Η σχέση θρησκείας και πολιτικής έχει έρθει έντονα και αιματηρά στην επικαιρότητα τα τελευταία χρόνια, λόγω της ανάδυσης και της δράσης των ισλαμιστικών κινημάτων. Το πολιτικό Ισλάμ, σε όλες τις εκδοχές του, αποτελεί ασφαλώς την κυριότερη μορφή πολιτικοποίησης της θρησκείας σήμερα, όχι όμως και τη μόνη.
Το ζήτημα της σχέσης θρησκείας και πολιτικής δεν είναι βεβαίως σημερινό. Η θρησκεία και η πολιτική διατηρούν ανέκαθεν στενές και ποικιλόμορφες σχέσεις, που απαιτούν χωριστή εξέταση ανά θρησκεία και ανά ιστορική εποχή. Ενώ όμως η σχέση αυτή είναι παμπάλαια, η κριτική συζήτηση για την κατανόησή της, στην ιστορική εξέλιξή της, είναι νεότερη, όπως νεότερη είναι και η συζήτηση για τη ρύθμιση της μέσα στο πλαίσιο της σύγχρονης δημοκρατίας.
Το παρόν βιβλίο αποτελεί μια προσπάθεια κατανόησης αυτής της σχέσης, όπως εκφράστηκε στον χριστιανισμό και στην πνευματική ιστορία της Ευρώπης. Στο Ισλάμ αφιερώνονται δύο μελέτες, μία για την κορανική αφετηρία και μία για το φρικτά επίκαιρο Ισλαμικό Κράτος (ISIS). Δεν υπάρχουν κείμενα για την ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία και τη σχέση της με την πολιτική, γιατί, αφενός, το θέμα έχει αρκετά συζητηθεί και, αφετέρου, είναι πνευματικά αδιάφορο να παίρνεις εύκολα εύσημα προοδευτικότητας καταγγέλλοντας τον εθνικισμό των Ορθόδοξων Εκκλησιών.
Η συζήτηση αυτή για τη σχέση θρησκείας και πολιτικής μπορεί σήμερα να είναι κριτική, και όχι απολογητική ή πολεμική, χάρις στην εκκοσμίκευση και την επικράτηση ουσιαστικά παντού στην Ευρώπη του ουδετερόθρησκου κράτους. Σε αυτόν τον ορίζοντα τοποθετείται και τούτο το βιβλίο και αυτόν ακριβώς υπερασπίζεται.
Περίληψη
Η σχέση θρησκείας και πολιτικής έχει έρθει έντονα και αιματηρά στην επικαιρότητα τα τελευταία χρόνια, λόγω της ανάδυσης και της δράσης των ισλαμιστικών κινημάτων. Το πολιτικό Ισλάμ, σε όλες τις εκδοχές του, αποτελεί ασφαλώς την κυριότερη μορφή πολιτικοποίησης της θρησκείας σήμερα, όχι όμως και τη μόνη.
Το ζήτημα της σχέσης θρησκείας και πολιτικής δεν είναι βεβαίως σημερινό. Η θρησκεία και η πολιτική διατηρούν ανέκαθεν στενές και ποικιλόμορφες σχέσεις, που απαιτούν χωριστή εξέταση ανά θρησκεία και ανά ιστορική εποχή. Ενώ όμως η σχέση αυτή είναι παμπάλαια, η κριτική συζήτηση για την κατανόησή της, στην ιστορική εξέλιξή της, είναι νεότερη, όπως νεότερη είναι και η συζήτηση για τη ρύθμιση της μέσα στο πλαίσιο της σύγχρονης δημοκρατίας.
Το παρόν βιβλίο αποτελεί μια προσπάθεια κατανόησης αυτής της σχέσης, όπως εκφράστηκε στον χριστιανισμό και στην πνευματική ιστορία της Ευρώπης. Στο Ισλάμ αφιερώνονται δύο μελέτες, μία για την κορανική αφετηρία και μία για το φρικτά επίκαιρο Ισλαμικό Κράτος (ISIS). Δεν υπάρχουν κείμενα για την ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία και τη σχέση της με την πολιτική, γιατί, αφενός, το θέμα έχει αρκετά συζητηθεί και, αφετέρου, είναι πνευματικά αδιάφορο να παίρνεις εύκολα εύσημα προοδευτικότητας καταγγέλλοντας τον εθνικισμό των Ορθόδοξων Εκκλησιών.
Η συζήτηση αυτή για τη σχέση θρησκείας και πολιτικής μπορεί σήμερα να είναι κριτική, και όχι απολογητική ή πολεμική, χάρις στην εκκοσμίκευση και την επικράτηση ουσιαστικά παντού στην Ευρώπη του ουδετερόθρησκου κράτους. Σε αυτόν τον ορίζοντα τοποθετείται και τούτο το βιβλίο και αυτόν ακριβώς υπερασπίζεται.
0 π. Ευάγγελος Γκανάς γεννήθηκε το 1965 στην Αθήνα. Είναι πτυχιούχος ηλεκτρολόγος μηχανικός του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου και πτυχιούχος Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Υπηρετεί στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών ως εφημέριος στην ενορία του Οσίου Μελετίου Σεπολίων. Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε περιοδικά ("Νέα Εστία", "Σύναξη", "Θεολογία", "Ίνδικτος", "Cogito") και σε συλλογικούς τόμους. Είναι έγγαμος και πατέρας έξι παιδιών.
Ζιάκα, Αγγελική Γ.
Συγγραφέας
Η Αγγελική Ζιάκα γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, είναι πτυχιούχος της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ και διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Στρασβούργου. Μετέβη στο εξωτερικό για σπουδές εξειδίκευσης στην ιστορία των θρησκειών και κυρίως στο Ισλάμ, την αραβική γλώσσα και τον αραβικό πολιτισμό: Παρίσι, Θεολογικό Ινστιτούτο Αγίου Σεργίου και Σορβόννη, Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου, Ποντιφικικό Ινστιτούτο Αραβοϊσλαμικών Σπουδών Ρώμης και στο Χασεμιτικό Πανεπιστήμο του Αμμάν της Ιορδανίας. Το 2005 εξελέγη λέκτορας στο γνωστικό αντικείμενο της θρησκειολογίας του τμήματος της Θεολογίας του ΑΠΘ. Μιλά γαλλικά, αγγλικά, ιταλικά, αραβικά.
Νικολαΐδης, Θεοδόσης
Συγγραφέας
Γεννήθηκε το 1957 στον Πειραιά. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες και δημόσιο δίκαιο στη Νομική Σχολή Αθηνών και ιστορία της πολιτικής σκέψης στο Πανεπιστήμιο Paris II. Η διδακτορική διατριβή του κυκλοφόρησε στα ελληνικά, σε συντομευμένη εκδοχή, με τον τίτλο "Είδωλα του Μακιαβέλλι. Η πολεμική γύρω από τον "μακιαβελλισμό" στη Γαλλία μεταξύ 1572 και 1643" από τις εκδόσεις της Εστίας (Αθήνα 2003). Άλλες δημοσιευμένες μελέτες του αφορούν την ιστορία της ιστοριογραφίας και τη λατρεία των πολιούχων αγίων.
Βώκος, Γεράσιμος
Συγγραφέας
Ο Γεράσιμος Βώκος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1948. Εγκύκλιες σπουδές στο Λεόντειο Λύκειο. Σπουδές Φιλοσοφίας στη Γαλλία. Σπουδές Γλωσσολογίας στην Ελβετία. Διδάσκει Ιστορία της Φιλοσοφίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης από το 1978.
Ανδρουλιδάκης, Κώστας
Συγγραφέας
Ο Κώστας Ανδρουλιδάκης, απόφοιτος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, είναι διδάκτωρ της φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου του Μονάχου και καθηγητής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Ζουμπουλάκης, Σταύρος
Συγγραφέας
O Σταύρος Ζουμπουλάκης γεννήθηκε το 1953 στη Συκιά Λακωνίας. Σπούδασε νομική και φιλολογία στην Αθήνα και φιλοσοφία στο Παρίσι. Δίδαξε πολλά χρόνια στη μέση εκπαίδευση. Από το 1998 ως το 2012 διετέλεσε διευθυντής του περιοδικού "Νέα Εστία". Είναι πρόεδρος, από το 2008, του Δ.Σ. του βιβλικού ιδρύματος "Άρτος Ζωής". Το 2013 ανέλαβε τη θέση του προέδρου του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Το 2015 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Δρόσος, Διονύσης Γ.
Συγγραφέας
Ο Διονύσης Γ. Δρόσος είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, όπου διδάσκει ηθική φιλοσοφία. Έχει δημοσιεύσει πολλά άρθρα και μελέτες σε πολλά επιστημονικά περιοδικά: "History of Economic Ideas" και "Philosophy", "Culture and Traditions", "Θέσεις", "Αξιολογικά", "Δευκαλίων", "Ουτοπία", "Υπόμνημα". Το έργο του μεταξύ άλλων περιλαμβάνει: "Αγορά και κράτος στον A. Smith", "Κριτική στην αναδρομική θεμελίωση του νεοφιλελευθερισμού", "Ίδρυμα Σάκη Καράγιωργα", Αθήνα 1994, "Το ευγενές "εμπόριο της συμπάθειας"".
Βασιλειάδης, Πέτρος Β.
Συγγραφέας
Ο Πέτρος Βασιλειάδης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1945. Είναι καθηγητής της Καινής Διαθήκης στη Θεολογική Σχολή του Α.Π.Θ., στο οποίο διδάσκει και τα μαθήματα της Ιεραποστολικής και του διαθρησκειακού διαλόγου.
Είναι πρόεδρος της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας Θεολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (WOCATI), μέλος των συνοδικών επιτροπών "Λειτουργικής Αναγέννησης" και "Διορθοδόξων και Διαχριστιανικών Σχέσεων" της Εκκλησίας της Ελλάδος, και ένας εκ των μεταφραστών της Καινής Διαθήκης στη νέα ελληνική γλώσσα.
Συνέγραψε 14 βιβλία και πάνω από 150 ειδικές επιστημονικές μελέτες, μεγάλο μέρος των οποίων μεταφράστηκε σε 10 γλώσσες.
Πέτρου, Ιωάννης Σ.
Συγγραφέας
Ο καθηγητής Ιωάννης Σ. Πέτρου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Θεολογία, Κοινωνιολογία, Ηθική και Νομική στα Πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης, Βέρνης, Fribourg και Μονάχου. Ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του ως Βοηθός στη Θεολογική Σχολή του Α.Π.Θ. και μετά τη λήψη του διδακτορικού του διπλώματος εκλέχτηκε μέλος του Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού του Τμήματος Θεολογίας, στο οποίο υπηρετεί μέχρι σήμερα και από το 1993 ως Τακτικός Καθηγητής. Διετέλεσε Πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας και Αναπληρωτής Πρόεδρος του Τμήματος Δημοσιογραφίας και Μ.Μ.Ε. του Α.Π.Θ. Το γνωστικό του αντικείμενο είναι Κοινωνιολογία του Χριστιανισμού και Ηθική. Διδάσκει στο Τμήμα Θεολογίας μαθήματα της ειδικότητάς του στον προπτυχιακό και μεταπτυχιακό κύκλο και από το 1986 το μάθημα της Κοινωνιολογίας στο Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου μας. Μερικοί από τους τίτλους των μαθημάτων, που κατά καιρούς έχει διδάξει, είναι: Κοινωνικά προβλήματα, Ανθρώπινα δικαιώματα, Θρησκεία και Πολιτική, Κοινωνιολογική ανάλυση του θρησκευτικού λόγου, Πολυπολιτισμικότητα και θρησκευτική ελευθερία, Άνθρωπος, θρησκεία, πολιτισμός, Περιβαλλοντικά προβλήματα και κοινωνία, Κοινωνική ηθική και τεχνολογία, Φύση, πόλη, οικοπολιτική και άλλα. Έχει επιβλέψει ικανό αριθμό μεταπτυχιακών και διδακτορικών διατριβών και είναι συντονιστής του διεπιστημονικού δικτύου "Πρωταγόρας", που ασχολείται με τη μελέτη των σχέσεων θρησκείας και πολιτικής.
Κιουσοπούλου, Τόνια
Συγγραφέας
Η Τόνια Κιουσοπούλου είναι επίκουρη καθηγήτρια Βυζαντινής Ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1958. Φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Paris I-Pantheon-Sorbonne. Οι μελέτες της αφορούν την κοινωνική ιστορία και την ιστοριογραφία του Βυζαντίου.
Ανάμεσα σε άλλα, έχει δημοσιεύσει τα βιβλία:
- "Ο θεσμός της οικογένειας στην Ήπειρο κατά τον 13o αιώνα", Αθήνα, εκδ. Α. Σάκκουλας, 1990
- "Χρόνος και ηλικίες στη βυζαντινή κοινωνία. Η κλίμακα των ηλικιών από τα αγιολογικά κείμενα της μέσης εποχής (7ος-77ος αι.)", Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας-Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών/Ε.Ι.Ε., Αθήνα 1997.
- "Βασιλεύς ή οικονόμος. Πολιτική εξουσία και ιδεολογία πριν την Άλωση", Αθήνα, εκδ. Πόλις, 2007
- Οι "αόρατες" βυζαντινές πόλεις στον ελλαδικό χώρο (13ος-15ος αιώνας)", εκδ. Πόλις, 2013
Έχει επίσης επιμεληθεί τους συλλογικούς τόμους "1453: Η άλωση της Κωνσταντινούπολης και η μετάβαση από τη μεσαιωνική στη νεώτερη εποχή", Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2005 και "Οι βυζαντινές πόλεις, Προοπτικές της έρευνας και νέες ιστοριογραφικές προσεγγίσεις (8ος-15ος αιώνας), Εκδόσεις της Φιλοσοφικής Σχολής, Ρέθυμνο 2012. .
Άρθρα της έχουν δημοσιευθεί σε συλλογικούς τόμους και επιστημονικά περιοδικά.
