Hassoun, Jacques
Συγγραφέας
Ο Jacques Hassoun (1936-1999) γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου από εβραίους γονείς. To 1954 πήγε στο Παρίσι για σπουδές, όπου παρέμεινε μετά το τέλος τους και εργάστηκε ως ψυχίατρος-ψυχαναλυτής. Συγγραφέας πολλών βιβλίων ψυχαναλυτικής θεωρίας, μαθητής του Λακάν, έγραψε επίσης δοκιμία για θέματα εβραϊκής ταυτότητας, συλλογικής μνήμης και αντισημιτισμού, καθώς και μια ιστορία των εβραίων της Αιγύπτου ("Histoire des Juifs du Nil", Minerve, 1990). Άλλα, σημαντικά, βιβλία του είναι: "Entre la mort et la famille: la creche" ("Ανάμεσα στο θάνατο και την οικογένεια: η βρεφοκοιτίδα"), Payot, 1977, "Fragments de langue maternelle: esquisse d'un lieu" ("Θραύσματα μητρικής γλώσσας: σκιαγράφηση ενός τόπου"), Payot, 1979, "Les passions intraitables" ("Τα αθεράπευτα πάθη"), Aubier, 1989, "Non lieu de la memoire: la cassure d' Auschwitz" ("Ο μη-τόπος της μνήμης: η ρωγμή του Άουσβιτς"), Bibliophane, 1990, "Le passage des etrangers. L'un et l'autre" ("Το πέρασμα των ξένων: ο ένας και ο άλλος", με τον Marx A. Longuet), Austral, 1995, "La cruaute melancolique" ("Η ωμότητα της μελαγχολίας"), Aubier, 1995, "Meurtre du pere sacrifice de la sexualite: approches anthropologiques et psychanalytiques" ("Θάνατος του πατέρα, θυσία της σεξουαλικότητας: ανθρωπολογικές και ψυχαναλυτικές προσεγγίσεις", με τον Maurice Godelier), Arcanes, 1996, "Les contrebandiers de la memoire", La Decouverte (ελλ. εκδ. "Το κοντραμπάντο της μνήμης", μτφρ. Αριέλλα Ασέρ, Εξάντας, 1996), "L'obscur objet de la haine" ("Το σκοτεινό αντικείμενο του μίσους"), Aubier, 1997, "Alexandrie Revisitee" ("Επιστροφή στην Αλεξάνδρεια"), Revue Noire, 1998. Το δοκίμιό του "Από τη μνήμη στην ιστορία", σε μτφρ. Αριέλλας Ασέρ, περιλαμβάνεται στον συλλογικό τόμο "Εβραϊκή ιστορία και μνήμη" (Πόλις, 1998). Στον Jacques Hassoun ήταν, επίσης, αφιερωμένο το τεύχος 55 των "Τετραδίων Ψυχιατρικής", 1996, σε επιμέλεια Κατερίνας Μάτσα.
Todorov, Tzvetan
Συγγραφέας
Ο Τσβετάν Τοντορόφ (1939-2017) γεννήθηκε στη Σόφια της Βουλγαρίας. Σπούδασε φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Σόφιας. Εγκαταστάθηκε στο Παρίσι το 1963. Μαθητής του Ρολάν Μπαρτ, εντάχθηκε αρχικά στην παράδοση του φορμαλισμού και στο κίνημα του στρουκτουραλισμού. Η δεκαετία του '80 σηματοδοτεί μια ριζική στροφή στο έργο του που σφραγίζεται από την ενασχόλησή του με τον διαφωτισμό. Αντικείμενα της έρευνάς του καθίστανται ο ρατσισμός, η αποικιοκρατία, ο εθνοκεντρισμός και η αναζήτηση ενός καινούργιου ανθρωπισμού. Στο έργο του διασταυρώνονται η ιστορία, η ανθρωπολογία, η πολιτική φιλοσοφία και η θεωρία της λογοτεχνίας. Επίτιμος διευθυντής ερευνών στο γαλλικό Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών (CNRS). Είχε βραβευτεί από τη Γαλλική Ακαδημία για το σύνολο του έργου του. Εξέδωσε πολυάριθμα κείμενα γύρω από τη λογοτεχνική θεωρία, την ιστορία των ιδεών και την ανάλυση των πολιτιστικών φαινομένων. Σ' αυτά περιλαμβάνονται: "Theorie de la litterature, textes des formalistes russes", Seuil, 1966 (ελλ. εκδ. "Θεωρία λογοτεχνίας: Κείμενα των Ρώσων φορμαλιστών", Οδυσσέας, 1995), "Litterature et signification", Larousse, 1967, "Introduction a la litterature fantastique", Seuil, 1970 (ελλ. εκδ. "Εισαγωγή στη φανταστική λογοτεχνία", Οδυσσέας, 1991), "Poetique de la prose", Seuil 1971 (ελλ. εκδ. "Ποιητικη", Γνώση, 1989), "Qu’est-ce que le structuralisme?", Seuil, 1977, "Symbolisme et interpretation", Seuil, 1978, "La Conquete de l'Amerique, la question de l'autre", Seuil, 1982 (ελλ. εκδ. "Η κατάκτηση της Αμερικής: Το πρόβλημα του Άλλου", Νήσος, 2004), "Recits azteques de la conquete" (με τον Georges Baudot), Seuil, 1983, "Critique de la critique", Seuil, 1984 (ελλ. εκδ. "Κριτική της κριτικής", μτφρ. Γιάννης Κιουρτσάκης, Πόλις, 1994), "Nous et les autres", Seuil, 1989, "Face a l’extreme", Seuil, 1991 (ελλ. εκδ. "Απέναντι στο ακραίο", μτφρ. Βασίλης Τομανάς, Νησίδες, 2002), "Les Morales de l’histoire", Grasset, 1991, "L’Homme depayse", Seuil, 1996 (ελλ. εκδ. "Ο εκπατρισμένος", μτφρ. Οντέτ Βαρών-Βασάρ, Πόλις, 1999), "Benjamin Constant: la passion democratique", Hachette, 1997, "Le Jardin imparfait: la pensee humaniste en France", Grasset, 1998, "Eloge du quotidien", Adam Biro, 1998, "La Fragilite du bien: le sauvetage des Juifs bulgares" (επιμ.), Le Grand Livre du Mois, 1999, "Memoire du mal, tentation du bien", Robert Laffont, 2000 (ελλ. εκδ. "Μνήμη του κακού, πειρασμός του καλού", Εστία, 2003), "Le nouveau desordre mondial. Reflexions d’un europeen", Robert Laffont, 2003 (ελλ. εκδ. "Η νέα διεθνής αταξία: στοχασμοί ενός Ευρωπαίου", Εστία, 2004), "Les Aventuriers de l'absolu", Robert Laffont, 2006, "L'Esprit des Lumieres, Robert Laffont, 2006, "La Litterature en peril: Tzvetan Todorov evoque son passe, personnel et intellectuel", Flammarion, 2007 (ελλ. έκδ. "Η λογοτεχνία σε κίνδυνο", Πόλις, 2013), "La Peur des barbares: Au-dela du choc des civilisations", 2008 (ελλ. έκδ. "Ο φόβος των βαρβάρων: Πέρα από τη σύγκρουση των πολιτισμών", Πόλις, 2009), "L' Experience totalitaire. La signature humaine, 2010, "Goya a l'ombre des Lumieres", 2011, "Les Ennemis intimes de la democratie", 2012 (ελλ. έκδ. "Οι εσωτερικοί εχθροί της δημοκρατίας", Πατάκης, 2013), "La Peinture des Lumieres", 2014, "Insoumis", 2015. Έφυγε από τη ζωή στο Παρίσι στις 7 Φεβρουαρίου 2017, σε ηλικία 77 ετών.
Βαρών - Βασάρ, Οντέτ
Συγγραφέας
Γεννήθηκε στην Αθήνα (1957), και είναι ιστορικός και μεταφράστρια. Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στο Ιστορικό-Αρχαιολογικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κι έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη νεώτερη ιστορία στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης (Παρίσι ΙV). Υποστήριξε τη διδακτορική της διατριβή στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (1995) με αντικείμενο τις αντιστασιακές οργανώσεις των νέων. Σπούδασε γαλλική λογοτεχνία και λογοτεχνική μετάφραση στο Κέντρο Λογοτεχνικής Μετάφρασης του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών. Για το πρώτο της βιβλίο που είναι εξαντλημένο "Ελληνικός Νεανικός Τύπος 1941-1945. Καταγραφή", τόμ. Α'-Β΄, εκδ. ΙΑΕΝ, Αθήνα 1987, βλ. www.iaen.gr. Ερευνητικά πεδία: η συμμετοχή της ελληνικής νεολαίας στην Αντίσταση, η γενοκτονία των Εβραίων και η μνήμη της, η στρατοπεδική λογοτεχνία, η πολιτισμική ταυτότητα των σεφαραδιτών Εβραίων. Έχει δημοσιεύσει στα περιοδικά "Αντί", "Ο Πολίτης", "Μνήμων", "Σύγχρονα Θέματα" (μέλος της συντακτικής επιτροπής) , "Historein", "Νέα Εστία" και στις εφημερίδες "Το Βήμα", "Η Καθημερινή", "Η Αυγή". Συνεργάζεται με το περιοδικό "the books' journal". Είναι μέλος της Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισμού "Μνήμων" και ήταν ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Μελέτης Ελληνικού Εβραϊσμού (1990-2000). Έχει συμμετάσχει σε διεθνή συνέδρια κι έχει δημοσιεύσει σε συλλογικούς τόμους στη Γαλλία (βλ. www.academia.edu). ΄Εχει συνεργαστεί με το "΄Ιδρυμα για την Μνήμη του Άουσβιτς" (Βρυξέλλες), με τη "Maison d'Izieu", με τη "Fondation pour la Memoire de la Shoah" (Παρίσι) και με πανεπιστημιακά τμήματα νεοελληνικών σπουδών στο Στρασβούργο και στην INALCO. Δίδαξε το μάθημα της "Ελληνικής Ιστορίας" στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο (2001-2017) ως καθηγήτρια-σύμβουλος. Διδάσκει στο σεμινάριό της για τη "Γενοκτονία των Εβραίων: Ιστορία, Μνήμη, Αναπαραστάσεις" στο Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος από το 2011 καθώς και στα ετήσια σεμινάρια του Μουσείου στην Αθήνα για τη "Διδασκαλία του Ολοκαυτώματος". Έχει δημοσιεύσει μεταφράσεις γαλλικής και γαλλόφωνης λογοτεχνίας. Από το 1995 ως το 2008 εξέδωσε κι επιμελήθηκε το ετήσιο περιοδικό "Μετάφραση", με αντικείμενο τη λογοτεχνική μετάφραση και τη μεταφρασεολογία. Δίδαξε μετάφραση στο Κέντρο Λογοτεχνικής Μετάφρασης του Γαλλικού Ινστιτούτου, στο ΕΚΕΜΕΛ και στο Μεταπτυχιακό Μετάφραση-μεταφρασεολογία του ΕΚΠΑ. Τιμήθηκε με τη διάκριση Chevalier de l'ordre des Arts et des Lettres (Ιππότης των γραμμάτων και των τεχνών) το 2006 από τον Υπουργό Πολιτισμού της Γαλλίας.
