ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΔΡΑ
Εκδότης Εκδόσεις Καστανιώτη , ISBN 9789600348361
Ένας συγκλονιστικός τόμος για το "ιδιότυπο" νησί του Aργοσαρωνικού, που έχουν δοξάσει με το πέρασμα και τη, συχνά, μακρά παραμονή τους σε αυτό μεγάλοι δημιουργοί από τον παγκόσμιο χώρο του κινηματογράφου, του θεάτρου, της μουσικής, της λογοτεχνίας και των εικαστικών τεχνών. H βραχώδης Ύδρα με τα ανηφορικά της καλντερίμια, που κάνουν το νησί απρόσιτο και απροσπέλαστο από κάθε τροχοφόρο, έχει εμπνεύσει στο μάκρος της ιστορημένης της ζωής πλήθος ποιητών, πεζογράφων, ταξιδιωτικών συγγραφέων και ιστοριογράφων. Ένα πολύ δυνατό απάνθισμα από κείμενά τους αποτελεί το βιβλίο αυτό. H Ύδρα, που ταξιδεύει σ' όλα τα πλάτη και τα μήκη της Γης μέσα από ταινίες με πρωταγωνιστές τη Σοφία Λώρεν, τη Mελίνα Mερκούρη, την Έλλη Λαμπέτη, τον Άντονι Πέρκινς, τον Άλαν Λαντ και άλλους, ζωντανεύει μέσα από μια εντυπωσιακή συνύπαρξη υπογραφών: o Νίκος Xατζηκυριάκος-Γκίκας, ο Xένρυ Mίλλερ, ο Γιώργος Σεφέρης, ο Παναγιώτης Tέτσης, ο Nίκος Eγγονόπουλος, ο Πέτρος Γλέζος, ο Περικλής Bυζάντιος, ο Θανάσης Πετσάλης-Διομήδης, ο Aλέκος Φασιανός, ο N. Δ. Kαρούζος, ο Δημήτρης Ποταμίτης, η Mαργαρίτα Kαραπάνου, ο I. M. Παναγιωτόπουλος, ο Γιάννης Kοντός, η Iσμήνη Kαπάνταη, ο Γιάννης Σφακιανάκης, ο Mίλτος Σαχτούρης και πολλοί άλλοι, με τα αφηγηματικά, ποιητικά και δοκιμιακά τους κείμενα, μας γνωρίζουν μιαν Ύδρα της πραγματικότητας και του θρύλου, μιαν Ύδρα τόσο κοντινή και ταυτόχρονα τόσο μακρινή και μαγική. Tην Ύδρα με τα παραδοσιακά της αρχοντικά αλλά και την Ύδρα-καταφύγιο για δεκαετίες "αποσυνάγωγων" καλλιτεχνών. Tην Ύδρα που, ενώ την αγκαλιάζει ο επισκέπτης ολόκληρη μ' ένα μόνο του βλέμμα, το βάθος της μόνον ένας λόγος, όπως ο "Λόγος για την Ύδρα", μπορεί να το συλλάβει και να το εξορύξει.
Περιέχονται τα κείμενα:
- Νίκος Χατζηκυριάκος - Γκίκας, "Λόγος για την Ύδρα" ("Ευθύνη", τεύχ. 185, 1985)
- Γουλιέλμος Μύλλερ, "Το Υδραιόπουλο" ("Νέα Εστία", τόμ. 3, σελ. 311, 1928)
- Παναγιώτης Τέτσης, "Η αισθητική της Ύδρας" (Παναγιώτης Τέτσης, "Χωρίς τηλεόραση", εκδ. Καστανιώτη, 2001)
- Νίκος Εγγονόπουλος, "Ύδ
Περίληψη
Ένας συγκλονιστικός τόμος για το "ιδιότυπο" νησί του Aργοσαρωνικού, που έχουν δοξάσει με το πέρασμα και τη, συχνά, μακρά παραμονή τους σε αυτό μεγάλοι δημιουργοί από τον παγκόσμιο χώρο του κινηματογράφου, του θεάτρου, της μουσικής, της λογοτεχνίας και των εικαστικών τεχνών. H βραχώδης Ύδρα με τα ανηφορικά της καλντερίμια, που κάνουν το νησί απρόσιτο και απροσπέλαστο από κάθε τροχοφόρο, έχει εμπνεύσει στο μάκρος της ιστορημένης της ζωής πλήθος ποιητών, πεζογράφων, ταξιδιωτικών συγγραφέων και ιστοριογράφων. Ένα πολύ δυνατό απάνθισμα από κείμενά τους αποτελεί το βιβλίο αυτό. H Ύδρα, που ταξιδεύει σ' όλα τα πλάτη και τα μήκη της Γης μέσα από ταινίες με πρωταγωνιστές τη Σοφία Λώρεν, τη Mελίνα Mερκούρη, την Έλλη Λαμπέτη, τον Άντονι Πέρκινς, τον Άλαν Λαντ και άλλους, ζωντανεύει μέσα από μια εντυπωσιακή συνύπαρξη υπογραφών: o Νίκος Xατζηκυριάκος-Γκίκας, ο Xένρυ Mίλλερ, ο Γιώργος Σεφέρης, ο Παναγιώτης Tέτσης, ο Nίκος Eγγονόπουλος, ο Πέτρος Γλέζος, ο Περικλής Bυζάντιος, ο Θανάσης Πετσάλης-Διομήδης, ο Aλέκος Φασιανός, ο N. Δ. Kαρούζος, ο Δημήτρης Ποταμίτης, η Mαργαρίτα Kαραπάνου, ο I. M. Παναγιωτόπουλος, ο Γιάννης Kοντός, η Iσμήνη Kαπάνταη, ο Γιάννης Σφακιανάκης, ο Mίλτος Σαχτούρης και πολλοί άλλοι, με τα αφηγηματικά, ποιητικά και δοκιμιακά τους κείμενα, μας γνωρίζουν μιαν Ύδρα της πραγματικότητας και του θρύλου, μιαν Ύδρα τόσο κοντινή και ταυτόχρονα τόσο μακρινή και μαγική. Tην Ύδρα με τα παραδοσιακά της αρχοντικά αλλά και την Ύδρα-καταφύγιο για δεκαετίες "αποσυνάγωγων" καλλιτεχνών. Tην Ύδρα που, ενώ την αγκαλιάζει ο επισκέπτης ολόκληρη μ' ένα μόνο του βλέμμα, το βάθος της μόνον ένας λόγος, όπως ο "Λόγος για την Ύδρα", μπορεί να το συλλάβει και να το εξορύξει.
Περιέχονται τα κείμενα:
- Νίκος Χατζηκυριάκος - Γκίκας, "Λόγος για την Ύδρα" ("Ευθύνη", τεύχ. 185, 1985)
- Γουλιέλμος Μύλλερ, "Το Υδραιόπουλο" ("Νέα Εστία", τόμ. 3, σελ. 311, 1928)
- Παναγιώτης Τέτσης, "Η αισθητική της Ύδρας" (Παναγιώτης Τέτσης, "Χωρίς τηλεόραση", εκδ. Καστανιώτη, 2001)
- Νίκος Εγγονόπουλος, "Ύδ
Πληροφορίες προϊόντος
- Συγγραφέας Ματσανιώτης, Νικόλαος,Πετσάλης Διομήδης, Θανάσης,Χατζηαργύρη, Ελένη,Θεοδωράκης, Μίκης,Κουμανταρέας, Μένης, 1931-2014,Παπανικολάου, Μήτσος,Πεπελάσης, Αδαμάντιος Α. 1922-2017,Λαζάνης, Γιώργος Ο.,ΧΑΡΙΤΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ 1930-,Κούνδουρος, Νίκος,Σεφέρης, Γιώργος,Κοτρώνης, Άγγελος Λ.,Χατζηκυριάκος, Νίκος,,Χριστοδούλου, Δημήτρης, 1924-1991,Αναστάσιος, Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας,Γιοχάλας, Τίτος,Στεφάνου, Λύντια,Καραμήτσος, Γιάννης Α.,Μητσοτάκης, Κωνσταντίνος Κ., 1918-2017,Κακογιάννης, Μιχάλης 1921-2011,Σαχτούρης, Μίλτος,Παρασκευά, Φοίβη,Διαμαντίδου, Δέσπω,Ησαΐα, Νανά,Κοντός, Γιάννης, 1943-2015,Πρωταίος, Στάθης Δ.,Γλέζος, Μανώλης,Εγγονόπουλος, Νίκος, 1907-1986,Ράλλης, Γεώργιος Ι.,Χαλιορής, Νικόλαος Γ.,Σαμίου, Δόμνα,Χαρίτος, Δημήτρης,Πλωρίτης, Μάριος 1919-2006,Müller, Wilhelm,Τέτσης, Παναγιώτης,Φραγκόπουλος, Θεόφιλος Δ.,Καρούζος, Νίκος, 1926-1990,Παναγιωτόπουλος, Ι. Μ. ,Σφακιανάκης, Γιάννης ,Βυζάντιος, Περικλής,Στεφάνου, Λύντια,Μάναρης, Ζώης,Νικολούδη, Ζουζού,Καμπανέλλης, Ιάκωβος Σ.,*Καρούζος, Νίκος, 1926-1990,Σπαθάρης, Ευγένιος,Παπανδρέου, Μαργαρίτα,Φασιανός, Αλέκος,Καπάνταη, Β., 1939-,Γλέζος, Πέτρος,Θεοφανοπούλου, Ρούμπη,Καραπάνου, Μαργαρίτα, 1946-2008,Μουρσελάς, Κώστας, 1932-2017,Καιροφύλας, Κώστας,Ζέη, Άλκη,Κριεζή, Μαρίανίνα,Ποταμίτης, Δημήτρης,Δεσποτόπουλος, Κωνσταντίνος ,Πρέκα, Μερόπη
- Eκδότης Εκδόσεις Καστανιώτη
- Επιμελητής Νιάρχος, Θανάσης Θ.
- Ανθολόγος Νιάρχος, Θανάσης Θ.
- Ζωγράφος Νικολάου, Νίκος, 1909-1986
- Ζωγράφος Βυζάντιος, Περικλής
- Ζωγράφος Χατζηκυριάκος, Νίκος,
- Ζωγράφος Τέτσης, Παναγιώτης
- ISBN 9789600348361
- Κωδικός Ευριπίδη 010100035546
- Έτος κυκλοφορίας 2008
- Σελίδες 212
- Διαστάσεις 22χ17
- Βάρος 556 gr
Ματσανιώτης, Νικόλαος
Συγγραφέας
Ο Νίκος Ματσανιώτης διεύθυνε από το 1966 την παιδιατρική κλινική στο Νοσοκομείο Παίδων "Αγία Σοφία". Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1976 και Πρόεδρος του Ανώτατου Υγειονομικού Συμβουλίου για πολλά χρόνια. Τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Επίτιμο ή τακτικό μέλος των πιο σημαντικών Παιδιατρικών Εταιριών του κόσμου. Έχει συγγράψει συγγράμματα Παιδιατρικής και εκατοντάδες επιστημονικές εργασίες -περισσότερες από 300 έχουν δημοσιευθεί ή ανακοινωθεί στο εξωτερικό. Πέθανε το Μάιο του 2010.
Πετσάλης Διομήδης, Θανάσης
Συγγραφέας
Θανάσης Πετσάλης - Διομήδης (1904-1995). Ο Θανάσης Πετσάλης γεννήθηκε στην Αθήνα. Ο πατέρας του Νικόλαος ήταν γιατρός και καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Είχε έναν μεγαλύτερο αδερφό τον Αλέκο. Σπούδασε Νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι, όπου παράλληλα σπούδασε και στη Σχολή Πολιτικών Επιστημών. Ταξίδεψε στην Ευρώπη για σπουδές (1920-1924) και στη συνέχεια επέστρεψε στην Αθήνα, όπου φοίτησε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου (1924-1928). Το 1928 διορίστηκε στην Τράπεζα της Ελλάδος, όπου εργάστηκε στο τμήμα μελετών και στο δικαστικό τμήμα ως το 1946. Το 1932 πολιτεύτηκε με το κόμμα του Γ.Καφαντάρη. Το 1941 παντρεύτηκε την Αιμιλία Γεωργίου Τριλίβα - με την οποία απέκτησε ένα γιο το Νίκο - και το 1952 σε δεύτερο γάμο την Ελισσάβετ Κωστακοπούλου, με την οποία απέκτησε τον δεύτερο γιο του Αλέξανδρο. Πρωτοεμφανίστηκε στο χώρο της λογοτεχνίας το 1923 με δημοσιεύσεις ποιημάτων και το 1925 εξέδωσε τη συλλογή διηγημάτων Μερικές εικόνες σε μια κορνίζα, με έντονες επιρροές από το χώρο του γαλλικού νατουραλισμού και του αισθητισμού. Ακολούθησε μια συνειδητή στροφή του προς το είδος του αστικού μυθιστορήματος, ενταγμένου στα πλαίσια της λεγόμενης μυθιστορηματικής τοιχογραφίας, μιας κατά το δυνατό αντικειμενικής θεώρησης της κοινωνικής ζωής και αληθοφανούς αναπαράστασής της, εντάσσοντας τα μυθιστορήματά του σε μεγαλύτερες, χρονικά διαδοχικές ενότητες. Για το λογοτεχνικό του έργο τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών το 1950 και με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (1956 και 1963). Το 1948 αναγορεύτηκε μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Λογοτεχνών (θέση από την οποία παραιτήθηκε το 1950), το 1977 μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και το 1994 επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έργα του έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά και αγγλικά. Πέθανε στην Αθήνα. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Θανάση Πετσάλη Διομήδη βλ. Γιάκος Δημήτρης, «Πετσάλης - Διομήδης Θανάσης», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 11. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ. , Ζήρας Αλεξ., «Πετσάλης - Διομήδης Θανάσης», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό8. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988, Παπαγεωργίου Κώστας Γ., «Θανάσης Πετσάλης - Διομήδης», Η μεσοπολεμική πεζογραφία· Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939) Ζ΄, σ.156-188. Αθήνα, Σοκόλης, 1993 και Πικραμένου Μίτση, «Βιοχρονολόγιο Θανάση Πετσάλη- Διομήδη, Νέα Εστία 138, Χριστούγεννα 1995, ετ.ΞΘ’, αρ.1643, σ.2-6. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Θεοδωράκης, Μίκης
Συγγραφέας
Ο Μίκης Θεοδωράκης γεννήθηκε στην Χίο. Από την παιδική του ηλικία είχε πάθος με την μουσική και έγραψε τις πρώτες του συνθέσεις όταν ήταν δεκατριών ετών. Κατά την διάρκεια της κατοχής της Ελλάδας από τα γερμανικά, ιταλικά και βουλγαρικά στρατεύματα, συνελήφθη για πρώτη φορά στην Τρίπολη το 1942 από τους Ιταλούς κατακτητές. Τα επόμενα χρόνια συνελήφθη και βασανίστηκε ξανά. Μόλις αφέθηκε ελεύθερος, βγήκε στην παρανομία στην Αθήνα και οργανώθηκε στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ). Δουλεύοντας για την Αντίσταση συγχρόνως παρακολουθούσε μαθήματα στο Ωδείο Αθηνών κοντά στον Φιλοκτήτη Οικονομίδη. Μετά την Απελευθέρωση ο Θεοδωράκης έλαβε μέρος στον Εμφύλιο πόλεμο του 1945-1949. Συνελήφθη πολλές φορές. Στις 26 Μαρτίου 1946 κατά την διάρκεια μιας διαδήλωσης χτυπήθηκε τόσο άγρια από την αστυνομία που θεωρήθηκε νεκρός και μεταφέρθηκε στο νεκροτομείο. Εξορίσθηκε για πρώτη φορά το 1947 στην Ικαρία και το 1948 μεταφέρθηκε στην Μακρόνησο, μια κόλαση που οι άνθρωποι του 20ου αιώνα εγκαθίδρυσαν πάνω στη γη για να εξοντώνουν όσους είχαν διαφορετικές αντιλήψεις. Μετά από φριχτά βασανιστήρια ο Θεοδωράκης είναι ένας από τους λίγους που κατάφεραν να επιζήσουν από αυτήν την κόλαση όμως θα συνεχίσει να υποφέρει δέκα χρόνια αργότερα από τον "πυρετό της Μακρονήσου". Το 1950, μετά από εξετάσεις στο Ωδείο παίρνει το δίπλωμα της αρμονίας, αντίστιξης και φούγκας. Στις 5 Μαΐου παρουσιάζεται το έργο του "Ασή-Γωνιά". Το 1953, ο Μίκης παντρεύεται την Μυρτώ Αλτίνογλου και την επόμενη χρονιά παίρνει υποτροφία για σπουδές στο Παρίσι. Ο Μίκης γράφεται στο Ωδείο του Παρισιού με καθηγητές τον Ευγένιο Μπιγκό και τον Ολιβιέ Μεσσιάν. Το 1957 το έργο του "Σουίτα Νο 1 για πιάνο και ορχήστρα" παίρνει χρυσό βραβείο στο φεστιβάλ της Μόσχας. Η "Αντιγόνη" (χορογραφία Τζον Κράνκο στο Κόβεν Γκάρντεν), "Les amants de Teruel" (Μπαλέτο της Λουντμίλα Τσερίνα) και το "Le feu aux poudres" γνωρίζουν μεγάλη επιτυχία στο Παρίσι και το Λονδίνο. Όταν ο Θεοδωράκης πέτυχε την διεθνή αναγνώριση ως νέος κλασσικός συνθέτης, ανακάλυψε την ελληνική λαϊκή μουσική. Συνθέτει τους "Λιποτάκτες" σε στίχους του αδελφού του Γιάννη και τον "Επιτάφιο" σε ποίηση του Γιάννη Ρίτσου, έργο με το οποίο θα ξεκινήσει η αναγέννηση της Ελληνικής μουσικής και θα οδηγήσει την πατρίδα του σε μια πολιτιστική επανάσταση τα αποτελέσματα της οποίας υπάρχουν ακόμη και σήμερα. Η Δεξιά στην Ελλάδα τον θεωρεί έναν από τους μεγαλύτερους εχθρούς της. Όταν δολοφονείται ο γιατρός Γρηγόρης Λαμπράκης ("Ζ") ο Θεοδωράκης αναλαμβάνει επικεφαλής της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη που θα αποκτήσει 50.000 μέλη και θα γίνει η πιο μεγάλη πολιτική οργάνωση στην Ελλάδα. Ο Θεοδωράκης εκλέγεται στο Κοινοβούλιο και μαζί με τους "Λαμπράκηδες" ιδρύει πάνω από διακόσια πολιτιστικά κέντρα στην χώρα του. Συνθέτει ακατάπαυστα χρησιμοποιώντας τα ωραιότερα κείμενα της ελληνικής λογοτεχνίας του 19ου και 20ου αιώνα. Το πραξικόπημα του Παπαδόπουλου και της παρέας του (21 Απριλίου 1967) υποχρεώνει τον Θεοδωράκη να βγει και πάλι στην παρανομία απ' όπου δυο μέρες μετά το πραξικόπημα θα απευθύνει την πρώτη έκκληση για αντίσταση. Συνελήφθη στις 21 Αυγούστου του 1967 και τέθηκε σε κατ' οίκο περιορισμό με την οικογένειά του στο Βραχάτι και αργότερα στη Ζάτουνα ορεινό χωριό της Αρκαδίας (απ' όπου και ο κύκλος συνθέσεων "Αρκαδίες" Ι-ΧI). Στην συνέχεια μεταφέρεται στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Ωρωπού και τελικά εξορίζεται από την Ελλάδα, μετά από πολλά διαβήματα αλληλεγγύης με πρωτοβουλία των Ντιμίτρι Σοστάκοβιτς, Λεονάρντ Μπερστάιν, Άρθουρ Μίλερ, ακόμα και του Χάρη Μπελαφόντα, και πολλών άλλων προσωπικοτήτων από πολλές χώρες. Στις 13 Απριλίου 1970, ο Θεοδωράκης φθάνει στο Παρίσι. Επικεφαλής του "Πατριωτικού Μετώπου" συνεχίζει τον αγώνα του. Γνωρίζεται με τον Νερούντα. Περιοδείες σ' ολόκληρο τον κόσμο και χιλιάδες συναυλίες αφιερωμένες στην αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα, τον καθιστούν ζωντανό σύμβολο της αντίστασης ενάντια στην δικτατορία. Θριαμβευτική επιστροφή στην Ελλάδα, στις 24 Ιουλίου 1974. Ο Θεοδωράκης γίνεται εκ νέου στόχος επιθέσεων, αυτή τ
Κουμανταρέας, Μένης, 1931-2014
Συγγραφέας
Ο Μένης Κουμανταρέας (1931-2014), από τους σημαντικότερους συγγραφείς της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς της ελληνικής πεζογραφίας, γεννήθηκε στην Αθήνα. Το 1949 αποφοίτησε από το Πρότυπο Λύκειο Αθηνών, χωρίς να ακολουθήσει συστηματικές πανεπιστημιακές σπουδές. Εργάστηκε επί είκοσι χρόνια σε ναυτιλιακές και ασφαλιστικές εταιρείες. Το 1961 άρχισε να συνεργάζεται με το περιοδικό "Ταχυδρόμος", και το 1962 εμφανίστηκε στη λογοτεχνία με τη συλλογή διηγημάτων "Τα μηχανάκια". Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας συμμετείχε στην αντιστασιακή έκδοση "18 Κείμενα" και οδηγήθηκε τρεις φορές σε δίκη βάσει του νόμου "περί ασέμνου δημοσιεύμα-τος" για το έργο του "Το αρμένισμα"- ωστόσο, το 1972 πήρε την υποτροφία DAAD για το Βερολίνο. Μετά το 1982 ασχολήθηκε αποκλειστικά με τη συγγραφή και τη μετάφραση· μετέφρασε, μεταξύ άλλων, έργα των Λιούις Κάρολ, Έντγκαρ Άλαν Πόε, Έρνεστ Χέμινγουεϊ, Ουίλιαμ Φώκνερ και Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ. Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος (1967, για το "Αρμένισμα") και δύο φορές με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (1976, για τη "Βιοτεχνία υαλικών" και, 2002, για το "Δυο φορές Έλληνας"), καθώς και με το Βραβείο του Ιδρύματος Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου του, το 2008. 'Ηταν ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Τη δεκαετία του 1980 διετέλεσε μέλος του ΔΣ της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Βιβλία του μεταφράστηκαν σε δεκατρείς γλώσσες: αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά, πορτογαλικά, αλβανικά, τουρκικά, ολλανδικά, ρωσικά, εσθονικά, λετονικά, εβραϊκά, και διηγήματά του σε διάφορες άλλες (κινεζικά, τσεχικά, κ.ά.). Το πιο πολυμεταφρασμένο βιβλίο του στο εξωτερικό είναι η "Κυρία Κούλα" και ακολουθούν η "Βιοτεχνία υαλικών", το "Η μυρωδιά τους με κάνει να κλαίω", "Η φανέλα με το εννιά" και "Ο ωραίος λοχαγός", σύμφωνα με την ιστοσελίδα www.ekebi.gr. Έφυγε από τη ζωή με αδόκητο τρόπο: βρέθηκε δολοφονημένος στο σπίτι του στην Κυψέλη, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, τα ξημερώματα της 6ης Δεκεμβρίου 2014.
Παπανικολάου, Μήτσος
Συγγραφέας
Ο Μήτσος Παπανικολάου (1900-1943), παράλληλα με το πρωτότυπο ποιητικό και μεταφραστικό του έργο, που συγκεντρώθηκε και εκδόθηκε από τον Τάσο Κόρφη, ασχολήθηκε με την κριτική. Δοκίμια και άρθρα του δημοσιεύθηκαν στη "Νεά Εστία", όπου αρκετά χρόνια κράτησε τη στήλη της κριτικής του βιβλίου, στα "Νεοελληνικά Γράμματα", στο "Μπουκέτο" και σε άλλα βραχύβια περιοδικά της εικοσαετίας 1920-1940. Το κριτικό έργο του Μήτσου Παπανικολάου, που είχε για βασικό θέμα του την ποίηση, μπορεί να διαιρεθεί στις κριτικές παρουσιάσεις των ποιητών (Γάλλων προπάντων) που μελέτησε και μετέφρασε, στα λίγα δοκίμιά του για Νεοέλληνες ποιητές, στις βιβλιοκρισίες του και σε μερικά άρθρα του επάνω σε θέματα της πνευματικής επικαιρότητας. Μια εργασία μικρή σε έκταση αλλά και υψηλή σε ποιότητα, γεμάτη σωστές αισθητικές θέσεις, οξύτατες παρατηρήσεις και αντικειμενικές εκτιμήσεις. Ας μη λησμονούμε πως ο Μήτσος Παπανικολάου ήταν ένας από τους πρώτους που έγραψε, με διεισδυτικότατες προοράσεις που επαληθεύθηκαν από το χρόνο, για το ξεκίνημα του Ελύτη, για τη σημασία του έργου του Σεφέρη και του Σαραντάρη και για το έργο άλλων συγχρόνων του και παλαιότερων.
Πεπελάσης, Αδαμάντιος Α. 1922-2017
Συγγραφέας
Ο οικονομολόγος και πανεπιστημιακός Αδαμάντιος Πεπελάσης (Γαστούνη, 1922). Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών (ΑΣΟΕΕ), στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Λονδίνο (London School of Εconomics) και στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια των ΗΠΑ, του οποίου αναγορεύτηκε και διδάκτορας. Δίδαξε στην οικονομική σχολή του πανεπιστημίου Ντέιβις (Καλιφόρνια), του πολυτεχνείου και του πολιτειακού πανεπιστημίου της Βιρτζίνια, στο πανεπιστήμιο του Κεντάκι και στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΑΣΟΕΕ). Διατέλεσε, επίσης, αναπληρωτής γενικός επιστημονικός διευθυντής του Κέντρου Οικονομικών Ερευνών (1962-64), υποδιοικητής της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος (1963), διοικητής της ίδιας τράπεζας αμέσως μετά τη Μεταπολίτευση (1974) και διοικητής της Εμπορικής Τράπεζας της Ελλάδας. Έφυγε από τη ζωή στις 6 Μαΐου 2017, σε ηλικία 95 ετών.
Λαζάνης, Γιώργος Ο.
Συγγραφέας
Ο Γιώργος Λαζάνης, του Όθωνα, υπήρξε σπουδαίος ηθοποιός και σκηνοθέτης. Γεννήθηκε στην Αθήνα τον Δεκέμβριο του 1928. Σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης από την οποία και αποφοίτησε το 1951. Υπήρξε επί 25 έτη βασικό στέλεχος του ίδιου θεάτρου ενώ από το 1964 είχε αναλάβει τη διεύθυνση της Δραματικής Σχολής. Ήταν ο κατ΄ εξοχή σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής του Θεάτρου Τέχνης του Καρόλου Κουν. Ο Γιώργος Λαζάνης ήταν επίσης μέλος του Δ.Σ. της Εταιρείας Θεάτρου Τέχνης και αναπληρωματικός διευθύνων σύμβουλος του ομώνυμου θεάτρου. Συμμετείχε σε διεθνή θεατρικά Φεστιβάλ στο Λονδίνο, Παρίσι, Μόσχα, Βαρσοβία, Στοκχόλμη, Όσλο κ.ά. Ήταν μόνιμος κάτοικος κέντρου Αθήνας (οδό Ιπποκράτους). Πέθανε στις 5 Δεκεμβρίου 2006.
Κούνδουρος, Νίκος
Συγγραφέας
Ο Νίκος Κούνδουρος (1926-2017) γεννήθηκε στον Άγιο Νικόλαο της Κρήτης. Σπούδασε ζωγραφική και γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, από την οποία αποφοίτησε το 1948. Κατά τη διάρκεια του πολέμου εντάχθηκε στην Εθνική Αντίσταση από τις τάξεις του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, και μετά το τέλος του εξορίστηκε στη Μακρόνησο λόγω των πολιτικών του φρονημάτων. Στα 28 του αποφάσισε να ασχοληθεί με τον κινηματογράφο. Στην πρώτη του ταινία, "Μαγική Πόλη" (1954), που προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Βενετίας, οι επιρροές του από το νεορεαλισμό συνδυάστηκαν με την εικονοπλαστική σκηνοθετική του ματιά. Με τη σύνθετη και πρωτοποριακή στη σύλληψη δεύτερη ταινία του, "Ο δράκος" (1956), ο Κούνδουρος καθιερώθηκε τόσο στη χώρα μας όσο και στο εξωτερικό ως ένας από τους σκηνοθέτες που ανοίγουν το δρόμο για έναν ελληνικό "κινηματογράφο του δημιουργού" (cinema d' auteur), στο πλάι του λαϊκού, εμπορικού ελληνικού κινηματογράφου. "Ο δράκος" προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Βενετίας και ψηφίστηκε ως η καλύτερη ελληνική ταινία της δεκαετίας 1950-1960. Πιστές στο αισθητικό του πρότυπο είναι και οι επόμενες ταινίες του, "Οι παράνομοι" (1958), με συμμετοχή στο Φεστιβάλ Βερολίνου, "Το ποτάμι" (1960), πρώτο βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, "Μικρές αφροδίτες" (1963), Βραβεία σκηνοθεσίας στα Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και Βερολίνου, με εξαιρετικές κριτικές. Ακολούθησαν οι ταινίες, "Vortex ή Το πρόσωπο της Μέδουσας" (1967), "Τραγούδια της φωτιάς" (ντοκιμαντέρ, 1974), "Κλήδωνας" (ντοκιμαντέρ μ.μ., 1976), "1922" (1978), "Μπορντέλο" (1985), "Μπάυρον: Η μπαλάντα ενός δαιμονισμένου" (1992), "Οι φωτογράφοι" (1998) και "Ένα πλοίο για την Παλαιστίνη" (2012). Διετέλεσε πρόεδρος της Εταιρίας Ελλήνων Σκηνοθετών. Το 1998 εξέδωσε τον τόμο "Stop Carre" με μακέτες, σχέδια, stills και φωτογραφίες από τα πρόσωπα, τα σκηνικά και τα κοστούμια των ταινιών του. Το 2009 κυκλοφόρησε η αυτοβιογραφία του, από τις εκδόσεις Ίκαρος, με τίτλο "Ονειρεύτηκα πως πέθανα". Το 2011 ο θεατρικός μονόλογος "Η απολογία του Θεόφιλου Τσάφου", από τις εκδόσεις Αιγόκερως. Εξέδωσε επίσης τα αυτοβιογραφικά κείμενα "Γράμματα από την Κριμαία" (Επιστολές του 1991 στη σύντροφό του, Σωτηρία Ματζίρη), Άγρα 2016, και "Μνήμη απειθάρχητη", Άγρα, 2016. Ταινίες του προβλήθηκαν πολλές φορές σε ελληνικά και ξένα τηλεοπτικά δίκτυα, ενώ αντίγραφά τους περιλαμβάνονται στις συλλογές του Ευρωπαϊκού Μουσείου Κινηματογράφου, της Γαλλικής Ταινιοθήκης και του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης. Έφυγε από τη ζωή στην Αθήνα το μεσημέρι της Τετάρτης 22 Φεβρουαρίου 2017, στο σπίτι του στο Μετς, σε ηλικία 91 ετών.
Σεφέρης, Γιώργος
Συγγραφέας
Ο Γιώργος Σεφέρης (πραγματικό όνομα Γιώργος Σεφεριάδης, 1900-1971) γεννήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου ή στις 13 Μαρτίου του 1900 στην Σμύρνη της Μικράς Ασίας και ήταν γιος του Στυλιανού και της Δέσπως Σεφεριάδη (το γένος Τενεκίδη). Ο Στυλιανός Σεφεριάδης υπήρξε διακεκριμένος ακαδημαϊκός και καθηγητής του Διεθνούς Δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, συγγραφέας (με πλουσιότατο επιστημονικό έργο) και διπλωμάτης. Την αγάπη του για τη λογοτεχνία θα την μεταδώσει και στα τρία του παιδιά, Γιώργο, Άγγελο και Ιωάννα (μετέπειτα σύζυγο του Κωνσταντίνου Τσάτσου), τα οποία και θα ασχοληθούν με αυτήν. Το 1914, με την αρχή του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου η οικογένεια Σεφεριάδη μετακομίζει στην Αθήνα όπου ο Σεφέρης τελειώνει το Γυμνάσιο το 1917. Κατόπιν θα μεταβεί στο Παρίσι όπου και θα σπουδάσει Νομικά ως το 1924. Ήδη όμως από το 1918 θα εκδηλωθεί η αγάπη του για την ποίηση και θα αρχίσει να γράφει στίχους. Στα χρόνια των σπουδών του, όντας στο εξωτερικό, έχει την ευκαιρία να έρθει σε άμεση επαφή με τα λογοτεχνικά ρεύματα της εποχής. Στο Παρίσι θα τον βρει και η Μικρασιατική Καταστροφή, η οποία θα τον επηρεάσει βαθύτατα και θα παραμείνει χαραγμένη στη μνήμη του. Το 1926 ο Γιώργος Σεφέρης θα αρχίσει την διπλωματική του σταδιοδρομία, διοριζόμενος στο Υπουργείο Εξωτερικών ως ακόλουθος. Μέχρι το 1962 που συνταξιοδοτείται θα υπηρετήσει ως υποπρόξενος και πρόξενος στο Λονδίνο (1931-1934), στην Κορυτσά της Αλβανίας (1936-1938), ως σύμβουλος τύπου στο Υπουργείο Εξωτερικών. Μετά την κήρυξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου θα ακολουθήσει την ελληνική Κυβέρνηση στην Κρήτη, την Αίγυπτο, την Νότια Αφρική και την νότια Ιταλία, και μετά την απελευθέρωση στην Αθήνα όπου και μένει μέχρι το 1948. Κατόπιν διορίζεται σύμβουλος στις ελληνικές πρεσβείες στην Άγκυρα και το Λονδίνο, αργότερα πρέσβης στο Λίβανο, τη Συρία, την Ιορδανία και το Ιράκ, και τελικά στο Λονδίνο (1957-1962). Το 1963 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Αφότου αποσύρεται από τη διπλωματική του σταδιοδρομία, αφοσιώνεται ολοκληρωτικά στο λογοτεχνικό του έργο, μέχρι το θάνατό του, το 1971. Η κηδεία του, εν μέσω της δικτατορίας και κατόπιν της Δήλωσής του το 1969, προσέλαβε τον χαρακτήρα εκδήλωσης εναντίον του καθεστώτος των συνταγματαρχών. Το πρώτο έργο του Γιώργου Σεφέρη είναι η συλλογή "Στροφή" που δημοσιεύτηκε το 1931. Η συλλογή του αυτή δημιούργησε ποικίλες αντιδράσεις, καθώς έφερνε έναν αέρα ανανέωσης στην ελληνική ποίηση. Ακολούθησαν η "Στέρνα" (1932) και το "Μυθιστόρημα" (1935). Ένα χρόνο μετά γράφει την "Γυμνοπαιδία", και το 1938 απαντώντας στο δοκίμιο του Κωνσταντίνου Τσάτσου δημοσιεύει το "Διάλογος πάνω στην ποίηση". Το 1940 δημοσιεύονται το "Τετράδιο Γυμνασμάτων 1928-1937", και το "Ημερολόγιο Καταστρώματος Α΄" τα οποία περιέχουν σημαντικά ποιήματα, όπως τα ποιήματα "του κ. Στράτη θαλασσινού" και "Ο Βασιλιάς της Ασίνης" καθώς επίσης και μία συλλογή των ως τότε δημοσιευμένων έργων του με τίτλο "Ποιήματα". Το 1944 δημοσιεύεται το "Ημερολόγιο Καταστρώματος Β΄" το οποίο γράφτηκε στην Αίγυπτο και την Νότια Αφρική, όπου ο Σεφέρης ακολούθησε την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση. Το "Ημερολόγιο Καταστρώματος Β΄" ακολουθούν η τριμερής "Κίχλη", (1947) που από πολλούς θεωρείται ως ένα από τα σημαντικότερα έργα του Γιώργου Σεφέρη, και η συλλογή "..Κύπρον, ου μ' εθέσπισεν" η οποία κυκλοφόρησε το 1955, εν μέσω του Κυπριακού Αγώνα, και αργότερα μετονομάστηκε σε "Ημερολόγιο Καταστρώματος Γ΄". Το 1950 δημοσιεύτηκε η συλλογή "Ποιήματα 1924-1946", που είναι μια εμπλουτισμένη έκδοση της πρώτης συλλογής των έργων του ("Ποιήματα Ι"). Η τελευταία συλλογή που τύπωσε ο Γιώργος Σεφέρης όσο ζούσε και η οποία δημοσιεύτηκε 11 χρόνια μετά το "Ημερολόγιο Καταστρώματος Γ΄" είναι τα "Τρία Κρυφά Ποιήματα" (1966). Το κύκνειο άσμα του ποιητή είναι το "Τετράδιο Γυμνασμάτων Β΄", το οποίο εκδόθηκε το 1976, με επιμέλεια του Γ.Π. Σαββίδη, ο οποίος έχει επιμεληθεί και τις περισσότερες εκδόσεις έργων του ποιητή. Εκτός από το ποιητικό έργο, ο Σεφέρης έχει κάνει αξιολογότατες μεταφράσεις, όπως την "Έρημη Χώρα" (1936)
Χατζηκυριάκος, Νίκος,
Συγγραφέας
Ο Νίκος Χατζηκυριάκος - Γκίκας (Αθήνα 1906 - 1994) γεννήθηκε στην Αθήνα στις 26 Φεβρουαρίου του 1906. Από μικρός έδειξε ιδιαίτερη κλίση στο σχέδιο και έτσι, μαθητής ακόμα, πήρε μαθήματα ζωγραφικής από τον Κωνσταντίνο Παρθένη. Το 1922 πήγε στο Παρίσι, όπου παράλληλα με τις σπουδές του στη γαλλική φιλολογία και την αισθητική στη Σορβόνη, παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής και χαρακτικής στην Academie Ranson, με δασκάλους τον Bissiere και τον Δ. Γαλάνη. Το 1934, καταξιωμένος ήδη καλλιτέχνης, εγκατέλειψε το Παρίσι και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Στα 1935 - 1937 συνεργάστηκε με τον αρχιτέκτονα Πικιώνη, τον ποιητή Παπατζώνη και το σκηνοθέτη Καραντινό στην έκδοση του περιοδικού Το Τρίτο Μάτι. Το 1941 εξελέγη καθηγητής στην έδρα του Σχεδίου της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, όπου και δίδαξε έως το 1958. Το 1973 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, το 1979 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτορας της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το 1986 εξελέγη μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας του Λονδίνου. Ο Χατζηκυριάκος - Γκίκας εκτός από τη ζωγραφική ασχολήθηκε ακόμη με τη γλυπτική, τη χαρακτική, την εικονογράφηση βιβλίων, με τη σκηνογραφία, ενώ έδωσε πολλές διαλέξεις και δημοσίευσε μελέτες και άρθρα για την αρχιτεκτονική και την αισθητική, καθώς και δοκίμια για την ελληνική τέχνη.
Χριστοδούλου, Δημήτρης, 1924-1991
Συγγραφέας
Ο Δημήτρης Χριστοδούλου γεννήθηκε στην Αθήνα. Αποφοίτησε από τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και παρακολούθησε μαθήματα στο τμήμα οικονομικών επιστημών της Παντείου Σχολής. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής έγινε μέλος του ΕΑΜ και το 1944 κρατήθηκε από τους άγγλους στο στρατόπεδο Ελ Ντάμπα στην Αίγυπτο. Κατά τη διάρκεια της απριλιανής δικτατορίας έζησε αυτοεξόριστος στο Παρίσι. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1952 με τη δημοσίευση του ποιήματος "Νυχτοφύλακες" στο περιοδικό "Μακεδονικά Γράμματα" και το 1954 κυκλοφόρησε η ομώνυμη πρώτη ποιητική συλλογή του. Ασχολήθηκε επίσης με την πεζογραφία, το θέατρο και τη στιχουργική. Έργα του μεταφράστηκαν στα αγγλικά, γαλλικά, ολλανδικά και σουηδικά. Στίχους του μελοποίησαν συνθέτες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Νίκος Μαμαγκάκης, ο Γιώργος Ζαμπέτας, ο Μάνος Λοΐζος, ο Χρήστος Λεοντής και ο Νότης Μαυρουδής.
Αναστάσιος, Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας
Συγγραφέας
Ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας (1992 εξ.) Αναστάσιος (Γιαννουλάτος) είναι Ομότιμος Καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (1991 εξ.), Επίτιμο Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (2005 εξ.) και Πρόεδρος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών (2006 εξ.). Επίσης επίτιμος διδάκτωρ Θεολογίας η Φιλοσοφίας δεκαεπτά Πανεπιστημίων, Πανεπιστημιακών Σχολών η Τμημάτων (Ελλάδος, Η.Π.Α., Ρουμανίας, Κύπρου, Γεωργίας, Αλβανίας, Ιταλίας). Γεννήθηκε στον Πειραιά, 4 Νοεμβρίου 1929. Αριστούχος πτυχιούχος και διδάκτωρ της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σπούδασε Θρησκειολογία, Ιεραποστολική και Εθνολογία στα Πανεπιστήμια Αμβούργου και Μαρβούργου της Γερμανίας ως μεταπτυχιακός υπότροφος του Ιδρύματος Alexander von Humboldt. Μελέτησε το Ισλάμ, τον Βουδδισμό, τον Ταοισμό, τον Κομφουκιανισμό και τα αφρικανικά θρησκεύματα, σε χώρες όπου ακμάζουν αυτές οι θρησκείες. Ομιλεί αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά· διαβάζει
Γιοχάλας, Τίτος
Συγγραφέας
Ο Τίτος Γιοχάλας γεννήθηκε στα Γιάννενα το 1942. Σπούδασε Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Aθηνών με υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών. Συνέχισε τις μεταπτυχιακές του σπουδές με υποτροφία του Ιταλικού κράτους στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου του Παλέρμου, όπου παρακολούθησε μαθήματα Γλωσσολογίας και Aλβανικής Γλώσσας και Φιλολογίας, στην οποία και ειδικεύτηκε. Διδάκτωρ της Φιλολογίας από το 1968, διεύρυνε τις σπουδές του παρακολουθώντας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου του Mονάχου σεμινάρια Bαλκανικής Iστορίας, Συγκριτικής Γλωσσολογίας και Αλβανολογίας με υποτροφία της Alexander von Humboldt-Stiftung. Tο 1971 διορίστηκε ερευνητής στην Aκαδημία Aθηνών, όπου από το 1982 διηύθυνε το Kέντρο Eρεύνης Eπιστημονικής Oρολογίας και Nεολογισμών. Ορίστηκε εκπρόσωπος του Ιδρύματος Μελετών της Χερσονήσου του Αίμου (και της Ελλάδας) και έλαβε μέρος στο πρώτο Διεθνές Συνέδριο Ιλλυρολογίας (Τίρανα, 15/09-20/09 1972). Με υπουργική απόφαση (Ι/1846/1-11-88) ορίστηκε μέλος της Εθνικής Επιστημονικής Ομάδας Εργασίας που συγκροτήθηκε με σκοπό την μελέτη των σχολικών εγχειριδίων των Βαλκανικών χωρών. Ορίστηκε ως εκπρόσωπος του Υπουργείου Πολιτισμού στο Συμπόσιο της ΔΑΣΕ (Κρακοβία, 28 Μαΐου - 7 Ιουνίου 1991) για την Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Κληρονομιά. Ως μέλος της τριμελούς Ελληνικής Επιτροπής του Υπουργείου των Εξωτερικών έλαβε μέρος στη Διάσκεψη του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη από 25/8 - 3/9 1992 για την τυποποίηση των γεωγραφικών ονομάτων. Το 1975 εκλέχτηκε Διευθυντής του Ελληνικού Κέντρου Σπουδών ΝΑ. Ευρώπης (Ε.ΚΕ.Ν.Ε.), το οποίο συγκρότησε και λειτουργεί μέχρι σήμερα.
Στεφάνου, Λύντια
Συγγραφέας
Η ποιήτρια, δοκιμιογράφος και μεταφράστρια Λύντια Στεφάνου (1927-2013) γεννήθηκε στην Αθήνα με πατρικό όνομα Γεωργούλη. Τέλειωσε το πειραματικό γυμνάσιο του Πανεπιστημίου Αθηνών, τη Σχολή Ρυθμικής και Ορχηστικής Τέχνης της Κούλας Πράτσικα, το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών (1943-1946), το Ελληνοαμερικανικό Κολέγιο Pierce (1946-1947) και τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (νομική και πολιτικές επιστήμες, 1945-1949). Ακολουθώντας τον διπλωμάτη σύζυγό της Αλέξανδρο Στεφάνου, ταξίδεψε μαζί του στην Ιερουσαλήμ, την Άγκυρα, τη Λευκωσία, τη Σόφια, τη Γενεύη, το Λονδίνο και την Καμπέρα της Αυστραλίας, μεταξύ 1953-1979. Ιδρύτρια της γκαλερί Μέρλιν (1963), και ιδρυτικό μέλος των περιοδικών "Παλμός" (1944-1945), "Αιγαίο" (1945) και "Στάχυς" (1950-1951). Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1944 με δημοσιεύσεις στο περιοδικό "Νεανική Φωνή" και στον "Παλμό". Το 1958 κυκλοφόρησε η πρώτη ποιητική συλλογή της, με τίτλο "Ποιήματα". Ακολούθησαν οι συλλογές "Τοπία από την καταγωγή και την περιπλάνηση του Υκ" (1965), "Έξι επεισόδια από τον κύκλο των τεράτων" (1971), "Τα μεγάφωνα" (1973), "Οι λέξεις και τα πράγματα" (1983) και τα δοκιμιακά κείμενα "Το πρόβλημα της μεθόδου στη μελέτη της ποίησης" (1972), "Γενικά και ειδικά για την ποίηση" (1993). Μετέφρασε στα ελληνικά έργα των Guillaume Apollinaire, C. M. Bowra, Claude Mosse, Jacqueline de Romilly και Dylan Thomas. Συνεργάστηκε με τα περιοδικά "Τομές", "Ζυγός", "Νέα Ποίηση", "Νέα Ελληνικά", "Εποχές", κ.ά. Το 1973 τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο Κριτικής-Δοκιμίου για τη μελέτη της "Το πρόβλημα της μεθόδου στη μελέτη της ποίησης" και το 1994 με το Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου για το "Γενικά και ειδικά για την ποίηση". Η Λύντια Στεφάνου τοποθετείται στη μεταπολεμική ελληνική ποίηση. Στην πρώτη της ποιητική συλλογή αντλεί τη θεματική της από τα βιώματα της περιόδου της γερμανικής κατοχής, ενώ στην πορεία του έργου της στράφηκε προς την προσπάθεια απεικόνισης του αδιεξόδου του ανθρώπου μπροστά στις απάνθρωπες συνθήκες ζωής του σύγχρονου κόσμου. Βασικό χαρακτηριστικό της γραφής της είναι ο συνδυασμός του λυρικού στοιχείου με τη θεωρητική σκέψη, η οποία πηγάζει από τη θητεία της στη λογοτεχνική κριτική και τη θεωρία της λογοτεχνίας. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 ήταν ανάμεσα στα ιδρυτικά μέλη του Συμποσίου Ποίησης στην Πάτρα, στο οποίο παρουσίασε το έργο πολλών νέων ποιητών. Επίσης, πρωτοστάτησε στην ίδρυση της Εταιρείας Συγγραφέων το 1981 και έπαιξε σημαντικό ρόλο στη θέσπιση της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης το 1997, προτείνοντας να καθιερωθεί η 21η Μαρτίου, ημέρα της εαρινής ισημερίας, ως η ημέρα εορτασμού της ποίησης. Πέθανε στην Αθήνα το πρωί της 6ης Φεβρουαρίου 2013, από τα σοβαρά προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε, σε ηλικία 86 ετών. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία της Λύντιας Στεφάνου βλ. Αλέξανδρος Αργυρίου, "Λύντια Στεφάνου", στο "Η ελληνική ποίηση· Η πρώτη μεταπολεμική γενιά", Αθήνα, Σοκόλης, 1982, Αλέξης Ζήρας, "Στεφάνου Λύντια", στο "Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό", τ.9α, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988, και Αλέξης Ζήρας, "Στεφάνου Λύντια", στο "Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", Αθήνα, εκδ. Πατάκη, 2007. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, ΕΚΕΒΙ).
Μητσοτάκης, Κωνσταντίνος Κ., 1918-2017
Συγγραφέας
Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης (1918-2017) γεννήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 1918 στα Χανιά της Κρήτης. Προερχόμενος από οικογένεια Κρητών με μεγάλη παράδοση στην πολιτική, ήταν ανιψιός του Ελευθερίου Βενιζέλου. Σπούδασε νομικά, πολιτικές και οικονομικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έλαβε μέρος στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ως Έφεδρος Ανθυπολοχαγός στη Μακεδονία και στην Αντίσταση ως ηγετικό στέλεχος της Εθνικής Οργάνωσης Κρήτης. Για τη δράση του φυλακίστηκε και καταδικάστηκε δύο φορές σε θάνατο. Κατά τη δεύτερη φυλάκιση, σώθηκε με ανταλλαγή του με Γερμανούς αιχμαλώτους. Μετά την Κατοχή εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής Χανίων με το Κόμμα των Φιλελευθέρων. Εξακολούθησε να πολιτεύεται με το Κόμμα των Φιλελευθέρων ή με τα Κόμματα του Κέντρου έως το πραξικόπημα του 1967. Υπηρέτησε ως υφυπουργός Οικονομικών το 1951 στην κυβέρνηση Πλαστήρα. Αργότερα ανέλαβε και τα υπουργεία Συγκοινωνιών και Δημοσίων Έργων. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Ενώσεως Κέντρου λαμβάνοντας μέρος στον επονομαζόμενο Ανένδοτο Αγώνα των ετών 1961-63, κατά της Κυβέρνησης του 1961 του Κωνσταντίνου Καραμανλή, που οδήγησε την κεντρώα παράταξη στην εξουσία. Υπουργός Οικονομικών στις κυβερνήσεις της Ενώσεως Κέντρου το 1963 και 1964. Τον Ιούλιο του 1965 διαφωνώντας με τον Γεώργιο Παπανδρέου, αποχώρησε μαζί με άλλα στελέχη από την Ένωση Κέντρου (οι οποίοι χαρακτηρίστηκαν από την παράταξή τους ως Αποστάτες) και έλαβε μέρος στις κυβερνήσεις των Αθανασιάδη-Νόβα, Τσιριμώκου και Στεφανόπουλου ως υπουργός Συντονισμού. Το βράδυ του πραξικοπήματος των συνταγματαρχών στις 21 Απριλίου του 1967 συνελήφθη. Τον Αύγουστο διέφυγε κρυφά με τελικό προορισμό το Παρίσι, όπου παρέμεινε εξόριστος για τα επόμενα έξι χρόνια. Συνεργάστηκε στενά με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και με την άρση του στρατιωτικού νόμου το 1973 επέστρεψε στην Ελλάδα. Φυλακίστηκε ξανά από το καθεστώς Ιωαννίδη στις φυλακές Χανίων. Αποφυλακίστηκε με τη μεταπολίτευση και την επιστροφή του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Ελλάδα. Το 1977 εκλέχθηκε βουλευτής, επικεφαλής του μικρού κεντρώου κόμματος των Νεοφιλελεύθερων. Το 1978 προσχώρησε στη Νέα Δημοκρατία, και ανέλαβε το υπουργείο Συντονισμού. Το 1980 διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών επί κυβέρνησης Ράλλη έως τις εκλογές του 1981. Εν συνεχεία διετέλεσε κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ μέχρι το 1984, οπότε εκλέχθηκε πρόεδρος του κόμματος. Στις Εκλογές του Ιουνίου του 1989 η Νέα Δημοκρατία εκλέχθηκε πρώτο κόμμα με 44,2% χωρίς να συγκεντρώσει αυτοδυναμία. Διαπραγματεύσεις με τον Συνασπισμό οδηγούν στην κυβέρνηση Τζαννετάκη. Το Νοέμβριο του 1989 η έλλειψη αυτοδυναμίας οδήγησε στην οικουμενική κυβέρνηση Ζολώτα. Ορκίστηκε πρωθυπουργός το 1990 μετά τη νίκη της ΝΔ στις εκλογές με ποσοστό 46,88%. Μετά τις πρόωρες εκλογές του Οκτωβρίου 1993 και την ήττα της Νέας Δημοκρατίας παραιτήθηκε από πρωθυπουργός και πρόεδρος του κόμματος. Στις 3 Νοεμβρίου του 1993 του απονεμήθηκε ο τίτλος του επίτιμου προέδρου της ΝΔ. Μετά από τις εκλογές του 2004 έπαψε να θέτει υποψηφιότητα ως βουλευτής. Τον Νοέμβριο του 1998 ίδρυσε τη μη κερδοσκοπική εταιρεία "Ιστορικό Αρχείο Κωνσταντίνου Μητσοτάκη", η οποία μετεξελίχθηκε στο Ίδρυμα Κωνσταντίνος Μητσοτάκης το οποίο συστάθηκε με προεδρικό διάταγμα τον Απρίλιο του 2001. Το 2000 δώρισε τη συλλογή του με αρχαιολογικά ευρήματα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων, η οποία φιλοξενείται έκτοτε σε ειδική αίθουσα που φέρει το όνομά του. Τον Οκτώβριο του 2005 ιδρύθηκε προς τιμήν του η Έδρα Ελληνικών Σπουδών "Κωνσταντίνος Κ. Μητσοτάκης" στη Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Στάνφορντ στις ΗΠΑ, μετά από δωρεά οικογένειας ομογενών. Απέκτησε τέσσερα παιδιά με τη σύζυγό του από το 1953, Μαρίκα Γιαννούκου-Μητσοτάκη (1930-2012), τα εξής: Κυριάκο Μητσοτάκη (πρόεδρο της ΝΔ μετά τις εσωκομματικές εκλογές του Ιανουαρίου 2016), Ντόρα Μπακογιάννη, Αλεξάνδρα Μητσοτάκη και Αικατερίνη Μητσοτάκη. Πέθανε στην Αθήνα στις 29 Μαΐου 2017, σε ηλικία 98 ετών.
Κακογιάννης, Μιχάλης 1921-2011
Συγγραφέας
Ο Μιχάλης Κακογιάννης (1921-2011) γιος της Αγγελικής και του Παναγιώτη Κακογιάννη, γεννήθηκε στη Λεμεσό της Κύπρου. Σπούδασε νομική, δραματικές τέχνες και σκηνοθεσία στο Λονδίνο. Σχεδόν ολόκληρο το διάστημα που βρισκόταν στο Λονδίνο, εργάστηκε στην ελληνική υπηρεσία του BBC, στην αρχή ως μεταφραστής και εκφωνητής, και αργότερα, σε ηλικία μόλις 22 χρόνων, ανέλαβε τη διεύθυνση της "Κυπριακής Ώρας". Το 1947, ξεκίνησε την καριέρα του στο Θέατρο της Αγγλίας ως ηθοποιός, γρήγορα όμως τον κέρδισε η σκηνοθεσία και το 1953 ήρθε στην Ελλάδα. Το 1954, με την κινηματογραφική ταινία "Κυριακάτικο Ξύπνημα", ο Μιχάλης Κακογιάννης έκανε την αρχή της διεθνούς σκηνοθετικής του καριέρας. Η "Στέλλα", το "Κορίτσι με τα μαύρα", το "Τελευταίο ψέμα" η τριλογία του: "Ηλέκτρα", "Τρωάδες" και "Ιφιγένεια" και ο "Ζορμπάς" είναι μερικές μόνο από τις ταινίες του που διαγωνίστηκαν και προβλήθηκαν στα εγκυρότερα φεστιβάλ παγκοσμίως και απέσπασαν πολλά βραβεία και τιμητικές διακρίσεις. Στις ταινίες του συνεργάστηκε με μεγάλους Έλληνες ηθοποιούς, αλλά και με γνωστούς και καταξιωμένους ηθοποιούς της Αμερικής και της Ευρώπης. Πέρα από τη σκηνοθεσία στον κινηματογράφο, σε εγχώριες αλλά και διεθνείς συμπαραγωγές, ο Μιχάλης Κακογιάννης είχε επίσης σκηνοθετήσει πολλές θεατρικές παραστάσεις και παραστάσεις όπερας στην Ελλάδα, τις Η.Π.Α., τη Γαλλία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Είχε, επίσης, γράψει και έχουν εκδοθεί σενάρια και μεταφράσεις κινηματογραφικών και θεατρικών έργων, ενώ είχε γράψει και στίχους γνωστών ελληνικών τραγουδιών. Έργο του Μιχάλη Κακογιάννη είναι και ο νυχτερινός φωτισμός των μνημείων της Ακροπόλεως, τον οποίο εκείνος πρώτος οραματίσθηκε και για την επίτευξη του οποίου ίδρυσε το σύλλογο "Οι Φίλοι της Αθήνας", εξασφαλίζοντας τις υπηρεσίες του διάσημου Γάλλου φωτιστή Pierre Bideau και αναλαμβάνοντας τη χρηματοδότηση όλων των απαραίτητων μελετών. Το 2004, ο Μιχάλης Κακογιάννης συνέστησε το κοινωφελές ίδρυμα με την επωνυμία "Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης" με σκοπό τη μελέτη, υποστήριξη και διάδοση των τεχνών του θεάτρου και του κινηματογράφου, καθώς και την καταγραφή και διαφύλαξη των δημιουργημάτων των τεχνών αυτών, ενώ το φθινόπωρο του 2009 ξεκίνησε η λειτουργία του Πολιτιστικού Κέντρου του Ιδρύματος που βρίσκεται στην οδό Πειραιώς 206, στον Ταύρο. Για την προσφορά και το έργο του, ο Μιχάλης Κακογιάννης είχε τιμηθεί με πολλές διακρίσεις στην Ελλάδα, την Κύπρο και το εξωτερικό. Είχε τιμηθεί με τον Ταξιάρχη του Χρυσού Φοίνικα (Ελλάδα), τον Ταξιάρχη των Γραμμάτων και Τεχνών (Γαλλία), τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Μακαρίου του Γ' (Κύπρος) και το Special Grand Prix of the Americas (Μόντρεαλ). Είχε βραβευτεί από την Ακαδημία Αθηνών για την προσφορά του στο έθνος, από το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για το συνολικό έργο του, για έργο ζωής στα Ιεροσόλυμα, για έργο ζωής από το American Hellenic Institute στην Ουάσιγκτον και στο Κάιρο. Είχε ανακηρυχθεί Επίτιμος Δημότης στη Λεμεσό, στο Montpellier (Γαλλία) και στο Ντάλας (Τέξας, Η.Π.Α.) και είχε αναγορευθεί Διδάκτωρ Τεχνών στο Columbia College (Σικάγο, Η.Π.Α.), Επίτιμος Διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο Πανεπιστήμιο Κύπρου καθώς και στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Έφυγε από τη ζωή στις 25 Ιουλίου 2011, σε ηλικία 90 ετών.
Σαχτούρης, Μίλτος
Συγγραφέας
Ο ποιητής Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) γεννήθηκε στην Αθήνα. Η καταγωγή του ήταν από την Ύδρα, καθώς ήταν δισέγγονος του ναυάρχου της Επανάστασης του 1821 καπετάν Γιώργη Σαχτούρη. Το 1937 εγγράφεται στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά το 1940 την εγκαταλείπει για να αφοσιωθεί στην ποίηση. Εμφανίζεται στα γράμματα το Μάιο 1944 με ποιήματα στο περιοδικό "Τα Νέα Γράμματα". Συνεργάστηκε με τα περιοδικά: "Τα Νέα Γράμματα", "Τα Νέα Ελληνικά" και "Νέα Εστία". Μετέφρασε ποιήματα του Μπρεχτ. Τιμήθηκε με τρία Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας. Το 1956, τιμήθηκε με το Α΄ Βραβείο "Νέοι Ευρωπαίοι Ποιητές" από την ιταλική ραδιοφωνία και τηλεόραση για την συλλογή του "Όταν σας μιλώ", το 1962 με το Β΄ Κρατικό βραβείο ποίησης για την συλλογή του "Τα στίγματα", το 1987 με το Α΄ Κρατικό βραβείο ποίησης για το έργο του "Εκτοπλάσματα", και η τελευταία βράβευσή του ήταν το 2003, με το Μέγα Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του. Έγραψε, μεταξύ άλλων, τις ποιητικές συλλογές: "Οι λησμονημένοι" (1945), "Παραλογαίς" (1948), "Με το πρόσωπο στον τοίχο" (1952), "Όταν σας μιλώ" (1956), "Τα φάσματα ή η χαρά στον άλλο δρόμο" (1958), "Ο περίπατος" (1960), "Τα στίγματα" (1962), "Σφραγίδα ή η όγδοη Σελήνη" (1964), "Το σκεύος" (1971). Τα ποιήματα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Πέθανε στην Αθήνα την Τρίτη 29 Μαρτίου 2005. Ο Τάκης Σινόπουλος έγραψε στο περιοδικό "Εποχές", τ. 24, Απρίλιος 1965, με αφορμή την έκδοση της όγδοης ποιητικής συλλογής του Μίλτου Σαχτούρη "Σφραγίδα ή η όγδοη σελήνη": "Δεν είμαι πάντοτε σίγουρος αν με την ποίηση του Μίλτου Σαχτούρη βρισκόμαστε μπροστά σ' έναν φρόνιμο τώρα πια, εκλογικευμένο υπερρεαλιστή, που έβαλε σε τάξη τις γαίες του, οργάνωσε δηλαδή και τυποποίησε τον παραλογισμό του, ή σε μια περίπτωση τερατώδους μοναξιάς, όπου ο ποιητής πορεύεται προς το θυσιαστήριο με την απόφαση να εξιλεώσει έναν άγνωστο και σκοτεινό θεό. [...] Θα ήταν επανάληψη γνωστών πραγμάτων αν λέγαμε πως ανήκει στους επίλεκτους της μεταπολεμικής γενιάς. Κατάχτησε κι αυτός με την επιμονή του και το πείσμα του λίγο-λίγο τη θέση που κατέχει σήμερα, παλεύοντας με λογής-λογής αρνήσεις. Από το 1945 μέχρι το 1964 έχει στο ενεργητικό του οχτώ συλλογές. Δεν είναι ογκώδεις [...] Ωστόσο με κάθε βιβλίο του μας υποχρεώνει να τον αντιμετωπίσουμε ξανά από την αρχή μέσα στον μικρό αφώτιστο κήπο του, που αντί να' ναι ο κήπος της Εδέμ, είναι ο καθόλου ευχάριστος κήπος του φόβου, του άγχους και της ενοχής. Άλλα άνθη που θ' αποκομίσουμε είναι ο σφαγιασμένος έρωτας, παραλλαγμένος συχνά σε ανάλγητες πράξεις, η μοναξιά με την έννοια της αυτοτιμωρίας, η παραμόρφωση και η αντιστροφή της σχέσης των πραγμάτων, η επίκληση μιας χαμένης αθωότητας, η κρύα ανάσα του γείτονα θανάτου. Κι ανάμεσα ο Σαχτούρης "βασιλιάς σε ματωμένους κήπους", αθεράπευτα στιγματισμένος από τη μνήμη ενός βαθειά ριζωμένου, αλλά όχι και ανεξιχνίαστου, πρωταρχικού αμαρτήματος."
Παρασκευά, Φοίβη
Συγγραφέας
H Φοίβη Παρασκευά γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Μουσικολογία και Ιστορία της Τέχνης στο Παρίσι στη Σορβόννη όπου αποφοίτησε με Master II. Eργάζεται ως δημοσιογράφος και είναι τακτικό μέλος της Διεθνούς Ένωσης Τεχνοκριτικών AICA.
Ησαΐα, Νανά
Συγγραφέας
Η Νανά Ησαΐα (1934-2003) γεννήθηκε στην Αθήνα. Έζησε ένα χρόνο στο Λονδίνο σπουδάζοντας σε κολλέγιο γραμματέων μετά το γυμνάσιο. Μετά σπούδασε ζωγραφική στο Ελεύθερο Εργαστήριο Καλών Τεχνών στην Αθήνα κατά τη διάρκεια των ετών 1958-1962. Συμμετείχε σε έξη Πανελλήνιους ζωγραφικής (1960-1975), πήρε μέρος σε ομαδικές εκθέσεις (1960-62) κι έκανε την πρώτη της ατομική έκθεση στην Γκαλερί ΄Ωρα το 1974 στην Αθήνα. Ήταν μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων, της Ελληνικής Εταιρείας Μεταφραστών Λογοτεχνίας και του Ελληνικού PEN CLUB. Έκανε ραδιοφωνικές εκπομπές στο Πρώτο Πρόγραμμα κατά τη διάρκεια των ετών 1988-89 και 1992-94. Το 1981 τιμήθηκε με Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για την ποιητική της συλλογή "Μορφή". Ποιήματά της δημοσιεύθηκαν σε πολλλά ελληνικά περιοδικά, όπως και σε ξένα. Μετά το 1997 δημοσίευσε κριτικά άρθρα στο Βήμα. Δοκίμιά της έχουν δημοσιευθεί σε ελληνικά περιοδικά. Αντιπροσώπευσε την Ελλάδα στο Τέταρτο Ευρωπαϊκό Φεστιβάλ Ποίησης στη Λουβέν στο Βέλγιο. Επίσης στη Λισαβόνα στην ετήσια συνάντηση ποιητών στο πορτογαλικό PEN CLUB (1996).
Κοντός, Γιάννης, 1943-2015
Συγγραφέας
Ο Γιάννης Κοντός γεννήθηκε στο Αίγιο το 1943. Σπούδασε οικονομικά και εργάστηκε ως ασφαλιστής. Μεταξύ 1971-1976 διατήρησε, μαζί με τον Θανάση Νιάρχο, το βιβλιοπωλείο "Ηνίοχος", σημείο συνάντησης λογοτεχνών και διανοούμενων κατά τα τελευταία χρόνια της δικτατορίας. Στα γράμματα πρωτοεμφανίστηκε με ποίηση το 1965, και με το πρώτο του βιβλίο, το 1970. Έχει εκδώσει δεκαπέντε ποιητικά βιβλία, δύο βιβλία με πεζά κείμενα ("Τα ευγενή μέταλλα", τ. 1 και 2), και τρία βιβλία για παιδιά. Ποιήματα και κείμενά του έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και εφημερίδες. Το 1973 πήρε τη χορηγία του Ιδρύματος Ford. Επί σειρά ετών ήταν συνεργάτης του ραδιοφώνου καθώς και των εκδόσεων "Κέδρος". Είχε κατά διαστήματα συνεργαστεί με περιοδικά της Ελλάδας και του εξωτερικού καθώς και με το "Το Βήμα της Κυριακής". Το 1980 κυκλοφόρησε δίσκος με μελοποιημένα ποιήματά του από τον συνθέτη Νίκο Καλλίτση, με τον τίτλο "Απόπειρα". Είχε γράψει κείμενα για σύγχρονους Έλληνες ζωγράφους. Τον Απρίλιο του 1992 εκδόθηκε μια επιλογή ποιημάτων του με τίτλο "Όταν πάνω από την πόλη ακούγεται ένα τύμπανο", σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων, εικονογραφημένη από τον ζωγράφο Δημήτρη Μυταρά. Το ενδέκατο βιβλίο του, "Πρόκες στα σύννεφα", 1999, είναι μια ανθολόγηση όλων των ποιητικών του βιβλίων, που έκανε ο ζωγράφος Γιάννης Ψυχοπαίδης, την οποία συμπλήρωσε με 20 χαρακτικά. Δίδασκε σε σχολή θεάτρου. Το 1998 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για την ποιητική συλλογή "Ο αθλητής του τίποτα". Το 2009 τιμήθηκε με το Βραβείο του Ιδρύματος Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του ποιητικού του έργου.
Γλέζος, Μανώλης
Συγγραφέας
Ο Μανώλης Γλέζος γεννήθηκε στην Απείραθο της Νάξου το 1922. Το 1940 εισάγεται στην Ανώτατη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών. Κατά τη ναζιστική Κατοχή αναπτύσσει έντονη απελευθερωτική δράση. Τη νύχτα της 30ης Μαΐου μαζί με τον Απόστολο Σάντα κατεβάζουν τη σβάστικα και καταδικάζονται ερήμην σε θάνατο. Στην Κατοχή φυλακίζεται, βασανίζεται, καταδικάζεται και αντιμετωπίζει τη θανατική ποινή. Η ποινή δεν εκτελείται, ύστερα από διαμαρτυρίες του ελληνικού λαού και της διεθνούς κοινής γνώμης. Αποφυλακίζεται το 1954. Το 1951, αν και φυλακισμένος, εκλέγεται βουλευτής με την ΕΔΑ. Το 1981 εκλέγεται βουλευτής Αθηνών με το ΠΑΣΟΚ και το 1984 ευρωβουλευτής. Στις εκλογές του 1985 επανεκλέγεται βουλευτής με το ΠΑΣΟΚ. Στις βουλευτικές εκλογές του 2000 ήταν υποψήφιος με το ψηφοδέλτιο του Συνασπισμού. Το 2002, διαμόρφωσε την πολιτική ομάδα Ενεργοί Πολίτες. Η πολιτική αυτή ομάδα σε συνεργασία με τον Συνασπισμό και άλλα μικρότερα κόμματα της Αριστεράς, μέσω του ΣΥΡΙΖΑ συμμετείχε στις βουλευτικές εκλογές του 2004. Στις 6 Μαΐου 2012 εξελέγη βουλευτής με τον ΣΥΡΙΖΑ. Το 1996 αναγορεύεται Επίτιμος Διδάκτορας του Πανεπιστημίου Πατρών. Είναι επίσης επίτιμο μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού.
Εγγονόπουλος, Νίκος, 1907-1986
Συγγραφέας
Γεννήθηκε στις 21 Οκτωβρίου του 1907 στην Αθήνα. Ο πατέρας του Παναγιώτης ήταν Κωνσταντινουπολίτης και ασκούσε το επάγγελμα του εμπόρου. Από το 1923 (σε ηλικία 12 χρονών) μέχρι το 1927 γράφεται εσωτερικός σε ένα Λύκειο στο Παρίσι. Εκεί διδάσκεται την κλασική γαλλική ποίηση. Το 1924 το μανιφέστο του Αντρέ Μπρετόν θα επηρεάσει και τον ίδιο. Το 1927 επιστρέφει στην Ελλάδα για να υπηρετήσει την θητεία του. Εργάστηκε αρχικά ως σχεδιαστής εξωφύλλων σε περιοδικά και το 1932 γράφτηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας με δάσκαλο τον Κωνσταντίνο Παρθένη. Παράλληλα μαζί με τον Γιάννη Τσαρούχη θα φοιτήσει και στο καλλιτεχνικό εργαστήρι του Φώτη Κόντογλου. Την ίδια εποχή αρχίζει να δημοσιεύει και τις πρώτες του ποιητικές συλλογές (είναι επηρεασμένος αρχικά από τον Σολωμό και τον Μπωντλαίρ). Από τότε ξεκινά και ο διασυρμός της ποίησής του. Πολλά περιοδικά και εφημερίδες, ελληνικές και ξένες, παρωδούσαν τα ποιήματά του με εξευτελιστικά στο τέλος σχόλια. Το 1939 οργανώνει και την πρώτη έκθεση των έργων του ζωγραφικής, στο σπίτι του Νίκου Καλαμάρη. Από το 1940 αρχίζει η προσωπική του περιπέτεια. Με την επιστράτευση στέλνεται κατευθείαν στην πρώτη γραμμή του Αλβανικού μετώπου. Το μεταξικό καθεστώς τον κρατάει στην πρώτη γραμμή πυρός, αδιαλείπτως, έως το τέλος του πολέμου. Στο τέλος συλλαμβάνεται από τους Γερμανούς, στις 13 Απριλίου 1941, μετά από φονικότατη μάχη της Στρατιάς Κεντρικής Μακεδονίας, και στέλνεται παράνομα σε στρατόπεδο "εργασίας αιχμαλώτων", από όπου δραπετεύει και επιστρέφει στην Αθήνα με τα πόδια. Δεν σταματά να γράφει ποιήματα με όποιον τρόπο μπορεί. Στην ελεύθερη Ελλάδα αποκτά ένα πλήθος από καλλιτεχνικές πρωτοβουλίες με την ίδρυση συλλόγων στους οποίους συμμετέχει ενεργά, χωρίς να σταματήσει ποτέ να ζωγραφίζει ή να γράφει. Το 1967 γίνεται καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο στο ελεύθερο σχέδιο. Από το 1967 μέχρι και τον Αύγουστο του 1973 (οπότε και συνταξιοδοτείται) θα επηρεάσει σημαντικά τη φοιτητική ζωή μέσα και έξω από το Πολυτεχνείο. Στις 31 Οκτωβρίου 1985 θα αφήσει την τελευταία του πνοή στην Αθήνα. Τα έργα του είναι: - "Μην ομιλείτε εις τον οδηγόν", 1938 - "Τα κλειδοκύμβαλα της σιωπής", 1939 - "Επτά ποιήματα", 1944 - "Μπολιβάρ", 1944 - "Η επιστροφή των πουλιών", 1946 - "Έλευσις", 1948 - "Ο Ατλαντικός" (ανάτυπο από το περιοδικό "Αγγλοελληνική Επιθεώρηση"), 1954 - "Εν ανθηρώ Έλληνι λόγω", 1957 (Α' Κρατικό Βραβείο Ποίησης, 1958) - "Ποιήματα", τ. Α', Ίκαρος, 1966 (συγκεντρωτική έκδοση των συλλογών "Μην ομιλείτε εις τον οδηγόν" και "Τα κλειδοκύμβαλα της σιωπής") - "Ελληνικά σπίτια", 1972 - "Ποιήματα", τ. Β', Ίκαρος, 1977 (συγκεντρωτική έκδοση των συλλογών "Μπολιβάρ", "Η επιστροφή των πουλιών", "Έλευσις", "Ο Ατλαντικός", "Εν ανθηρώ Έλληνι λόγω") - "Στην κοιλάδα με τους Ροδώνες", 1978 (Α' Κρατικό Βραβείο Ποίησης, 1979) - "Ο Καραγκιόζης, ένα ελληνικό θέατρο σκιών", Ύψιλον, 1980, Μετά το θάνατό του εκδόθηκαν τα βιβλία: - "Πεζά κείμενα" (συγκεντρωτική έκδοση), Ίκαρος, 1987 - "... και σ' αγαπώ παράφορα: Γράμματα στη Λένα 1959-1967" (επιμ. Δημήτρης Δασκαλόπουλος), Ίκαρος, 1993 - "Οι άγγελοι στον παράδεισο μιλού ελληνικά... (συνεντεύξεις, σχόλια και γνώμες, σε επιμ. Γιώργου Κεντρωτή)", Ύψιλον, 1999 - "Το μέτρον, ο άνθρωπος: πέντε ποιήματα και δέκα πίνακες", Ύψιλον, 2005 - "Ωραίος σαν Έλληνας: ποιήματα/The Beauty of a Greek: Poems" (δίγλωσση έκδοση, σε ανθολόγηση, μετάφραση & επιμ. David Connolly), Ύψιλον, 2007 Μετέφρασε, επίσης, πολλά έργα ξένων ποιητών. Βαθύτατα πνευματικός άνθρωπος ο Νίκος Εγγονόπουλος, δεν ήταν μόνο ένας ζωγράφος και ποιητής, αλλά και ένας αληθινός στοχαστής. Παθιασμένος με τον υπερρεαλισμό μας κληρονόμησε ένα διαχρονικό έργο μίας αποκλειστικά δικής του ατμόσφαιρας. Το έργο του Εγγονόπουλου αντιμετώπισε αρνητικές αντιδράσεις που έφτασαν τα όρια του εμπαιγμού και της κατασυκοφάντησης. Μοναδικός συμπαραστάτης του υπήρξε ο επίσης υπερρεαλιστής Εμπειρίκος. Στη
Ράλλης, Γεώργιος Ι.
Συγγραφέας
Ο Γεώργιος Ράλλης (1918-2006) γεννήθηκε στην Αθήνα. Τελείωσε τη Νομική Σχολή το Μάρτιο του 1939 και αμέσως μετά στρατεύθηκε. Κατατάχτηκε στη Σχολή Εφέδρων Ιππικού Λαρίσης και κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου υπηρέτησε ως έφεδρος ανθυπίλαρχος στην Α' Ομάδα Αναγνωρίσεως όπου διακρίθηκε και παρασημοφορήθηκε. Μετά την ανακωχή γράφτηκε στο Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών και ασχολήθηκε με τη δικηγορία έως τον Οκτώβριο του 1944 όταν στρατεύθηκε και πάλι. Πολέμησε με τα τεθωρακισμένα στη Στερεά και την Ηπειρο κατά τις επιχειρήσεις εναντίον των κομμουνιστών και απολύθηκε οριστικά το Δεκέμβριο του 1948. Πολιτεύθηκε για πρώτη φορά και εκλέχθηκε βουλευτής Αθηνών το 1950. Επανεκλέχθηκε σε όλες τις κατοπινές εκλογές, εκτός από τις εκλογές του 1958 στις οποίες δεν έλαβε μέρος. Ορκίστηκε για πρώτη φορά το 1954 ως υπουργός Προεδρίας Κυβερνήσεως, με πρωθυπουργό τον στρατάρχη Αλέξανδρο Παπάγο. Επί υπουργίας του, το Υπουργείο Προεδρίας, που ήταν από τα τελευταία σε σημασία, αναδιοργανώθηκε, αναβαθμίστηκε και έγινε το πρώτο τη τάξει υπουργείο γιατί κατέστη το άμεσο όργανο του πρωθυπουργού για το συντονισμό του έργου και την εποπτεία των άλλων υπουργείων. Κατά την περίοδο αυτή, με πρωτοβουλία του τέθηκαν οι βάσεις της τουριστικής πολιτικής και ιδρύθηκε το Φεστιβάλ Αθηνών. Το 1956-58 διετέλεσε υπουργός Δημοσίων Έργων και Συγκοινωνιών. Κατά τη διάρκεια της θητείας του στο Υπουργείο Συγκοινωνιών και Δημοσίων Έργων, ίδρυσε την Ολυμπιακή Αεροπορία, ύστερα από επιτυχείς διαπραγματεύσεις που είχε με τον Ελληνα μεγαλοεφοπλιστή Αριστοτέλη Ωνάση. Με την επιτυχία αυτή, η Ελλάδα απέκτησε για πρώτη φορά αξιόλογη και υψηλών προδιαγραφών πολιτική αεροπορία, με την οποία η Αθήνα συνδέθηκε αεροπορικώς με τις πέντε ηπείρους. Μια άλλη πολύ σπουδαία πρωτοβουλία του ως υπουργός Δημοσίων Εργων ήταν η ανάθεση σε Γάλλους ειδικούς της προμελέτης για την κατασκευή μετρό, στην Αθήνα. Δυστυχώς, η μελέτη αυτή εγκαταλείφθηκε μετά την αποχώρησή του από το Υπουργείο και επί 20 χρόνια δεν είχε προωθηθεί. Το 1961-1963 υπουργός Εσωτερικών. Κατά το διάστημα που ήταν υπουργός Εσωτερικών, καθιερώθηκε για πρώτη φορά η εκκαθάριση και λεξικογράφηση των εκλογικών καταλόγων, προβλέφθηκαν οικονομικοί πόροι για την ενίσχυση των δήμων και κοινοτήτων της χώρας και ανεγέρθηκαν ευπρεπή δημόσια καταστήματα για τη στέγαση των κρατικών υπηρεσιών. Στις 21 Απριλίου 1967 ως υπουργός Δημοσίας Τάξεως διέφυγε τη σύλληψη και από το σταθμό δράσεως της χωροφυλακής προσπάθησε να κινητοποιήσει το Γ' Σώμα Στρατού εναντίον των κινηματιών αλλά οι διαταγές του δεν μεταβιβάστηκαν. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας τον συνέλαβαν τρεις φορές, φυλακίστηκε και εκτοπίστηκε στην Κάσο. Οταν επέστρεψε, συνέχισε με κάθε μέσο την αντίσταση κατά της δικτατορίας και τον Ιούλιο του 1973 έλαβε ενεργό μέρος στον αγώνα εναντίον του προκατασκευασμένου δημοψηφίσματος του Παπαδόπουλου. Ακόμα ανέλαβε την επώνυμη διεύθυνση του περιοδικού "Πολιτικά Θέματα" που έδωσε τον τόνο της αντιστάσεως και έγραψε τα βιβλία "Η αλήθεια για τους Ελληνες Πολιτικούς" και "Η τεχνική της βίας" που είχαν βαθιά απήχηση στην κοινή γνώμη. Ελαβε μέρος στην Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας ως υπουργός Προεδρίας, αξίωμα που διατήρησε και στην Κυβέρνηση που σχηματίστηκε μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου 1974 και από τον Ιούλιο του 1976 ανέλαβε και το υπουργείο Παιδείας όπου εισηγήθηκε την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και επέβαλλε σε όλες τις βαθμίδες της εκπαιδεύσεως και στη Διοίκηση τη χρήση της νεοελληνικής καταργώντας την καθαρεύουσα. Μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου 1977 ανέλαβε το υπουργείο Συντονισμού και τον Μάιο1978 το υπουργείο Εξωτερικών. Κατά το διάστημα από 10 Μαίου 1978 έως 8 Μαρτίου 1980 ως υπουργός Εξωτερικών συνέχισε τις διαπραγματεύσεις με την ΕΟΚ οι οποίες το Μάιο 1979 κατέληξαν στην υπογραφή της συμφωνίας εισδοχής της Ελλάδος ως δέκατο μέλος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Επίσης είναι ο πρώτος Ελλην υπουργός Εξωτερικών που επισκέφθηκε τον Οκτώβριο 1978 τη Σοβιετική Ενωση. Στις 8 Μαίου 1980 εκλέχθηκε από την κοινοβουλευτική ομάδα αρχη
Σαμίου, Δόμνα
Συγγραφέας
Γεννήθηκε στην Καισαριανή της Αθήνας. Οι γονείς της ήταν πρόσφυγες της Μικράς Ασίας, ζούσαν σε ένα χωριό έξω από τη Σμύρνη, το Μπαϊντίρι. H μητέρα της ήρθε με την καταστροφή στην Ελλάδα, ο πατέρας της τέσσερα χρόνια αργότερα, "γιατί έμεινε αιχμάλωτος εκεί". Από εκεί έχει τα πρώτα ακούσματα της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής, όπως η ίδια είχε ομολογήσει σε συνέντευξή της. Έτσι μεγαλώνει και αγαπάει το Δημοτικό Τραγούδι. Σε ηλικία 13 ετών έχει την πρώτη διδακτική επαφή με την μουσική. Πηγαίνει στο "Σύλλογο προς Διάδοσιν της Εθνικής Μουσικής", όπου και μαθητεύει κοντά στον δημιουργό του Σίμωνα Καρρά. Εκεί παίρνει τα πρώτα μαθήματα Βυζαντινής μουσικής και της αποκαλύπτονται τα μυστικά του παραδοσιακού τραγουδιού. Παρακολουθεί παράλληλα νυχτερινό Γυμνάσιο. Το 1954 αρχίζει μια μακρά σχέση με το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας (Ε.Ι.Ρ.) που τερματίζεται το 1971. Παράλληλα συνεργάζεται με την Ελληνική Τηλεόραση (Ε.Ρ.Τ.) για μια σειρά μουσικών ντοκιμαντέρ με το τίτλο "Μουσικό Οδοιπορικό". Αυτή η προεργασία θα την βοηθήσει να αποκτήσει ένα πλούσιο μουσικό υλικό, που αποδεικνύεται σημαντικό, με απώτερο στόχο την διαφύλαξη της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής. Το 1971, χρονιά ορόσημο για την μετέπειτα πορεία της, παρουσιάζεται δίπλα στον Διονύση Σαββόπουλο συνερμηνεύοντας παραδοσιακά τραγούδια επί σκηνής. Ήδη όμως το 1960 κυκλοφορούν δίσκοι της σε Ελλάδα, Γαλλία και Σουηδία, που σηματοδοτούν την απήχηση του έργου της στον κυρίως Ελληνισμό και στην Ελληνική Ομογένεια. Αντιστρατευόμενη την εμπορική εκμετάλλευση και εκλαΐκευση της ελληνικής παράδοσης, αρχίζει να παρουσιάζει επί σειρά ετών την όσο πιο αυθεντική εκτέλεσή της. Έτσι κάνει αμέτρητες συναυλίες στις οποίες τραγουδά η ίδια, αλλά και παρουσιάζει αυθεντικούς καλλιτέχνες και δημιουργούς του δημοτικού τραγουδιού. Έφυγε από την ζωή σε ηλικία 84 ετών στις 10 Μαρτίου 2012.
Χαρίτος, Δημήτρης
Συγγραφέας
Ο κριτικός κινηματογράφου και ποιητής Δημήτρης Χαρίτος γεννήθηκε το 1930 στην Αθήνα. Σπούδασε πολιτικές και οικονομικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Γράφει κριτική και θεωρητικά κείμενα για τον κινηματογράφο και τις εικαστικές τέχνες από τις αρχές της δεκαετίας του '60, παράλληλα με την ενασχόλησή του με την ποίηση. Για πολλά χρόνια διετέλεσε γενικός γραμματέας και πρόεδρος της Πανελληνίας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου (ΠΕΚΚ), ενώ στα έτη 1991-1993 υπήρξε αντιπρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου. Επί δεκατέσσερα χρόνια ήταν μέλος του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Εθνικής Κινηματογραφίας του Υπουργείου Πολιτισμού. Στο διάστημα 2000-2002 ήταν ο καλλιτεχνικός διευθυντής του (τότε) Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καλαμάτας. Έχει διατελέσει μέλος κριτικών επιτροπών σε κινηματογραφικά φεστιβάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Διετέλεσε κριτικός κινηματογράφου στο περιοδικό "Αντί", ενώ σήμερα κρατάει τη στήλη της κινηματογραφικής κριτικής στο περιοδικό "Νέα Εστία". Στη λογοτεχνία εμφανίστηκε το 1955 με την ποιητική συλλογή "Ιστορία του Απρίλη" (ιδ. έκδοση). Ακολούθησαν οι ποιητικές συλλογές "Περιπέτειες με τον ήλιο, τη θάλασσα και τον έρωτα", ιδ. έκδοση, 1961, "Μανδραγόρες", εκδ. Φιλιππότη, 1980, και πιο πρόσφατα η συλλογή "Μυθεύματα κι αυτοβιόγραφα", εκδ. Γαβριηλίδης, 2009.
Πλωρίτης, Μάριος 1919-2006
Συγγραφέας
Συγγραφέας, κριτικός, δημοσιογράφος και σκηνοθέτης, επιφανής μορφή του μεταπολεμικού θεάτρου, ο Μάριος Πλωρίτης που το πραγματικό του όνομα ήταν Μάριος Παπαδόπουλος γεννήθηκε το 1919 στον Πειραιά. Σπούδασε νομικά και πολιτικές επιστήμες, αλλά στη συνέχεια αφοσιώθηκε σχεδόν ολοκληρωτικά στα γράμματα και στο θέατρο. Η παρουσία του στην πνευματική ζωή χρονολογείται από τα χρόνια της Κατοχής οπότε, νεαρός ακόμα, συμμετείχε στην ομάδα του Καρόλου Κουν που ίδρυσε το Θέατρο Τέχνης (1942). Την ίδια εποχή δημοσίευσε και την πρώτη του μετάφραση έργου του Πιραντέλλο "Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε" και δυο χρόνια αργότερα συνέβαλε στη δημιουργία του εκδοτικού οίκου "Ίκαρος". Έκτοτε μετέφρασε πάμπολλα έργα γνωστών συγγραφέων (Μπέρναρ Σω, Ίψεν, Ανουίγ, Μπρεχτ, Πίντερ, Στρίντμπεργκ κ.ά.) και συνεργάστηκε με πολλές εφημερίδες και περιοδικά. Παράλληλα ανέπτυξε πλούσια δραστηριότητα ως σκηνοθέτης. Το 1950 παντρεύτηκε την Έλλη Λαμπέτη, με την οποία χώρισαν το 1953. Εκτός από την συγγραφική-καλλιτεχνική δράση του, ο Πλωρίτης επέδειξε ενδιαφέρον και για τα πολιτικά δρώμενα και με τη δημοσιογραφική του ιδιότητα άσκησε σφοδρή κριτική στις επιλογές των κυβερνήσεων του συντηρητικού χώρου, ιδίως μετά τα "Ιουλιανά" του 1965. Κατά τη διάρκεια του στρατιωτικού καθεστώτος 1967-1974 διέμεινε στο Παρίσι, όπου ανέπτυξε πλούσια αντιδικτατορική δραστηριότητα. Μετά τη μεταπολίτευση αφοσιώθηκε κυρίως στα πνευματικά του ενδιαφέροντα, ενδιαφερόμενος πάντα για τα διαδραματιζόμενα στην πολιτική και εθνική ζωή. Ο Μάριος Πλωρίτης πέθανε στις 29 Δεκεμβρίου του 2006.
Müller, Wilhelm
Συγγραφέας
Ο Βίλχελμ Μύλλερ (Ντεσσάου 7 Οκτωβρίου 1794 - 30 Σεπτεμβρίου 30-9-1827) ήταν γερμανός ποιητής και φιλέλληνας.
Τέτσης, Παναγιώτης
Συγγραφέας
Ο Παναγιώτης Τέτσης, ένας από τους σπουδαιότερους ζωγράφους που διαμόρφωσαν την ελληνική μεταπολεμική ζωγραφική, γεννήθηκε στην Ύδρα το 1925. Το 1940 παίρνει τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής, ενώ την ίδια χρονιά γνωρίζει τους "πραγματικούς του δασκάλους", τον Πικιώνη και τον Χατζηκυριάκο - Γκίκα. Το 1943 σπουδάζει ζωγραφική στο προπαρασκευαστικό τμήμα της "Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών" στην Αθήνα, κοντά στους Δ. Μπισκίνη και Π. Μαθιόπουλο. Ακολουθεί εισαγωγή του στα εργαστήρια της Σχολής, κοντά στον Κ. Παρθένη, απ' όπου αποφοίτησε το 1949. Μέλος της ομάδας Αρμός Α και αργότερα της ομάδας Αρμός Β, το 1951 διορίστηκε επιμελητής στην έδρα του ελεύθερου σχεδίου με καθηγητή τον Χατζηκυριάκο - Γκίκα στην Ανώτατη Σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ. Από το 1953 έως το 1956, ο Π. Τέτσης εγκαθίσταται στο Παρίσι, με υποτροφία του ΙΚΥ. Εκεί, στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού διδάσκεται την τέχνη της χαλκογραφίας. Από το 1958 έως το 1976 διδάσκει στο Ελεύθερο Σπουδαστήριο Καλών Τεχνών (γνωστή αργότερα ως "Σχολή Βακαλό"), ενώ παράλληλα (έως το 1962) διδάσκει ελεύθερο σχέδιο στη "Σχολή Σχεδιαστών του Αθηναϊκού Τεχνολογικού Ομίλου". Το 1958 το ελληνικό τμήμα της Διεθνούς Ενωσης Κριτικών Τέχνης τον εκλέγει μεταξύ Ελλήνων υποψηφίων, για το διεθνές βραβείο του Μουσείου Γκουνγκενχάιμ, όπου και εκτίθεται το έργο του. Ακολουθεί (1962) το Βραβείο Κριτικών για το έργο "Το Ναυπηγείο", ενώ το 1970 ορίζεται εκπρόσωπος της Ελλάδας στην Μπιενάλε Βενετίας. Λόγω των ειδικών πολιτικών συνθηκών αρνείται τη συμμετοχή. Το 1976 εκλέγεται καθηγητής στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, στο Γ΄ Εργαστήριο Ζωγραφικής, όπου διδάσκει έως το 1991. Το 1989 η σύγκλητος τον εκλέγει πρύτανη του Ιδρύματος και το 1993 εκλέγεται ακαδημαϊκός. Είχε λάβει μέρος σε διεθνείς εκθέσεις ως εκπρόσωπος της Ελλάδας. Είχε παρουσιάσει έργα του σε 90 ατομικές και σε πάρα πολλές θεματικές - ομαδικές εκθέσεις. Έφυγε από τη ζωή στις 5 Μαρτίου 2016, σε ηλικία 91 ετών.
Φραγκόπουλος, Θεόφιλος Δ.
Συγγραφέας
Θεόφιλος Φραγκόπουλος (1923 - 1998). Ο Θεόφιλος Φραγκόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα με καταγωγή από τη Ζάκυνθο. Ο πατέρας του ήταν ανώτερος στρατιωτικός και η μητέρα του καταγόταν από τις οικογένειες Θεοτόκη και Πολυλά. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και τουριστικές και οικονομικές επιστήμες στο Surrey University της Αγγλίας. Γνώστης πολλών ξένων γλωσσών ταξίδεψε σε πολλές χώρες του εξωτερικού, όπως στο Λίβανο και την Τυνησία, όπου εργάστηκε ως τραπεζιτικός υπάλληλος και ως διευθυντής ναυτιλιακής εταιρείας. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής και του εμφυλίου στρατεύτηκε στην Εθνική Αντίσταση, αρχικά ως μέλος της Ενωτικής Νεολαίας Ιερής Ταξιαρχίας και στη συνέχεια των οργανώσεων Ε.Σ.Α.Σ., Ρ.Α.Ν. και ΕΔΕΣ. Από το 1948 ως το 1950 υπηρέτησε ως έφεδρος αξιωματικός στα Τεθωρακισμένα, ενώ αγωνίστηκε και εναντίον της απριλιανής χούντας του 1967. Το 1950 διορίστηκε υπεύθυνος του τμήματος ξένης διαφήμισης στο ελληνικό Κέντρο Τουριστικών Μελετών. Διετέλεσε επίσης διευθυντής του ΕΟΤ (1959-1964) και πραγματοποίησε διαλέξεις για τη νεοελληνική λογοτεχνία ως επισκέπτης καθηγητής στα πανεπιστήμια Bochum της Δυτικής Γερμανίας και Boston των Ηνωμένων Πολιτειών. Στο χώρο της λογοτεχνίας ασχολήθηκε με το μυθιστόρημα, την ποίηση και το θέατρο, ενώ έγραψε και δοκίμια. Πρωτοεμφανίστηκε το 1943 με τη δημοσίευση του ποιήματος Mantua στο περιοδικό Παλμός και το 1953 κυκλοφόρησε την ποιητική συλλογή Ποιήματα. Συνεργάστηκε με τα περιοδικά Φιλολογικά Χρονικά, Τα Νέα Ελληνικά, Σημερινά Γράμματα, Εποχές, Η Συνέχεια, Τομές, Σταθμοί, την εφημερίδα Καθημερινή κ.α. Μέλος της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, τιμήθηκε με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Θεάτρου για το έργο του Καρτερία, το βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για τη συλλογή δοκιμίων Tagliche Ernte και το λογοτεχνικό βραβείο Φρειδερίκου Μάθιους (1995). Κείμενά του μεταφράστηκαν στα γαλλικά, τα αγγλικά και τα ιταλικά, ενώ ποιήματά του περιλήφθηκαν σε ξένες ανθολογίες. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Θεόφιλου Φραγκόπουλου βλ. Αργυρίου Αλεξ., «Θεόφιλος Φραγκόπουλος», Η ελληνική ποίηση· Η πρώτη μεταπολεμική γενιά, σ.260-261. Αθήνα, Σοκόλης, 1982. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Καρούζος, Νίκος, 1926-1990
Συγγραφέας
Νίκος Καρούζος (1926-1990). Ο Νίκος Καρούζος του Δημήτρη και της Κωνσταντίνας, το γένος Πιτσάκη, γεννήθηκε στο Ναύπλιο. Ο πατέρας του ήταν δάσκαλος στρατευμένος στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, διώχτηκε κατά τη διάρκεια του εμφυλίου και εξορίστηκε μετά τη συνθηκολόγηση της Βάρκιζας. Η μητέρα του ήταν κόρη ιερωμένου και δασκάλου. Κατά τη διάρκεια των γυμνασιακών του χρόνων ο Καρούζος έδρασε στην ΕΠΟΝ και εξορίστηκε στην Ικαρία (1947) και στη Μακρόνησο (1951), από όπου έφυγε τελικά το 1953 μετά από νευρικό κλονισμό. Παντρεύτηκε δύο φορές, το 1955 τη Μαρία Δαράκη, με την οποία έζησε λίγους μόλις μήνες και το 1963 τη Μαίρη Μεϊμαράκη, από την οποία χώρισε το 1980. Από το 1981 και ως το τέλος της ζωής του τον συντρόφεψε η Εύα Μπέη. Σπούδασε νομικά και πολιτικές επιστήμες στην Αθήνα, δεν ολοκλήρωσε όμως τις σπουδές του, καθώς ήδη από το 1941 είχε στραφεί στην ποίηση. Το 1949 πραγματοποίησε την πρώτη επίσημη εμφάνισή του στο χώρο των γραμμάτων με τη δημοσίευση του ποιήματός του "Σίμων ο Κυρηναίος" στο περιοδικό "Ο Αιώνας μας". Η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο "Η επιστροφή του Χριστού" εκδόθηκε το 1954. Στους λογοτεχνικούς κύκλους έγινε πιο γνωστός στη δεκαετία του ’60 με τις συλλογές "Η έλαφος των άστρων", "Ο υπνόσακκος" και "Πενθήματα". Ακολούθησαν πολλές ακόμη συλλογές και συγκεντρωτικές εκδόσεις των ποιημάτων του ως τη συγγραφή του τελευταίου του ποιητικού έργου "Αιώρηση", γραμμένου στις 29 Αυγούστου 1990 στο νοσοκομείο Υγεία, όπου ο ποιητής νοσηλευόταν τα δύο τελευταία χρόνια της ζωής του, άρρωστος από καρκίνο. Συνεργάστηκε με τα περιοδικά όπως "Νέα Εστία", "Αθηναϊκά Γράμματα", "Ευθύνη", "Σπείρα", "Τομές", "Η Λέξη". Τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1963), το Βραβείο της Ομάδας των Δώδεκα (1963), το Α΄ Εθνικό Βραβείο Ποίησης, από κοινού με τους Τάκη Βαρβιτσιώτη και Μίλτο Σαχτούρη (1972) και το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1988). Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Νίκου Καρούζου βλ. Ι. Μ. Χατζηφώτης, "Καρούζος Ν.Δ.", στη "Μεγάλη εγκυκλοπαίδεια της νεοελληνικής λογοτεχνίας", τ. 8, Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ. [1968], Αλέξανδρος Αργυρίου, "Νίκος Καρούζος", στο "Η ελληνική ποίηση· η πρώτη μεταπολεμική γενιά", Αθήνα, Σοκόλης, 1982, Αλέξης Ζήρας, "Καρούζος Νίκος", στο "Παγκόσμιο βιογραφικό λεξικό", τ. 4, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985, Κωστής Παπακόγκος, "Αιχμάλωτος της ελευθερίας", περιοδικό "Η λέξη", τχ. 88-89, 10-11/1989, Ελισσάβετ Λαλουδάκη, "Νίκος Καρούζος (1926-1990): Χρονολόγιο", περιοδικό "Διαβάζω", τχ. 393, 2/1999 και Αλέξης Ζήρας, "Καρούζος, Νίκος" στο "Λεξικό νεοελληνικής λογοτεχνίας", Αθήνα, Εκδόσεις Πατάκη, 2007. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Παναγιωτόπουλος, Ι. Μ.
Συγγραφέας
Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος (1901-1982). Ο Ι[ωάννης] Μ. Παναγιωτόπουλος γεννήθηκε στο Αιτωλικό, πρωτότοκος γιος του Μιχαήλ και της Ειρήνης. Οι γονείς του απέκτησαν τρία ακόμη παιδιά που πέθαναν όμως σε παιδική ηλικία. Το 1910 η οικογένεια Παναγιωτόπουλου εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου ο Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του και γράφτηκε Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου. Αποφοίτησε το 1923 και εργάστηκε για πολλά χρόνια στην ιδιωτική εκπαίδευση. Υπήρξε βασικό στέλεχος της ιδιωτικής σχολής Μακρή, την οποία αργότερα αγόρασε και μετονόμασε σε Ελληνικά Εκπαιδευτήρια (πρόκειται για τη γνωστή σήμερα ως Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου στο Παλαιό Ψυχικό). Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής ταξίδεψε στην Ευρώπη, τη Μικρά Ασία, την Κίνα και αλλού. Το 1947 διορίστηκε καθηγητής Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο Διδασκαλείο Μέσης Εκπαίδευσης. Διετέλεσε μέλος Διοικητικού Συμβουλίου στην Εθνική Πινακοθήκη, το Εθνικό Θέατρο και το μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου, υπουργός Πολιτισμού και Επιστημών της κυβέρνησης Κ. Καραμανλή το 1974. Το 1976 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Πέθανε στην Αθήνα το 1982. Το σύνολο του συγγραφικού έργου του Ι. Μ.Παναγιωτόπουλου είναι τεράστιο σε έκταση. Ασχολήθηκε επί εξήντα χρόνια παράλληλα με την ποίηση, την πεζογραφία, την ταξιδιωτική λογοτεχνία, την αρθρογραφία, το δοκίμιο, την κριτική. Το πρώτο του δημοσίευμα ήταν ένα πεζό κείμενο γραμμένο στην καθαρεύουσα στις στήλες της εφημερίδας "Ελλάδα" το 1916, ενώ συνέχισε να δημοσιεύει κείμενά του στα περιοδικά "Ναυτική Δόξα", "Σφαίρα και Εθνικό Εγερτήριο". Το 1920 πραγματοποίησε την πρώτη του ουσιαστική εμφάνιση στα γράμματα από τις στήλες του περιοδικού "Μούσα" των Νάσου Χρηστίδη και Παύλου Καλλιγά (1920-1923), του οποίου υπήρξε συνδιευθυντής μαζί με τους Λέοντα Κουκούλα, Μιχαήλ Στασινόπουλο και Κλέωνα Παράσχο. Ακολούθησαν συνεργασίες του με περιοδικά και εφημερίδες όπως η "Ζωή", η "Νέα Ζωή", τα "Νέα Γράμματα", το "Νέον Κράτος", η "Νέα Εστία", η "Πρωία", η "Ελευθερία", ενώ συνεργάστηκε επίσης στη "Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια" του Πυρσού. Στα πρώτα του ποιήματα κινήθηκε στο πλαίσιο του αισθητισμού, του νεοσυμβολισμού και του νεορομαντισμού με έντονες επιρροές από τον Κωστή Παλαμά (εδώ ανήκει η πρώτη του ποιητική συλλογή "Το βιβλίο της Μιράντας" του 1924) και στράφηκε αργότερα προς την ανανεωτική τάση των ποιητών του μεσοπολέμου, την εσωτερικότητα και τον υπερρεαλισμό (ορόσημο η ποιητική συλλογή "Αλκυόνη", γραμμένη από το 1934 ως το 1948). Στην πεζογραφία του παρατηρείται συνύπαρξη ποιητικών στοιχείων με στοιχεία κριτικού στοχασμού, καθώς επίσης μια ιδιαίτερη φροντίδα της έκφρασης (σημειώνονται ενδεικτικά τα έργα του "Αστροφεγγιά" (1945), "Χαμοζωή" (1946), και "Τα εφτά κοιμισμένα παιδιά" (1956 - Α’ Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος). Στην κοσμοθεωρία του ανιχνεύονται αρχικές επιρροές από την πεσιμιστική αντίληψη για τη ζωή που υιοθέτησαν και σύγχρονοί του αισθητιστές λογοτέχνες (Κώστας Ουράνης, Τέλλος Άγρας, Ναπολέων Λαπαθιώτης κ.ά.), ενώ στα έργα της ωριμότητάς του στράφηκε προς μια τραγική στάση αποδοχής του ανεκπλήρωτου της ηδονής και της ματαιότητας της ανθρώπινης ζωής. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Ι. Μ.Παναγιωτόπουλου βλ. Ζήρας Αλεξ., "Παναγιωτόπουλος Ι. Μ.", Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 8. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988, Κούσουλας Λουκάς, "Ι.Μ.Παναγιωτόπουλος", Η μεσοπολεμική πεζογραφία · Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939) Στ΄, σ.364-417. Αθήνα, Σοκόλης, 1993 και Χατζηφώτης Ι.Μ., "Παναγιωτόπουλος Ι.Μ.", Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 11. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Σφακιανάκης, Γιάννης
Συγγραφέας
Γιάννης Γ. Σφακιανάκης (1903-1987). Ο Γιάννης Σφακιανάκης γεννήθηκε στη Νεάπολη της Κρήτης. Καταγόταν από την οικογένεια του αγωνιστή Δασκαλογιάννη από τα Σφακιά. Σε ηλικία εννιά χρόνων εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στο Ηράκλειο, όπου τέλειωσε το δημοτικό σχολείο και τις τρεις τάξεις του Γυμνασίου και γράφτηκε στη Δημόσια Εμπορική Σχολή. Μετά την ολοκλήρωση της στρατιωτικής του θητείας εργάστηκε ως διευθυντής του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Ηρακλείου και στη συνέχεια στράφηκε στη δημοσιογραφία ως αρχισυντάκτης της εφημερίδας Ελεύθερη Σκέψη. Την πρώτη του εμφάνιση στη λογοτεχνία πραγματοποίησε γύρω στα 1930 με δημοσιεύσεις διηγημάτων στον αθηναϊκό Τύπο, και επίσημα με την έκδοση της συλλογής διηγημάτων Διηγήματα το 1932. Την ίδια χρονιά εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου εργάστηκε στην Ηλεκτρική Εταιρεία Αθηνών και εγκαινίασε τη συνεργασία του με πολλά λογοτεχνικά περιοδικά (Το Ξεκίνημα, Νέα Εστία, Νέα Εποχή, Νεοελληνικά Γράμματα, Νεοελληνική Λογοτεχνία, Τα Νέα Γράμματα, Φιλολογικά Χρονικά, Πειραϊκά Χρονικά, Αγγλοελληνική Επιθεώρηση, Νέα Πορεία, Τέχνη κ.α.) και εφημερίδες της πρωτεύουσας και του Πειραιά. Εκτός από την πεζογραφία ασχολήθηκε επίσης με την ποίηση, το θέατρο, τη μετάφραση αλλά και το δοκίμιο και την κριτική. Έργα του μεταφράστηκαν στα γαλλικά, γερμανικά, τουρκικά, σλοβένικα, σουηδικά και φινλανδικά. Τιμήθηκε με το Α’ κρατικό βραβείο μυθιστορήματος (1960 για το έργο του Οι ένοχοι) και το Α’ κρατικό βραβείο διηγήματος (1970 για το Η χώρα με τους ανέμους). Πέθανε στην Αθήνα. Χαρακτηριστικό της συγγραφικής δραστηριότητας του Σφακιανάκη είναι η διαρκής αναζήτηση νέων τρόπων έκφρασης, τόσο στο επίπεδο των ειδών του λόγου με τα οποία ασχολήθηκε, όσο και στα εκφραστικά μέσα και λογοτεχνικά ρεύματα που αξιοποίησε. Πολυγραφότατος και συνεχώς πειραματιζόμενος, αποπειράθηκε να διαμορφώσει ένα ενιαίο εκφραστικό ύφος στο σύνολο του έργου του, μέσα από τον έντονα λυρικό και ιδιαίτερα επιμελημένο - τόσο δομικά όσο και οργανικά - λόγο του, περνώντας από την εσωτερική γραφή, τον εξπρεσσιονισμό και το συμβολισμό στο χώρο του ρεαλισμού, του επικού ύφους και της ηθογραφίας. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Γιάννη Σφακιανάκη βλ. Γιαλουράκης Μανώλης, "Σφακιανάκης Γιάννης", στη "Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", τ. 12, Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ., Αλέξης Ζήρας, "Σφακιανάκης Γιάννης", στο "Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό", τ.9β. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988 και Τάσος Κόρφης, "Γιάννης Γ. Σφακιανάκης", στο "Η μεσοπολεμική πεζογραφία· Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939)", τ. Η΄, Αθήνα, Σοκόλης, 1993. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Βυζάντιος, Περικλής
Συγγραφέας
Βυζάντιος, Περικλής (Αθήνα 1893- 1972) Σπούδασε ζωγραφική στο Μόναχο και στο Παρίσι. Το 1920-1922 υπηρέτησε μαζί με τον Σπύρο Παπαλουκά και τον Παύλο Ροδοκανάκη σαν στρατιωτικός ζωγράφος. Το 1939 διορίστηκε Διευθυντής στο Παράρτημα της Σχολής Καλών Τεχνών της Ύδρας και των Δελφών. Από το 1945 αναλαμβάνει αποκλειστικά τη διεύθυνση του Παραρτήματος Ύδρας και με την παραμονή του εκεί συντελεί στη διατήρηση του παραδοσιακού χαρακτήρα του νησιού και στη λειτουργία του Παραρτήματος σαν πνευματικό κέντρο και φυτώριο νέων καλλιτεχνών. Το φάσμα της θεματολογίας του είναι πολύ ευρύ και περιλαμβάνει προσωπογραφίες, ηθογραφικά έργα, συνθέσεις και τοπία. Στα έργα του διακρίνεται μια ρεαλιστική, ιμπρεσσιονιστική διάθεση.
Στεφάνου, Λύντια
Συγγραφέας
Η ποιήτρια, δοκιμιογράφος και μεταφράστρια Λύντια Στεφάνου (1927-2013) γεννήθηκε στην Αθήνα με πατρικό όνομα Γεωργούλη. Τέλειωσε το πειραματικό γυμνάσιο του Πανεπιστημίου Αθηνών, τη Σχολή Ρυθμικής και Ορχηστικής Τέχνης της Κούλας Πράτσικα, το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών (1943-1946), το Ελληνοαμερικανικό Κολέγιο Pierce (1946-1947) και τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (νομική και πολιτικές επιστήμες, 1945-1949). Ακολουθώντας τον διπλωμάτη σύζυγό της Αλέξανδρο Στεφάνου, ταξίδεψε μαζί του στην Ιερουσαλήμ, την Άγκυρα, τη Λευκωσία, τη Σόφια, τη Γενεύη, το Λονδίνο και την Καμπέρα της Αυστραλίας, μεταξύ 1953-1979. Ιδρύτρια της γκαλερί Μέρλιν (1963), και ιδρυτικό μέλος των περιοδικών "Παλμός" (1944-1945), "Αιγαίο" (1945) και "Στάχυς" (1950-1951). Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1944 με δημοσιεύσεις στο περιοδικό "Νεανική Φωνή" και στον "Παλμό". Το 1958 κυκλοφόρησε η πρώτη ποιητική συλλογή της, με τίτλο "Ποιήματα". Ακολούθησαν οι συλλογές "Τοπία από την καταγωγή και την περιπλάνηση του Υκ" (1965), "Έξι επεισόδια από τον κύκλο των τεράτων" (1971), "Τα μεγάφωνα" (1973), "Οι λέξεις και τα πράγματα" (1983) και τα δοκιμιακά κείμενα "Το πρόβλημα της μεθόδου στη μελέτη της ποίησης" (1972), "Γενικά και ειδικά για την ποίηση" (1993). Μετέφρασε στα ελληνικά έργα των Guillaume Apollinaire, C. M. Bowra, Claude Mosse, Jacqueline de Romilly και Dylan Thomas. Συνεργάστηκε με τα περιοδικά "Τομές", "Ζυγός", "Νέα Ποίηση", "Νέα Ελληνικά", "Εποχές", κ.ά. Το 1973 τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο Κριτικής-Δοκιμίου για τη μελέτη της "Το πρόβλημα της μεθόδου στη μελέτη της ποίησης" και το 1994 με το Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου για το "Γενικά και ειδικά για την ποίηση". Η Λύντια Στεφάνου τοποθετείται στη μεταπολεμική ελληνική ποίηση. Στην πρώτη της ποιητική συλλογή αντλεί τη θεματική της από τα βιώματα της περιόδου της γερμανικής κατοχής, ενώ στην πορεία του έργου της στράφηκε προς την προσπάθεια απεικόνισης του αδιεξόδου του ανθρώπου μπροστά στις απάνθρωπες συνθήκες ζωής του σύγχρονου κόσμου. Βασικό χαρακτηριστικό της γραφής της είναι ο συνδυασμός του λυρικού στοιχείου με τη θεωρητική σκέψη, η οποία πηγάζει από τη θητεία της στη λογοτεχνική κριτική και τη θεωρία της λογοτεχνίας. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 ήταν ανάμεσα στα ιδρυτικά μέλη του Συμποσίου Ποίησης στην Πάτρα, στο οποίο παρουσίασε το έργο πολλών νέων ποιητών. Επίσης, πρωτοστάτησε στην ίδρυση της Εταιρείας Συγγραφέων το 1981 και έπαιξε σημαντικό ρόλο στη θέσπιση της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης το 1997, προτείνοντας να καθιερωθεί η 21η Μαρτίου, ημέρα της εαρινής ισημερίας, ως η ημέρα εορτασμού της ποίησης. Πέθανε στην Αθήνα το πρωί της 6ης Φεβρουαρίου 2013, από τα σοβαρά προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε, σε ηλικία 86 ετών. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία της Λύντιας Στεφάνου βλ. Αλέξανδρος Αργυρίου, "Λύντια Στεφάνου", στο "Η ελληνική ποίηση· Η πρώτη μεταπολεμική γενιά", Αθήνα, Σοκόλης, 1982, Αλέξης Ζήρας, "Στεφάνου Λύντια", στο "Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό", τ.9α, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988, και Αλέξης Ζήρας, "Στεφάνου Λύντια", στο "Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", Αθήνα, εκδ. Πατάκη, 2007. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, ΕΚΕΒΙ).
Καμπανέλλης, Ιάκωβος Σ.
Συγγραφέας
Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, ο γεννήτορας του ελληνικού μεταπολεμικού θεάτρου, όπως έχει χαρακτηριστεί, γεννήθηκε στη Νάξο το 1922. Το 1934, η οικογένειά του μετακόμισε, λόγω οικονομικών προβλημάτων, στην Αθήνα και ο Καμπανέλλης αναγκάστηκε να εργάζεται την ημέρα και να σπουδάζει σε μια νυχτερινή Τεχνική Σχολή. Διψασμένος για γνώση, νοίκιαζε βιβλία από τα παλαιοβιβλιοπωλεία και μέχρι να τελειώσει το γυμνάσιο είχε γνωρίσει όλους τους ευρωπαίους κλασικούς. Το 1942 συνελήφθη από τους Γερμανούς και μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως Μαουτχάουζεν. Είναι ένας από τους ελάχιστους επιζήσαντες, και επέστρεψε το 1945. Την εμπειρία του αυτή την κατέγραψε στο μοναδικό του πεζογράφημα, "Μαουτχάουζεν" (1963). Όταν γυρίζει στην Αθήνα, εντυπωσιάζεται από μια παράσταση του Θεάτρου Τέχνης και αποφασίζει να ασχοληθεί με το θέατρο. Πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο το 1950 με το έργο "Χορός πάνω στα στάχυα" (Θίασος Λεμού), αλλά γνωστός έγινε με τα επόμενα έργα του, που ανέβηκαν από το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν και το Εθνικό Θέατρο. Το έργο σταθμός στη σταδιοδρομία του θεωρείται η "Αυλή των θαυμάτων" (1957). Στο επίκεντρο του έργου του βρίσκεται ο προβληματισμός για τα κοινωνικά δρώμενα και τον αντίκτυπο που έχουν στη ζωή των ανθρώπων και, κυρίως, η σχέση της ταραγμένης νεότερης ελληνικής ιστορίας με τη συγκρότηση της νεοελληνικής ψυχολογίας. Για την προσφορά του στο ελληνικό θέατρο του έχουν απονεμηθεί οι τίτλοι: επίτιμος Διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου, επίτιμος Διδάκτωρ της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, επίτιμος Διδάκτωρ της Θεατρολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εξελέγη παμψηφεί τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και έχει τιμηθεί από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας με την απονομή ανωτάτου παρασήμου. Είναι μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων. Έργα του έχουν παρουσιαστεί σε πολλές χώρες (Αγγλία, Αυστρία, Σουηδία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Ουγγαρία, Σοβιετική Ένωση, Γερμανία). Έργα του που παίχτηκαν είναι: "Χορός πάνω στα στάχυα" - Θίασος Αδ. Λεμού, 1950. "Εβδόμη μέρα δημιουργίας" - Εθνικό Θέατρο, Β΄ Σκηνή, 1955-56. Τα μονόπρακτα "Αυτός και το παντελόνι του" και "Κρυφή ζωή" - Βασ. Διαμαντόπουλος, 1957. "Η αυλή των θαυμάτων" - Θέατρο Τέχνης, 1957-58."Η ηλικία της νύχτας" - Θέατρο Τέχνης, 1958-59. "Ο Γορίλας και η Ορτανσία" - Θίασος Ε. Βεργή, 1959. "Παραμύθι χωρίς όνομα" - Νέο θέατρο Βασ. Διαμαντόπουλου - Μαρ. Αλκαίου, 1959-60. "Γειτονιά των αγγέλων" - Θίασος Καρέζη, 1963-64. "Βίβα Ασπασία" - Θίασος Καρέζη, 1966-67. "Οδυσσέα γύρσε σπίτι" - Θέατρο Τέχνης, 1966-67. "Αποικία των τιμωρημένων" - Πειραματικό Θέατρο Ριάλδη, 1970-71. "Ασπασία" - Θίασος Καρέζη-Καζάκου, 1971-72. "Το μεγάλο μας τσίρκο" - Θίασος Καρέζη-Καζάκου, 1973. "Το κουκί και το ρεβύθι" - Θίασος Καρέζη-Καζάκου, 1974. "Ο εχθρός λαός" - Θίασος Καρέζη-Καζάκου, 1975. "Πρόσωπα για βιολί και ορχήστρα" - Θέατρο Τέχνης 1976-77. "Τα τέσσερα πόδια του τραπεζιού" - Θέατρο Τέχνης 1978-79. "Ο μπαμπάς ο πόλεμος" - Θέατρο Τέχνης, 1981. "Ο αόρατος Θίασος - Εθνικό Θέατρο, 1988. "Ο δρόμος περνά από μέσα" - Πειραματικό θέατρο της Πόλης, Μαριέττας Ριάλδη, 1990. "Ο Δείπνος", τρίπτυχο, Εθνικό Θέατρο, 1993. Πολύ σημαντική είναι επίσης η δουλειά του ως σεναριογράφου, η οποία άσκησε τεράστια επίδραση στους σύγχρονους και τους μεταγενέστερούς του. Έγραψε τα σενάρια σε πολλές ταινίες-σταθμούς του ελληνικού κινηματογράφου ("Στέλλα", του Μ. Κακογιάννη, "Δράκος", του Ν. Κούνδουρου, "Η Αρπαγή της Περσεφόνης", του Γ. Γρηγορίου), ενώ σκηνοθέτησε ο ίδιος, σε δικό του σενάριο, την ταινία "Το κανόνι και το αηδόνι", το 1968. Αξιοσημείωτη είναι και η εξαιρετική του επίδοση στη στιχουργία, αφού το "Παραμύθι χωρίς όνομα" (μουσ. Μάνου Χατζιδάκη), το "Μαουτχάουζεν" (μουσ. Μίκη Θεοδωράκη), το "Μεγάλο μας Τσίρκο" (μουσ. Σταύρου Ξαρχάκου) και άλλα σημαντικά έργα της ελληνικής μουσικής φέρουν την υπογραφή του. Έφυγε από τη ζωή στις 29 Μαρτίου 2011, σε ηλικία 89 ετών, μετά από δίμηνη νοσηλεία στην εντατική.
*Καρούζος, Νίκος, 1926-1990
Συγγραφέας
Νίκος Καρούζος (1926-1990). Ο Νίκος Καρούζος του Δημήτρη και της Κωνσταντίνας, το γένος Πιτσάκη, γεννήθηκε στο Ναύπλιο. Ο πατέρας του ήταν δάσκαλος στρατευμένος στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, διώχτηκε κατά τη διάρκεια του εμφυλίου και εξορίστηκε μετά τη συνθηκολόγηση της Βάρκιζας. Η μητέρα του ήταν κόρη ιερωμένου και δασκάλου. Κατά τη διάρκεια των γυμνασιακών του χρόνων ο Καρούζος έδρασε στην ΕΠΟΝ και εξορίστηκε στην Ικαρία (1947) και στη Μακρόνησο (1951), από όπου έφυγε τελικά το 1953 μετά από νευρικό κλονισμό. Παντρεύτηκε δύο φορές, το 1955 τη Μαρία Δαράκη, με την οποία έζησε λίγους μόλις μήνες και το 1963 τη Μαίρη Μεϊμαράκη, από την οποία χώρισε το 1980. Από το 1981 και ως το τέλος της ζωής του τον συντρόφεψε η Εύα Μπέη. Σπούδασε νομικά και πολιτικές επιστήμες στην Αθήνα, δεν ολοκλήρωσε όμως τις σπουδές του, καθώς ήδη από το 1941 είχε στραφεί στην ποίηση. Το 1949 πραγματοποίησε την πρώτη επίσημη εμφάνισή του στο χώρο των γραμμάτων με τη δημοσίευση του ποιήματός του Σίμων ο Κυρηναίος στο περιοδικό Ο Αιώνας μας. Η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Η επιστροφή του Χριστού εκδόθηκε το 1954. Στους λογοτεχνικούς κύκλους έγινε πιο γνωστός στη δεκαετία του ’60 με τις συλλογές Η έλαφος των άστρων, Ο υπνόσακκος και Πενθήματα. Ακολούθησαν πολλές ακόμη συλλογές και συγκεντρωτικές εκδόσεις των ποιημάτων του ως τη συγγραφή του τελευταίου του ποιητικού έργου Αιώρηση, γραμμένου στις 29 Αυγούστου 1990 στο νοσοκομείο Υγεία, όπου ο ποιητής νοσηλευόταν τα δύο τελευταία χρόνια της ζωής του, άρρωστος από καρκίνο, και πέθανε. Συνεργάστηκε με τα περιοδικά όπως Νέα Εστία, Αθηναϊκά Γράμματα, Ευθύνη, Σπείρα, Τομές, η Λέξη. Τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1963), το Βραβείο της Ομάδας των Δώδεκα (1963), το Α΄ Εθνικό Βραβείο Ποίησης, από κοινού με τους Τάκη Βαρβιτσιώτη και Μίλτο Σαχτούρη (1972) και το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1988). Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Νίκου Καρούζου βλ. Αργυρίου Αλεξ., «Νίκος Καρούζος», Η ελληνική ποίηση · Η πρώτη μεταπολεμική γενιά, σ.482-483. Αθήνα, Σοκόλης, 1982, Ζήρας Αλεξ., «Καρούζος Νίκος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 4. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985, Λαλουδάκη Ελισσάβετ, «Νίκος Καρούζος (1926-1990), Χρονολόγιο», Διαβάζω393, 2/1999, σ.110-115, Παπακόγκος Κωστής, «Αιχμάλωτος της ελευθερίας», Η λέξη88-89, 10-11/1989, σ.885-891 και Χατζηφώτης Ι.Μ., «Καρούζος Ν.Δ.», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 8. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Παπανδρέου, Μαργαρίτα
Συγγραφέας
Η Μαργαρίτα Παπανδρέου γεννήθηκε στο Όουκ Παρκ του Ιλλινόις στις 30 Σεπτεμβρίου 1923, η μεγαλύτερη από πέντε αδελφές. Αρχικά σπούδασε δημοσιογραφία και κατόπιν έκανε το μεταπτυχιακό της στη Δημόσια Υγεία στο Πανεπιστήμιο Μιννεσότα, όπου και γνώρισε τον μετέπειτα σύζυγό της Ανδρέα Παπανδρέου. Εκτός από τα επτά χρόνια της εξορίας της κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, ζει στην Ελλάδα από το 1961. Διετέλεσε για 8 χρόνια Πρόεδρος της Ένωσης Γυναικών Ελλάδας, μιας πανελλήνιας, ανεξάρτητης φεμινιστικής οργάνωσης. Ως πρόεδρος της Ένωσης Γυναικών πέτυχε τη βελτίωση του νομικού και κοινωνικού κατεστημένου των Ελληνίδων. Γενικά έλαβε ενεργό μέρος σε γυναικεία θέματα και θέματα ειρήνης. Είναι επίσης συγγραφέας πολλών άρθρων και βιβλίων.
Φασιανός, Αλέκος
Συγγραφέας
Ο Αλέκος Φασιανός γεννήθηκε στην Αθήνα το 1935. Σπούδασε βιολί στο Ωδείο Αθηνών και ζωγραφική στην Α.Σ.Κ.Τ. (1956-1960, εργαστήριο Γ. Μόραλη). Αγάπησε και μελέτησε την αρχαία ελληνική αγγειογραφία και τη βυζαντινή εικονογραφία. Παρακολούθησε μαθήματα λιθογραφίας στην Ecole des beaux-arts του Παρισιού, με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης (1962-1964), κοντά στους Clairin και Dayez. Το 1966 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, ενώ από το 1974 ζει και εργάζεται μεταξύ Παρισιού και Αθήνας. Από το 1959, χρονιά της πρώτης ατομικής του παρουσίασης στην Αθήνα, έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από εβδομήντα ατομικές εκθέσεις σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Παρίσι, Μόναχο, Τόκυο, Αμβούργο, Ζυρίχη, Μιλάνο, Βηρυτό, Στοκχόλμη, Λονδίνο κ.ά. Συμμετείχε επανειλημμένα σε ομαδικές εκθέσεις και γνωστές διεθνείς διοργανώσεις ανά την υφήλιο. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν οι: Salon comparaisons (Παρίσι 1970), Biennale του Sao Paulo (1971) και Βενετίας (1972), Graphics Biennale του Baden-Baden (1985) κ.ά. Ο Φασιανός ασχολήθηκε επίσης με τη χαρακτική, το σχεδιασμό αφισών, καθώς και τη σκηνογραφία, συνεργαζόμενος κυρίως με το Εθνικό Θέατρο Αθηνών ("Αμερική" του Κάφκα, 1975, "Ελένη" του Ευριπίδη, 1976, "Όρνιθες" του Αριστοφάνη, 1978 κ.ά.). Ανέλαβε την εικονογράφηση αρκετών βιβλίων, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, γνωστών ποιητών και συγγραφέων. Ξεχωρίζουν τα ονόματα των Ο. Ελύτη, L. Aragon, G. Apollinaire, Κ. Ταχτσή, Κ. Καβάφη, Α. Εμπειρίκου, Γ. Ρίτσου, Β. Βασιλικού κ.ά. Έργα του κοσμούν επίσης ειδικές εκδόσεις τέχνης, όπως λευκώματα με θέμα αρχιτεκτονικά τοπία, όψεις πόλεων κ.λπ. Έχει επίσης εκδώσει και δικά του κείμενα, πεζά και ποιητικά. Για το σύνολο της δουλειάς του έχουν γυριστεί τέσσερα φιλμς για την ελληνική και τη γαλλική τηλεόραση, ενώ κυκλοφορούν μονογραφίες που αναφέρονται στην εικαστική παραγωγή του.
Καπάνταη, Β., 1939-
Συγγραφέας
Η Ισμήνη Β. Καπάνταη γεννήθηκε το 1939 στην Αθήνα. Παντρεύτηκε τον Βάσο Καπάνταη και έχει έναν γιο (τον συγγραφέα Δούκα Καπάνταη). Έργα της: "Επτά φορές το δαχτυλίδι", Εστία (1η έκδ. 1989, 7η 1997), "Απειρωτάν και Τούρκων", Εστία (1η έκδ. 1990, 8η 1999), Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών 1992, "Η ιστορία της Ιόλης", Εστία (1η έκδ. 1996, 4η 1997), "Πού πια καιρός", Εστία (1η έκδ. 1996, 4η 1997), "Στο κρυφό σχολειό" (παιδικό), Ποταμός 1997, "Ιωνία (Οι Έλληνες στην Μικρασία)", Αδάμ 1997, "Η Φλώρια των νερών", Καστανιώτη (1η έκδ. 1999, 6η 2000), "Το άλας της γης", Καστανιώτη 2002, "Εμείς έχουμε εμάς", Καστανιώτη 2007, "Κυνική ιστορία", Καστανιώτη 2008, κ.ά. Έχουν μεταφραστεί στο εξωτερικό: "Επτά φορές το δαχτυλίδι" ("Seven Times the Ring"), Εκδόσεις Πανεπιστημίου McGill, Montreal 1994, "Απειρωτάν και Τούρκων", εκδ. Ορφελίν, Βελιγράδι 1995. Διηγήματά της έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες και περιοδικά· έχει γράψει επίσης κείμενα για τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ. Τιμήθηκε με το Βραβείο Χριστιανικών Γραμμάτων (1990) και με το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (1992) για το μύθιστόρημα "Απειρωτάν και Τούρκων".
Γλέζος, Πέτρος
Συγγραφέας
Πέτρος Γλέζος (1902-1996). Ο Πέτρος Γλέζος γεννήθηκε στην Απείρανθο της Νάξου, γιος του κτηματία Δημήτρη Γλέζου, ο οποίος πέθανε όταν ο συγγραφέας ήταν εννιά ετών, και της Καλλιόπης Ζευγώλη. Είχε εφτά αδέρφια. Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στη χώρα της Νάξου και -μετά το θάνατο του πατέρα του- στην Αθήνα, όπου εγκαταστάθηκε με τη μητέρα και τα αδέρφια του. Τέλειωσε το Διδασκαλείο Μέσης Εκπαίδευσης του Δημήτρη Γληνού και στη συνέχεια σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του εργάστηκε ως αντιγραφέας σε δικηγορικό γραφείο, ως διορθωτής στην Καθημερινή του Γεωργίου Βλάχου και τα Χρονικά του Κώστα Κοτζιά και ως υπάλληλος του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας. Μετά την αποφοίτησή του εργάστηκε ως δικηγόρος και ως υπάλληλος του Υπουργείου Γεωργίας και της Αγροτικής Τράπεζας. Συνεργάστηκε ως αρθρογράφος με πολλά περιοδικά και εφημερίδες της Αθήνας και της επαρχίας, κυρίως με τη Νέα Εστία, το Βήμα και την Ελευθερία. Τιμήθηκε με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών (1977 για τη συλλογή διηγημάτων Τα θαμπά μάτια) και το Α΄ Κρατικό Βραβείο Διηγήματος (1986 για τη συλλογή διηγημάτων Τα απομνημονεύματα ενός κυρίου). Από το 1980 και για σειρά ετών διετέλεσε πρόεδρος της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών. Έργα του μεταφράστηκαν στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά και δανέζικα. Πέθανε στην Αθήνα το 1996, την ίδια χρονιά με τη σύζυγο και δια βίου σύντροφό του, την ποιήτρια Διαλεχτή Ζευγώλη. Την πρώτη του εμφάνιση στη λογοτεχνία πραγματοποίησε γύρω στο 1920 με τη δημοσίευση του ποιήματος Απριλιάτικη νύχτα στο περιοδικό Οικογενειακός Αστήρ. Την ίδια περίοδο έδωσε μια διάλεξη με τίτλο Ελληνικό Φως, για την οποία βραβεύτηκε από την Περιηγητική Λέσχη και το 1936 δημοσίευσε το διήγημα Οικογένεια στο περιοδικό Νέα Εστία και με το ψευδώνυμο Πέτρος Βαλμάς, το οποίο διατήρησε ως το 1949. Παρά το μακρόχρονο της ζωής του και τον πλούτο των εμπειριών του, ο Πέτρος Γλέζος, που βίωσε τα ιστορικά γεγονότα που σφράγισαν τον ελλαδικό χώρο, από τη μικρασιατική καταστροφή ως τη δικτατορία του ’67 και τη μεταπολίτευση, σπάνια και μόνο υπαινικτικά αναφέρεται στον ιστορικό και κοινωνικό περίγυρο τον ηρώων των έργων του. Εκείνο που κυρίως τον απασχολεί είναι να μεταδώσει την υπαρξιακή τους αγωνία, όπως αυτή διαμορφώνεται υπό την πίεση των εξωτερικών γεγονότων και στην οποία υποτάσσονται σιωπηλά, με κάποια πικρία ίσως αλλά χωρίς να προβάλουν αντίσταση. Η γραφή του χαρακτηρίζεται από χαμηλών τόνων ευαισθησία, έμφαση στη σκιαγράφηση της ψυχολογίας των προσώπων και νοσταλγία για το παρελθόν που χάνεται. Γενικότερα το έργο του Πέτρου Γλέζου αν και στο μεγαλύτερο μέρος του τοποθετείται χρονικά στη μεταπολεμική περίοδο της ελληνικής πεζογραφίας, συνεχίζει μάλλον την παράδοση της ελληνικής ψυχογραφικής ηθογραφίας που ξεκίνησε ήδη από τον προηγούμενο αιώνα με κορυφαίους εκπροσώπους τον Γεώργιο Βιζυηνό και τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη και συνεχίστηκε με συγγραφείς όπως ο Παύλος Νιρβάνας ή ο Ιωάννης Κονδυλάκης. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Πέτρου Γλέζου βλ. Γιαλουράκης Μανώλης, «Γλέζος Πέτρος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 5. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ., Μενδράκος Τάκης, «Πέτρος Γλέζος», Η μεσοπολεμική πεζογραφία · Από τον πρώτο ως το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939) Γ΄, σ.160-174. Αθήνα, Σοκόλης, 1992 και .χ.σ., «Γλέζος Πέτρος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 3. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Καραπάνου, Μαργαρίτα, 1946-2008
Συγγραφέας
Η Μαργαρίτα Καραπάνου (1946-2008) γεννήθηκε στην Αθήνα, κόρη της πεζογράφου Μαργαρίτας Λυμπεράκη και του ποιητή Γιώργου Καραπάνου. Μεγάλωσε στην Ελλάδα και στη Γαλλία και σπούδασε κινηματογράφο στο Παρίσι. Εργάστηκε ως νηπιαγωγός στην Αθήνα. Τα βιβλία της "Η Κασσάνδρα και ο λύκος", "Ο υπνοβάτης" και "Rien ne va plus" εκδόθηκαν στην Ελλάδα, στις ΗΠΑ, στην Αγγλία, στη Γαλλία, στη Σουηδία, στο Ισραήλ, στη Γερμανία, στην Ολλανδία και στην Ιταλία. Αποσπάσματα των έργων της ανθολογήθηκαν σε βιβλία και σημαντικά λογοτεχνικά περιοδικά πλάι σε κείμενα των Λιούις Κάρολ, Τζέην Μπόουλς, Αναΐς Νιν, Τζων Φόουλς, Πέτερ Χάντκε, Κάρλος Φουέντες, Μίλαν Κούντερα, κ.ά. Το 1988 το μυθιστόρημά της "Ο υπνοβάτης" τιμήθηκε στη Γαλλία με το Βραβείο Καλύτερου Ξένου Μυθιστορήματος. Ακολούθησαν τα βιβλία της "Ναι", "Lee και Lou", "Μαμά", "Μήπως;" (συνομιλίες με τη Φωτεινή Τσαλίκογλου) και τα ημερολόγιά της με τίτλο "Η ζωή είναι αγρίως απίθανη", το 2008, τα οποία κρατούσε από τα 13 της έως τα 33 της χρόνια. Πέθανε μετά από σύντομη νοσηλεία στη μονάδα εντατικής θεραπείας του Γενικού Κρατικού Νοσοκομείου Αθηνών, την Τρίτη 2 Δεκεμβρίου 2008, σε ηλικία 62 ετών, μετά από επιπλοκές στην υγεία της από αναπνευστικά προβλήματα.
Μουρσελάς, Κώστας, 1932-2017
Συγγραφέας
Ο Κώστας Μουρσελάς (1932-2017) γεννήθηκε στον Πειραιά. Εκεί τελειώνει και το λύκειο. Το 1951, πρωτοετής φοιτητής της Νομικής, συνελήφθη ως πρώην στέλεχος της ΕΠΟΝ και δικάστηκε από έκτακτο στρατοδικείο της εποχής (υπόθεση Μπελογιάννη). Για χρόνια σπούδαζε βιολί, που το διέκοψε όταν άρχισε να τον θέλγει το θέατρο. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη Νομική, αλλά λίγο πριν πάρει την άδεια δικηγόρου εγκατέλειψε τη δικηγορία και το 1959 διορίστηκε ως υπάλληλος στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους όπου εργάστηκε ως το 1969, όταν τον απέλυσε η Χούντα. Έκτοτε αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά -και επαγγελματικά πια- στο γράψιμο. Έργα του παίχτηκαν από θιάσους του Ελεύθερου Θεάτρου, από το Εθνικό Θέατρο, από το Θέατρο Τέχνης, από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, από Δημοτικά Θέατρα, καθώς και από θιάσους του εξωτερικού (Γαλλία, Γερμανία, Κύπρος). Μερικοί τίτλοι γνωστών θεατρικών έργων του είναι: "Ενυδρείο", "Μαχαίρι στο κόκαλο", "Οι φίλοι", "Το αυτί του Αλέξανδρου", "Η κυρία δεν πενθεί", "Επικίνδυνο φορτίο", "Ω! τι κόσμος μπαμπά!", "Το δίκανο", "Ημιτελής συνουσία", κ.ά. Στο πλατύ κοινό έγινε γνωστός από τηλεοπτικές παρουσιάσεις έργων του ("Μικρές αγγελίες", "Σιγά η πατρίδα κοιμάται", "Το ρολόι") και από την περίφημη τηλεοπτική σειρά "Εκείνος και... Εκείνος", με πρωταγωνιστές τους Β. Διαμαντόπουλο και Γ. Μιχαλακόπουλο (130 θεατρικά μονόπρακτα). Το 1990 επανήλθε στην πεζογραφία εκδίδοντας το μυθιστόρημα "Βαμμένα κόκκινα μαλλιά" (εκδ. "Κέδρος", οριστική έκδοση: "Ελληνικά Γράμματα", 2006, επανέκδοση: "Πατάκης", 2014), που οι πωλήσεις του ξεπέρασαν, συνολικά, τις διακόσιες χιλιάδες αντίτυπα, μεταφράστηκε στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, τουρκικά και εβραϊκά και μεταφέρθηκε στην τηλεόραση. Ακολούθησαν διηγήματα, νουβέλες, καθώς και το μυθιστόρημα "Το παιχνίδι των τεσσάρων" (1998) που το συνέγραψε με τους Π. Τατσόπουλο, Γ. Σκούρτη και Α. Σουρούνη. Το 1999 εξέδωσε το μυθιστόρημα "Κλειστόν λόγω μελαγχολίας" (Κέδρος, β' έκδ. Ελληνικά Γράμματα, 2010), που ξεπέρασε τις σαράντα χιλιάδες αντίτυπα και μεταφράστηκε στα τουρκικά. Τελευταία του βιβλία ήταν η συλλογή διηγημάτων "Ο πόθος καίει τα σωθικά" ("Κέδρος", 2004) και το μυθιστόρημα "Στην άκρη της νύχτας" (Πατάκης, 2011). Έγραψε, ακόμη, αισθητικά δοκίμια, καθώς και πολλές επιφυλλίδες δημοσιευμένες στην εφημερίδα "Τα Νέα", στη στήλη "Κουβεντιάζοντας". Έφυγε από τη ζωή στην Αθήνα στις 15 Ιουλίου 2017, σε ηλικία 85 ετών.
Ζέη, Άλκη
Συγγραφέας
Η Άλκη Ζέη γεννήθηκε το 1925 στην Αθήνα. Ο πατέρας της καταγόταν από την Κρήτη και η μητέρα της από τη Σάμο όπου η Άλκη Ζέη πέρασε τα πρώτα παιδικά της χρόνια. Παντρεύτηκε με τον θεατρικό συγγραφέα και σκηνοθέτη, Γιώργο Σεβαστίκογλου που πέθανε το 1990. Έχει δύο παιδιά, την Ειρήνη που ζει στις Βρυξέλλες και εργάζεται σαν διερμηνέας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τον Πέτρο που είναι σκηνοθέτης κινηματογράφου και ζει και εργάζεται στην Ελλάδα. Η Άλκη Ζέη σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και στο Κινηματογραφικό Ινστιτούτο της Μόσχας στο τμήμα Σεναριογραφίας. Από το 1954 έως το 1964 έζησε σαν πολιτική πρόσφυγας στη Σοβιετική Ένωση. Το 1964 επιστρέφει οικογενειακώς στην Ελλάδα για να ξαναφύγουν πάλι όλοι μαζί με τον ερχομό της Χούντας το 1967. Αυτή τη φορά ο τόπος διαμονής τους είναι η Γαλλία και συγκεκριμένα το Παρίσι. Από πολύ μικρή ασχολήθηκε με το γράψιμο. Στις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου ακόμα άρχισε να γράφει για το κουκλοθέατρο. Ένας από τους ήρωες που δημιούργησε, ο Κλούβιος, έγινε κατοπινά ο ήρωας του κουκλοθέατρου "Μπάρμπα Μητούσης" που εμπνεύστριά του ήταν η Ελένη Περάκη-Θεοχάρη. Αργότερα έγραψε μια σειρά διηγημάτων που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό "Νεανική Φωνή" ένα περιοδικό για νέους που ανάμεσα στους συνεργάτες του ήταν ο Τάσος Λιγνάδης και ο Μάριος Πλωρίτης. Κατά την παραμονή της στη Σοβιετική Ένωση, γράφει διηγήματα που τα στέλνει στην Ελλάδα και δημοσιεύονται στην "Επιθεώρηση Τέχνης" και αργότερα θα εκδοθούν σε βιβλίο με τον τίτλο "Αρβυλάκια και Γόβες". Πρώτο της μυθιστόρημα είναι το "Καπλάνι της Βιτρίνας" που το έχει εμπνευστεί από τα παιδικά της χρόνια στη Σάμο και είναι σχεδόν αυτοβιογραφικό. Το "Καπλάνι" εκδόθηκε για πρώτη φορά από τον εκδοτικό οίκο "Θεμέλιο" και ύστερα επανεκδόθηκε από τον "Κέδρο". Έχει μεταφραστεί σε 20 γλώσσες και στα Ελληνικά βρίσκεται στην 49η έκδοση. Μετά το "Καπλάνι" συνεχίζει να γράφει πάντα για παιδιά. "Ο Μεγάλος Περίπατος του Πέτρου" βρίσκεται στην 61η έκδοση και έχει μεταφραστεί σε 14 γλώσσες. Ακολουθεί το "Κοντά στις Ράγες" 33η έκδοση. Μεταφράστηκε στα αγγλικά και στα ιταλικά. Άλλα βιβλία της είναι: "Ο Θείος Πλάτων" 24η έκδοση. Μεταφράστηκε στα γαλλικά. "Μια Κυριακή του Απρίλη", μεταφράστηκε στα γαλλικά, ισπανικά και στα καταλάνικα. "Τα Παπούτσια του Αννίβα", μεταφράστηκε στα γαλλικά. Τελευταίο της βιβλίο "Η Μωβ Ομπρέλα", Κέδρος 1995. "Το Καπλάνι της Βιτρίνας", "Ο Μεγάλος Περίπατος του Πέτρου" και το "Κοντά στις Ράγες" έχουν πάρει στις Ηνωμένες Πολιτείες το Βραβείο Μίλντρεντ Μπάτσελντερ - 1974, 1974, 1976 που δίνεται για το καλύτερο ξένο παιδικό βιβλίο. Όλα αυτά τα βιβλία είναι από τις εκδόσεις Κέδρος. Στον Κέδρο εκδίδει το 1987 το πρώτο της μυθιστόρημα που δεν είναι για παιδιά, την "Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα" που έγινε μπεστ σέλλερ και έχει πουλήσει 135.000 αντίτυπα. Έχει μεταφραστεί στα γαλλικά, γερμανικά και δανέζικα. Η Άλκη Ζέη έχει μεταφράσει πολλά βιβλία από τα ιταλικά, γαλλικά και ρωσικά. Έχει ακόμα γράψει δύο θεατρικά έργα για παιδιά. Τον "Κεραμυδοτρέχαλο" διασκευή από το μυθιστόρημα της Σουηδής συγγραφέως Άστριντ Λίνγκριντ, που ανέβασε παλαιότερα και ξανανέβασε το 1992 η Λήδα Πρωτοψάλτη στο Θέατρο Στοά και τον "Βασιλιά Ματία τον Πρώτο" διασκευή από το μυθιστόρημα του Πολωνού συγγραφέα Γιάνους Κόρτσακ που ανέβασε το 1982 η Ξένια Καλογεροπούλου στην παιδική της σκηνή. Η Άλκη Ζέη πήρε το Κρατικό Βραβείο Παιδικής Λογοτεχνίας για το έτος 1992. Το 2010 τιμήθηκε με το Βραβείο Παιδικής Λογοτεχνίας του Ιδρύματος Κώστα & Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, για το σύνολο του έργου της.
Κριεζή, Μαρίανίνα
Συγγραφέας
Η Μαριανίνα Κριεζή, η στιχουργός των τραγουδιών της θρυλικής ραδιοφωνικής εκπομπής "Εδώ Λιλιπούπολη", με πολύ σημαντικές συνεργασίες στην ελληνική δισκογραφία, γνωστή επίσης από πολλά βιβλία που έχει γράψει ή έχει έμμετρα διασκευάσει στα ελληνικά. Τρυφερότητα και χιούμορ πλημμυρίζουν τα στιχάκια της Μαριανίνας Κριεζή και μας ταξιδεύουν στην αθωότητα αλλά και στις αγωνίες της παιδικής ψυχής.
Ποταμίτης, Δημήτρης
Συγγραφέας
Ο Δημήτρης Ποταμίτης, γεννήθηκε το 1945 στην Κύπρο, και συγκεκριμένα στη Λεμεσό, και σπούδασε στη Δραματική Σχολή Αθηνών. Πρωτοέπαιξε στο θίασο Μάνου Κατράκη-Αλέξη Σολωμού, ενώ το 1989 ήταν ο "Ορέστης" στην Επίδαυρο, με τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου. Δημιούργησε το Θέατρο Έρευνας, στην περιοχή Ζωγράφου, και υπήρξε η ψυχή της θεατρικής αυτής γωνιάς, που παρουσίασε πολλές πρωτοποριακές παραστάσεις, για τριάντα χρόνια. Το θέατρο, τελικά, έκλεισε, όχι μόνο για οικονομικούς λόγους όπως ανέφερε ο ιδρυτής του- αλλά και για αισθητικούς και ηθικούς λόγους. Μάλιστα, σε ένα "μανιφέστο" που κυκλοφόρησε ο ίδιος το Νοέμβριο του 2002, επεσήμανε ότι "δεν μπορεί να αντισταθεί στον κουλτουριάρικο χαβαλέ και την κουλτουριάρικη τσόντα". Πάντως, από το 1971 που άνοιξε το Θέατρο, στην γειτονιά του Ζωγράφου, ανέβασε έργα όπως "Ο άνθρωπος ελέφαντας", "Ο Έλληνας βάτραχος" και πολλά ακόμα έργα του κλασικού και μοντέρνου ρεπερτορίου. Είχε υπογράψει τη συγγραφή έξι παιδικών βιβλίων, όπως "Τα ανάποδα παραμύθια", "Ιστορίες του παππού Αριστοφάνη" και "Το λουρί του Σωκράτη". Πίστευε, μάλιστα, ιδιαίτερα στο θέατρο για παιδιά, και σε παλαιότερη συνέντευξή του είχε αναφέρει ότι "με το θέατρο για παιδιά, προετοιμάζεται ο αυριανός καλός θεατής, ο αυριανός ευσυνείδητος πολίτης, αλλά κυρίως ο αυριανός πρωθυπουργός της Ελλάδος". Πολύ συχνά, οι παθιασμένες απόψεις του για το θέατρο και την τέχνη, τον έφεραν σε σύγκρουση με την πολιτική εξουσία, και ασκούσε κριτική με κάθε ευκαιρία. Πέθανε το 2003 σε ηλικία 58 ετών, μετά από πολύμηνη μάχη με ανίατη ασθένεια.
Δεσποτόπουλος, Κωνσταντίνος
Συγγραφέας
Γεννήθηκε στη Σμύρνη στις 8 Φεβρουαρίου 1913. Mε την καταστροφή, αυτός και η οικογένειά του εγκαταστάθηκαν τελικά στην Aθήνα. Aποφοίτησε από το Πρώτο Γυμνάσιο Aθηνών με βαθμό ακέραιο άριστα. Περάτωσε τις πανεπιστημιακές σπουδές του εργαζόμενος. H διδακτορική διατριβή του εγκρίθηκε με βαθμό άριστα παμψηφεί. Δίδαξε φιλοσοφία του δικαίου είτε φιλοσοφία γενικά στο Πανεπιστήμιο Aθηνών, στο Πανεπιστήμιο Nancy της Γαλλίας και στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Aθηνών. Ήταν ξένος εταίρος της Pουμανικής Aκαδημίας και της Aκαδημίας της Mασσαλίας. Διετέλεσε δύο φορές Yπουργός Παιδείας, το 1989 στην Kυβέρνηση Γρίβα και το 1990 στην Kυβέρνηση Zολώτα. Είχε τιμηθεί με ανώτερες διακρίσεις από τους Προέδρους της Δημοκρατίας Eλλάδος, Γαλλίας και Iταλίας. Πρόεδρος της Aκαδημίας (1993). Συγγραφέας 32 βιβλίων με θέματα φιλοσοφίας, φιλολογίας, ιστορίας και πολιτικής. Kορυφαίο από αυτά είναι η "Φιλοσοφία του Δικαίου", όπου αναπτύσσεται ο κλάδος της φιλοσοφίας πραξιολογία και με βάθρο αυτή θεμελιώνεται και αναδιαρθρώνεται το σύστημα του δικαίου. Eξαίρετα είναι και τά έργα του για τον Πλάτωνα και τον Aριστοτέλη, καθώς και όσα πραγματεύονται σύγχρονα μείζονα προβλήματα, σχετικά με τους κινδύνους για την επιβίωση του ελληνικού έθνους ή και της ανθρωπότητας, όπως τα "Eλληνικά" (1998), "Eπίμαχοι θεσμοί και άλλα θέματα" (1987). Έφυγε από τη ζωή, πλήρης ημερών, στις 7 Φεβρουαρίου 2016, μία ημέρα πριν κλείσει τα 103 του χρόνια.