ΦΟΡΜΑ

Περίληψη

Η αντίληψή μας για τον σύγχρονο σχεδιασμό βασίζεται στην κατανόηση του τρόπου που αυτός οπτικοποιείται μέσα από τις διαφορετικές εκφάνσεις της φόρμας.
Η κατανόηση της φόρμας, αλλά και της διανοητικής και συναισθηματικής αίσθησης που μας προκαλεί, είναι εμπειρία άρρηκτα δεμένη με το φαινόμενο της ζωής. Άλλωστε, μόνο διαμέσου αυτής της εμπειρίας καταλαβαίνουμε την ευρύτερη έννοια τού σχεδιασμού. Ώπως τόνιζε, ήδη από το 1923 ο Vasilii Kandinsky: "Οι νόμοι οι διαχωρισμένοι και προικισμένοι με αυτόνομη ζωή των δύο μεγάλων βασιλείων, της τέχνης και της φύσης, θα μας οδηγήσουν στην κατανόηση του καθολικού νόμου της σύνθεσης του σύμπαντος και θα φωτίσουν την αυτόνομη συμμετοχή και των δύο σε μια υψηλότερη συνθετική τάξη". Ο Johannes Itten μιλάει πολύ συχνά για υποκειμενική διαίσθηση όσον αφορά τη δημιουργική διαδικασία αλλά και για κάποιες αντικειμενικές αισθητικές αξίες που προέρχονται από την εμπειρία και την παρατήρηση. "Οι διδασκαλίες και οι θεωρίες είναι καλές για τις ώρες της αδυναμίας. Στις ώρες της δύναμης τα προβλήματα λύνονται μέσω της διαίσθησης, σαν από μόνα τους [...] Εάν θέλουμε όμως να απελευθερωθούμε από τον υποκειμενικό περιορισμό, μπορούμε να το καταφέρουμε μόνο μέσω της επιστήμης και της γνώσης των αντικειμενικών θεμελιωδών νόμων".
Ο προβληματισμός για την καθολική ισχύ αντικειμενικών θεμελιωδών νόμων στο πεδίο των καλών αλλά και των εφαρμοσμένων τεχνών, αποκτά ιδιαίτερη αξία στην εποχή μας όπου τα πάντα μπορεί να είναι αποδεκτά ως καλλιτεχνική διαδικασία, γεγονός που αυτόματα καθιστά την αξιολόγησή τους πιο δύσκολη. Σε μια εποχή όπου τα όρια μεταξύ των επιμέρους τεχνών είναι δυσδιάκριτα· σε μια εποχή όπου οι εφαρμοσμένες τέχνες διεκδικούν τις ιδιαίτερες σταθερές αισθητικές και θεωρητικές τους αξίες, ώστε να μην ετεροκαθορίζονται ούτε ως "καλλιτεχνικές" ούτε ως "διακοσμητικές"· σε μια εποχή όπου η φόρμα έχει εμπλακεί σε μία περιπέτεια αυτονόμησης από τους αισθητικούς κανόνες που ίσχυαν για ό,τι ονομάζουμε "καθαρή ζωγραφική", "καθαρή γλυπτική" ή "καθαρ