ΠΛΟΗΓΩΝΤΑΣ ΤΟ ΣΚΑΦΟΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

Περίληψη

Στην πλατωνική διδασκαλία η έννοια της πολιτείας παρομοιάζεται με ένα «σκάφος», που βρίσκεται συνήθως σε μια τρικυμιώδη θάλασσα λόγω της σοβαρότητας των δημοσίων προβλημάτων, με τα οποία έρχεται αυτή αντιμέτωπη. Για τη διατήρηση της ομαλής πλεύσης του σκάφους της πολιτείας, όπως και για την εγγύηση της ασφάλειας του πληρώματος και των επιβατών του, των πολιτών, δηλαδή, κάθε κράτους, ο «κυβερνήτης» του οφείλει να μεριμνά για τον σχεδιασμό της πορείας του, τον καταμερισμό των εργασιών και την ανάθεση καθηκόντων στα υπόλοιπα μέλη του, τον συντονισμό και την κατεύθυνση των ενεργειών τους, αλλά και για την εποπτεία τους. Επιπροσθέτως, είναι αναγκαίο να προσαρμόζει ή ακόμα και να αλλάζει τη γραμμή πλεύσης, προς αποφυγή ενδεχομένων καταιγίδων και θυελλών, που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του. Στη σύγχρονη, αντιπροσωπευτική και δημοκρατική, διακυβέρνηση πάντως, τις ύψιστες αυτές λειτουργίες για την αποτελεσματική εφαρμογή της γενικής πολιτικής της χώρας, τις αναλαμβάνει η κυβέρνηση κάθε κράτους. Η κυβέρνηση συλλογικά βρίσκεται στο πηδάλιο του σκάφους της πολιτείας, διαμορφώνοντας τους άξονες, πάνω στους οποίους βασίζεται το διοικητικώς «πράττειν» και «δραν». Ωστόσο, και το ίδιο το κυβερνητικό σύνολο μπορεί αλληγορικά να συσχετιστεί με ένα επιμέρους «σκάφος», το πλήρωμα του οποίου ασκεί τα καθήκοντά του προς όφελος του γενικού συμφέροντος της πολιτείας και της κοινωνίας. Στη θέση του πλοιάρχου/κυβερνήτη του, μάλιστα, βρίσκεται ο εκάστοτε πρωθυπουργός, απολαμβάνοντας σειρά προνομίων, που καθιστούν πρωταγωνιστικό τον ρόλο του τόσο για την οργάνωση και τη λειτουργία της κυβέρνησης, όσο και για το σύνολο του ελληνικού πολιτικοδιοικητικού συστήματος. Τα προνόμια, επομένως, που έχουν απονεμηθεί, τυπικά και άτυπα, στον Έλληνα πρωθυπουργό, όπως και η -καταχρηστική- αξιοποίηση αυτών, αποτελούν τα μείζονα αντικείμενα, που τίθενται στο επίκεντρο της παρούσας μελέτης.