Αυτό το βιβλίο γράφτηκε εν μέσω μιας από τις μεγαλύτερες παγκόσμιες οικονομικές και κοινωνικές κρίσεις των τελευταίων ετών. Αλλά η βασική ιδέα ήταν προγενέστερη και βασίζεται στη διαπίστωση ότι εδώ και μερικά χρόνια -τουλάχιστον από τα μέσα της δεκαετίας του 1990- το παγκόσμιο σύστημα και ιδιαίτερα τα δυτικά αστικο-κοινοβουλευτικά καθεστώτα βρίσκονται σε φθίνουσα πορεία. Μετά την κατάρρευση των σοσιαλιστικών καθεστώτων και την ενσωμάτωση των χωρών αυτών στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, υπήρξε για μια στιγμή μια αίσθηση αισιοδοξίας για το μέλλον της ανθρωπότητας - ότι δηλαδή απομακρυνόμαστε από ολιγαρχικές μορφές διακυβέρνησης και ότι με τη βοήθεια της κοινωνίας πολιτών η συμμετοχή στα κοινά θα αυξηθεί και άρα το δημοκρατικό πολίτευμα θα διευρυνθεί. Με αυτό το σκεπτικό γράφτηκαν πολλά κείμενα, ακαδημαϊκά και μη, ενώ τουλάχιστον μέχρι τις αρχές του 2000 όποιοι έκαναν κριτική στο παραπάνω επιχείρημα θεωρήθηκαν το λιγότερο γραφικοί. Η πραγματικότητα όμως μας έδειξε ότι το παγκόσμιο σύστημα κινήθηκε αντίθετα. Παρά τις εκατοντάδες χιλιάδες κινητοποιήσεις από ομάδες, φόρουμ, συνδικάτα αλλά και τις φωνές διαμαρτυρίας από μεμονωμένες προσωπικότητες, τα βασικά ζητήματα και προβλήματα της ανθρωπότητας -όπως είναι οι μεγάλες κοινωνικές ανισότητες, το περιβάλλον, η φτώχεια, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ισονομία και η δικαιοσύνη-οπισθοχώρησαν ακόμη και σε χώρες που είχαν προχωρήσει αρκετά στη διαμόρφωση πολιτικών προς τη κατεύθυνση της επίλυσής τους. Στα κείμενα του βιβλίου παρουσιάζονται ορισμένες θεωρητικές και ερευνητικές προσεγγίσεις που αφορούν ορισμένα κεντροβαρικά ζητήματα της εποχής μας. Τα κείμενα είναι ανοικτά σε κριτική και εμπλουτισμό, καθώς ο αναγνώστης θα κρίνει την ποιότητά τους αλλά και θα αναζητήσει μέσα από αυτά μικρά ίσως κομμάτια της δικής του αντίληψης για την πραγματικότητα.
Περίληψη
Αυτό το βιβλίο γράφτηκε εν μέσω μιας από τις μεγαλύτερες παγκόσμιες οικονομικές και κοινωνικές κρίσεις των τελευταίων ετών. Αλλά η βασική ιδέα ήταν προγενέστερη και βασίζεται στη διαπίστωση ότι εδώ και μερικά χρόνια -τουλάχιστον από τα μέσα της δεκαετίας του 1990- το παγκόσμιο σύστημα και ιδιαίτερα τα δυτικά αστικο-κοινοβουλευτικά καθεστώτα βρίσκονται σε φθίνουσα πορεία. Μετά την κατάρρευση των σοσιαλιστικών καθεστώτων και την ενσωμάτωση των χωρών αυτών στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, υπήρξε για μια στιγμή μια αίσθηση αισιοδοξίας για το μέλλον της ανθρωπότητας - ότι δηλαδή απομακρυνόμαστε από ολιγαρχικές μορφές διακυβέρνησης και ότι με τη βοήθεια της κοινωνίας πολιτών η συμμετοχή στα κοινά θα αυξηθεί και άρα το δημοκρατικό πολίτευμα θα διευρυνθεί. Με αυτό το σκεπτικό γράφτηκαν πολλά κείμενα, ακαδημαϊκά και μη, ενώ τουλάχιστον μέχρι τις αρχές του 2000 όποιοι έκαναν κριτική στο παραπάνω επιχείρημα θεωρήθηκαν το λιγότερο γραφικοί. Η πραγματικότητα όμως μας έδειξε ότι το παγκόσμιο σύστημα κινήθηκε αντίθετα. Παρά τις εκατοντάδες χιλιάδες κινητοποιήσεις από ομάδες, φόρουμ, συνδικάτα αλλά και τις φωνές διαμαρτυρίας από μεμονωμένες προσωπικότητες, τα βασικά ζητήματα και προβλήματα της ανθρωπότητας -όπως είναι οι μεγάλες κοινωνικές ανισότητες, το περιβάλλον, η φτώχεια, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ισονομία και η δικαιοσύνη-οπισθοχώρησαν ακόμη και σε χώρες που είχαν προχωρήσει αρκετά στη διαμόρφωση πολιτικών προς τη κατεύθυνση της επίλυσής τους. Στα κείμενα του βιβλίου παρουσιάζονται ορισμένες θεωρητικές και ερευνητικές προσεγγίσεις που αφορούν ορισμένα κεντροβαρικά ζητήματα της εποχής μας. Τα κείμενα είναι ανοικτά σε κριτική και εμπλουτισμό, καθώς ο αναγνώστης θα κρίνει την ποιότητά τους αλλά και θα αναζητήσει μέσα από αυτά μικρά ίσως κομμάτια της δικής του αντίληψης για την πραγματικότητα.
Ο Αλέξανδρος Αφουξενίδης γεννήθηκε στην Αθήνα αλλά μεγάλωσε και έζησε στην Βρετανία. Σπούδασε Κοινωνιολογία στο Πανεπιστήμιο του Newcastle upon Tyne την περίοδο 1983-86. Το 1989 έλαβε το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο του Durham με αντικείμενο την βιομηχανική κοινωνιολογία. Εργάσθηκε στο Λονδίνο σε ΜΚΟ για την μέριμνα των μεταναστών και ως ερευνητής στον ιδιωτικό τομέα. Στην Ελλάδα επέστρεψε το 1992 και μέχρι το 1996 δίδαξε Κοινωνιολογία και Ευρωπαϊκή Ιστορία στο British-Hellenic Educational Association στην Αθήνα. Από το 1996 έως και το 1999 δίδαξε Πολιτική Κοινωνιολογία, Ποιοτικές Μεθόδους Έρευνας, Θέματα Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης και Γεωγραφία της Υγείας στο τμήμα Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Αυτή την περίοδο διδάσκει Ανθρωπογεωγραφία και Υλικό Πολιτισμό της Ευρώπης στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Έχει συντονίσει Ευρωπαϊκά Ερευνητικά Προγράμματα και έχει εκδόσει βιβλία καθώς και άρθρα σε ξένα και Ελληνικά περιοδικά και βιβλία.
Κανδύλης, Γιώργος
Συγγραφέας
Ο Γιώργος Κανδύλης είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, επιστημονικός συνεργάτης στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών.
Δέφνερ, Αλέξης
Συγγραφέας
Ο Αλέξης Δέφνερ είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Ρουκανάς, Σπυρός, Α.
Συγγραφέας
Ο Σπύρος Ρουκανάς είναι απόφοιτος του Τμήματος Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων & Ανάπτυξης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Πραγματοποίησε Μεταπτυχιακές Σπουδές στη Διεθνή Πολιτική Οικονομία στο University of Leeds της Μεγάλης Βρετανίας. Είναι διδάκτορας του Τμήματος Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων & Ανάπτυξης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Έχει εκλεγεί λέκτορας στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς στο γνωστικό αντικείμενο της Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας.
Λεοντίδου, Λίλα
Συγγραφέας
Η Λίλα Λεοντίδου, Αρχιτέκτων-Πολεοδόμος-Γεωγράφος (EMΠ, LSE), είναι Καθηγήτρια στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο και Aκαδημαϊκή Υπεύθυνη του Προγράμματος Σπουδών Ευρωπαϊκού Πολιτισμού. Έχει διδάξει στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου (Καθηγήτρια και Πρόεδρος Τμήματος), όπου πρωτοστάτησε στην ίδρυση του πρώτου ελληνικού πανεπιστημιακού Τμήματος Γεωγραφίας· στο Λονδίνο (Senior Lecturer Γεωγραφίας και Μεσογειακών Σπουδών, King’s College London)· στην Αθήνα (ΕΜΠ, Αναπλ. Καθηγήτρια Γεωγραφίας και Σχεδιασμού στη Σχολή Τοπογράφων)· και στη Θεσσαλονίκη (Α.Π.Θ., βοηθός στην Πολεοδομία-Χωροταξία της Σχολής Αρχιτεκτόνων). Mε ακαδημαϊκές προσκλήσεις δίδαξε και στα Πανεπιστήμια Paris 1 - Pantheon - Sorbonne, Caen, και Johns Hopkins University, ως Senior Fellow. Τα κυριότερα βιβλία της είναι "The Mediterranean City in Transition", (Cambridge U.P. 1990/2006), "Πόλεις της σιωπής (ΕΤΒΑ & Θεμέλιο 1989), "Αγεωγράφητος χώρα" (Ελληνικά Γράμματα 2005, αναθεωρ. 2011, Προπομπός), συνεπιμέλεια των "Mediterranean Tourism" (Routledge 2001) και "Urban Sprawl in Europe" (Blackwell 2007).
Έχει επίσης δημοσιεύσει περί τις 200 εργασίες σε βιβλία και επιστημονικά περιοδικά στα ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά, ενώ έργα της έχουν μεταφραστεί στα ισπανικά, ιταλικά, γερμανικά και ιαπωνικά.
Γεωργιάδης, Θωμάς
Συγγραφέας
Ο Θωμάς Γεωργιάδης είναι υποψήφιος διδάκτορας στο Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Πάντειου Πανεπιστήμιου (έρευνα για τη φτώχεια των ηλικιωμένων στην Ελλάδα και στην Ευρώπη). Μελετά μεθοδολογίες αποτύπωσης και ορισμού της φτώχειας και τη διασύνδεση μεταξύ οικονομικής ευημερίας και συνθηκών διαβίωσης. Φοίτησε (1999-2003) στο Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης (Πάντειο Πανεπιστήμιο). Στη συνέχεια έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Sussex στην οικονομική της ανάπτυξης. Έχει δημοσιεύσει άρθρα στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Στην ελληνική ομάδα του SHARE εργάζεται από το 2005 ως ερευνητής με ειδικότερο αντικείμενο την ποιοτική επεξεργασία των στοιχείων.
Τζελέπογλου, Φλώρα
Συγγραφέας
Η Φλώρα Τζελέπογλου είναι κοινωνική ερευνήτρια και Διερμηνέας Νομικός στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Διδάσκει επίσης στο Πανεπιστήμιο του Αιγαίου, Θέματα Κοινωνιολογίας στην αγγλική γλώσσα.
Έχει συμμετάσχει σε ερευνητικά προγράμματα για τον πολιτισμό και τη δημιουργία συστημάτων ορολογίας και τεκμηρίωσης πολιτισμικών δεδομένων.
Τήνιος, Πλάτων
Συγγραφέας
Ο Πλάτων Τήνιος είναι οικονομολόγος, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Σπούδασε οικονομικά στο Καίμπριτζ (Μ.Α. 1978, Ρh.D. 1984) και στην Οξφόρδη (Μ. Ρhil. 1980). Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Έχει εργαστεί στα Υπουργεία Οικονομίας και Βιομηχανίας, καθώς επίσης και στην Εμπορική Τράπεζα. Διετέλεσε ειδικός σύμβουλος του πρωθυπουργού από το 1996 ως το 2004. Την περίοδο 1999-2004 υπήρξε μέλος της Επιτροπής Κοινωνικής Προστασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχει δημοσιεύσει μελέτες στον χώρο των συντάξεων και της κοινωνικής προστασίας. Διδάσκει κοινωνικές ασφαλίσεις, οικονομική της ασφάλισης και γήρανση του πληθυσμού και οικονομία. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα σχετίζονται με τον χώρο των συντάξεων, της κοινωνικής πολιτικής, της κατοικίας και των οικονομικών επιπτώσεων της πληθυσμιακής γήρανσης. Με το SHARE ασχολείται εξαρχής ως αναπληρωτής συντονιστής της ελληνικής ομάδας. Η έρευνά του αφορά τα πεδία της φτώχειας, των άτυπων δικτύων συνοχής και κατοικίας όπως και τις διασυνδέσεις αυτών των θεμάτων με θέματα υγείας.
Χτούρης, Σωτήρης Ν.
Συγγραφέας
Ο Σωτήρης Χτούρης είναι κοινωνιολόγος ερευνητής, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Διευθυντής του εργαστηρίου Κοινωνικής και Πολιτισμικής Ψηφιακής Τεκμηρίωσης και επιστημονικός υπεύθυνος σε ερευνητικά προγράμματα που αναφέρονται στον Πολιτισμό και την Τεχνολογία, την Κοινωνιολογία των πόλεων και την Κοινωνιολογία των Δικτύων.
Τα πιο σημαντικά του έργα είναι: "Ορθολογικά συμβολικά δίκτυα", Νήσος, Αθήνα 2004· "Μουσικά σταυροδρόμια στο Αιγαίο", (επιμ.), Εξάντας, Αθήνα 2000· "Μεταβιομηχανική κοινωνία και η κοινωνία της πληροφορίας", Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1997· "Von der Wildnis zun Urbanem Raum, Zur Logik Peripherer Vestadterung am Beispiel Athen", Campus, Frankfurt, N.Y. 1993.
Δέφνερ, Αλέξιος Μιχαήλ
Συγγραφέας
Ο Αλέξιος Δέφνερ είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
