Το συλλογικό αυτό σύγγραμμα (22 κεφάλαια) αναπτύσσει μία προβληματική αναφορικά με τις προοπτικές και τα όρια της διαλογικότητας στο έργο του Μιχαήλ Μπαχτίν, καθώς και τις εφαρμογές της διαλογικότητας στην ψυχολογία, την εκπαίδευση, την ψυχοθεραπεία, την τέχνη και τον πολιτισμό. Παρουσιάζεται ένα ευρύ φάσμα από την σύγχρονη προβληματική και τα πρόσφατα ερευνητικά πορίσματα που αφορούν: (i) τη φύση της διαλογικότητας και τις διάφορες εκφάνσεις ή έννοιες που προσλαμβάνει στο έργο του Μιχαήλ Μπαχτίν· (ii) το εύρος, την οικουμενικότητα και τις δυνατότητες εφαρμογής της σκέψης του Μπαχτίν ως προς τη διαλογικότητα, καθώς και τις άλλες βασικές έννοιες του έργου του, όπως το καρναβάλι, το σύνορο, ο "ανώτερος" και "κατώτερος" πολιτισμός, το λαϊκό γέλιο, το νόημα, ο μικρός και ο μεγάλος χρόνος κ.ά· (iii) την πρόσληψη των ιδεών του Μπαχτίν στη Δύση και στη γενέτειρά του, τη Ρωσία· (iv) την συγκριτική κριτική ανάλυση των θεωρητικών και μεθοδολογικών θέσεων του Μπαχτίν σύμφωνα με το γενικότερο και ειδικότερο πνεύμα της μετανεωτερικότητας· (v) τις συγκριτικές κριτικές αναλύσεις μεταξύ των θέσεων του Μπαχτίν και αυτών της ψυχανάλυσης του Φρόυντ και του Λακάν· (vι) τις ηθικές, οντολογικές, επιστημολογικές, μεθοδολογικές, λογοτεχνικές, ψυχολογικές, εκπαιδευτικές, κοινωνικο-ιστορικές, πολιτισμικές και οικολογικές διαστάσεις της διαλογικότητας· (vii) τις σύγχρονες μπαχτινικές αναγνώσεις λογοτεχνικών έργων· (viii) τις σύγχρονες εφαρμογές της διαλογικότητας σε διάφορα πεδία (λογοτεχνία, μουσική, κινηματογράφος, εαυτός, διαδικασίες διδασκαλίας και μάθησης, συμβουλευτική, ψυχοθεραπεία)· (ix) την εφαρμογή της μπαχτινικής σκέψης και μεθόδου στην κατανόηση σύγχρονων κοινωνικών φαινομένων· και τέλος, (x) το ρόλο της διαλογικότητας στις γνωστικές (γνωσιακές), μαθησιακές, αναπτυξιακές, επικοινωνιακές, διαπροσωπικές και κοινωνικο-ηθικές διαδικασίες.
Το συλλογικό αυτό σύγγραμμα (22 κεφάλαια) αναπτύσσει μία προβληματική αναφορικά με τις προοπτικές και τα όρια της διαλογικότητας στο έργο του Μιχαήλ Μπαχτίν, καθώς και τις εφαρμογές της διαλογικότητας στην ψυχολογία, την εκπαίδευση, την ψυχοθεραπεία, την τέχνη και τον πολιτισμό. Παρουσιάζεται ένα ευρύ φάσμα από την σύγχρονη προβληματική και τα πρόσφατα ερευνητικά πορίσματα που αφορούν: (i) τη φύση της διαλογικότητας και τις διάφορες εκφάνσεις ή έννοιες που προσλαμβάνει στο έργο του Μιχαήλ Μπαχτίν· (ii) το εύρος, την οικουμενικότητα και τις δυνατότητες εφαρμογής της σκέψης του Μπαχτίν ως προς τη διαλογικότητα, καθώς και τις άλλες βασικές έννοιες του έργου του, όπως το καρναβάλι, το σύνορο, ο "ανώτερος" και "κατώτερος" πολιτισμός, το λαϊκό γέλιο, το νόημα, ο μικρός και ο μεγάλος χρόνος κ.ά· (iii) την πρόσληψη των ιδεών του Μπαχτίν στη Δύση και στη γενέτειρά του, τη Ρωσία· (iv) την συγκριτική κριτική ανάλυση των θεωρητικών και μεθοδολογικών θέσεων του Μπαχτίν σύμφωνα με το γενικότερο και ειδικότερο πνεύμα της μετανεωτερικότητας· (v) τις συγκριτικές κριτικές αναλύσεις μεταξύ των θέσεων του Μπαχτίν και αυτών της ψυχανάλυσης του Φρόυντ και του Λακάν· (vι) τις ηθικές, οντολογικές, επιστημολογικές, μεθοδολογικές, λογοτεχνικές, ψυχολογικές, εκπαιδευτικές, κοινωνικο-ιστορικές, πολιτισμικές και οικολογικές διαστάσεις της διαλογικότητας· (vii) τις σύγχρονες μπαχτινικές αναγνώσεις λογοτεχνικών έργων· (viii) τις σύγχρονες εφαρμογές της διαλογικότητας σε διάφορα πεδία (λογοτεχνία, μουσική, κινηματογράφος, εαυτός, διαδικασίες διδασκαλίας και μάθησης, συμβουλευτική, ψυχοθεραπεία)· (ix) την εφαρμογή της μπαχτινικής σκέψης και μεθόδου στην κατανόηση σύγχρονων κοινωνικών φαινομένων· και τέλος, (x) το ρόλο της διαλογικότητας στις γνωστικές (γνωσιακές), μαθησιακές, αναπτυξιακές, επικοινωνιακές, διαπροσωπικές και κοινωνικο-ηθικές διαδικασίες.
Η Ευαγγελή Αρ. Ντάτση γεννήθηκε στο Ριζοβούνι της επαρχίας Νικοπόλεως Πρεβέζης. Το 1969 αποφοίτησε από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Το διάστημα 1981-1983 πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης, όπου παρακολούθησε μαθήματα κοινωνικής και πολιτισμικής ανθρωπολογίας. Το διάστημα 1990-1991 παρακολούθησε στο Πανεπιστήμιο της Βενετίας μαθήματα ιστορικής ανθρωπολογίας. Εργάζεται ως αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Παπαχριστόπουλος, Νίκος
Συγγραφέας
Ο Νίκος Παπαχριστόπουλος είναι ψυχολόγος-ψυχαναλυτής. Σπούδασε ψυχολογία (Πάντειο Πανεπιστήμιο), Φιλοσοφία (Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών), Κοινωνιολογία (Πάντειο Πανεπιστήμιο). Έχει κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στην ψυχανάλυση (Paris VIII-Saint Denis), στην ψυχοπαθολογία (Paris VII-Denis Diderot), στη σημειολογία και τη λογοτεχνική θεωρία (Paris VII-Denis Diderot), στην ιστορία (Paris I-Pantheon-Sorbonne). Έχει συγγράψει, μεταφράσει και επιμεληθεί συγγράμματα για την ψυχανάλυση. Διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Πατρών και στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Εργάζεται ως ψυχαναλυτής στην Πάτρα και στην Αθήνα.
Πουρκός, Μάριος Α.
Συγγραφέας
Ο Μάριος Α. Πουρκός γεννήθηκε στη Τριμίκλινη της Κύπρου. Πραγματοποίησε το σύνολο των σπουδών του στο Jagiellonian University στην Κρακοβία της Πολωνίας, από το οποίο απόκτησε τα ακόλουθα διπλώματα: Master of Arts στη Φιλοσοφία, Master of Arts στην Κοινωνιολογία, Master of Arts στην Ψυχολογία με κύρια ειδίκευση στην Κλινική Ψυχολογία, Μεταπτυχιακό δίπλωμα στη Θρησκειολογία, Διδακτορικό δίπλωμα Ανθρωπιστικών Επιστημών στην Ψυχολογία. Εργάστηκε τριάμισι χρόνια ως επιστημονικός ερευνητής και βοηθός καθηγητή στο τμήμα Ψυχολογίας του ίδιου πανεπιστημίου στον τομέα της Αναπτυξιακής και Παιδαγωγικής Ψυχολογίας σε προγράμματα που αφορούσαν τις Ψυχοπαιδαγωγικές βάσεις της Γνωστικής, Υπαρξιακής και Κοινωνικο-ηθικής Μάθησης και Ανάπτυξης. Από το 1989 μέχρι το 1992 εργάστηκε σε οργανική θέση Παιδοψυχολόγου στο Παιδοψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής όπου διατέλεσε υπεύθυνος στο Κέντρο Αποκατάστασης και Συμβουλευτικής Δυσλεκτικών Παιδιών και Εφήβων. Από το 1992 έως το 1996 δίδαξε στο ΠΕΚ Ηρακλείου ειδικά μαθήματα Παιδαγωγικής Ψυχολογίας. Από το 1989 μέχρι το 1992 δίδαξε στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και στη συνέχεια εκλέχτηκε Λέκτορας στο γνωστικό αντικείμενο της Παιδαγωγικής Ψυχολογίας στο ίδιο Τμήμα. Σήμερα είναι καθηγητής στο Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Βασικός πυρήνας των επιστημονικών του ενδιαφερόντων είναι οι ποιοτικές και οι βασισμένες στο σώμα, το παιχνίδι, την τέχνη και την αφήγηση μεθοδολογίες-μέθοδοι έρευνας και οι οικολογικές-συστημικές, κοινωνικο-ιστορικο-πολιτισμικές και πολυτροπικές-βιωματικές προσεγγίσεις των διαδικασιών μάθησης και προσωπικής ανάπτυξης. Έχει δημοσιεύσει πολλά κείμενα σχετικά με αυτά τα ζητήματα.
Δερμεντζόπουλος, Χρήστος Α.
Συγγραφέας
Ο Χρήστος Δερμεντζόπουλος σπούδασε Κοινωνιολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στην Αθήνα και Ανθρωπολογία, Ιστορία και Θεωρία Κινηματογράφου στο Paris I - Sorbonne και στην Ecole des Hautes Etudes en Science στη Γαλλία. Διδάσκει Ανθρωπολογία της Τέχνης, Ιστορία των Πολιτισμών και Ιστορία-θεωρία του Κινηματογράφου στο Τμήμα Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και είναι μέλος Συνεργαζόμενου Εκπαιδευτικού Προσωπικού στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Είναι συγγραφέας του βιβλίου "Το ληστρικό μυθιστόρημα στην Ελλάδα. Μύθοι, παραστάσεις, ιδεολογία" ("Πλέθρον", 1997) και συνεπιμελητής (με τον Μ. Σπυριδάκη) του συλλογικού τόμου "Ανθρωπολογία, κουλτούρα και πολιτική" ("Μεταίχμιο", 2004). Στον ίδιο οίκο διευθύνει τη σειρά "Κινηματογραφικές Σπουδές". Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται σε θέματα οπτικού πολιτισμού και λαϊκής κουλτούρας.
Καρατσινίδου, Χρυσή
Συγγραφέας
Η Χρυσή Καρατσινίδου είναι επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα γαλλικής γλώσσας και φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Δαφέρμος, Μανόλης
Συγγραφέας
Ο Μανόλης Δαφέρμος (Δαφερμάκης) γεννήθηκε στην Αθήνα το 1967 και κατοικεί στο Ηράκλειο Κρήτης. Πραγματοποίησε τις βασικές και μεταπτυχιακές του σπουδές στη Φιλοσοφική Σχολή του Κρατικού Πανεπιστημίου Λομονόσωφ της Μόσχας. Το 1995 ανακηρύχθηκε διδάκτορας Φιλοσοφίας (Ph.D.) του παραπάνω πανεπιστημίου. Ο Μανόλης Δαφέρμος διδάσκει στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και είναι επιστημονικός συνεργάτης του Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας του ΤΕΙ Κρήτης. Έχει, επίσης, εργαστεί ως ωρομίσθιος καθηγητής της ΠΑΤΕΣ Ηρακλείου. Η ερευνητική του δραστηριότητα πραγματοποιείται στα πλαίσια του θεωρητικού προγράμματος της διεθνούς Λογικο-Ιστορικής σχολής. Έχει εκδώσει τις μονογραφίες: "Η πολιτισμική-ιστορική θεωρία του Vygotsky" (Ατραπός, 2002), "Περιθωριοποίηση και εκπαιδευτική ένταξη" (Ατραπός, 2005), "Το ιστορικό γίγνεσθαι της ψυχολογίας" (Ατραπός, 2010). Εργασίες του έχουν δημοσιευτεί σε ελληνικά και ξενόγλωσσα περιοδικά.
Τερζάκης, Φώτης
Συγγραφέας
Ο Φώτης Τερζάκης γεννήθηκε το 1959 στην Πάτρα. Ίδρυσε και διηύθυνε τις εκδόσεις "Praxis" (1982-1990), ενώ υπήρξε τακτικός συνεργάτης των εκδόσεων "Πρίσμα" (1990-94). Από το 1998 σχεδιάζει και επιμελείται τη σειρά "Ιστάρ. Ανθρωπολογία της σεξουαλικότητας" στις εκδόσεις "Οξύ". Έχει εργαστεί ερευνητικά, στο πλαίσιο σεμιναρίων, σε ποικίλους τομείς των ανθρωπιστικών επιστημών. Από το 1992 συνδιοργανώνει ένα Ανεξάρτητο Θρησκειολογικό Σεμινάριο, που το 1997 οδήγησε στη δημιουργία της Εταιρείας Θρησκειολογικών Ερευνών (της οποίας υπήρξε ιδρυτικό μέλος και πρώτος γραμματέας), ενώ ήταν από τους βασικούς συντάκτες του "Θρησκειολογικού Λεξικού" των εκδόσεων "Ελληνικά Γράμματα". Έχει δημοσιεύσει πολλά δοκίμια και κριτικές στον περιοδικό Τύπο, συνεργάζεται δε ως βιβλιοκριτικός με τις εφημερίδες "Ελευθεροτυπία" και "Καθημερινή". Έχει επίσης παρουσιάσει μεγάλο αριθμό μεταφράσεων σε συναφή πεδία. Έργα του είναι: "Τα αίματα της γλώσσας". "Έξι ποιήματα" (Όστρακα, Πάτρα 1988)· "Φύση και κοινωνία: γενεαλογία ενός τύπου συνείδησης και μιας σχέσης κυριαρχίας" (Έρασμος, 1990)· "Σημειώσεις για μιαν ανθρωπολογία της μουσικής" (Πρίσμα, 1990)· "Φιλελευθερισμός και τρομοκρατία. Πολιτικά κείμενα" (Πρίσμα, 1991)· "Οι αντίποδες του '60: πίσω από τη διφορούμενη έννοια του μεταμοντερνισμού και μέσα από τα νέα κοινωνικά κινήματα" (Πρίσμα, 1992)· "Το φάντασμα μιας δεκαετίας: κουλτούρα και εναλλακτικός πολιτισμός στη δεκαετία του 1960" (συλλ. τόμος, επιμ. με τη Σώτη Τριανταφύλλου, Δελφίνι, 1994)· "Φιλοσοφικός ρεφορμισμός. Προβλήματα διαλεκτικής και ολότητας στη φιλοσοφία και την πολιτική θεωρία του Jurgen Habermas" (Έρασμος, 1996)· "Η διαλεκτική επαναπροσδιορισμένη. Συμβολή στη διερεύνηση των φιλοσοφικών και ανθρωπολογικών θεμελίων μιας έννοιας" (Φιλίστωρ, 1996)· "Μελέτες για το ιερό" (Ελληνικά Γράμματα, 1997)· "Ανορθολογισμός, φονταμενταλισμός και θρησκευτική αναβίωση: τα χρώματα της σκακιέρας" (Ελληνικά Γράμματα, 1998)· "Τα ονόματα του Διονύσου. Προαναγγελίες μιας διαρκώς ματαιούμενης έλευσης" (Οξύ, 2000).
Καραΐσκου, Μαρία
Συγγραφέας
Η Μαρία Καραΐσκου είναι Λέκτορας στο τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης με γνωστικό αντικείμενο "Νεοελληνική Φιλολογία: πεζογραφία και μικρό παιδί". Αποφοίτησε από το τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ξεκίνησε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στο τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (King's College), απ' όπου της απονεμήθηκε ο τίτλος του Μaster of Arts στη Νεοελληνική Λογοτεχνία (1996). Στο ίδιο πανεπιστήμιο εκπόνησε και τη διδακτορική της διατριβή (ΡΗD) με τίτλο "The Formation of the Modern Greek Short Story: Critical Perspectives and Narrative Practice (1880-1920), 2002. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στη νεοελληνική πεζογραφία, στη συγκριτική φιλολογία και στην παιδική λογοτεχνία.
Αλεξίου, Βασίλης
Συγγραφέας
Ο Βασίλης Αλεξίου (Σαλονίκη Θεσπρωτίας, 1959) σπούδασε Νομική και Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές στη Γερμανία (Πανεπιστήμιο του Munster) και την Ισπανία (Πανεπιστήμιο της Salamanca) όπου (με υποτροφία του ΙΚΥ) παρουσίασε τη διδακτορική του διατριβή στον τομέα της Συγκριτικής Φιλολογίας. Εργάστηκε για χρόνια ως φιλόλογος καθηγητής στη Μέση Εκπαίδευση και από το 2003 διδάσκει Θεωρία της λογοτεχνίας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Α.Π.Θ.
