ΟΜΗΡΙΚΟΙ ΥΜΝΟΙ

Περίληψη

Στη σειρά "Αρχαίοι Συγγραφείς" των Εκδόσεων ΖΗΤΡΟΣ κυκλοφόρησαν σ' έναν τόμο οι "Ομηρικοί ύμνοι" και η "Βατραχομυομαχία" σε μετάφραση, σχόλια και ανάλυση του φιλολόγου Θεοδώρου Γ. Μαυροπούλου και με καλλιτεχνική παρέμβαση της Αναστασίας Π. Βαλαβανίδου.
Οι "Ομηρικοί ύμνοι" είναι ένα σώμα από τριαντατέσσερα ποιητικά συνθέματα με χρήση του "δακτυλικού εξαμέτρου", τυπικού στίχου των ομηρικών επών Ιλιάδας και Οδύσσειας. Η συλλογή αυτή ύμνων αναφέρεται κυρίως σε θεούς και σε θεές του αρχαίου ελληνικού δωδεκαθέου, αλλά και σε άλλες θεότητες, σε μυθικούς ήρωες, σε επώνυμες προσωποποιήσεις φυσικών στοιχείων (στη Γη, στον Ήλιο, στη Σελήνη) κι ένα σε ανώνυμους "ξένους". Για μερικές θεότητες υπάρχουν περισσότεροι από έναν ύμνοι· οι περισσότεροι από τους ύμνους αυτούς έχουν διψήφιο ή και μονοψήφιο αριθμό στίχων και ασφαλώς είναι "προοίμια", δηλαδή προανακρούσματα ύμνων που δε μας έχουν σωθεί· μερικοί ύμνοι πάντως έχουν την έκταση μιας ομηρικής ραψωδίας και η δομή τους είναι αφηγηματική, δηλαδή αναφέρονται σε ενδιαφέροντα περιστατικά της ζωής και της δράσης των διάφορων θεοτήτων· έτσι δεν είναι λατρευτικά άσματα, αλλά ποιήματα που αντλούν το θέμα τους από "ιστορίες" θεών ή ηρώων. Οι "Ομηρικοί ύμνοι" είναι οπωσδήποτε έργα μεταγενέστερα του Ομήρου και ο χρόνος της σύνθεσής τους δεν είναι ενιαίος και δεν είναι εύκολος ο προσδιορισμός της προέλευσής τους.
Σε συνάφεια με τους "Ομηρικούς ύμνους" υπάρχουν στον τόμο αυτό δύο επίμετρα. Στο πρώτο εντάσσονται τα "Ομήρου επιγράμματα" και στο δεύτερο δίνονται συνοπτικά μυθολογικά στοιχεία για τις υμνούμενες θεότητες.
Ο τόμος αυτός κλείνει με τη "Βατραχομυομαχία". Το έργο αυτό, που είναι συνθεμένο τον 6ον / 5ον προχριστιανικό αιώνα είναι μια ενσυνείδητη και χαριτωμένη παρωδία της ομηρικής Ιλιάδας, το μόνο είδος παρωδίας που μας έχει σωθεί από την "αρχαϊκή" περίοδο της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Για το παρωδιακό αυτό έπος βλ. εισαγωγικά στην ομηρική Ιλιάδα και στην ομηρική Οδύσσεια, Εκδόσεις ΖΗΤΡΟΣ, Θεσσαλονίκη 2004. Η "Βατραχομυομαχί