ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΕΠΙΓΡΑΦΕΤΑΙ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΧΑΡΤΑ

Ρίζος, Νερουλός, Ιακωβάκης,

Συγγραφέας

Ιακωβάκης Ρίζος Νερουλός (1778-1850). Ο Ιακωβάκης Ρίζος Νερουλός γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Σε ηλικία τεσσάρων ετών έχασε τον πατέρα του και τέθηκε υπό την επιμέλεια του θείου του μητροπολίτη Εφέσου Σαμουήλ. Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του και διορίστηκε υπασπιστής του Αλέξανδρου Υψηλάντη στη Μολδαβία. Η σύζυγός του καταγόταν από την οικογένεια Υψηλάντη. Το 1801 διορίστηκε επιτετραμμένος της Υψηλής Πύλης από τον νέο ηγεμόνα Αλέξανδρο Σούτσο. Εργάστηκε επίσης στην Αυλή του Ιωάννη Καρατζά, στην Κων/πολη ως διερμηνέας και τέλος στην Αυλή του Μιχαήλ Σούτσου. Μέλος της Φιλικής Εταιρίας από το 1816 εμποδίστηκε να συμμετάσχει στον Αγώνα, αφ΄ενός λόγω της στρατιωτικής απαγόρευσης των αρχών της Βασσαραβίας, όπου είχε καταφύγει μετά την εισβολή των οθωμανικών στρατευμάτων στη Μολδαβία, αφ'ετέρου λόγω της χρόνιας ασθένειας της συζύγου του. Το 1825 πέθανε ο πρωτότοκος γιος του Αλέξανδρος από φθίση. Ο Νερουλός ταξίδεψε στη Γενεύη, όπου έδωσε μια σειρά διαλέξεων για τη νεοελληνική φιλολογία στα γαλλικά( τις οποίες εξέδωσε το 1828 ο Jean Humbert με τον τίτλο Cours de litterature grecque moderne), το Παρίσι και το Λονδίνο. Στο Λονδίνο γνώρισε τον Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος τον έπεισε να επιστρέψει μαζί του στην Ελλάδα. Επί κυβερνήσεως Καποδίστρια ο Νερουλός διετέλεσε έκτακτος επίτροπος Κυκλάδων, γραμματέας της Εθνοσυνέλευσης του Άργους, γραμματέας των Εσωτερικών και του εμπορικού ναυτικου, πρεσβευτής στην Κων/πολη, ενώ εργάστηκε και σε άλλες κυβερνητικές θέσεις. Πέθανε στην Κων/πολη το 1850. Στο συγγραφικό έργο του Νερουλού ανήκουν οι τραγωδες Ασπασία (1813) και Πολυξένη (1814), οι κωμωδίες Ερωτηματική οικογένεια και Εφημεριδόφοβος (1837), το σατιρικό έπος Κούρκας αρπαγή και δύο ακόμη έπη, που έμειναν ανέκδοτα και χάθηκαν σε πυρκαϊά το 1817, Η διάβασις των ΄Αλπεων και Η κατάκτησις της Αιγύπτου υπό του Ναπολέοντος. Δημοσίευσε επίσης λυρικά ποιήματα σε διάφορα περιοδικά και εφημερίδες της Βιέννης και της Ελλάδας. Το σημαντικότερο έργο του Νερουλού, η τρίπρακτη κωμωδία Κορακιστικά ή διόρθωσις της ρωμέικης γλώσσας, που εκδόθηκε το 1813 αποτελεί καυστική σάτιρα της γλωσσικής θεωρίας του Κοραή αλλά και της κυριαρχίας των τοπικών διαλέκτων στον ελλαδικό χώρο, που εντάσσεται στα πλαίσια της προσπάθειας του συγγραφέα για υπεράσπιση της πνευματικής κυριαρχίας των Φαναριωτών στον υπόδουλο ελληνισμό και αποτέλεσε το πρώτο στρατευμένο έργο του νεοελληνικού θεάτρου. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Ιακωβάκη Ρίζου - Νερουλόύ βλ. Λάσκαρης Νικόλαος, "Ιακωβάκης Ρίζος Νερουλός", Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια ΙΗ'. Αθήνα, Πυρσός, 1932. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).