Γιατί άραγε επιμένουμε να διασκευάζουμε για παιδιά; Τα έπη του Ομήρου, οι μύθοι του Αισώπου, οι κωμωδίες του Αριστοφάνη, αρχαίοι ελληνικοί μύθοι και ηρωικές ιστορίες, ιστορίες από την Αγία Γραφή, θρύλοι, λαϊκά παραμύθια και κλασσικά έργα ξένης λογοτεχνίας συγκροτούν ένα εξαιρετικά μεγάλο φάσμα αρχικών/ αφετηριακών έργων τα οποία εξακολουθούν να διασκευάζονται για παιδιά.
Αλλά και τι, τελικά, είναι μια διασκευή; Πρόκειται για απλή μίμηση ή για μία δημιουργική συγγραφική πράξη; είναι η μετάφραση, για παράδειγμα, μιας μορφής διασκευή; Πόσο εύκολο είναι άραγε να διασκευάσει κανείς μία αριστοφανική κωμωδία ή μια τραγωδία για παιδιά; Ποιες είναι οι πιο κοινές τεχνικές που χρησιμοποιούνται για την διασκευή; Κι όταν ένα κλασσικό παραμύθι εικονογραφείται σημαίνει ότι διασκευάζεται; Και, τέλος, τι άραγε μπορεί ή πρέπει να αλλάξει όταν ένα έργο για ενήλικες διασκευάζεται για παιδιά; Αυτά και άλλα ερωτήματα απαντώνται στον παρόντα τόμο που περιλαμβάνει μία συλλογή από εξαιρετικά ενδιαφέροντα άρθρα γραμμένα από επιστήμονες που μελετούν και διδάσκουν την παιδική λογοτεχνία αλλά και από συγγραφείς και εικονογράφους που διασκευάζουν για παιδιά.
Ο συλλογικός αυτός τόμος έρχεται να καλύψει ένα κενό που φαίνεται να υπάρχει στην ελληνική βιβλιογραφία γύρω από τις διασκευές για παιδιά και να εμπλουτίσει τον επιστημονικό διάλογο που έχει αρχίσει πλέον και στη χώρα μας γύρω από το θέμα.
Περίληψη
Γιατί άραγε επιμένουμε να διασκευάζουμε για παιδιά; Τα έπη του Ομήρου, οι μύθοι του Αισώπου, οι κωμωδίες του Αριστοφάνη, αρχαίοι ελληνικοί μύθοι και ηρωικές ιστορίες, ιστορίες από την Αγία Γραφή, θρύλοι, λαϊκά παραμύθια και κλασσικά έργα ξένης λογοτεχνίας συγκροτούν ένα εξαιρετικά μεγάλο φάσμα αρχικών/ αφετηριακών έργων τα οποία εξακολουθούν να διασκευάζονται για παιδιά.
Αλλά και τι, τελικά, είναι μια διασκευή; Πρόκειται για απλή μίμηση ή για μία δημιουργική συγγραφική πράξη; είναι η μετάφραση, για παράδειγμα, μιας μορφής διασκευή; Πόσο εύκολο είναι άραγε να διασκευάσει κανείς μία αριστοφανική κωμωδία ή μια τραγωδία για παιδιά; Ποιες είναι οι πιο κοινές τεχνικές που χρησιμοποιούνται για την διασκευή; Κι όταν ένα κλασσικό παραμύθι εικονογραφείται σημαίνει ότι διασκευάζεται; Και, τέλος, τι άραγε μπορεί ή πρέπει να αλλάξει όταν ένα έργο για ενήλικες διασκευάζεται για παιδιά; Αυτά και άλλα ερωτήματα απαντώνται στον παρόντα τόμο που περιλαμβάνει μία συλλογή από εξαιρετικά ενδιαφέροντα άρθρα γραμμένα από επιστήμονες που μελετούν και διδάσκουν την παιδική λογοτεχνία αλλά και από συγγραφείς και εικονογράφους που διασκευάζουν για παιδιά.
Ο συλλογικός αυτός τόμος έρχεται να καλύψει ένα κενό που φαίνεται να υπάρχει στην ελληνική βιβλιογραφία γύρω από τις διασκευές για παιδιά και να εμπλουτίσει τον επιστημονικό διάλογο που έχει αρχίσει πλέον και στη χώρα μας γύρω από το θέμα.
Γεννήθηκε στον Ελικώνα της Βοιωτίας. Σπούδασε φιλολογία στα πανεπιστήμια Αθηνών, Wurzburg και Μονάχου και υπηρέτησε ως εκπαιδευτικός σε γυμνάσια και λύκεια, ημερήσια και εσπερινά, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει γράψει, μεταφράσει και διασκευάσει πλήθος βιβλίων για μεγάλους και κυρίως για παιδιά σε συνεργασία με πολλούς εκδοτικούς οίκους (Λιβάνης, Μπουκουμάνης, Το Ροδακιό, Παπαδόπουλος, Μεταίχμιο). Κυριότεροι τίτλοι παιδικών βιβλίων: Ο ήλιος στον κήπο, Μισό σοκολατάκι είναι σαν ένα ψέμα, Ένα παγωτό διαρκεί λίγο, Ο Νίκος και ο λύκος, Ο ζωγράφος Θεόφιλος, Μαρία Κάλλας, Σεχραζάτ κ.ά. Η παιδική σειρά βιβλίων «Τα Ελληνικά» (εκδ. Παπαδόπουλος) περιλαμβάνει κλασικά κείμενα της ελληνικής λογοτεχνίας από τον Όμηρο ως τις μέρες μας διασκευασμένα για παιδιά. Επίσης έχει ασχοληθεί με αναγνώσεις, επιμέλειες και κριτικές/παρουσιάσεις βιβλίων σε περιοδικά και εφημερίδες. Έργα του έχουν μεταφραστεί σε άλλες γλώσσες και έχουν παρασταθεί στο θέατρο. Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο κυκλοφορούν τα βιβλία του Σιγά τα αυγά! και Παππού;, έντεκα τίτλοι στη σειρά Μυθολογικά Παραμύθια: Το αίνιγμα της Σφίγγας, Το τραγούδι των Σειρήνων, Η οργή του Εγκέλαδου, Στη σκιά των Κενταύρων, Λαβύρινθος και Μινώταυρος, Είμαι ο Ποσειδώνας, Είμαι η Αθηνά, Είμαι ο Ερμής, Είμαι η Αφροδίτη, Είμαι ο Απόλλωνας, Είμαι ο Άρης, καθώς και οι διασκευές Ο πρώτος μου Θερβάντες: Δον Κιχώτης και Ο πρώτος μου Όμηρος: Ιλιάδα.
Ζερβού, Αλεξάνδρα
Συγγραφέας
Η Αλεξάνδρα Ζερβού είναι καθηγήτρια Κλασικής Φιλολογίας και Παιδικής Λογοτεχνίας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών και συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές Συγκριτικής Λογοτεχνίας, Θεωρίας Λογοτεχνίας και Κλασικής Φιλολογίας στα Πανεπιστήμια Nanterre (Paris Χ) και της Σορβόννης (Ρaris IV). Ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την πρόσληψη και την παρουσία των Κλασικών στο σχολείο και γενικότερα στο σύγχρονο κόσμο. Έχει δημοσιεύσει επιστημονικά βιβλία και άρθρα.
Οικονομίδου, Σούλα
Συγγραφέας
Η Σούλα Οικονομίδου είναι επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης στην Προσχολική Ηλικία της Σχολής Επιστημών της Αγωγής του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης, όπου διδάσκει ελληνική και ξένη παιδική λογοτεχνία. Το 2000 εξέδωσε από τις εκδόσεις "Ελληνικά Γράμματα" το βιβλίο "Χίλιες και μία ανατροπές: η νεοτερικότητα στη λογοτεχνία για μικρές ηλικίες". Το 2006 επιμελήθηκε μαζί με τη Βασιλική Θεοδώρου και τη Μαρία Μουμουλίδου το βιβλίο: "Πιάσε με, αν μπορείς...: η παιδική ηλικία και οι αναπαραστάσεις της στον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο", το οποίο κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις "Αιγόκερως". Άλλες δημοσιεύσεις της υπάρχουν σε σχετικά περιοδικά της Ελλάδας και του εξωτερικού καθώς και σε πρακτικά συνεδρίων. Τα ερευνητικά της ενδιαφέρονται επικεντρώνονται στη λειτουργία της ιδεολογίας στα λογοτεχνικά κείμενα για παιδιά καθώς και στα εικονογραφημένα παιδικά βιβλία.
Δαμιανού, Δέσποινα Μ.
Συγγραφέας
Η Δέσποινα Δαμιανού είναι λέκτορας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.
Γαβριηλίδου, Σοφία
Συγγραφέας
Η Σοφία Γαβριηλίδου είναι λέκτορας με αντικείμενο τη Συγκριτική Παιδική Λογοτεχνία στο Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλλονίκης. Το ερευνητικό και συγγραφικό της έργο αφορά ζητήματα που σχολιάζουν την αντίληψη περί ομογενοποίησης και διεθνοποίησης της παιδικής λογοτεχνίας και εστιάζει στους κλασικούς χαρακτήρες των βιβλίων για παιδιά, στις προεκτάσεις και στις επεξεργασίες τους. Γράφει και μεταφράζει, από την ιταλική, βιβλία για παιδιά. Είναι εκπρόσωπος στην Ελλάδα του Κρατικού Ιδρύματος - Κέντρου Μελετών "Fondazione Nazionale Carlo Collodi" στην Pescia.
Γιαννικοπούλου, Αγγελική Α.
Συγγραφέας
Η Αγγελική Γιαννικοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1964. Σπούδασε λογοτεχνία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και παιδαγωγικά στη Σχολή Νηπιαγωγών Αθηνών. Το 1989 πήρε Μάστερ εκπαίδευσης (M.Εd) από το Πανεπιστήμιο του Hull (Αγγλία), ενώ το 1992 απέκτησε το διδακτορικό της δίπλωμα από το ίδιο Πανεπιστήμιο με θέμα της διατριβής της, "Οι αισώπειοι μύθοι και η αγωγή των παιδιών με ειδική αναφορά στις ηλικίες τέσσερα έως έξι".
Ασχολείται με θέματα εισαγωγής στο γραμματισμό (έχει δημιουργήσει κόμβο με σχετικό εκπαιδευτικό υλικό για νηπιαγωγούς στο http: www.rhodes.aegean.gr/tepaes/ekpaideutiko_iliko.html), πολυγραμματισμών, διαθεματικών προσεγγίσεων και κυρίως με το εικονογραφημένο παιδικό βιβλίο και τη διδακτική της λογοτεχνίας στο νηπιαγωγείο. Αρθρογραφεί σε επιστημονικά περιοδικά και στην Αγγλία κυκλοφορεί το βιβλίο της "Fables and Children: Form and Function". Aσχολείται με θέματα εικονογράφησης παιδικών βιβλίων, με ζητήματα αφήγησης ιστοριών, πρόσληψης και κατανόησης παραμυθιών, καθώς και με θέματα (προ)ανάγνωσης. Είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια στο ΤΕΑΠΗ του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Κανατσούλη, Μένη Δ.
Συγγραφέας
Η Μένη Κανατσούλη είναι Καθηγήτρια Παιδικής Λογοτεχνίας στο Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΤΕΠΑΕ) του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Σπούδασε Φιλολογία στο ΑΠΘ και πήρε το διδακτορικό της δίπλωμα στην ιστορική και κοινωνική ανθρωπολογία από την Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales του Παρισιού. Έχει δημοσιεύσει άρθρα και ανακοινώσεις της σε ελληνικά και ξένα περιοδικά και συλλογικά έργα, καθώς και αρκετά βιβλία.
Καπλάνογλου, Μάνια
Συγγραφέας
Η Μάνια Καπλάνογλου γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι Μικρασιάτισσα τρίτης γενιάς. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales του Παρισιού. Είναι λέκτορας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Έχει δημοσιεύσει οχτώ μυθιστορήματα για παιδιά. Το μυθιστόρημά της "Τέσσερις γίγαντες και ένας πέμπτος" τιμήθηκε με το 1ο Βραβείο Παιδικού Μυθιστορήματος από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου - Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για τη Νεότητα (ΙΒΒΥ), τον Απρίλιο του 1996.
Βασίλεβ, Σβετλίν
Συγγραφέας
Ο Σβετλίν Βασίλεβ γεννήθηκε στο Ρούσε της Βουλγαρίας, στις όχθες του ποταμού Δούναβη. Σπούδασε στη Μέση Σχολή Καλών Τεχνών «Τσ. Λαβρένοφ» στο Πλόβντιβ (Φιλιππούπολη) και στη συνέχεια αποφοίτησε από την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών «Ν. Πάβλοβιτς» στη Σόφια, με ειδικότητα στη ζωγραφική. Από το 1992 εικονογραφεί παιδικά βιβλία, δραστηριότητα που τον ακολούθησε και μετά την εγκατάστασή του στην Ελλάδα. Εικονογραφημένα παιδικά βιβλία με τη δική του υπογραφή σημείωσαν μεγάλη επιτυχία και γνώρισαν ιδιαίτερα θερμή υποδοχή τόσο εντός συνόρων, όπου τιμήθηκε με το Ειδικό Κρατικό Βραβείο Εικονογράφησης Παιδικού Βιβλίου (2004), όσο και εκτός: Γαλλία, ΗΠΑ, Κορέα, Ταϊβάν. Στην Ισπανία ο δικός του "Δον Κιχώτης" ξεπέρασε τα 500.000 αντίτυπα. "Ο Νίκος και ο λύκος", "Ρωμαίος και Ιουλιέτα", "Δον Κιχώτης", "Μόμπι Ντικ", "Οι περιπέτειες του βαρόνου Μυνχάουζεν", "Η μετακόμιση" είναι μερικά μόνο από τα βιβλία που έχει εικονογραφήσει για τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος. Έργα του έχουν παρουσιαστεί σε ατομικές αλλά και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ζει στην Ελλάδα από το 1997 με την Άντα και τις μικρές Ερμίνα και Ίριδα.
