ΚΡΕΜΑΣΤΕ ΤΟΥΣ ΣΑΝ ΤΑ ΤΣΑΜΠΙΑ

Nesin, Aziz

Συγγραφέας

Αζίζ Νεσίν (1916-1995). Φιλολογικό ψευδώνυμο του Μεχμέτ Νουσρέτ Νεσίν (Αζίζ ήταν το όνομα του πατέρα του). Γεννήθηκε στη Χάλκη της Κωνσταντινούπολης στις 20 Δεκεμβρίου του 1915. Παιδί μιας φτωχής μικροαστικής οικογένειας, έμεινε ορφανός σε πολύ μικρή ηλικία. Αποφοίτησε από το Στρατιωτικό Λύκειο Kuleli (1935), τη Στρατιωτική Ακαδημία (1937) και τη Στρατιωτική Σχολή Φυσικομαθηματικών Σπουδών (1939). Φοίτησε, επίσης, για δύο χρόνια στη Σχολή Καλών Τεχνών. Υπηρέτησε ως αξιωματικός για αρκετά χρόνια, όμως το 1945 απομακρύνθηκε από τον στρατό με την κατηγορία της κατάχρησης καθήκοντος και εξουσίας. Έκτοτε, στρέφεται στη λογοτεχνία και τη δημοσιογραφία. Το 1944, δημοσιεύει τα πρώτα του ποιήματα και διηγήματα στο περιοδικό Milliyet, ενώ παράλληλα αρθρογραφεί στις εφημερίδες Yenigun, Karagoz και Tan (1944-45). Λίγο αργότερα εκδίδει το περιοδικό Cumartesi, και, σε συνεργασία με τον γνωστό πεζογράφο Σαμπαχατίν Αλί, εκδίδει την εβδομαδιαία σατιρική εφημερίδα Marcopasa (1946-47), στην οποία σατίριζε τόσο την πολιτικοκοινωνική ζωή της Τουρκίας, όσο και τους πολιτικούς ηγέτες. Η σάτιρά του και ο σαρκασμός του προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις από τους αντιπάλους του, η κυκλοφορία της εφημερίδας του απαγορεύτηκε και ο ίδιος εξορίστηκε στην Προύσα για ένα χρόνο (1947). Ωστόσο, ο Νεσίν συνέχισε τον αγώνα του με την ίδια μαχητικότητα επιμένοντας να εκδίδει την εφημερίδα με διαφορετικούς τίτλους (Malumpasa, Merhumpasa, Ali Baba, Bizimpasa και Hur Markopasa). Η προοδευτική του δράση, οι δημοκρατικές του ιδέες και τα σατιρικά του σχόλα για τους πολιτικούς ηγέτες και την κοινωνική ζωή της Τουρκίας τον οδήγησαν πολλές φορές σε σύγκρουση με το καθεστώς. Μετά από τη δημοσίευση ενός άρθρου στην εφημερίδα Tan, το 1945, στο οποίο ασκούσε έντονη κριτική στο πολιτικό καθεστώς, τα γραφεία της εφημερίδας κάηκαν από παρακρατικούς και στρατιωτικούς, ενώ ο ίδιος διώχτηκε πολιτικά. Για τους ίδιους λόγους δικάστηκε και οδηγήθηκε πολλές φορές στη φυλακή: το 1945, για τη δημοσίευση ενός φυλλαδίου με τίτλο "Πώς να ιδρύσετε ένα κόμμα, διαλύοντας ένα άλλο", το 1948, για την κυκλοφορία του δεύτερου βιβλίου του, που περιλάμβανε άρθρα και σχόλια για την τουρκική αλλά και για τη διεθνή πολιτική κατάσταση, το 1949, μετά τη δίωξη που άσκησαν εναντίον του για δυσφήμιση η βασίλισσα της Αγγλίας, ο Σάχης του Ιράν και ο βασιλιάς της Αιγύπτου, και το 1951, μετά την κυκλοφορία δύο άλλων περιοδικών που εξέδωσε, του Bastan και Yeni Bastan. Μετά την τελευταία αποφυλάκισή του, αναγκάστηκε να ασχοληθεί με διάφορα επαγγέλματα για βιοποριστικούς λόγους. Έτσι, το 1952 άνοιξε στην Κωνσταντινούπολη ένα βιβλιοπωλείο, ενώ τον επόμενο χρόνο άνοιξε ένα στούντιο φωτογραφίας. Στη συνέχεια, ωστόσο, επέστρεψε στη δημοσιογραφική δράση αρθρογραφώντας σε εφημερίδες και εκδίδοντας σατιρικά περιοδικά, ενώ το 1956 ίδρυσε τον εκδοτικό οίκο Dusun, που λίγα χρόνια αργότερα κάηκε από "αγνώστους" και καταστράφηκε ολοσχερώς. Ο Αζίζ Νεσίν έγραψε πολλά διηγήματα, ποιήματα, μυθιστορήματα και εννέα θεατρικά κείμενα και εξέδωσε συνολικά περισσότερα από εκατό έργα. Έχει επανειλημμένα βραβευτεί στην Τουρκία (Ένωση Τούρκων Θεατρικών Συγγραφέων, Τουρκική Ένωση Λογοτεχνών κ.ά.) και στο εξωτερικό (Βουλγαρία, Πολωνία, Σοβιετική Ένωση, Ρουμανία, Ιταλία, Φιλιππίνες), ενώ έργα του έχουν μεταφραστεί σε 32 γλώσσες. Το 1972 δημιούργησε το ίδρυμα "Αζίζ Νεσίν", το οποίο λειτουργεί μέχρι σήμερα, με κύρια δραστηριότητά του την περίθαλψη και μόρφωση άπορων παιδιών. Ο Αζίζ Νεσίν έχει παραχωρήσει στο ίδρυμα τα πνευματικά δικαιώματα των έργων του. Ο Αζίζ Νεσίν υπήρξε πρόεδρος της Ένωσης Τούρκων Συγγραφέων (1977) και τιμητικό μέλος του "Pen Club" στη Μεγάλη Βρετανία (1985). Πέθανε στις 5 Ιουλίου του 1995, από καρδιακή προσβολή, έπειτα από μια εκδήλωση-αφιέρωμα στο έργο του, στο Τσεσμέ της Σμύρνης. Μετά τον θάνατό του, το σώμα του κηδεύτηκε μυστικά στην περιοχή του ιδρύματος "Αζίζ Νεσίν", χωρίς καμία τελετή, σύμφωνα με την επιθυμία του.