Αν και τα Βαλκάνια δεν αποτελούν πλέον την "πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης", είναι σαφές ότι δεν έχουν εξελιχθεί ακόμη σε υπόδειγμα περιφερειακής σταθερότητας, ανάπτυξης και συνεργασίας. Οι πολεμικές συγκρούσεις έχουν μεν τερματιστεί εδώ και αρκετά χρόνια, αλλά παραμένουν ορισμένες εστίες έντασης, καθώς και διμερείς διαφορές ανάμεσα σε χώρες της περιοχής, με σημαντικότερες το Κοσσυφοπέδιο, το μέλλον της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και τη διαμάχη Ελλάδας-ΠΓΔΜ για το ζήτημα της ονομασίας. Θα πρέπει, βεβαίως, να γίνει αναφορά στην ένταξη Βουλγαρίας και Ρουμανίας στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, καθώς και Αλβανίας και Κροατίας στη Βορειοατλαντική Συμμαχία. Η ένταξη της Κροατίας στην ΕΕ λογικά δεν θα καθυστερήσει πολύ, ενώ η ενταξιακή πορεία των υπολοίπων χωρών των Δυτικών Βαλκανίων θα είναι σαφώς μακρύτερη χρονικά, τόσο λόγω των προβλημάτων της περιοχής, όσο και της "διευρυνσιακής κόπωσης" (enIargement fatigue) της ΕΕ. Είναι αρκετά ακόμη τα στοιχεία που συνθέτουν το βαλκανικό παζλ. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα δικαιώματα των μειονοτήτων, το οργανωμένο έγκλημα και τη διαφθορά καθώς και την πορεία της διαδικασίας εκδημοκρατισμού.
Στον ανά χείρας τόμο, εξέχοντες ειδικοί εξετάζουν τις εξελίξεις στην Αλβανία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, τη Βουλγαρία, το Κοσσυφοπέδιο, το Μαυροβούνιο, την ΠΓΔΜ, τη Ρουμανία και τη Σερβία, καθώς και ζητήματα όπως η ενέργεια, οι μεταφορές, το οργανωμένο έγκλημα, ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον εκδημοκρατισμό των Βαλκανίων και ο ρόλος της Ρωσίας.
Περιεχόμενα:
- Χαράλαμπος Κοντονής, "Η Αλβανία από την κρίση στην ανάπτυξη (1999-2008): Πτυχές της εσωτερικής πολιτικής και ευρω-ατλαντικής πορείας της". - Μαριλένα Κοππά, "ΠΓΔ Μακεδονίας: Οι δυσκολίες δεν τελείωσαν ακόμη..." - Δημήτρης Καιρίδης, "Σερβία-Η ανεκπλήρωτη υπόσχεση: Η δημοκρατική αλλαγή και η κληρονομιά του Μιλόσεβιτς". - Κυριάκος Δ. Κεντρωτής, "Βουλγαρία: πραγματικότητα και αναζητήσεις στις αρχές του 21ου αιώνα". - Νικόλαος Τζιφάκης, Ευστάθιος Τ. Φακιολάς, "Η Ρουμανία στους Ευρω-Ατλαντικούς θεσμούς: Σε αναζή
Περίληψη
Αν και τα Βαλκάνια δεν αποτελούν πλέον την "πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης", είναι σαφές ότι δεν έχουν εξελιχθεί ακόμη σε υπόδειγμα περιφερειακής σταθερότητας, ανάπτυξης και συνεργασίας. Οι πολεμικές συγκρούσεις έχουν μεν τερματιστεί εδώ και αρκετά χρόνια, αλλά παραμένουν ορισμένες εστίες έντασης, καθώς και διμερείς διαφορές ανάμεσα σε χώρες της περιοχής, με σημαντικότερες το Κοσσυφοπέδιο, το μέλλον της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και τη διαμάχη Ελλάδας-ΠΓΔΜ για το ζήτημα της ονομασίας. Θα πρέπει, βεβαίως, να γίνει αναφορά στην ένταξη Βουλγαρίας και Ρουμανίας στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, καθώς και Αλβανίας και Κροατίας στη Βορειοατλαντική Συμμαχία. Η ένταξη της Κροατίας στην ΕΕ λογικά δεν θα καθυστερήσει πολύ, ενώ η ενταξιακή πορεία των υπολοίπων χωρών των Δυτικών Βαλκανίων θα είναι σαφώς μακρύτερη χρονικά, τόσο λόγω των προβλημάτων της περιοχής, όσο και της "διευρυνσιακής κόπωσης" (enIargement fatigue) της ΕΕ. Είναι αρκετά ακόμη τα στοιχεία που συνθέτουν το βαλκανικό παζλ. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα δικαιώματα των μειονοτήτων, το οργανωμένο έγκλημα και τη διαφθορά καθώς και την πορεία της διαδικασίας εκδημοκρατισμού.
Στον ανά χείρας τόμο, εξέχοντες ειδικοί εξετάζουν τις εξελίξεις στην Αλβανία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, τη Βουλγαρία, το Κοσσυφοπέδιο, το Μαυροβούνιο, την ΠΓΔΜ, τη Ρουμανία και τη Σερβία, καθώς και ζητήματα όπως η ενέργεια, οι μεταφορές, το οργανωμένο έγκλημα, ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον εκδημοκρατισμό των Βαλκανίων και ο ρόλος της Ρωσίας.
Περιεχόμενα:
- Χαράλαμπος Κοντονής, "Η Αλβανία από την κρίση στην ανάπτυξη (1999-2008): Πτυχές της εσωτερικής πολιτικής και ευρω-ατλαντικής πορείας της". - Μαριλένα Κοππά, "ΠΓΔ Μακεδονίας: Οι δυσκολίες δεν τελείωσαν ακόμη..." - Δημήτρης Καιρίδης, "Σερβία-Η ανεκπλήρωτη υπόσχεση: Η δημοκρατική αλλαγή και η κληρονομιά του Μιλόσεβιτς". - Κυριάκος Δ. Κεντρωτής, "Βουλγαρία: πραγματικότητα και αναζητήσεις στις αρχές του 21ου αιώνα". - Νικόλαος Τζιφάκης, Ευστάθιος Τ. Φακιολάς, "Η Ρουμανία στους Ευρω-Ατλαντικούς θεσμούς: Σε αναζή
Η Μαριλένα Κοππά γεννήθηκε στην Αθήνα την 1η Μαρτίου 1963. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και πολιτική επιστήμη στο Παρίσι όπου ανακηρύχθηκε διδάκτωρ Συγκριτικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Paris-X Nanterre (θέμα της διατριβής της: "Η δημιουργία των κομματικών συστημάτων στα Βαλκάνια τον 19ο-20ο αιώνα: Βουλγαρία, Σερβία, Ελλάδα". Είναι επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου και έχει διατελέσει ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σχέσεων του ίδιου Πανεπιστημίου μεταξύ 1992-1997. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν το μειονοτικό φαινόμενο στα Βαλκάνια, τα προβλήματα μετάβασης και εκδημοκρατισμού στην περιοχή, το φαινόμενο του εθνικισμού και τις διεθνοτικές σχέσεις. Έχει γράψει τα βιβλία: "Μια εύθραυστη δημοκρατία: η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατίας της Μακεδονίας ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον", εκδ. Παπαζήση, Αθήνα, 1994, "Οι μειονότητες στα μετακομουνιστικά Βαλκάνια: πολιτικές του κέντρου και μειονοτικές απαντήσεις", εκδ. Λιβάνη, Αθήνα, 1997, και "Η συγκρότηση των κρατών στα Βαλκάνια: 19ος αιώνας", εκδ. Λιβάνη, Αθήνα, 2002, καθώς και σειρά άρθρων για θέματα βαλκανικής πολιτικής. Διετέλεσε τακτικό μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΣΕΠ), ως εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ, από το 2003 μέχρι το 2007, ενώ από τον Ιανουάριο 2008 ορίσθηκε αναπληρωματικό μέλος του. Έχει διατελέσει πρόεδρος και αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Αναπτυξιακών και Στρατηγικών Μελετών "Ανδρέας Παπανδρέου" (ΙΣΤΑΜΕ), ενώ από τον Φεβρουάριο 2008 ορίσθηκε μέλος του ΔΣ του Ιδρύματος. Στο Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ στις 3-6 Μαρτίου 2005, εξελέγη μέλος του Εθνικού Συμβουλίου και στη συνέχεια 2 φορές μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου. Τον Οκτώβριο του 2007 εξελέγη ευρωβουλευτής με το ΠΑΣΟΚ και τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς αντιπρόεδρος της Μικτής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Είναι, επίσης, μέλος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων και της Υποεπιτροπής Ασφάλειας και Άμυνας, και αναπληρωματικό μέλος της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού, της Υποεπιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και της Αντιπροσωπείας στην Επιτροπή Κοινοβουλευτικής Συνεργασίας ΕΕ-Ρωσίας.
Τζιφάκης, Νικόλαος
Συγγραφέας
Ο Νικόλαος Τζιφάκης είναι Επίκουρος Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Τµήµα Πολιτικής Επιστήµης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστηµίου Πελοποννήσου. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου και κάτοχος μεταπτυχιακού με μνεία άριστα και διδακτορικού στις διεθνείς σχέσεις από το Lancaster University. Έχει διδάξει ως ειδικός επιστήμονας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης, στο Τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Κρήτης, στο Τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου και στη Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου.
Γιατζίδης, Αιμίλιος
Συγγραφέας
Ο Αιμίλιος Γιατζίδης είναι πτυχιούχος του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης του Παντείου Πανεπιστημίου (1994). Έλαβε δίπλωμα μεταπτυχιακών σπουδών στις διεθνείς σχέσεις (1996) από το Πανεπιστήμιο του Sheffield, Βρετανία, και διδακτορικό στις πολιτικές επιστήμες από το ίδιο πανεπιστήμιο (2000). Έχει διδάξει στο Πανεπιστήμιο του Sheffield, στο Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης του Παντείου Πανεπιστημίου, όπως και στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Από το 2006 εργάζεται στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Κοντονής, Χαράλαμπος
Συγγραφέας
Ο Χαράλαμπος Κοντονής είναι Ειδικός Εμπειρογνώμονας Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφάλειας στη Γενική Διεύθυνση Διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Senior Research Fellow στο Ερευνητικό Κέντρο Ν/Α Ευρώπης του Πανεπιστημίου του Sheffield.
Κεντρωτής, Κυριάκος Δ.
Συγγραφέας
Ο Κυριάκος Κεντρωτής είναι αναπληρωτής καθηγητής στο γνωστικό αντικείμενο "Εξωτερικές Σχέσεις της Ε.Ε." και Διευθυντής του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών "Οικονομική και Πολιτική Διακυβέρνηση στη Ν.Α. Ευρώπη" στο Τμήμα Βαλκανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Δ. Μακεδονίας. Γεννήθηκε το 1962 στους Μολάους Λακωνίας. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Συνέχισε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στα Πανεπιστήμια του Kaiserslautern και του Saarland / Saarbrucken στους κλάδους του Διεθνούς Δικαίου, των Διεθνών Σχέσεων και των Πολιτικών Επιστημών. Το 1990 αναγορεύθηκε Διδάκτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Kaiserslautern.
Από το 1992 έως το 1999 εργάστηκε ως επιστημονικός ερευνητής στο Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου (Ι.Μ.Χ.Α.). Από το 1996 έως το 1999 δίδαξε στο Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Από το 2000 ως επίκουρος καθηγητής δίδαξε στο Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου τα γνωστικά αντικείμενα: "Διεθνές Δίκαιο-Διεθνείς Σχέσεις", "Διπλωματική Ιστορία" και "Οικονομική - Πολιτική - Νομική μετάφραση από τα γερμανικά στα ελληνικά".
Βιβλία, μελέτες και άρθρα του έχουν εκδοθεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Τρεις από τις μελέτες του είναι: "Αεροναυτικές ασκήσεις στο Αιγαίο. Ελλάδα - Τουρκία: Διεθνές Δίκαιο και Γεωπολιτική" (Εκδόσεις Προσκήνιο, Αθήνα 1999), "Η Βουλγαρία και το ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου" (Το Κόσοβο και οι αλβανικοί πληθυσμοί της Βαλκανικής, εκδόσεις ΙΜΧΑ Θεσσαλονίκη 2000), "Αναζητούμενες ισορροπίες στα Βαλκάνια: Η Βουλγαρία ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία" (Χρ. Γιαλλουρίδης - Π. Τσάκωνας, Ελλάδα και Τουρκία μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, Εκδόσεις Σιδέρη, Αθήνα 1999).
Γρηγοριάδης, Ιωάννης Ν.
Συγγραφέας
Ο Ιωάννης Ν. Γρηγοριάδης είναι επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Μπίλκεντ στην Άγκυρα και επιστημονικός συνεργάτης του ΕΛΙΑΜΕΠ. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Νομικής της Σχολής Νομικών, Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου διεθνών σχέσεων (Master of International Affairs) και πιστοποιητικού εξειδικεύσεως στις μεσανατολικές σπουδές (Advanced Certificate of Middle East Studies) από το School of International & Public Affairs (SIPA), Columbia University στη Νέα Υόρκη. Το 2005 ολοκλήρωσε με επιτυχία τη διδακτορική του διατριβή στις πολιτικές επιστήμες στο School of Oriental and African Studies (SOAS), University of London. Έχει εργασθεί ως επιστημονικός συνεργάτης στα πανεπιστήμια Κολούμπια και Οξφόρδης, καθώς και στο Stiftung Wissenschaft und Politik (SWP) στο Βερολίνο. Μεταξύ 2004-2009 δίδαξε στα Πανεπιστήμια Sabanci και Isik στην Κωνσταντινούπολη, καθώς και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Ανδρεσάκης, Παναγιώτης Γ.
Συγγραφέας
Ο Παναγιώτης Ανδρεσάκης είναι πτυχιούχος ιστορίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και κάτοχος μεταπτυχιακών τίτλων ειδίκευσης στους τομείς των Διεθνών Σχέσεων & Ευρωπαϊκών Σπουδών (University of Kent at Canterbury) και της Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο). Το 2003 αποφοίτησε από το Τμήμα Γενικής Διοίκησης της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και έκτοτε εργάστηκε στο Υπουργείο Οικονομίας & Οικονομικών και σήμερα στο Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνισμού & Ναυτιλίας.
Φακιολάς, Ευστάθιος Τ.
Συγγραφέας
Ο Ευστάθιος Τ. Φακιολάς εργάζεται στη Δ/νση Στρατηγικού Σχεδιασμού, Ανάλυσης και Επενδύσεων της ATEbank. Παράλληλα, διδάσκει ως ειδικός επιστήμονας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου. Έχει διδακτορικό από το Department of War Studies, King's College London και έχει λάβει χορηγίες από τα ΙΚΥ, ΝΑΤΟ, Ωνάσης, Πυθαγόρας ΙΙ, Mac Arthur, DAAD, κ.ά. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντά του περιλαμβάνουν τη θεωρία διεθνών σχέσεων και ζητήματα ευρωπαϊκής ασφάλειας και στρατηγικών σπουδών.
Καιρίδης, Δημήτρης
Συγγραφέας
Ο Δημήτρης Καιρίδης είναι αναπληρωτής καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας στη Θεσσαλονίκη. Είναι επιστημονικός σύμβουλος του Ιδρύματος "Κωνσταντίνος Καραμανλής" στην Αθήνα και διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου.
Καραγιάννης, Μάνος
Συγγραφέας
Ο Μάνος Καραγιάννης είναι επίκουρος καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Ευρωπαϊκές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο South Bank του Λονδίνου. Έχει μεταπτυχιακό δίπλωμα στη Διεθνή Ασφάλεια από το Πανεπιστήμιο του Reading και διδακτορικό στην Πολιτική Επιστήμη από το Πανεπιστήμιο του Hull στη Μεγάλη Βρετανία. Έχει διδάξει Διεθνείς Σχέσεις και Στρατηγικές Σπουδές στη Μεγάλη Βρετανία, τη Βουλγαρία και το Καζαχστάν, όπου και πραγματοποίησε εμπειρική έρευνα σχετικά με τις ριζοσπαστικές Ισλαμικές οργανώσεις στην Κεντρική Ασία. Επίσης, έχει διατελέσει μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Solomon Asch Center for the Study of Ethnopolitical Conflict του Πανεπιστημίου Pennsylvania στις ΗΠΑ σε θέματα πολιτικού Ισλάμ και τρομοκρατίας.
