Ο ΝΙΤΣΕ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Περίληψη

[...] Αυτονόητο είναι ότι τα κείμενα που ακολουθούν δεν εξαντλούν αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί πολιτικό σύμπαν του Νίτσε. Το πρώτο επιχειρεί να δει την εξελικτική πορεία του Νίτσε από τα πρώτα ως τα τελευταία έργα του και συγχρόνως να τον τοποθετήσει σε σχέση με τα φιλοσοφικά και ιδεολογικά ρεύματα της εποχής του. Το δεύτερο είναι μια εξαιρετική ανάλυση της κριτικής που άσκησε ο Νίτσε στο φιλελεύθερο-δημοκρατικό κράτος, με παράλληλη και ισόβαθμη αναφορά στην αντίστοιχη κριτική μιας άλλης μεγαλοφυίας του 19ου αιώνα, του Καρλ Μαρξ. Στα δύο κείμενα που ακολουθούν εξετάζεται η ιδιοποίηση του Νίτσε, η εκμετάλλευσή του από το χιτλερικό καθεστώς και τους «θεωρητικούς» του, με βάση την επιλογή (ή μάλλον τη βάναυση αποκοπή και στη συνέχεια εξόγκωση ή διαστρέβλωση) ορισμένων στοιχείων-συνθημάτων της σκέψης του. Παρόμοιο σκοπό έχει και το επόμενο κείμενο, που διερευνά και αποκαλύπτει έξοχα την «πρόσληψη3» των ιδεών του τόσο στην προεπαναστατική όσο και στη μετεπαναστατική Ρωσία (ή Σοβιετική Ένωση). Το έκτο κείμενο αποτελεί δείγμα «αξιοποίησης» της πολυδιάστατης σκέψης του Νίτσε: εμπνέεται απ' αυτήν για να οικοδομήσει μια ριζοσπαστική θεωρία της δημοκρατίας (με βάση την ερμηνεία που έδωσε στον «υπεράνθρωπο» ο γάλλος φιλόσοφος Ζυλ Ντελέζ). Τέλος, το έβδομο κείμενο προσπαθεί να δείξει τη μείζονα συμβολή του Νίτσε στην κατάρριψη του νεοτερικού μύθου του «ανθρωπισμού». Θεώρησα σκόπιμο να κλείσω το βιβλίο με επτά μικρά κείμενα της περιόδου της ωριμότητας του Νίτσε, που διαφωτίζουν, κατά τη γνώμη μου, τον αναγνώστη για τις πολιτικές του ιδέες περισσότερο από όσο θα ήθελαν οι κάθε λογής «διάμεσοι» του, καθώς και με ένα μικρό ερμηνευτικό «σχόλιο» του συνιδρυτή (με τον Τέοντορ Αντόρνο) της «Σχολής της Φραγκφούρτης» Μαξ Χορκχάιμερ, που γράφτηκε κάπου ανάμεσα στο 1926 και το 1931 και προσπαθεί να φέρει στο φως την «πίσω όψη» της ουτοπίας του Ζαρατούστρα-Νίτσε. (από το σημείωμα του μεταφραστή)