Η συλλογική αυτή έκδοση, που εκδίδεται σε συνεργασία με το Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου, αποτελεί συμβολή στην ιστορία του ελληνικού Διαφωτισμού και της Επανάστασης τηρώντας μια σταθερά: τη ρεαλιστική σχέση με αυτήν την τόσο κρίσιμη περίοδο της ιστορικής μας πραγματικότητας, χωρίς απόκρυψη του θαυμασμού μας για όλους αυτούς που αγωνίστηκαν.
Το 1821 είναι η πράξη δημιουργίας του ελληνικού εθνικού κράτους. Ιστορία ελληνική και ταυτοχρόνως ευρωπαϊκή, όπως άλλωστε και ο ελληνικός Διαφωτισμός από τη γέννησή του, ογδόντα περίπου χρόνια νωρίτερα. Η επιτυχία της Ελληνικής Επανάστασης, όπως κάθε άλλης, δεν μπορεί να νοηθεί με στρατιωτικούς όρους και ατομικούς ηρωισμούς, όπως γίνεται συνήθως μέσω μιας λαϊκίστικης εκτροπής της ιστορίας. Η επικράτηση των Ελλήνων έναντι ενός ασυγκρίτως ισχυρότερου εχθρού οφείλεται πρωτίστως σε ιδιαιτέρως ευφυείς πολιτικές στρατηγικές που αναπτύχθηκαν μέσα από έντονες, ακόμη και εμφύλιες συγκρούσεις μεταξύ των Ελλήνων. Η νικηφόρα έκβαση της Επανάστασης οφείλεται ακόμη στην υψηλή διακινδύνευση που επωμίστηκαν πολλά μέλη ποικίλων ηγετικών ομάδων των ελληνικών πληθυσμών.
Περιέχονται τα κείμενα: - Πέτρος Πιζάνιας: "Από ραγιάς Έλληνας πολίτης, Διαφωτισμός και Επανάσταση 1750-1832" - Φωτεινή Βάκη: "Ο Διαφωτισμός εναντίον της Αυτοκρατορίας: Η έννοια του έθνους στους Καντ και Χέρντερ" - Liana Theodoratou: "Shelley's Hellas and the reinvention of modem Greece" - Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος: "Ελληνική Νομαρχία: Ήτοι λόγος περί του ριζοσπαστικού Διαφωτισμού. Η γέννησ της νεοελληνικής πολιτικής σκέψης στις απαρχές του 19ου αιώνα" - Gilles Pecout: "Ελληνική Επανάσταση: Η ιδρυτική στιγμή των μεσογειακών πολιτικών αλληλεγγύης;" - Γιάννης Κόκκωνας: "Η ελληνική συζήτηση για τη γλώσσα στα βιβλία του Διαφωτισμού και η 'απάντηση' της Επανάστασης" - Denys Barau: "Η παιδαγωγική προσέγγιση του Φιλελληνισμού" - Δημήτρης Σταματόπουλος: "Νεοελληνικός Διαφωτισμός και Ηγεμονία στο Ορθόδοξο Μιλλέτ: κριτικές παρατηρήσεις στην παράφραση του Εγκωμίου του Φ
Περίληψη
Η συλλογική αυτή έκδοση, που εκδίδεται σε συνεργασία με το Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου, αποτελεί συμβολή στην ιστορία του ελληνικού Διαφωτισμού και της Επανάστασης τηρώντας μια σταθερά: τη ρεαλιστική σχέση με αυτήν την τόσο κρίσιμη περίοδο της ιστορικής μας πραγματικότητας, χωρίς απόκρυψη του θαυμασμού μας για όλους αυτούς που αγωνίστηκαν.
Το 1821 είναι η πράξη δημιουργίας του ελληνικού εθνικού κράτους. Ιστορία ελληνική και ταυτοχρόνως ευρωπαϊκή, όπως άλλωστε και ο ελληνικός Διαφωτισμός από τη γέννησή του, ογδόντα περίπου χρόνια νωρίτερα. Η επιτυχία της Ελληνικής Επανάστασης, όπως κάθε άλλης, δεν μπορεί να νοηθεί με στρατιωτικούς όρους και ατομικούς ηρωισμούς, όπως γίνεται συνήθως μέσω μιας λαϊκίστικης εκτροπής της ιστορίας. Η επικράτηση των Ελλήνων έναντι ενός ασυγκρίτως ισχυρότερου εχθρού οφείλεται πρωτίστως σε ιδιαιτέρως ευφυείς πολιτικές στρατηγικές που αναπτύχθηκαν μέσα από έντονες, ακόμη και εμφύλιες συγκρούσεις μεταξύ των Ελλήνων. Η νικηφόρα έκβαση της Επανάστασης οφείλεται ακόμη στην υψηλή διακινδύνευση που επωμίστηκαν πολλά μέλη ποικίλων ηγετικών ομάδων των ελληνικών πληθυσμών.
Περιέχονται τα κείμενα: - Πέτρος Πιζάνιας: "Από ραγιάς Έλληνας πολίτης, Διαφωτισμός και Επανάσταση 1750-1832" - Φωτεινή Βάκη: "Ο Διαφωτισμός εναντίον της Αυτοκρατορίας: Η έννοια του έθνους στους Καντ και Χέρντερ" - Liana Theodoratou: "Shelley's Hellas and the reinvention of modem Greece" - Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος: "Ελληνική Νομαρχία: Ήτοι λόγος περί του ριζοσπαστικού Διαφωτισμού. Η γέννησ της νεοελληνικής πολιτικής σκέψης στις απαρχές του 19ου αιώνα" - Gilles Pecout: "Ελληνική Επανάσταση: Η ιδρυτική στιγμή των μεσογειακών πολιτικών αλληλεγγύης;" - Γιάννης Κόκκωνας: "Η ελληνική συζήτηση για τη γλώσσα στα βιβλία του Διαφωτισμού και η 'απάντηση' της Επανάστασης" - Denys Barau: "Η παιδαγωγική προσέγγιση του Φιλελληνισμού" - Δημήτρης Σταματόπουλος: "Νεοελληνικός Διαφωτισμός και Ηγεμονία στο Ορθόδοξο Μιλλέτ: κριτικές παρατηρήσεις στην παράφραση του Εγκωμίου του Φ
Ο Νίκος Κοταρίδης γεννήθηκε στην Καστορία και σπούδασε στην Αθήνα και στο Παρίσι. Σήμερα διδάσκει Ιστορία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Είναι τακτικός συνεργάτης του π. "Ο πολίτης" καια της εφ. "Η Αυγή". Μαζί με τον Νίκο Θεοτοκά και τον Παντελή Λέκκα διευθύνουν το περιοδικό "Δοκιμές".
Θεοτοκάς, Νίκος
Συγγραφέας
Ο Νίκος Θεοτοκάς σπούδασε στην Αθήνα και στο Παρίσι. Σήμερα διδάσκει Ιστορία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Είναι τακτικός συνεργάτης του π. "Ο πολίτης" καια της εφ. "Η Αυγή". Μαζί με τον Νίκο Κοταρίδη και τον Παντελή Λέκκα διευθύνουν το περιοδικό "Δοκιμές".
Λαΐου, Σοφία Ν.
Συγγραφέας
Η Σοφία Ν. Λαΐου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1970. Σπούδασε ιστορία και αρχαιολογία στο Α.Π.Θ. και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην οθωμανική ιστορία στο Πανεπιστήμιο του Birmingham. Είναι επίκουρη καθηγήτρια οθωμανικής ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Έχει δημοσιεύσει τα βιβλία "Η Σάμος κατά την οθωμανική περίοδο", Θεσσαλονίκη 2002, και "Τα οθωμανικά έγγραφα της μονής Βαρλαάμ των Μετεώρων", Αθήνα 2011, ενώ τα ευρύτερα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αναφέρονται σε ζητήματα κοινωνικής και οικονομικής ιστορίας κατά την οθωμανική περίοδο.
Αναγνωστοπούλου, Σία
Συγγραφέας
Η Σία Αναγνωστοπούλου γεννήθηκε στην Πάτρα το 1959. Είναι πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών και πτυχιούχος του Τμήματος Τουρκικών Σπουδών του Εθνικού Ινστιτούτου Ανατολικών Γλωσσών της Γαλλίας (INALCO). Οι μεταπτυχιακές της σπουδές στη Γαλλία ολοκληρώθηκαν με ένα μεταπτυχιακό τίτλο στην Ιστορία (DEA από τη Σορβόννη Παρίσι Ι) και ένα διδακτορικό στην Ιστορία από το Πανεπιστήμιο EHESS (Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales). Δίδαξε επί εννέα χρόνια στο Τμήμα Τουρκικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου και από το 2004 διδάσκει στο Πάντειο Πανεπιστήμκο ως καθηγήτρια στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας.
Εξελέγη βουλευτής Αχαΐας με τον ΣΥΡΙΖΑ τον Ιανουάριο και τον Σεπτέμβριο του 2015. Διατέλεσε αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών και αναπληρώτρια υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων.
Τζάκης, Διονύσης
Συγγραφέας
Ο Διονύσης Τζάκης διδάσκει στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ).
Σωτηρόπουλος, Δημήτρης Π., 1972
Συγγραφέας
Ο Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα, το 1972. Είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Σύγχρονης Πολιτικής Ιστορίας τού Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών, του ΑΤΕΙ Πελοποννήσου. Ασκεί επίσης τα καθήκοντα του Διευθυντή του Δι-Ιδρυματικού ΠΜΣ, "Επιχειρηματικότητα & Διακυβέρνηση" (Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και ΑΤΕΙ Πελοποννήσου). Στο παρελθόν έχει επίσης διδάξει για 8 χρόνια (2004-2012) στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Ιστορίας, σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο. Εξάλλου, είναι Αρχισυντάκτης του παλαιότερου ελληνικού περιοδικού ιδεών, της ΝΕΑΣ ΕΣΤΙΑΣ, και τακτικός αρθρογράφος της εφημερίδας, Η Καθημερινή, στο ένθετο "Τέχνες & Γράμματα". Είναι μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής της επιθεώρησης "Φιλοσοφείν" και του "Foreign Affairs, The Hellenic Edition". Άρθρα του έχουν δημοσιευτεί σε γνωστά επιστημονικά περιοδικά, έχει επιμεληθεί 4 συλλογικούς τόμους ή πρακτικά συνεδρίων, ενώ την άνοιξη του 2012 είχε προσκληθεί για διαλέξεις στην Έδρα Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ. Είναι επίσης μέλος της ΕΣΗΕΑ.
Λέκκας, Παντελής Ε.
Συγγραφέας
Ο Παντελής Ε. Λέκκας γεννήθηκε το 1960 στην Θεσσαλονίκη. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Σάσσεξ και το Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ και διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Κατσάπης, Κώστας
Συγγραφέας
Ο Κώστας Κατσάπης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1973. Σπούδασε Ιστορία στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο όπου και πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στην Ιστορία και την Τεκμηρίωση, ενώ το 2006 υποστήριξε τη διδακτορική του διατριβή στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου, με θέμα την κοινωνική ιστορία του ροκ εν ρολ στην Ελλάδα την μεταπολεμική περίοδο. Έχει εργαστεί ως ιστορικός στο Ιστορικό Αρχείο της Αγροτικής Τράπεζας (1997 - 1998), στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού (2000 - 2002), και στο Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου (2002 - 2012), ενώ από το 2012 ανήκει στο προσωπικό του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Έχει συνεργαστεί με το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών στο πλαίσιο του Προγράμματος "Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας". Από το 2006 διδάσκει Ευρωπαϊκό Πολιτισμό στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, καθώς και Ιστορία της Νεολαίας σε μεταπτυχιακό επίπεδο στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εντοπίζονται στο χώρο της σύγχρονης κοινωνικής και πολιτισμικής ιστορίας και ειδικότερα στην ιστορία της νεολαίας και των κοινωνικών κινημάτων. Για τα ζητήματα αυτά έχει δημοσιεύσει άρθρα σε συλλογικούς τόμους και επιστημονικά περιοδικά, ενώ παράλληλα έχει συγγράψει το βιβλίο "Ήχοι και απόηχοι. Κοινωνική ιστορία του ροκ εν ρολ φαινομένου στην Ελλάδα, 1956-1967", Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς/ ΕΙΕ/ΙΝΕ, Αθήνα 2007, καθώς και την μονογραφία: "Το "πρόβλημα νεολαία". Μοντέρνοι νέοι, παράδοση και αμφισβήτηση στη Μεταπολεμική Ελλάδα, 1964 - 1974", Εκδόσεις Απρόβλεπτες, Αθήνα 2012.
Σταματόπουλος, Δημήτριος Α.
Συγγραφέας
Ο Δημήτρης Σταματόπουλος είναι ιστορικός, αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστήμιου Μακεδονίας. Γεννήθηκε στην Τερπνή Σερρών το 1969. Είναι απόφοιτος (1991) και διδάκτορας (1998) του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ. Το 2001 διετέλεσε υπότροφος (visiting fellow) του Προγράμματος Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Princeton (ΗΠΑ). Το ακαδημαϊκό έτος 2004-2005 έλαβε υποτροφία του Βουλγαρικού Κράτους για τη διεκπεραίωση έρευνας στα αρχεία των πόλεων Σόφιας και Μεγάλου Τυρνόβου (Velico Tarnovo) στα πλαίσια του προγράμματος "Εκκλησία και Οικογένεια στα Βαλκάνια". Τα γενικότερα ενδιαφέροντά του αφορούν στις σχέσεις θρησκείας και πολιτικής και ιδιαίτερα στο φαινόμενο της ανάδυσης της κοινωνίας των πολιτών (civil society) στο χώρο των Βαλκανίων, με έμφαση στην ύστερη οθωμανική περίοδο. Έχει γράψει βιβλία για το Πατριαρχείο, το Βυζάντιο στις βαλκανικές εθνικές ιστορίες και για τη διάδοση του Αρμενόπουλου στις βαλκανικές χώρες.
Θεοδωράτου, Λιάνα
Συγγραφέας
Η δρ. Λιάνα Θεοδωράτου είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Νέα Υόρκης (NYU) και διευθύντρια του προγράμματος ελληνικών σπουδών "Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης".
Ροτζώκος, Νίκος, Β.
Συγγραφέας
Ο Νίκος Ροτζώκος σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες και Ιστορία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και στο Πανεπιστήμιο Paris I. Διδάσκει Νεότερη και Σύγχρονη Πολιτική Ιστορία της Ελλάδας στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ και είναι συγγραφέας του βιβλίου "Επανάσταση και εμφύλιος στο Εικοσιένα", Πλέθρον, Αθήνα 1997.
