ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ, ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ ΙΔΕΕΣ: ΕΛΛΑΔΑ–ΗΠΑ ΚΑΙ ΨΥΧΡΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Περίληψη

Αυτό είναι ένα βιβλίο που φιλοδοξεί να αποτελέσει κάτι παραπάνω από μια μελέτη για τη διπλωματία η οποία ασκήθηκε με επίκεντρο την Ελλάδα μέσα από τις εικαστικές (κυρίως) τέχνες από τα τελευταία χρόνια της δεκαετίας του 1940 μέχρι και τα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1960, δηλαδή στα πλέον συζητημένα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου. Μολονότι παρακολουθεί τις εξελίξεις στην Ελλάδα με έμφαση στις ελληνοαμερικανικές ανταλλαγές στο πεδίο του πολιτισμού, δεν μένει προσηλωμένο στενά στα εικαστικά, ούτε στην Ελλάδα αποκλειστικά. Φιλοδοξεί, ξεκινώντας από τον κόσμο και καταλήγοντας κάθε φορά στην Ελλάδα, να περάσει τελικά (και κάπως παραδόξως) από το μερικό στο γενικό, από τις μεμονωμένες περιπτώσεις που θα έχουν εξεταστεί σε συμπεράσματα που έχουν να κάνουν με την παραγωγή νοήματος (γύρω) από έργα και ανθρώπους. Βασίζεται λοιπόν στα αρχεία και σε πρωτογενές υλικό για να φωτίσει τη λεπτομέρεια κατά τρόπο τεκμηριωμένο και επιχειρεί κατόπιν στη βάση αυτή αφαιρέσεις για να φτάσει στις ιδέες πίσω από τη λεπτομέρεια. Ο βασικός ισχυρισμός είναι ότι, μέσω θεωριών (που αφορούν, θα λέγαμε, την παραγωγή, τη διάχυση και την πρόσληψη του νοήματος) τις οποίες επεξεργάζονται άτομα ανεξάρτητα αλλά και στο πλαίσιο δεξαμενών σκέψης, θεωριών που καταλήγουν σε πρακτικές εφαρμογές (εν προκειμένω κυρίως σε εκθέσεις), προωθούνται ιδέες που δοκιμάζονται στην πραγματικότητα και που διατηρούν την επικαιρότητά τους μέχρι σήμερα. Ως πραγματικότητα εδώ νοείται το πολύπλοκο ιστορικό περιβάλλον με τους παγκόσμιους συσχετισμούς και τις τοπικές ιδιαιτερότητες, που συχνά οι κεντρικοί σχεδιασμοί έτειναν να υποτιμούν, όπως άλλωστε έτειναν να παραβλέπουν και τον παράγοντα τυχαιότητα. Με άλλα λόγια: στο βιβλίο αυτό ξεκινώ με την εξέταση αφηρημένων εννοιών και επί χάρτου σχεδιασμών και πρακτικών εφαρμογών και καταλήγω μελετώντας την τύχη των θεωρητικών αυτών σχημάτων στη δημόσια συζήτηση.