Η ΔΙΑΠΛΑΣΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΩΝ 1879-1922

Περίληψη

Η εργασία αυτή αποτελεί την πρώτη μελέτη που έχει γραφτεί για ένα τόσο σημαντικό περιοδικό, όπως είναι Η Διάπλασις των Παίδων, το οποίο κυριάρχησε στο χώρο της παιδικής λογοτεχνίας επί επτά περίπου δεκαετίες ξεπερνώντας σε διάρκεια κυκλοφορίας οποιοδήποτε άλλο σύγχρονό της ελληνικό (παιδικό) περιοδικό και εξέθρεψε αρκετές γενιές νέων ανθρώπων. Το περιοδικό θα δώσει σε πολλούς συνδρομητές του τη δυνατότητα να δουν τυπωμένες τις πρώιμες λογοτεχνικές τους φιλοδοξίες, να δοκιμάσουν ή να ανακαλύψουν τις προδιαθέσεις και το ταλέντο τους. Από τις στήλες του είχαν την ευκαιρία να εμφανιστούν με συνεργασίες τους παιδιά και νέοι (όπως οι Τέλλος Άγρας, Ν. Λαπαθιώτης και Λ. Παλαμάς) που αργότερα αναδείχτηκαν σε δόκιμους λογοτέχνες. Συνδρομητές της Διαπλάσεως ήταν ακόμη, μεταξύ άλλων, ο Κ.Γ. Καρυωτάκης, η Μέλπω Αξιώτη, η Ρίτα Μπούμη, ο Μήτσος Παπανικολάου, ο Νίκος Καββαδίας, ο Στράτης Μυριβήλης, ο Ασημάκης Πανσέληνος και ο Νάσος Δετζώρτζης.

Οι εκδότες του περιοδικού (ο Αρ. Κουρτίδης και, κυρίως, ο Γρ. Ξενόπουλος) μεταφέρουν στην Ελλάδα τις καινούριες παιδαγωγικές και εκπαιδευτικές αναζητήσεις της εποχής τους, ενώ παράλληλα παρακολουθούν την εξέλιξη και την ανάπτυξη της παιδικής λογοτεχνίας. Το μεταφρασμένο λογοτεχνικό έργο που δημοσιεύει το περιοδικό εκφράζει και αντανακλά τις μορφές και τις τάσεις που ακολούθησε η ευρωπαϊκή παιδική λογοτεχνία στη διάρκεια του 19ου αιώνα.

Αν η Διάπλασις παρακολούθησε την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής παιδικής λογοτεχνίας, η σημασία της για την ιστορία της ελληνικής παιδικής λογοτεχνίας είναι αντίστροφη, αφού το περιοδικό δημοσιεύει ένα μεγάλο μέρος της σύγχρονής του πρωτότυπης παραγωγής.

Η Διάπλασις αποτελεί καινοτομία σε σχέση με τα άλλα περιοδικά, γιατί αναγνωρίζει και προβάλλει την ψυχαγωγική της διάσταση, αναζητεί το ύφος και τη διατύπωση που ταιριάζουν στην παιδική ηλικία, επιδιώκει και προκαλεί τη συμμετοχή και το διάλογο με τους αναγνώστες της. Δεν θέλει μόνο να διδάξει, θέλει να κινήσει το ενδιαφέρον. (...)