"Η αστική ιστορία... διαφέρει από την τοπική ιστορία στο μέτρο που αφορά μια πιο γενική-διεισδυτική ιστορική διαδικασία, και από τη δημοτική ιστορία αφού συνδέεται με περισσότερες μορφές τοπικής διακυβέρνησης, διαφέρει... από την κοινωνική ιστορία στην ειδική υποχρέωση που έχει να ερμηνεύει τόσο τον αστικό περίγυρο όσο και τις χρήσεις του, και από την κοινωνιολογία στο βασικό σκοπό της να ερμηνεύει το αστικό παρελθόν, διαφέρει από την οικονομική ιστορία και γεωγραφία, λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος που έχει στα ανθρωπιστικά και λειτουργικά στοιχεία που συνθέτουν τον αστικό χώρο, και διαφέρει από άλλες ιστορικές ειδικότητες, όπως αγροτική ιστορία, βιομηχανική ιστορία, ιστορία των επιχειρήσεων, των μεταφορών, του στρατού και της πολεοδομίας στο ότι αφορά ειδικές δραστηριότητες...". (H. J. Dyos, 1974)
Περιεχόμενα:
Πρόλογος Λυδία Σπουνάκη - Δρακάκη, Εισαγωγή
Πρώτο Μέρος: Πολεοδομία και Αστικός Μετασχηματισμός - Εμμανουήλ Μαρμαράς, "Οι αρχές προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς και η εφαρμογή τους στους ιστορικούς πολεοδομικούς πυρήνες: Παραδείγματα από την ευρωπαϊκή και ειδικότερα την ελληνική εμπειρία" - Αργυρώ Λουκάκη, "Η ευδαιμονία του ορατού: πολεοδομικός σχεδιασμός, αστική ορατότητα και πολιτιστικό δυναμικό της Πάτρας" - Νίκος Μπόμπολος, "Εξωστρέφεια και αστική εικονογραφία. Ο σχεδιασμός στην αθηναϊκή αστική ανάπτυξη" - Σάββας Τσιλένης, "Η αρχιτεκτονική και πολεοδομική εξέλιξη της Κωνσταντινούπολης και η συμβολή της ελληνορθόδοξης κοινότητας στη διαμόρφωση της πόλης (1878-1908), το παράδειγμα του κάλφα Περικλή Δ. Φωτιάδη" - Νικόλας Καραχάλης, Ευάγγελος Κυριαζόπουλος, Νικόλαος Λουράντος, "Η επαναχρησιμοποίηση βιομηχανικών χώρων σε λιμάνια - Η περίπτωση της πόλης του Πειραιά και του Μουσείου Ναυτικής Παράδοσης" - Ιωάννης, Ρέντζος, Νίκος Γιαννούλης, Γιάννης Καλλίνικος, "Πολιτεία, κοινωνία και αγορά στην Πρέβεζα - Ιστορικός χρόνος και ιστορικό κέντρο σε μια μικρή ελληνική πόλη"
Δεύτερο Μέρος: Κοινωνία και Πολιτιστικά Δίκτυα - Βάσω Θεοδώρου, "
Περίληψη
"Η αστική ιστορία... διαφέρει από την τοπική ιστορία στο μέτρο που αφορά μια πιο γενική-διεισδυτική ιστορική διαδικασία, και από τη δημοτική ιστορία αφού συνδέεται με περισσότερες μορφές τοπικής διακυβέρνησης, διαφέρει... από την κοινωνική ιστορία στην ειδική υποχρέωση που έχει να ερμηνεύει τόσο τον αστικό περίγυρο όσο και τις χρήσεις του, και από την κοινωνιολογία στο βασικό σκοπό της να ερμηνεύει το αστικό παρελθόν, διαφέρει από την οικονομική ιστορία και γεωγραφία, λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος που έχει στα ανθρωπιστικά και λειτουργικά στοιχεία που συνθέτουν τον αστικό χώρο, και διαφέρει από άλλες ιστορικές ειδικότητες, όπως αγροτική ιστορία, βιομηχανική ιστορία, ιστορία των επιχειρήσεων, των μεταφορών, του στρατού και της πολεοδομίας στο ότι αφορά ειδικές δραστηριότητες...". (H. J. Dyos, 1974)
Περιεχόμενα:
Πρόλογος Λυδία Σπουνάκη - Δρακάκη, Εισαγωγή
Πρώτο Μέρος: Πολεοδομία και Αστικός Μετασχηματισμός - Εμμανουήλ Μαρμαράς, "Οι αρχές προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς και η εφαρμογή τους στους ιστορικούς πολεοδομικούς πυρήνες: Παραδείγματα από την ευρωπαϊκή και ειδικότερα την ελληνική εμπειρία" - Αργυρώ Λουκάκη, "Η ευδαιμονία του ορατού: πολεοδομικός σχεδιασμός, αστική ορατότητα και πολιτιστικό δυναμικό της Πάτρας" - Νίκος Μπόμπολος, "Εξωστρέφεια και αστική εικονογραφία. Ο σχεδιασμός στην αθηναϊκή αστική ανάπτυξη" - Σάββας Τσιλένης, "Η αρχιτεκτονική και πολεοδομική εξέλιξη της Κωνσταντινούπολης και η συμβολή της ελληνορθόδοξης κοινότητας στη διαμόρφωση της πόλης (1878-1908), το παράδειγμα του κάλφα Περικλή Δ. Φωτιάδη" - Νικόλας Καραχάλης, Ευάγγελος Κυριαζόπουλος, Νικόλαος Λουράντος, "Η επαναχρησιμοποίηση βιομηχανικών χώρων σε λιμάνια - Η περίπτωση της πόλης του Πειραιά και του Μουσείου Ναυτικής Παράδοσης" - Ιωάννης, Ρέντζος, Νίκος Γιαννούλης, Γιάννης Καλλίνικος, "Πολιτεία, κοινωνία και αγορά στην Πρέβεζα - Ιστορικός χρόνος και ιστορικό κέντρο σε μια μικρή ελληνική πόλη"
Δεύτερο Μέρος: Κοινωνία και Πολιτιστικά Δίκτυα - Βάσω Θεοδώρου, "
Η Βίλμα Χαστάογλου είναι καθηγήτρια στο τμήμα Αρχιτεκτόνων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Σπούδασε αρχιτεκτονική στη Θεσσαλονίκη και πολεοδομία και αστική πολεοδομία στο Παρίσι, Universita Paris VIII και Ecole de Hautes Etudes en Sciences Sociales. Έχει διδάξει σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ και της Ευρώπης και έχει δημοσιεύσει μεγάλο αριθμό επιστημονικών μελετών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό με θέματα ιστορίας και σχεδιασμού της νεοελληνικής πόλης, καθώς και των πόλεων της Ανατολικής Μεσογείου.
Ρέντζος, Γιάννης
Συγγραφέας
Ο Γιάννης Ρέντζος έχει ένα μακρόχρονο ερευνητικό ενδιαφέρον για τη γεωγραφία και τη διδασκαλία της στην Ελλάδα. Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου των Παρισίων (Paris VII) και διδάσκει Ανθρωπογεωγραφία στο Πανεπιστήμιο του Αιγαίου. Πολλές εργασίες του είναι αφιερωμένες στην ευρεία διακλαδικότητα (ως σχέση επιστήμης, γλώσσας και τέχνης) και στη διεπιστημονική προσέγγιση της πόλης.
Μαρμαράς, Εμμανουήλ Β.
Συγγραφέας
Ο Εμμανουήλ Β. Μαρμαράς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1947. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο ΕΜΠ, από το οποίο αποφοίτησε το 1972. Tο 1986 αναγορεύτηκε διδάκτωρ του ΕΜΠ στην "Πολεοδομία και Χωροταξία" και το 1993 διδάκτωρ (PhD) του Πανεπιστημίου του Λέστερ (Leicester) του Ηνωμένου Βασιλείου στην "Ιστορία της Πόλης". Διετέλεσε καθηγητής στο Τμήμα Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου επί μία δεκαετία (1996-2006). Από το ακαδημαϊκό έτος 2006-07, είναι καθηγητής στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πολυτεχνείου Κρήτης, όπου διδάσκει τα μαθήματα "Εισαγωγή στον Αστικό και Πολεοδομικό Σχεδιασμό", "Πολεοδομικοί Σχεδιασμοί Ι & ΙΙ" και "Ιστορία της Πόλης και της Πολεοδομίας". Την περίοδο 2004-2011, δίδαξε ως Συνεργαζόμενο Επιστημονικό Προσωπικό (ΣΕΠ) του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ) (εκπαιδευτική ενότητα Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό) το μάθημα της "Γενικής Γεωγραφίας, Ανθρωπογεωγραφίας & Υλικού Πολιτισμού της Ευρώπης". Από το ακαδημαϊκό έτος 2006-07 έως σήμερα, διδάσκει στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών (ΜΠΣ) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, με τίτλο "Στατιστικές Μέθοδοι στην Κτηματαγορά" τα μαθήματα "Γεωγραφία της Κατοικίας" και "Αστικός Σχεδιασμός". Ενώ, έχει διδάξει στο παρελθόν στα ακόλουθα ΜΠΣ: "Mediterranean Studies" του King's College στο Λονδίνο, Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα του Τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (ΕΜΜΕ) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, "European Master in Multimedia and Audiovisual Business Administration", που διεξήχθη στο Τμήμα ΕΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια Institute Superieur de Commerce Saint-Louis (Βέλγιο), Universite de Metz (Γαλλία), Universidade de Lisboa (Πορτογαλία), και Kemi-Tonio Polytechnic (Φιλανδία) και "Γεωγραφία και Σχεδιασμός στην Ευρώπη και τη Μεσόγειο" του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Είναι πρόεδρος του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πολυτεχνείου Κρήτης (περίοδος 2010-12). Ενώ, διετέλεσε πρόεδρος του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου (περίοδος 2002-04). Παράλληλα, είναι μέλος των ακόλουθων επιστημονικών οργανώσεων και φορέων: Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ), Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών (ΣΑΔΑΣ), Σύλλογος Ελλήνων Πολεοδόμων Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ), Ελληνική Αρχιτεκτονική Εταιρεία, Ελληνική Γεωγραφική Εταιρεία, Εταιρεία Κυκλαδικών Μελετών (μέλος του Δ.Σ.), Planning History Group, International Planning History Society (όπως μετονομάστηκε το Planning History Group από το 1993), Εταιρεία Ιστορίας της Πόλης και της Πολεοδομίας (ιδρυτικό μέλος και πρόεδρος), Επιστημονική Επιτροπή του διεθνούς, μη κυβερνητικού και μόνιμου παρατηρητηρίου, για την "βιώσιμη κινητικότητα" στις μητροπολιτικές περιοχές MoVe, Κέντρο Ελληνο-Ρωσικών Ιστορικών Ερευνών (ΚΕΡΙΕ) (πρόεδρος), Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ) (αναπληρωματικό μέλος). To 2004, ίδρυσε το Θερινό Σχολείο Πάρου σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και πραγματοποίησε έως σήμερα οκτώ συγκλήσεις του, όπου αντιμετωπίστηκαν με διεπιστημονικό τρόπο θέματα αιχμής της σύγχρονης επιστήμης και κοινωνίας. Είναι συγκλητικός και μέλος της Επιτροπή Έρευνας του Πολυτεχνείου Κρήτης. Στο παρελθόν, διετέλεσε συγκλητικός του Πανεπιστημίου Αιγαίου, διευθύνων σύμβουλος της Εταιρείας Διαχείρισης και Αξιοποίησης Περιουσίας Πανεπιστημίου Αιγαίου ΑΕ, πρόεδρος του Συμβουλίου Φοιτητικής Μέριμνας της Πανεπιστημιακής Μονάδας Λέσβου του Πανεπιστημίου Αιγαίου, μέλος της Επιτροπής Έρευνας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Senior Research Fellow του Τμήματος Γεωγραφίας του King’s College στο Λονδίνο, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Δημόσιας Επιχείρησης Πολεοδομίας και Στέγασης (ΔΕΠΟΣ), αναπληρωτής διευθυντής στη Διεύθυνση Μελετών και Ερευνών της ΔΕΠΟΣ, συνεργάτης αρχιτέκτων πολεοδόμος του Γραφείου "T.Χ.Zενέτος & Συνεργάτες, Αρχιτέκτονες, Πολεοδόμοι, Σύμβουλοι Μηχανικοί".
Μαλικούτη, Σταματίνα Γ.
Συγγραφέας
Η Σταματίνα Μαλικούτη είναι Δρ. Αρχιτέκτων Μηχανικός Ε.Μ.Π., καθηγήτρια Τ.Ε.Ι. Πειραιά.
Καλλίνικος, Γιάννης
Συγγραφέας
Ο Γιάννης Καλλίνικος είναι καθηγητής στο London School of Economics.
Μπιτσάνη, Ευγενία Π.
Συγγραφέας
Η Ευγενία Μπιτσάνη είναι επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Διοίκησης Μονάδων Υγείας Πρόνοιας του ΤΕΙ Καλαμάτας. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στην Αθήνα και το Παρίσι. Είναι διδάκτωρ του Παντείου Πανεπιστημίου Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών. Έχει διατελέσει σύμβουλος σε πολλές αναπτυξιακές και συμβουλευτικές εταιρείες. Έχει διευθύνει ελληνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα για θέματα τοπικής ανάπτυξης, πολιτισμού και πολιτιστικής διαχείρισης. Είναι συγγραφέας πλήθους άρθρων στα ελληνικά και τα αγγλικά.
Λουκάκη, Αργυρώ B.
Συγγραφέας
Η Αργυρώ Λουκάκη, Αναπλ. Καθηγήτρια Ελληνικής Τέχνης, Αρχιτεκτονικής και Πολεοδομίας στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ), είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (Σχολή Γεωγραφίας σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Αρχαιολογίας και το Ashmolean Museum), και κάτοχος διπλωμάτων Αρχιτεκτονικής (ΕΜΠ), Χωροταξίας και Πολεοδομίας (Μ.Α., Πανεπιστήμιο Sussex), και Περιφερειακής Ανάπτυξης (Master, Πάντειο Πανεπιστήμιο). Οι σπουδές και το ερευνητικό έργο της έχουν συνοδευτεί από υποτροφίες, βραβεία και διακρίσεις (Princeton University, Πανεπιστήμιο Οξφόρδης, ΙΚΥ, κλπ.). Στην ερευνητική, διδακτική και σχεδιαστική της εμπειρία σε διάφορα ΑΕΙ και μέχρι το 2011 στο Υπουργείο Πολιτισμού, περιλαμβάνονται η αντίληψη, οι αναπαραστάσεις και η αισθητική του χώρου, η Ελληνική καλλιτεχνική και πολιτιστική κληρονομιά μέσα στο σημερινό παγκόσμιο πλαίσιο, η Μεσογειακή πολιτιστική γεωγραφία, πόλη και τοπίο, η τέχνη στον αστικό χώρο, η κοινωνική ανάλυση, η τουριστική πολιτική, η αισθητική των αναστηλώσεων μνημείων, το Δυτικό και Ανατολικό 'γεωγραφικό ασυνείδητο'.
Παράλληλα, έχει διατελέσει Προϊσταμένη Αρχαιολογικών Έργων της 1ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και σύμβουλος Τ.Α. για πολεοδομικά θέματα, ενώ έχει σχεδιάσει κτίρια, αστικά και αρχαιολογικά τοπία, και έχει συντάξει αναστηλωτικές μελέτες. Συμμετείχε σε διεθνές φεστιβάλ οικολογικού κινηματογράφου ως μέλος της Κριτικής Επιτροπής.
Το ερευνητικό έργο της έχει πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με ερευνητικά κέντρα της Ελλάδας (Ακαδημία Αθηνών, ΕΜΠ, Πανεπιστήμιο Κρήτης, ΑΠΘ) και του εξωτερικού (Program in Hellenic Studies, Princeton University). Επιστημονικά κείμενά της στα αγγλικά και τα ελληνικά αποτελούν διδακτέα ύλη σε ΑΕΙ των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Το δημοσιευμένο επιστημονικό της έργο περιλαμβάνει τα αγγλόφωνα βιβλία "Living Ruins, Value Conflicts" (Ashgate, 2008) και "The Geographical Unconscious" (Ashgate, 2014), άρθρα σε ξένα και ελληνικά περιοδικά με κριτές, κεφάλαια σε συλλογικούς τόμους και σε πρακτικά συνεδρίων, διδακτικά εγχειρίδια, βιβλιοκρισίες, πρωτότυπες ερευνητικές μονογραφίες και κείμενα αρχιτεκτονικής θεωρίας στον Τύπο.
Τζόκας, Σπύρος
Συγγραφέας
Ο Σπύρος Τζόκας γεννήθηκε στην Καισαριανή. Αποφοίτησε από το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και εν συνεχεία παρακολούθησε μεταπτυχιακά μαθήματα στο Universite de Paris I, όπου απέκτησε το DEA. Το 1985 διορίστηκε στη μέση εκπαίδευση και παράλληλα συνέχισε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στην Ελλλάδα. Τον Ιούλιο του 1992 υποστήριξε τη διδακτορική του διατριβή με τίτλο: Προϋποθέσεις, διαδικασίες και επιπτώσεις των εξωτερικών δανείων κατά την περίοδο 1879-1893. Η εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους από το ελληνικό κράτος. Από το 1994 ως σήμερα έχει διδάξει στο Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Καραχάλης, Νικόλας
Συγγραφέας
Ο Νικόλας Καραχάλης είναι μέλος ΣΕΠ/Εντεταλμένος Διδασκαλίας στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και στο Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Μπρέγιαννη, Κατερίνα
Συγγραφέας
Η Κατερίνα Μπρέγιαννη είναι ερευνήτρια του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Νεωτέρου Ελληνισμού (ΚΕΙΝΕ) της Ακαδημίας Αθηνών.
Κοτέα, Μαριάνθη
Συγγραφέας
Η Μαριάνθη Γ. Κοτέα γεννήθηκε στον Πειραιά το 1964. Είναι Λέκτορας στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Είναι συγγραφέας του βιβλίου: "Η βιομηχανική ζώνη του Πειραιά, 1860-1900" και τα τρέχοντα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν τη σχέση Δημόσιας Διοίκησης και αστικού δικτύου στην Ελλάδα.
