Οι Ευρωπαίοι αποτελεί την πρώτη συστηματική και ψύχραιμη απάντηση στο πολυσυζητημένο έργο του Ντυροσέλ, που περιόρισε την έννοια της Ευρώπης στα κράτη-έθνη που την αποτελούν. Για ευρωσκεπτικιστές και ευρωπαϊστές η έννοια, η ταυτότητα της Ευρώπης είναι ζητούμενο. "Άγνωστη και ανύπαρκτη η Ευρώπη, όχι όμως και οι Ευρωπαίοι". Ποιες, όμως, είναι οι ιστορικές καταβολές και οι συντεταγμένες που συγκροτούν το χώρο των Ευρωπαίων; Τι σημαίνει να είναι κανείς Ευρωπαίος; Η Ευρώπη ήπειρος, η Ευρώπη ιδέα, η Ευρώπη ουτοπία, η Ευρώπη πραγματικότητα, η Ευρώπη χειροπιαστή και αναγνωρίσιμη γίνεται από τη ζωή και τα έργα που συντελούνται στο χώρο των Ευρωπαίων· ένα χώρο που πήρε την υπόστασή του από τον ορθολογισμό της αρχαίας ελληνικής σκέψης, τη ρωμαϊκή νομοθετική δεινότητα και τη χριστιανική πνευματικότητα. Μια πορεία 2.500 χρόνων που μετά τις εξελίξεις των τελευταίων ετών μάς δίνει τη δυνατότητα να συλλάβουμε και να αναγνωρίσουμε την έννοια των Ευρωπαίων ως καθολική. Οι Ευρωπαίοι πλέον δεν κατοικούν απλώς την Ευρώπη, αλλά είναι τα υποκείμενα, οι "ηγέτες" των διαδικασιών της παγκόσμιας ολοκλήρωσης. Οι άνθρωποι του σήμερα αλλά και του αύριο.
Περίληψη
Οι Ευρωπαίοι αποτελεί την πρώτη συστηματική και ψύχραιμη απάντηση στο πολυσυζητημένο έργο του Ντυροσέλ, που περιόρισε την έννοια της Ευρώπης στα κράτη-έθνη που την αποτελούν. Για ευρωσκεπτικιστές και ευρωπαϊστές η έννοια, η ταυτότητα της Ευρώπης είναι ζητούμενο. "Άγνωστη και ανύπαρκτη η Ευρώπη, όχι όμως και οι Ευρωπαίοι". Ποιες, όμως, είναι οι ιστορικές καταβολές και οι συντεταγμένες που συγκροτούν το χώρο των Ευρωπαίων; Τι σημαίνει να είναι κανείς Ευρωπαίος; Η Ευρώπη ήπειρος, η Ευρώπη ιδέα, η Ευρώπη ουτοπία, η Ευρώπη πραγματικότητα, η Ευρώπη χειροπιαστή και αναγνωρίσιμη γίνεται από τη ζωή και τα έργα που συντελούνται στο χώρο των Ευρωπαίων· ένα χώρο που πήρε την υπόστασή του από τον ορθολογισμό της αρχαίας ελληνικής σκέψης, τη ρωμαϊκή νομοθετική δεινότητα και τη χριστιανική πνευματικότητα. Μια πορεία 2.500 χρόνων που μετά τις εξελίξεις των τελευταίων ετών μάς δίνει τη δυνατότητα να συλλάβουμε και να αναγνωρίσουμε την έννοια των Ευρωπαίων ως καθολική. Οι Ευρωπαίοι πλέον δεν κατοικούν απλώς την Ευρώπη, αλλά είναι τα υποκείμενα, οι "ηγέτες" των διαδικασιών της παγκόσμιας ολοκλήρωσης. Οι άνθρωποι του σήμερα αλλά και του αύριο.
Ο Πωλ Βαλερύ (1871-1945) γεννήθηκε στο Μονπελιέ, όπου σπούδασε νομικά, και πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα με το ποίημα "Νάρκισσος". Το 1892 έρχεται στο Παρίσι, όπου αναλίσκεται σε επιστημονικές, κυρίως, μελέτες (λογοτεχνικά, το 1894 είναι η χρονιά του "Μια βραδιά με τον κύριο Τεστ"). Επανέρχεται στην ποίηση και το 1917 δημοσιεύει τη "Νεαρή μοίρα", συμβολικό ποίημα που τον κάνει διάσημο. Στην ίδια κοίτη, θ' ακολουθήσουν το "Θαλασσινό κοιμητήρι", ο δεύτερος "Νάρκισσος", οι "Κλάδοι της νίκης" κ.ά. ποιήματα λεπτόηχου συμβολισμού. Γίνεται μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας το 1925. Τα πεζογραφήματα του (μεταξύ άλλων, "Η ψυχή και ο χορός", 1925, "Ευπαλίνος", 1925) και οι στοχασμοί του (μια σειρά από δοκίμια, όπως οι "Ματιές στον σύγχρονο κόσμο", και σημειώσεις εργασίας όπως αυτές των "Τετραδίων") έχουν ως κύριο άξονα την πολλαπλότητα του εγώ, του ανεξάντλητου και πολυπρισματικού εγώ, ιδωμένου μέσα από τον μεγεθυντικό φακό ενός πνεύματος ασκημένου και οξυμένου στο έπακρο.
Gieysztor, Aleksander
Συγγραφέας
Ο Aleksander Gieysztor είναι μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της Πολωνίας.
Φειδάς, Βλάσιος Ι.
Συγγραφέας
Υπήρξε επί σειρά ετών Καθηγητής της Εκκλησιαστικής Ιστορίας και του Κανονικού Δικαίου της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Διετέλεσε Γενικός Γραμματέας του ΥΠΕΠΘ, καθώς και μέλος της Επιτροπής "Πίστη και Τάξη" του ΠΣΕ. Συνέγραψε πλήθος επιστημονικών συγγραμμάτων που αναφέρονται στην Εκκλησιαστική Ιστορία και το Κανονικό Δίκαιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας και διακρίνονται για την πληρότητα και την επιστημονική τους ακρίβεια. Για την προσφορά του στην Εκκλησία και τη Θεολογία έχει τιμηθεί από το Οικουμενικό Πατριαρχείο με το οφφίκιο του Διδασκάλου της Εκκλησίας. Ως Ομότιμος πλέον Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών είναι Κοσμήτωρ του Ινστιτούτου Μεταπτυχιακών Σπουδών Ορθοδόξου Θεολογίας στο Σαμπεζύ της Γενεύης.
Fernandez, Suarez
Συγγραφέας
O Luis Suarez Fernandez είναι μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας Ιστορίας (Μαδρίτη).
Γλύκατζη - Ahrweiler, Ελένη
Συγγραφέας
Η Ελένη Γλύκατζη - Αρβελέρ γεννήθηκε το 1926. Σπούδασε στην Αθήνα και στο Παρίσι και ειδικεύτηκε στη μελέτη του κόσμου της χριστιανικής Ανατολής, και ειδικότερα του κράτους και της κοινωνίας του Βυζαντίου. Μια σειρά εργασίες της πάνω στο Βυζάντιο την έκαναν γνωστή. Αναφέρουμε εδώ μονάχα μερικές: "Έρευνες για τη διοίκηση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας τον ένατο - δέκατο αιώνα" (1960), "Το Βυζάντιο και η θάλασσα" (1966), "Μελέτες για τη διοικητική και κοινωνική διάρθρωση του Βυζαντίου" (1971), "Βυζάντιο, η χώρα και τα εδάφη" (1976), κ.λπ. Έλαβε μέρος σε διάφορα παγκόσμια συνέδρια ιστορίας και προσκλήθηκε για διαλέξεις στα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου ενώ έχει τιμηθεί με πολλές διακρίσεις. Το 1967 έγινε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος του τμήματος Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης και το 1976 εκλέχτηκε Πρύτανης στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης (η πρώτη γυναίκα να τιμηθεί με μια τέτοια θέση στα 700 χρόνια παράδοσης του Πανεπιστημίου). Έχει διατελέσει, μεταξύ άλλων, Πρύτανης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου, Πρόεδρος του Πανεπιστημίου του Παρισίων και του Κέντρου Τέχνης και Πολιτισμού Ζωρζ Πομπιντού-Μπομπούρ. Είναι αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και είναι επίτιμη πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου των Δελφών. Θεωρείται μια απ' τις πλέον εξέχουσες πανεπιστημιακές και πνευματικές προσωπικότητες του τόπου μας που τιμούν πραγματικά την πατρίδα μας στο εξωτερικό. Η εργογραφία της είναι ιδιαιτέρως σημαντική και παραμένει σημείο αναφοράς των μελετητών.
Bergier, Jean-François
Συγγραφέας
Ο Jean-Francois Bergier διδάσκει στην Ομοσπονδιακή Πολυτεχνική Σχολή της Ζυρίχης.
De Romilly, Jacqueline
Συγγραφέας
Η Jacqueline de Romilly (1913 - 2010) υπήρξε μια εξέχουσα ελληνίστρια της εποχής μας με διεθνή αναγνώριση. Ανάλωσε τη ζωή της στη μελέτη της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Καρπός αυτής της αφοσίωσης είναι περισσότερα από είκοσι βιβλία για τα μεγάλα κλασικά κείμενα, το αρχαίο θέατρο και τους τραγικούς, τον Όμηρο και τους σοφιστές, τα προβλήματα της ελληνικής δημοκρατίας, τον ανθρωπισμό στην ελληνική σκέψη και την εξέλιξη του νόμου στα κλασικά κείμενα. Το κύριο όμως αντικείμενο των μελετών της ήταν ο Θουκυδίδης, στον οποίον, εκτός από τη μετάφραση του έργου του, αφιέρωσε πολλές μελέτες, οι οποίες την ανέδειξαν σε διεθνές επίπεδο. Η ζωή της ήταν μια αδιάκοπη σειρά συγγραφής και διδασκαλίας. Ήταν ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Σορβόννης και επί σειρά ετών, υπήρξε η πρώτη γυναίκα που δίδαξε στο College de France. Έγινε μέλος της Academie des Inscriptions et Belles Lettres. Επιστέγασμα όλων, η εκλογή της, το 1989, στη Γαλλική Ακαδημία. Η αδιάκοπη προσφορά της στα ελληνικά γράμματα αναγνωρίστηκε με την εκλογή της στην Ακαδημία Αθηνών. Τιμήθηκε με το Βραβείο Ωνάση 1995 και, σε ειδική τελετή, ονομάστηκε δημότης Αθηναίων. Στις αρχές Σεπτεμβρίου του 1995 με προεδρικό διάταγμα η Jacqueline de Romilly πολιτογραφήθηκε Ελληνίδα. Πέθανε στις 19 Δεκεμβρίου 2010, σε ηλικία 97 ετών.
Η Ελέν Καρέρ ντ' Ενκός, ισόβια γραμματέας της Γαλλικής Ακαδημίας, δήλωσε για το θάνατό της: "Είναι μια μεγάλη απώλεια για τη χώρα μας. Ήταν μια γυναίκα που αφιέρωσε όλη τη ζωή της στην ελληνική γλώσσα και τον ελληνικό πολιτισμό γιατί θεωρούσε ότι ήταν μια εκπαίδευση στην κατανόηση της ελευθερίας του ατόμου, στην προσήλωση στη δημοκρατία". Επίσης, ο πρωθυπουργός κ. Γιώργος Παπανδρέου έκανε την εξής δήλωση: "Η Jacqueline de Romilly αγάπησε την Ελλάδα. Η προσφορά της στον Ελληνισμό αλλά και στην παγκόσμια διανόηση ήταν μεγάλη. Με τη μελέτη, την ακούραστη έρευνα, τη συγγραφή και διδασκαλία της ιστορίας του κλασικού μας πολιτισμού και ιδιαιτέρως της ελληνικής γλώσσας τίμησε την ελληνική σκέψη. [...] Η απώλεια της είναι μεγάλη για την πατρίδα μας όπως και για την Γαλλία, όπου επίσης ήταν Ακαδημαϊκός."
Richard, Jean
Συγγραφέας
Ο Jean Richard είναι μέλος του Ινστιτούτου της Ακαδημίας Γραμμάτων της Γαλλίας.
Nicolet, Claude
Συγγραφέας
Ο Claude Nicolet γεννήθηκε στη Μασσαλία το 1930. Σπούδασε ιστορία στην Ecole Normale Superieure και συμμετείχε, ως μέλος, στην Ecole Francaise της Ρώμης (1957-1959). Στη συνέχεια δίδαξε αρχαία ιστορία στα Πανεπιστήμια της Τύνιδας, της Καέν και της Σορβόννης (Universite de Sorbonne, Paris I) και υπήρξε διευθυντής σπουδών και ομότιμος διευθυντής σπουδών (μετά τον Σεπτέμβριο του 1997) στην Ecole Pratique des Hautes Etudes. Μεταξύ 1992-1995 διετέλεσε, επίσης, διευθυντής της Γαλλικής Σχολής της Ρώμης. Είναι μέλος του Ινστιτούτου της Ακαδημίας Γραμμάτων της Γαλλίας (Academie des Inscriptions et Belles-Lettres). Στο πλαίσιο της ανάμιξής του με την πολιτική, αποσπάστηκε, το 1956, στο επιτελείο του Pierre Mendes-France, ως Υπουργού Επικρατείας (Ministre d'Etat). Από το 1956 έως το 1963 υπήρξε γραμματέας και στη συνέχεια αρχισυντάκτης των "Cahiers de la Republique". Το 1984 και το 1995, ανέλαβε, διαδοχικά, ως υπεύθυνος, ένα πρόγραμμα πολιτικής εκπαίδευσης στο πλαίσιο του Υπουργείου Παιδείας. Σήμερα είναι μέλος του Δ.Σ. των "Cercles Condorcet de Paris", στο πλαίσιο των οποίων διοργανώνονται ζωντανές συζητήσεις για διάφορα θέματα εκπαίδευσης και λαϊκής συμμετοχής. Ως ιστορικός των θεσμών και των πολιτικών ιδεών (αρχαιότητα, γαλλικός 19ος αιώνας), ο Nicolet ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για τις σχέσεις ανάμεσα στην πολιτική και τη γνώση, και ως πολίτης και διανοούμενος, για τον τρόπο με τον οποίο οφείλουμε να σκεφτόμαστε και να ενεργούμε για μια πραγματικά δημοκρατική πολιτική. Κυριότερα έργα του είναι: "Le Metier de citoyen dans la Rome Republicaine", Gallimard, 1976, "L'Idee republicaine en France: Essai d'histoire critique (1789-1924)", Gallimard, 1982, "L'Inventaire du monde: Geographie et politique aux origines de l'Empire romain", Fayard, 1988.
(οι πληροφορίες περιλαμβάνονται στην ιστοσελίδα: www.inrp.fr/philo/ecol_deb/laicite/nicolet.html)
Lemerle, Paul
Συγγραφέας
Ο βυζαντινολόγος Paul Lemerle (1903-1989) γεννήθηκε στο Παρίσι, όπου και σπούδασε. Υπήρξε για μια δεκαετία (1931-41) αρχικά μέλος και κατόπιν γενικός γραμματέας της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών, και έλαβε μέρος σε σημαντικές αρχαιολογικές ανασκαφές: πρέπει ιδιαιτέρως να γίνει λόγος για το ανασκαφικό του έργο στους Φιλίππους. Διευθυντής σπουδών στην Ecole Pratique de Hautes Edutes (1947-67), καθηγητής στη Σορβόννη (1958-67) και στο College de France (1967-73), διετέλεσε διευθυντής του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας και του Πολιτισμού του Βυζαντίου (έως το 1975) και πρόεδρος (1961-71, και από το 1971 επίτιμος πρόεδρος) της Διεθνούς Ενώσεως Βυζαντινών Σπουδών. Υπήρξε μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας (Academie des Inscriptions et Belles Lettres), αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, της Ακαδημίας της Βιέννης και ακαδημιών και επιστημονικών ιδρυμάτων της Ευρώπης και της Αμερικής, και επίτιμος διδάκτωρ των Πανεπιστημίων Αθηνών και Θεσσαλονίκης.
Μπουλώτης, Χρήστος
Συγγραφέας
Ο Χρήστος Μπουλώτης γεννήθηκε στη Μύρινα της Λήμνου. Εργάστηκε ως αρχαιολόγος στην Ακαδημία Αθηνών. Δίδαξε στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο και διδάσκει στα μεταπτυχιακά τμήματα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθώς και στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Έχει κάνει ανασκαφές στην Κρήτη, στη Σαντορίνη, στην αρχαία Ήλιδα και στη Λήμνο. Παράλληλα, από το 1987 ασχολείται συστηματικά και με την παιδική λογοτεχνία. Έχει εκδώσει μέχρι σήμερα εβδομήντα περίπου βιβλία. Το έργο του «Η παράξενη αγάπη του αλόγου και της λεύκας» τιμήθηκε το 1989 με το ευρωπαϊκό βραβείο Pier Paolo Vergerio. «Ο κλέφτης των καρπουζιών» και «Το άγαλμα που κρύωνε» πήραν το ετήσιο βραβείο του ελληνικού παραρτήματος της ΙΒΒΥ το 2003 και το 2000 αντίστοιχα. Έχει αποσπάσει τρία Κρατικά Βραβεία για τα έργα «Το άγαλμα που κρύωνε» (2000), «Τα πολύτιμα σκουπίδια του κυρίου Νο» (2011) και «Ένα κορίτσι φτερουγίζει στον Κεραμεικό» (2012). Το 2006 τιμήθηκε με το βραβείο «Κώστα Ουράνη» της Ακαδημίας Αθηνών. Το 2000, το 2007 και το 2010 πήρε το βραβείο του περιοδικού Διαβάζω για τα βιβλία «Το άγαλμα που κρύωνε», «Η κυρία Μίνα και η Άνοιξη» και «Η σκυλίσια ζωή του γάτου Τζον Αφεντούλη». Ήταν υποψήφιος βραβείου Hans Christian Andersen για το 2012.
Από τις εκδόσεις Καλέντη κυκλοφορούν επίσης τα βιβλία του: «Η επανάσταση των παλιών παιχνιδιών», «Ο ρακοσυλλέκτης γάτος Μπαμ-Μπουμ και το φεγγάρι», «Η βερικοκιά που φύτρωσε μέσα σε ένα κόκκινο γοβάκι», με ζωγραφιές της Φωτεινής Στεφανίδη, «Η δε¬σποινίς Ορθογραφία και η οικογένειά της», σε εικονογράφηση του Κώστα Θεοχάρη, και το χριστουγεννιά¬τικο βιβλίο «Ποιος είναι ο πλανήτης των Χριστουγέννων;», σε εικονογράφηση της Αιμιλίας Κονταίου, που ήταν υποψήφιο για το Κρατικό Βραβείο Εικονογραφημένου Βιβλίου 2019.
Kazanski, Michel
Συγγραφέας
Ο Michel Kazanski είναι ερευνητής στο Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) του Παρισιού.
Mosse, Claude
Συγγραφέας
H Claude Mosse, ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Paris VIII, έχει γράψει βιβλία για την αρχαία Ελλάδα, πολλά από τα οποία έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά.
Εργογραφία:
-"Αλέξανδρος, το πεπρωμένο ενός μύθου" [Παπαδήμας, 4η έκδ. 2004]
-"Η γυναίκα στην αρχαία Ελλάδα" [Παπαδήμας, 3η εκδ. 2003]
-"Επίτομη ιστορία της αρχαίας Ελλάδας"[Παπαδήμας, 6η εκδ. 2005]
-"Περικλής: Ο εφευρέτης της δημοκρατίας" [Παπαδήμας, 2005]
κ.α.
Abulafia, David
Συγγραφέας
Ο Ντέιβιντ Αμπουλάφια γεννήθηκε το 1949 και είναι ένας από τους πιο αναγνωρισμένους Άγγλους ιστορικούς με εξειδίκευση στην Ιταλία, την Ισπανία και τις υπόλοιπες χώρες της Μεσογείου κατά την περίοδο του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης. Από το 2000 είναι καθηγητής Μεσογειακής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και από το 1974 μέλος της Συντροφιάς του Gonville and Caius College του ιδίου Πανεπιστημίου. Υπήρξε πρόεδρος του Τομέα Ιστορίας στο Κέιμπριτζ, ενώ εξελέγη μέλος της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ το 2008. Τέλος, είναι μέλος της Βρετανικής και της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας. Το βιβλίο "Η Μεγάλη Θάλασσα" έγινε εμπορική επιτυχία στην Αγγλία αμέσως μόλις κυκλοφόρησε, ενώ απέσπασε ενθουσιώδεις κριτικές από ακαδημαϊκούς σε όλο τον κόσμο.
