Το βιβλίο συζητά την σχέση της εθνοθρησκευτικής ετερότητας και του εθνικισμού, της διαδικασίας κοινωνικής ενσωμάτωσης και διαχείρισης της μνήμης, της χρήσης του δικαίου ως μέσου άσκησης βίας αλλά και δημιουργίας ταυτοτήτων, σχετικά με την ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών του 1923. Οι συγγραφείς των επί μέρους συμβολών του τόμου φωτίζουν πτυχές της ανταλλαγής, που αφορούν τα κράτη, το δίκαιο και την πολιτική, αλλά πάνω από όλα τους ανθρώπους που βρέθηκαν έρμαιο της πολιτικής και στρατιωτικής συγκυρίας στην κρισιμότερη φάση του ξεκαθαρίσματος των ελληνοτουρκικών λογαριασμών. Άνθρωποι οι οποίοι κατέληξαν ακούσια, και εν μέρει εκούσια, θύματα της δίνης εθνικών συγκρούσεων, της εθνικοποίησης του εδάφους στην τελική και πιο επώδυνη πράξη διαχωρισμού πληθυσμών και εδαφών μεταξύ του ελληνικού και τουρκικού έθνους-κράτους, μιας διαδικασίας που είχε ξεκινήσει υπό άλλες συνθήκες ακριβώς έναν αιώνα νωρίτερα.
Περίληψη
Το βιβλίο συζητά την σχέση της εθνοθρησκευτικής ετερότητας και του εθνικισμού, της διαδικασίας κοινωνικής ενσωμάτωσης και διαχείρισης της μνήμης, της χρήσης του δικαίου ως μέσου άσκησης βίας αλλά και δημιουργίας ταυτοτήτων, σχετικά με την ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών του 1923. Οι συγγραφείς των επί μέρους συμβολών του τόμου φωτίζουν πτυχές της ανταλλαγής, που αφορούν τα κράτη, το δίκαιο και την πολιτική, αλλά πάνω από όλα τους ανθρώπους που βρέθηκαν έρμαιο της πολιτικής και στρατιωτικής συγκυρίας στην κρισιμότερη φάση του ξεκαθαρίσματος των ελληνοτουρκικών λογαριασμών. Άνθρωποι οι οποίοι κατέληξαν ακούσια, και εν μέρει εκούσια, θύματα της δίνης εθνικών συγκρούσεων, της εθνικοποίησης του εδάφους στην τελική και πιο επώδυνη πράξη διαχωρισμού πληθυσμών και εδαφών μεταξύ του ελληνικού και τουρκικού έθνους-κράτους, μιας διαδικασίας που είχε ξεκινήσει υπό άλλες συνθήκες ακριβώς έναν αιώνα νωρίτερα.
Η Ρενέ Χίρσον - Φιλιππάκη δίδαξε ανθρωπολογία στο πανεπιστήμιο Brookes της Οξφόρδης. Στο διάστημα 1987-1997 ήταν τακτική καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου του Αιγαίου στη Λέσβο. Σήμερα διδάσκει στο Κολέγιο St Peter's του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και συνεχίζει την ερευνητική της δραστηριότητα με τιμητικό τίτλο στο πανεπιστήμιο Brookes της Οξφόρδης, στο Κέντρο Προσφυγικών Σπουδών (Queen Elizabeth House) του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και στο Πρόγραμμα Σπουδών Νοτιοανατολικής Ευρώπης του Κολεγίου St Antony's του πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
Τσιτσελίκης, Κωνσταντίνος
Συγγραφέας
Ο Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης (1967) είναι αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Διδάσκει δικαιώματα του ανθρώπου, διεθνείς οργανισμούς και διεθνές δίκαιο. Μέλος της Γραμματείας του Κέντρου Ερευνών Μειονοτικών Ομάδων και πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Συγγραφέας βιβλίων, μελετών και άρθρων σε θέματα διεθνούς δικαίου δικαιωμάτων του ανθρώπου, των μειονοτήτων και των μεταναστών. Έχει εργαστεί στο Συμβούλιο της Ευρώπης και έχει συνεργαστεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα Ηνωμένη Έθνη και τον ΟΑΣΕ σε αποστολές επί του πεδίου σχετικά με την προστασία δικαιωμάτων του ανθρώπου και εκδημοκρατισμού.
Μπαλτσιώτης, Λάμπρος
Συγγραφέας
Ο Λάμπρος Μπαλτσιώτης αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του ΔΠΘ και εκπόνησε Diplome ιστορίας στην EHESS. Είναι διδάκτωρ Ιστορίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο) και εργάζεται ως ειδικός επιστήμονας στον Συνήγορο του Πολίτη. Ειδικεύεται σε ζητήματα γλωσσικής και θρησκευτικής ετερότητας στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια και σε ζητήματα ιθαγένειας.
Μαραντζίδης, Νίκος Α.
Συγγραφέας
Ο Νίκος Μαραντζίδης είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας στη Θεσσαλονίκη και επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Καρόλου στην Πράγα και στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας. Βασικά του ερευνητικά ενδιαφέροντα αποτελούν ο κομμουνισμός (πολιτική ιδεολογία, κόμματα και καθεστώτα), η πολιτική και εκλογική συμπεριφορά και οι εμφύλιοι πόλεμοι με έμφαση στον ελληνικό Εμφύλιο Πόλεμο (1943 -1949). Άλλα του βιβλία: "Οι μικρές Μόσχες" (Παπαζήσης, 1997), "Γιασασίν Μιλλέτ - Ζήτω το Έθνος" (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2001), "Οι άλλοι καπετάνιοι" (Εστία, 2005), "Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας 1946-1949" (Αλεξάνδρεια, 2010).
Κούρτοβικ, Δημοσθένης
Συγγραφέας
Ο Δημοσθένης Κούρτοβικ γεννήθηκε το 1948 στην Αθήνα. Σπούδασε ανθρωπολογία στην Αθήνα και στη Στουτγάρδη, έκανε το διδακτορικό του στην Πολωνία με θέμα την εξέλιξη της ανθρώπινης σεξουαλικότητας και δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Κρήτης το ίδιο αντικείμενο, καθώς και το θέμα της σεξουαλικότητας στην τέχνη. Έχει δοκιμαστεί σε όλα τα είδη του πεζού λόγου (μυθιστόρημα, διήγημα, δοκίμιο, αφορισμοί, λογοτεχνική κριτική κ.λπ.). Μυθιστορήματα και διηγήματά του έχουν μεταφραστεί σε δέκα ξένες γλώσσες. Ο ίδιος έχει μεταφράσει εξήντα τρία βιβλία όλων των κατηγοριών από οκτώ ξένες γλώσσες. Σήμερα εργάζεται ως κριτικός λογοτεχνίας στην εφημερίδα "Τα Νέα".
Τσιτσελίκης, Κωνσταντίνος
Συγγραφέας
Ο Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης (1967) είναι αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Διδάσκει δικαιώματα του ανθρώπου, διεθνείς οργανισμούς και διεθνές δίκαιο. Μέλος της Γραμματείας του Κέντρου Ερευνών Μειονοτικών Ομάδων και πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Συγγραφέας βιβλίων, μελετών και άρθρων σε θέματα διεθνούς δικαίου δικαιωμάτων του ανθρώπου, των μειονοτήτων και των μεταναστών. Έχει εργαστεί στο Συμβούλιο της Ευρώπης και έχει συνεργαστεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα Ηνωμένη Έθνη και τον ΟΑΣΕ σε αποστολές επί του πεδίου σχετικά με την προστασία δικαιωμάτων του ανθρώπου και εκδημοκρατισμού.
Μήλλας, Ηρακλής
Συγγραφέας
Ο Ηρακλής Μήλλας γεννήθηκε το 1940 στην Τουρκία, έζησε στην Κωνσταντινούπολη μέχρι το 1971 και έκτοτε διαμένει στην Ελλάδα. Είναι απόφοιτος της Ροβερτείου, με διδακτορικό στην πολιτική επιστήμη από το Πανεπιστήμιο της Άγκυρας. Εργάστηκε ως μηχανικός στην Τουρκία, στην Ελλάδα και σε διάφορες αραβικές χώρες. Μετέφρασε και εξέδωσε στα τουρκικά τα "Άπαντα" του Γ. Σεφέρη και του Κ. Καβάφη, καθώς και έργα άλλων Ελλήνων ποιητών και μυθιστοριογράφων. Το 1991-1994 συνέβαλε στην ίδρυση του Τμήματος Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας και δίδαξε σ' αυτό. Σήμερα διδάσκει τουρκική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Έχει εκδώσει μελέτες σχετικά με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, την τουρκική ιστοριογραφία, τα σχολικά βιβλία, την τουρκική λογοτεχνία και τα εθνικά στερεότυπα. Η εικόνα του Έλληνα στην τουρκική λογοτεχνία ήταν το θέμα της διδακτορικής του διατριβής.
