Η ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ (3Η ΕΚΔΟΣΗ ΕΠΑΥΞΗΜΕΝΗ)

Περίληψη

Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει σειρά κριτικών μελετών που αμφισβητούν την κυρίαρχη, τις τελευταίες δεκαετίες, άποψη της κριτικής ως προς την πρωτοποριακότητα της ποίησης του Καρυωτάκη. Εκτός από τις παλαιότερες μελέτες, που περιλαμβάνονται σε προηγούμενες εκδόσεις (μεταξύ άλλων: «Η παραμόρφωση του Καρυωτάκη», «Ο Κ. Θ. Δημαράς και η γενιά του '30», «Η παρανάγνωση του Καβάφη»), στην παρούσα έκδοση έχουν προστεθεί δύο ακόμη μελέτες. Με την πρώτη («Ο Γ. Π. Σαββίδης και οι Cavafistas») διαπιστώνεται ότι η παραμόρφωση του Καρυωτάκη δεν περιορίζεται στην ανάγνωση του ποιητικού του έργου, αλλά επεκτείνεται και στην ανάγνωση της κριτικής αυτού του έργου. Με τη δεύτερη («Ο Καρυωτάκης του Λορεντζάτου») αναλύεται η άποψη που αποτέλεσε την αφετηρία αυτής της παραμόρφωσης.



Για να αποφύγω τις παρεξηγήσεις θα ήθελα να διευκρινίσω ότι με τα όσα γράφω περιγράφω, δεν αξιολογώ. Όταν αμφισβητώ την άποψη περί περάσματος στον ελεύθερο στίχο διά του Καρυωτάκη δεν προσπαθώ να τον μειώσω, όπως με επικρίνουν πολλοί αντιμαχόμενοι τη γενιά του '30, αλλά να συμβάλω στην ακριβέστερη απεικόνιση της μετάβασης της ποίησής μας στον Μοντερνισμό. Οι χαρακτηρισμοί παραδοσιακός και πρωτοποριακός από μόνοι τους -δηλαδή χωρίς αναφορά στο ταλέντο του καλλιτέχνη- δεν λένε τίποτε, και το ταλέντο υπερβαίνει την τεχνοτροπία. Σε μιαν εποχή τεχνοτροπικών μεταβολών ο νεωτερισμός δεν σημαίνει αναγκαστικά υπεροχή έναντι του καθιερωμένου. Ο νεωτερικός Κάλας είναι κατώτερος ποιητής από τον σύγχρονό του Κοτζιούλα, και ο Δρίβας του ελεύθερου στίχου δεν είναι καλύτερος από τον Δρίβα του έμμετρου. Αν η ποίηση των πρώτων έχει κάποια σημασία, αυτή είναι περισσότερο ιστορικής και λιγότερο αισθητικής φύσεως. Όμως στην “τελική” αποτίμηση ενός καλλιτεχνικού έργου το ιστορικό στοιχείο του μετράει λιγότερο από το αισθητικό, το οποίο μακροπρόθεσμα, όταν ο νεωτερισμός έχει πάψει να λειτουργεί ως τέτοιος, είναι ο κυριότερος συντελεστής της επιβίωσης ή ανάδειξης ενός έργου. - Ν.Β.