Θεσσαλονίκη. Μαθήτευσε στο Πρότυπο Δημοτικό Σχολείο και στο Α΄ Γυμνάσιο Αρρένων της πόλεως. Το 1942 έγινε δεκτός στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου δεν μετέβη λόγω της Κατοχής. Το 1943 μεταγράφηκε στη νεοσύστατη Ιατρική Σχολή Θεσσαλονίκης, απ' όπου απεφοίτησε το 1950. Επί τέσσερα χρόνια, παράλληλα με τις σπουδές του, δούλεψε υπάλληλος σε δημόσια υπηρεσία και μεταφραστής αγγλικών κειμένων σε εφημερίδα, καθώς η οικογένεια του καταστράφηκε οικονομικά με τη γερμανική εισβολή. Υπηρέτησε στον Ελληνικό Στρατό 42 μήνες, το πλείστο στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, ως ιατρός Τάγματος Προκαλύψεως. Το 1956 πήρε την ειδικότητα της παθολογίας. Στη συνέχεια, με υποτροφία του Γαλλικού Κράτους μετεκπαιδεύτηκε στο Παρίσι, όπου απέκτησε τίτλο Assistant και ύστερα Καρδιολόγου και Διδάκτορος στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο με "άριστα παμψηφεί". Η διατριβή του αποκάλυψε τη σημασία της αυτόματης ινωδόλυσης στην αυτοΐαση αρτηριακών θρομβοεμβολών, και συνιστά διεθνώς ευρεία και πρωτότυπη έρευνα, που προοιώνισε τα σύγχρονα θρομβολυτικά φάρμακα. Πέτυχε και υποτροφία της Αμερικανιής Ιατρικής Εταιρείας (1965) για μετεκπαίδευση στη Βιέννη. Εργάσθηκε 7 χρόνια ως διευθυντής παθολογικών τμημάτων ιδιωτικών κλινικών, 14 χρόνια άμισθος σε νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης, και στο ΤΕΒΕ έμμισθος αρχίατρος Β. Ελλάδος, έπειτα δε γενικός αρχίατρος στην Αθήνα μέχρι το 1982. Χρημάτισε γενικός γραμματέας της Ιατρικής Εταιρείας Θεσσαλονίκης και της Βαλκανικής Ιατρικής Ενώσεως, εκπρόσωπος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας στη Βόρεια Ελλάδα, μέλος του διοικητικού και πρόεδρος του πειθαρχικού Συμβουλίου του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της Νέας Υόρκης και της Γαλλικής Καρδιολογικής Εταιρείας. Απέκτησε διπλώματα αγγλικής, γαλλικής και γερμανικής γλώσσας. Δημοσίευσε 33 άρθρα, σε ελληνικά και ξένα περιοδικά, και παρακολούθησε ενεργώς 66 συνέδρια στην Ελλάδα, Ευρώπη και Αμερική. Δούλεψε σε συντακτικές επιτροπές ιατρικών περιοδικών επί 16 έτη. Υπήρξε επίτιμος Ιατρός των προξενείων Γαλλίας και Γερμανίας στη Θεσσαλονίκη επί 25 έτη. Το 1998 διέκοψε την επί 47 χρόνια άσκηση του ιατρικού επαγγέλματος. Έχει συγγράψει και εκδόσει εκτός εμπορίου τρία βιβλία: "Ιστορίες μιάς χαμένης γειτονιάς (1988), "Επίπλευση ... όπως-όπως" (1993) και "Ο Μαύρος, ο Σταύρος κι εγώ" (1995), που έχουν τύχει επαινετικών σχολίων από επώνυμους κριτικούς και λογοτέχνες. Το τελευταίο κυκλοφόρησε και στην αγγλική γλώσσα από λονδρέζικο εκδοτικό οίκο. Συνδέθηκε φιλικά με τον Νίκο Γαβριήλ Πεντζίκη, τον Γιάννη Σβορώνο και το ζεύγος Τηλέμαχου και Ρούλας Αλαβέρα, τους οποίους ευγνωμονεί επειδή "του άνοιξαν τα μάτια να βλέπει πίσω από το -εκάστοτε- απατηλό φαινόμενο", όπως λέει ο ίδιος. Παντρεύτηκε το 1956 με την Έμμη Αρφαρά και απέκτησαν τέσσερα παιδιά.